Ωδή εις τον εν Κωνσταντινουπόλει ναόν της Αγ. Σοφίας

Ἡ Βάρβιτος
Συγγραφέας:
ᾨδὴ εἰς τὸν ἐν Κωνσταντινουπόλει ναὸν τῆς Ἁγ. Σοφίας
Η Βάρβιτος, Αθήνα 1860


ΩΔΗ ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΝΑΟΝ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ.[1]

Εἶδα τὸν ἅγιον Ναὸν
Τῆς δόξης καὶ Σοφίας,
Ὃν εὐσεβὴς ποτὲ αἰὼν
Ἀνήγειρεν εἰς τὸν Θεὸν
Τῆς ἀληθοῦς λατρείας.

Ἐπάνω του φύσις θνητὴ
Νὰ προσηλώσῃ ὄμμα
Ἐπὶ πολὺ ἀδυνατεῖ·
Θαμβοῦται καὶ τὴν γῆν ζητεῖ,
Τὸ συγγενές της χῶμα!

Ὡς ἡμεροπαγεῖς σκηναὶ
Βασίλεια καὶ θρόνοι
Ἐμπρός σου· σὲ, Ναὲ κλεινὲ,
Ὦ χειροποίητ’ οὐρανὲ,
Παρήμειψαν οἱ χρόνοι,

Ὡς ὁδοιπόροι εὐλαβεῖς
Πλησίον σου περῶντες,
Τοὺς θόλους τοὺς θεοστιβεῖς,
Τὰς καλλονὰς τὰς ἀκριβεῖς
Νὰ θίξουν μὴ τολμῶντες.


Ὁπόταν οὐρανοπυργὴς
Πλησίον τῶν ἀστέρων
Ὑψώθης, σ’ ἴδε κ’ ἐκπλαγεὶς
Κρωγμὸν ἀπήχησεν ὀργῆς
Ὁ ἄναξ τῶν αἰθερων,

Ὁ ὑψιπέτης ἀετὸς,
Μεταβαλὼν πορείαν,
Καὶ φοβηθεὶς μὴ τοῦ φωτὸς
Ἁρπάσῃ ὁ θρασὺς θνητὸς
Τὴν μονοκρατορίαν,

Κ’ ἀφεὶς τὰς ταπεινὰς νομὰς,
Τὴν γῆν τῶν ζωοφύτων,
Πληθύνῃ μὲ οἰκοδομὰς
Τὰς τῶν νεφῶν διαδρομὰς,
Τοῦ χάους ἀστυγείτων!

Ἆ! εἰς τὸ μέγαν σου μυχὸν
Τί κρύπτεις, αὔρας ποίας,
Ὁ αἰσθημάτων καὶ εὐχῶν,
Ὁ εὐτυχῶν καὶ δυστυχῶν
Στιγμῶν μακρὸς ταμίας!

Ἐὰν ἐδύνατο φωνὴν
Ὁ θόλος σου ν’ ἀφήσῃ,
Ὅλη ἀπὸ μεσημβρινὴν
Ἄκραν ὡς ἄκραν βορεινὴν
Ἡ γῆ θ’ ἀντιβοήσῃ·


Νὰ εἴπῃ τὰς μακρὰς σειρὰς
Τῶν εὐσεβῶν αἰώνων,
Τὰς δόξας καὶ τὰς συμφορὰς,
Πανδήμους θλίψεις καὶ χαρὰς
Λαοῦ καὶ ἡγεμόνων·

Καὶ στάσεις, καὶ στρατηλατῶν
Πολεμικὰς ἐξόδους
Κατὰ βαρβάρων ἀνταρτῶν,
Καὶ πάλιν τὰς τῶν νικητῶν
Θριαμβικὰς είσόδους.

Ἐδῶ κληροῦχοι ἐντολῆς
Μεγίστης τῶν μεγίστων,[2]
Μετὰ λαμπρᾶς περιβολῆς
Ἐδέχοντο οἱ βασιλεῖς
Τὸ χρίσμα τῆς ἀρχῆς των.

Ἐδῶ καὶ ἄνασσα γυνὴ
Ἠλέγχθη δημοσίᾳ[3]·
Καὶ ἀπ’ ἐδῶ κελαδεινὴ
Τοῦ Χρυσοστόμου ἡ φωνὴ
Τὰ πλήθη ἐνθουσία.


Τώρα—Ἆ! καὶ νὰ τὸ εἰπῇ
Ὁ λογισμὸς διστάζει·
Αἰῶνες ὡς ἡ ἀστραπὴ
Παρῆλθον, κ’ ἡ πληγὴ νωπὴ,
Νωπὴ αἱματοστάζει.

Μνήσθητι, μνήσθητι, Θεὲ,
Ἐκείνης τῆς ἡμέρας,
Καθ’ ἣν σφαγῆς διαῤῥοαὶ
Καὶ θνησιμαῖ’ ἀναπνοαὶ,
Ἔργ’ ἀπηνοῦς μαχαίρας,

Ἐμόλυναν τὰ ἱερὰ
Καὶ τοῦ ναοῦ τὰ σκεύη,
Κ’ ἀντὶ λιβανωτοῦ, χαρὰ
Λύσσης, βεβήλωσις, ἀρὰ
Εἰς οὐρανοὺς ἀνέβη!—

Τώρα, ἡ ἐπὶ γῆς εἰκὼν
Τοῦ θείου μεγαλέιου
Τέμενος εἶναι τουρκικὸν,
Προσκύνημα βαρβαρικὸν
Ὁ οἶκος τοῦ Κυρίου!

Κόσμος βαρβαρικῆς χειρὸς,
Ἑταιρκῶς καλλύνων,
Τὸν περιζώνει σοβαρῶς·
Οὕτως ὁ οπισθοφρουρὸς
Τῆς δόξης τῶν Ἑλλήνων


Σκενδέρβεης, εἰς τὴν αὐλὴν
Παῖς ἔτι τοῦ Σουλτάνου,
Ἐσκέπαζε τὴν κεφαλὴν,
Τὰ στήθη του μὲ τὴν στολὴν
Τῶν τέκνων τοῦ Ὀσμάνου.

Ἀλλ’ αἴφνης ἔπειτα πατῶν
Καὶ σκῆπτρα καὶ κιδάρεις,
Ἔσυρε ξίφος εἱμαρτὸν,
Καὶ ἔγινεν ὁ τῶν στρατῶν
Μυριοφόνος Ἄρης.

Καὶ σὺ, ὡς ἔλθῃ ὁ τεθεὶς
Καιρὸς ὑπὸ τῆς Μοίρας,
Ναὲ, δὶς, τρὶς θὰ κραδανθῇς,
Κ’ εἰς χοῦν θὰ ῥεύσῃ παρευθὺς
Τὸ ἐπακτόν σου γῆρας.

Τότ’ αὐτομάτως ἀλοιφαὶ
Καὶ τοίχων θὰ ἀρθῶσι,
Καὶ ἀσεβεῖς ἐπιγραφαί·
Αἱ δὲ χρυσαῖ σου ὀροφαὶ
Ἡμέραν θὰ ἰδῶσι.

Κ’ ἐκ μέσου τῆς χρυσῆς χλιδῆς
Θὰ λάμψουν ἀνεφέλως
Μορφαὶ Ἁγίων εὐειδεῖς,
Τὰ Χερουβὶμ, καὶ ὁ ἡδὺς
Τοῦ Ἀρχαγγέλου γέλως.


Καὶ ἄλλων θὰ φανῇς καιρῶν
Τὸ ὄνειρον καὶ σχῆμα,
Ὅταν κρατῇ πρὸς τὸν χορὸν
Ἀντίμολπον «Φῶς ἱλαρὸν»
Τὸ ἠχηρόν σου βῆμα.

Καὶ θὰ φοιτήσουν, ὦ Ναὲ,
Σ’ τ’ ἀρχαῖά σου τεμένη
Ὅσαι ἐκεῖν’ αἱ παλαιαὶ,
Τόσαι καὶ πλείους γενεαὶ,
Ὁ κόσμος ὅσον μένει.

Καὶ ἂν σεισμὸς ὡσὰν βαθὺ
Τὴν Πόλιν σχίσῃ μνῆμα,
Κ’ ἂν πῦρ τὴν κατανεμηθῇ,
Κ’ ἂν τοῦ Εὐξείνου ἐγερθῇ
Ἐπάνω της τὸ κῦμα·

Δὲν θὰ κλονήσῃ ὁ σεισμὸς
Τὸ στιβαρό σου δῶμα,
Θὰ σὲ φεισθῇ ὁ ἐμπρησμὸς,
Θὰ κλείσῃ ὁ κατακλυσμὸς
Τὸ βροντερόν του στόμα·

Ἔως οὗ ἔλθῃ ἡ στιγμὴ,
Κ’ οἱ χρόνοι πληρωθῶσι,
Καθ’ οὓς ἀρχαῖοι αἰνιγμοὶ
Καὶ ποιητῶν ὀνειρωγμοὶ
Πραγματοποιηθῶσι!


  1. Τὸ ποίημα τοῦτο ἐξεδόθη κατὰ πρῶτον τῷ 1847.
  2. Τῆς διαδόσεως τοῦ Χριστιανισμοῦ.
  3. Ἡ Εὐδοξία, σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορος Ἀρκαδίου τῆς ὁποίας εἶναι γνωστὴ ἡ κατὰ Χρυσοστόμου μανιώδης καταφορὰ, ἐλέγξαντος αὐτὴν καὶ δι’ ἄλλα καὶ διὰ τὴν ἁρπαγὴν τοῦ ἀγροῦ τῆς χήρας.