Απόκρισις προς τον ποιητήν Λαμαρτίνον συγγραφέα τουρκικής Ιστορίας
| ← ᾨδὴ εἰς τὸν ἐν Κωνσταντινουπόλει ναὸν τῆς Ἁγ. Σοφίας | Ἡ Βάρβιτος Συγγραφέας: Ἀπόκρισις πρὸς τὸν ποιητὴν Λαμαρτῖνον συγγραφέα τουρκικῆς Ἱστορίας |
Ἡ ἐπάνοδος τοῦ ἔαρος→ |
| Η Βάρβιτος, Αθήνα 1860 |
«Ἡ ναυμαχία τοῦ Ναβαρίνου καὶ τῆς Ἑλλάδος
ἡ ἀπελευθέρωσις ὑπῆρξε μέγα πολιτικὸ λάθος.
Εἰς τὸ λάθος τοῦτο παρέσυραν τὴν Εὐρώπην
Βύρων καὶ Σατωβριάνδος οἱ ποιηταί.»
(ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΛΑΜΑΡΤΙΝΟΥ)
Λοιπὸν τῶν Τούρκων ἀληθῶς τὰς ἀρετὰς θαυμάζων,
Μὲ νήφοντα τὸν λογισμὸν, καὶ ἀληθῶς σπουδάζων,
Γραφίδα, ποιητὰ σοφὲ, λαμβάνεις Ἡροδότου,
Κ’ ὁρμώμενος ἐκ παλαιοῦ ἀπὸ Ὀσμάνου πρώτου,
Καὶ τοὺς αἰώνας τοὺς μακροὺς ὡς ἀετὸς περάσας,
Πτωμάτων ὄρη διαβὰς καὶ αἵματος θαλάσσας,
Εἰς τοὺς λαοὺς τῆς Δύσεως τοὺς χαίνοντας κ’ ἐκθάμβους
Τῶν Μουσουλμάνων ἱστορεῖς τοὺς εὐκλεεῖς θριάμβους;
Εἶσαι ζωγράφος ἐναργής· εἰς ὅσα διηγεῖσαι
Δίδεις ζωήν· δραματουργὸς τῶν λεγομένων εἶσαι.
Ἰδοὺ ἀπὸ τὴν Ἔγιραν ἀρχόμενος ἐκείνην
Μὲ τὸν Μωάμεθ νικητὴς ἐμβαίνεις εἰς Μεδίνην,
Καὶ τῶν Ἀράβων τὰ γοργὰς ἐκπλήττων φαντασίας
Μὲ τερατείας γόητος, μὲ θείας ὀπτασίας,
Προφήτου ἐκδικητικοῦ ἀναλαμβάνεις ὕφος,
Κ’ ὅσους δὲν πείθ’ ἡ διδαχὴ τοὺς πείθεις μὲ τὸ ξίφος.
Ἐντεῦθεν ἔχων πανταχοῦ προάγγελον τὸν τρόμον
Ὁ ἥρως σου καταστροφῆς πλατὺν ἀνοίγει δρόμον.
Ὁμοίως εἰς τὰς λιβυκὰς ἐρήμους ὅταν πνέῃ
Ὁ ἄνεμος, ὅστις ὡς φλὸξ πᾶν χόρτον κατακαίει,
Ἄμμου ἐγείρεται πυκνὴ, οὐρανομήκης στήλη,
Ἄνυδρον νέφος καὶ ξηρὸν εἰς τὰ διψῶντα χείλη.
Αἴφνης βοῆς καὶ συριγμοῦ ἡ ἔρημος πληροῦται·
Ὁ ἥλιος σκοτίζεται, ὁ οὐρανὸς θολοῦται.
Τῆς ἄμμου φέρονται πυκναὶ αἱ θυελλώδεις δῖναι·
Γῆ, οὐρανὸς συγχέονται, κ’ ἕν χὰος μόνον εἶναι.
Μὲ φρίκην βλέπουν οἱ πρηνεῖς πεσόντες ὁδοιπόροι
Τῆς ἄμμου τὰ κινούμενα ἐπάνωθέν των ὄρη.
Ὡς μολυβδοβόλον τηκτὸν πᾶν μόριόν της καίει·
Ἕκαστον σῶμ’ ἀγωνιᾷ καὶ φλόγας ἀναπνέει.
Πολλοὶ εἰς τὸ βαθύκολπον τοῦ κονισάλου κῦμα
Εὑρίσκουν θάνατον οἰκτρὸν καὶ σάβανον καὶ μνῆμα.
Κ’ ἀφοῦ κοπάσῃ τοῦ λιβὸς ἡ μαινομένη λύσσα,
Καὶ ἡ ὴμέρ’ ἀναφανῇ σαφῶς ἡ σκοτισθεῖσα,
Πτώματ’ ἀνθρώπων καὶ κτηνῶν τὴν ἔρημον στρωννύουν,
Καὶ τοῦ τυφῶνος τὴν φρικτὴν διάβασιν μηνύουν.
Τοιοῦτος ὁ προφήτης σου, τοιαύτ’ ἡ ὀλεθρία
Τῶν ὀπαδῶν του καὶ αὐτοῦ ἐπὶ τῆς γῆς πορεία!
Ἀλλὰ ἐνῷ τὸν πάπυρον μὲ δάκρυα συμφύρω,
Καὶ μετὰ τοῦ Σταυροῦ θρηνῶ, καὶ τοὺς λαοὺς οἰκτεῖρω,
Σὺ μάχην μετὰ τοῦ Ὀμὰρ αἱματηρὰν κερδαίνεις,
Καὶ εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν δαφνοστεφὴς ἐμβαίνεις.
Ἐκεῖ ποτὲ τῶν εὐγενῶν, ὀλβίων Πτολεμαίων
Φιλότιμος συνήγαγε φροντὶς τὰς τῶν ἀρχαίων
Βίβλους, σοφίας θησαυρούς, ἐν ὥρᾳ μετοπώρου
Ὡς ταμιεύει γεωργὸς θέρους καρπὸν εὐφόρου.
Ἐκεῖ οἱ πόνοι τῶν σοφῶν, ἐκεῖ τὰ θεῖα μέλη,
Οἷα οὐδ’ ἤκουσ’ ἔκτοτε ἡ γῆ, ἀλλ’ οὐδὲ μέλλει.
Ὅλα ἐκεῖνα οἴχονται, ὦ θρῆνος! ἀπαισία
Ἑνὸς σκαιοῦ βαρβαρικοῦ διλήμματος θυσία.
Καὶ ἴσως ὸ τρισβάρβαρος Ἀγαρηνὸς ἠγνόει
Ποῖοι φλογώδεις κεραυνοὶ, ἰδεαι λαοσσόοι,
Ἐκρύπτοντο εἰς τὰς πτυχὰς τῶν βίβλων τῶν ἀφώνων.
Ἂν ὅμως τύραννοι τινὲς τῶν νεωτέρων χρόνων.
Ἢ ὁ ταρτοῦφος ὁ Γωμὼν[1] ἐκεῖ παρόντες ἦσαν,
Τὸ πῦρ θὰ συνεδαύλιζον μὲ διπλασίαν λύσσαν.
Ἤδη αἱ χῶραι φαίνονται τῆς Ἀφρικῆς κ’ Ἀσία
Στεναὶ εἰς τὴν ἀκόρεστον φυλὴν τῆς Ἀραβίας.
Τὰς τρεῖς ἠπείρους κτῆμά του γυρεύει ὁ σκηνίτης,
Τὴν κοσμοκράτορα ἀρχὴν ὁ πλάνης κ’ ἐρημίτης.
Ἰδοὺ ναυβάτης τολμηρὸς τὴν θάλασσαν διέβη,
Τὸν Ἴβηρα νικᾷ, πορθεῖ τὴν γῆν καὶ βασιλεύει.
Ὦ τῆς Ἀλάμβρας[2] μαγικαὶ διατριβαὶ, τεμένη
Αἰθέρια, χρυσότευκτα, ἐν οἷς ἡ δόξα μένει
Καὶ ἡ χλιδὴ τῶν Καλιφῶν ᾀείποτε γελῶσα·
Κόσμοι φαιδροὶ ἀραβουργεῖς, τεκτονικὴ χλιδῶσα,
Πόσων ὀνείρων τρυφηλῶν ἡ ὀροφή σας πλήθει!
Καὶ πόσων γαργαλίζετε Συβαριτῶν τὰ στήθη,
Οἵτινες εἰς ῥωμαντικὴν προσβλέπουν ὀπτασίαν
Τὴν μυθολογικὴν Αὐλὴν ἐκείνην καὶ πλουσίαν,
Τ’ ἀρώματα καὶ τὰ λουτρὰ, τὰ ἄνθη, τοὺς εὐνούχους,
Τόσων ἀπόπτων καλλονῶν ταμίας καὶ κλειδούχους,
Τὰ δροσερὰ μελίκρατα, καὶ τὸν γυναικωνίτην,
Καὶ τὸν Σουλτάνον παλλακῶν ἐν μέσῳ τὸν πρεσβύτην,
Καὶ εἰς χορὸν μὲ μουσικῶν όργάνων λάλον εἶδος,
Λυγιζομένην τὴν ὑγρὰν ὀσφὺν τῆς Ὀδαλίδος!
Τοιαύτη ὅλη σήμερον ὑπῆρχεν ἡ Εὐρώπη,
Ἤθη παντοῦ τ’ ἀσιανὰ ἐδέσποζον κ’ οἱ τρόποι,
Ἀπὸ ῥοῶν τοῦ Βαίτιδος καὶ μέχρις Ἀρχαγγέλου,
Ἐὰν ἡ χεὶρ ἡ σιδηρᾶ Καρόλου τοῦ Μαρτέλλου,
Ἡ εἰς τοὺς λάτρεις τοῦ Κορὰν διδάξασα τὸν τρόμον,
Τῶν Πυρηναίων εἰς αυτοὺς δὲν ἔφραττε τὸν δρόμον.
Ἀλλέως ἡ χριστιανικὴ Εὐρώπη ἦτον μία
Ἀκέραιος τὴν σήμερον τῆς Ἄγαρ πολιτεία,
Καὶ εἰς τοὺς πόδας τοῦ Μεζὶτ δὲν εἶχον χρείαν τότε
Τόσοι κατ’ ἔτος ἥρωες νὰ γίνωντ’ ἐξωμόται.
Ὦ Ἱσπανία, σκύμνους σὺ ἐξέτρεφες ἀλκίμους
Εἰς τῶν ἀγρίων σου βουνῶν τὰς λόχμας τὰς ἐρήμους,
Οἵτινες ἔθραυσαν ὀστᾶ τυράννων ἀλαζόνων,
Κ’ αὖθις ἀπέδωκαν εἰς σὲ πατρίδα, πίστιν, θρόνον.
Βαρὺ ᾐσθανθησαν, πικρὸν οἱ βάρβαροι τὸ τραῦμα.
Καὶ σήμερον, ὤ μέγιστον τῶν χρόνων τούτων θαύμα!
Ἐνῷ σὲ ὑπελάμβανεν ὁ κόσμος πτῶμα κρύον,
Χρονίων θῦμα συμφορῶν καὶ νόσων ἐμφυλίων,
Αἴφνης τὴν χαίτην του κινεῖ ὁ γηραιός σου λέων·
Τοὺς ἀσθενεῖς του ὀφθαλμοὺς πῦρ διαφλέγει νέον·
Βρυχᾶται, καὶ ἀπὸ Βοῤῥᾶ καὶ Νότου οἱ λαοί σου,
Ἕν σῶμα ὅλοι, εἷς θυμὸς, ἐγείρονται ἐξίσου·
Τὴν λόγχην τὴν Ἰθαγενῆ τὴς Βαϊόννης δράττουν,
Εὐψύχως μάχοντ’, εὐγενῶς τὴν νίκην διατάττουν,
Καὶ νόμων βάλλουν φαεινὴν κρηπῖδα ἐλευθέρων,
Πρὸς αἶσχος ἄλλων κραταιῶν ἐθνῶν καὶ σοφωτέρων.
Ἀλλ’ ἂν ὁ Ἄραψ νικητὴς τρυφήσας διεφθάρη,
Τοῦ Κορανίου ὑμνῳδέ, ὦ Λαμαρτῖνε, θάῤῥει·
Ἐκ τοῦ σαπροῦ αὐτοῦ κορμοῦ ἰδοὺ γεννᾶται νέος
Βλαστὸς ἀκμαῖος, θαλερὸς, ὁ Τοῦρκος ὁ γενναῖος.
Ὁ Τοῦρκος, ἄξιος τοῦ σοῦ Προφήτου κληρονόμος,
Ὁ στύλος τοῦ Ἰσλαμισμοῦ, καὶ τοῦ Σταυροῦ ὁ τρόμος·
Ὁ Τοῦρκος ἕως χθὲς παντὸς χριστιανοῦ τὸ μῖσος,
Ὁ ἄνομος, ὁ ἄθεος, τὸ κάθαρμα, τὸ μύσος,
Καὶ σήμερον τὸ καύχημα, τὸ θαῦμα τῆς Εὐρώπης!
Ὦ Δύσις, τώρ’ ἀμβλυωπεῖς, ἢ τότε ἠμβλυώπεις;
Τίς Ἀλχημεία ἤλλαξε, τίς τέχνη, φίλτρον ποῖον,
Τὸ μέταλλον τὸ εὐτελὲς εἰς καθαρὸν χρυσίον;
Ὦ τῶν πατέρων μας ἀραί! ὦ στυγεροὶ αἰῶνες!
Ὦ ἄξιαι ἱστορικοῦ Χριστιανοῦ εἰκόνες,
Καὶ ἄξια τῆς λύρας σου ὀνόματα τυράννων,
Τῶν Βαϊαζὴτ καὶ τῶν Μουρὰτ, Σελὶμ καὶ Σολιμάνων!
Καὶ τοῦ Μωάμεθ πορθητοῦ ἡ ἀπηνὴς ἀνδρία·
Καὶ ἡ μακρὰ τῆς δυστυχοῦς Εὐρώπης ἀγωνία·
Καὶ τὸ Βυζάντιον τμηθὲν τῆς χώρας του, κ’ ἀκόμα
Παλαῖον ὡς τὸ κολοβὸν τοῦ Κυναιγείρου σῶμα,
Ἕως οὗ τέλος, ὢ κλαυθμὸς καὶ τῶν Ἀγγέλων λύπη!
Εἰς τῆς Σελήνης τὴν σκιὰν ὅλ’ ἡ Ἑλλὰς ἐκλείπει.
Ἂν ὕλην θέλῃς συγγραφῆς πλουσίαν καὶ ποικίλην,
Τῶν χρονικῶν σου ζήτησε ἐδῶ, σοφὲ, τὴν ὕλην.
Ἐδῶ αἱ πηγαὶ σώζονται, ἐδῶ τὰ φρικαλέα
Τῆς τυραννίας πρακτικὰ καὶ παλαιὰ καὶ νέα.
Δύνασαι τόμους ἑκατὸν μεγάλους νὰ γεμίσῃς·
Τὸ θέρος εἶναι ἄφθονον, πυκναὶ αἱ ἀναμνήσεις.
Δὲν εἰν’ ὀλίγ’ αἱ γενεαὶ, κ’ εὐάριθμα τὰ ἔτη.
Πρὸς μείζονα δὲ τοῦ Κοινοῦ ψυχαγωγίαν ἔτι,
Τοὺς τόμους ὅλους στόλισε μὲ φοβερὰς εἰκόνας,
Τοὺς σκόλοπας, τὰς κρεουργοὺς ἁρπάγας, τὰς ἀγχόνας,
Παρθένων τὰς ἀπαγωγὰς καὶ τὰς αἰχμαλωσίας,
Καὶ τοὺς ἐξανδραποδισμοὺς καὶ τὰς ἐξωμοσίας·
Διὰ νὰ ἦναι τὸ κομψὸν βιβλίον μετὰ ῥόδων
Ἀγλάϊσμα τῶν αἰθουσῶν, καὶ ἐπὶ τῶν σκιμπόδων
Καθήμεναι αἱ σύζυγοι ὑμῶν καὶ αἱ μητέρες,
Οἱ παῖδες οἱ ἐρωτιδεῖς, αἱ αὖραι θυγατέρες,
Νὰ τὸ φυλλομετροῦν ἁβρῶς, ὡς συνειθίζουν τώρα,
Ἕως οὗ ἔλθῃ τοῦ χοροῦ καὶ τῆς τρυφῆς ἡ ὥρα!
Ἐδῶ, ἐδῶ ἐλθὲ, καὶ μὴ, μὴ τας βιβλιοθήκας,
Ἀλλὰ τοὺς τάφους σπούδασον καὶ τῶν νεκρῶν τὰς θήκας.
Ἂν μὲ τὸ κοῖλον τῆς χειρὸς ἐκ τοῦ ἐδάφους κύψῃς
Καὶ λάβῃς χῶμα, δάκρυα καὶ αἷμα θὰ ἐκθλίψῃς·
Εἰς τοῦτο ἀντὶ μέλανος τὸν κάλαμόν σου βάψε,
Καὶ οὕτω τῶν τυράννων μας τὴν ἱστορία γράψε.
Καθὼς δὲ ὁ Ἡρόδοτος τὸ σύγγραμμα του Μούσας,
Τὴν ἱστορίαν σου καὶ σὺ επίγραψον Ἐμπούσας·
Κ’ ἓν Ἐριννύος ὄνομα τὸ πᾶν ἂς στεφανόνῃ,
Ἢ Μέγαιρα, ἢ Ἀληκτὼ, ἢ δράκων Τισιφόνη!
Ὁ Μίλτων, θεῖος ἀοιδὸς οὗτινος εἶν’ ὁ θρόνος
Ἑξῆς μετὰ τὸν Ὅμηρο ἐπὶ τοῦ Ἑλικῶνος,
Οὗτινος εἶν’ ὁ μέγας νοῦς ὡς τὸ πτεροσκεπάζον
Πνεῦμα θεοῦ τὴν Ἄβυσσον καὶ κόσμους ἐπωάζον,
Ἀντίτιμον τῆς θαυμαστῆς Ἐποιποιίας ὅλης
Ὁ Μίλτων εὗρεν ἑκατὸν δραχμὰς, καὶ ταύτας μόλις.
Σὺ δὲ αὐτοσχεδιαστὴς βιβλίων ἀνοσίων,
Αἰωνιζόντων τὰ δεσμὰ χριστιανῶν μυρίων,
Εἴκοσι τάλαντ’ ἀργυρᾶ, εἰς αἴτησίν σου πρώτην,
Ἀπὸ τῆς Συνταγματικῆς λαμβάνεις τὸν ἐκδότην.[3]
Ἆ! μὴ τ’ ἀργύριον αὐτὸ, μὴ, τάλαν, τὸ ἐγγίζῃς!
Ὁ οἶκός σου θ’ ἀνατραπῇ ὼς δένδρον ἐκ τῆς ῥίζης.
Εἶν’ ἡ τιμὴ τοῦ αἵματος! τὸ τοῦ Ἰσκαριώτου
Εἶναι βραβεῖον μαθητοῦ ἐκείνου τοῦ προδότου.
Ἂν ἔχης κόρην προσφιλῆ εἰς τοὺς μυχοὺς τοῦ ᾍδου,
Ἐκτιναχθεῖσαν πρόωρα ὡς ἄνθος ἐκ τοῦ κλάδου,
Ἢ ἀδελφὴν ὁμότροπον, ἢ προσφιλῆ μητέρα,
Φοβήσου μὴ εἰς τὸν πυκνὸν καὶ ζοφερὸν ἀέρα
Ὅπου πλανᾶται τῶν ψυχῶν αἰώνια τὸ σμῆνος,
Γοώδης, ἀκατάπαυστος, τὰς κυνηγῇ ὁ θρῆνος,
Ὁ θρῆνος τόσων δυστυχῶν, ὁπόσοι ἀνοσίας
Ἔγειναν θύματα σφαγῆς καὶ ὕβρεως καὶ βίας!
Γνωρίζω πῶς τὰ πάθη μας ἀναίσθητον σ’ εὺρίσκουν,
Κ’ εἰς τὴν ψυχήν σου ὡς ἠχὼ ματαία ἀποθνήσκουν.
Ἐν μέσῳ τόσων ἀοιδῶν καλλικελάδων, μόνος
Ψυχρὸς παρέστης θεατὴς τοῦ νέου μας Ἀγῶνος.
Ματαίως φοβερὸς κρατὴρ, πανώλεθρος ἀνοίχθη,
Ματαίως μ’ αἷμα καὶ μὲ πῦρ ἡ γῆ αὐτὴ ἐμίχθη,
Καὶ μὲ νεκροὺς ἐσπείραμεν καὶ ὄρη καὶ ὑφάλους,
Καὶ δέκ’ ἀντιπαλαίοντες ἐνιαυτοὺς μεγάλους,
Τὰ στήθη ἠναγκάσαμεν τοῦ πλέον ἀμειλίκτου
Ν’ ἀφίνουν πότε θαυμασμοῦ κραγὴν, καὶ πότε οἴκτου.
Ἀκόμ’ ἡ γῆ ἐκάπνιζεν, καὶ ἡ Ἐλευθερία
Ἐσόβει εἰς ἐρείπια, αἱμόφυρτος, ἀγρία,
Ὅτε διέβης ἀπ’ ἐδῶ, μικρὰν κ’ εἰς τοὺς προγόνους
Φιλίαν αἰσθανόμενος καὶ πρὸς τοὺς ἀπογόνους.
Κ’ επιφωνήσας μαντικῶς, εὐθὺς μετὰ τὴν νίκην,
Τὸ φοβερὸν «Τετέλεσται!» θανάτου καταδίκην,[4]
Ἔδραμες εἰς τῶν Τούρκων σου τὰς εὐτυχεῖς ἀγκάλας,
Τὰς ἀρετάς των ν’ ἀσπασθῇς ἐγγύθεν τὰς μεγάλας,
Ἐκεῖ νὰ εὕρῃς τὴν ζωὴν, ἐκεῖ τὸ μέγα μέλλον,
Τὸν βίον τὸν ἀμόλυντον τῶν ἐπὶ γῆς ἀγγέλων!
Καὶ σήμερον τὴν ἔνδοξον πυρὰν τοῦ Ναβαρίνου
Πλάνην δεινὴν ἀποκαλεῖς, ἀξίαν πολλοῦ θρήνου,
Εἰς ἢν τὰ ἔθνη τὰ σοφὰ παρέσυρεν ὁ Βύρων,
Κ’ ὁ ψάλτης τῶν σημερινῶν καὶ παλαιῶν Μαρτύρων.[5]
Μὴ τοῦ Ἁρόλδου τὴν σκιὰν, κακόδαιμον, ταράττῃς!
Μὴ τὰς καλλίστας δάφνας του ἀνηλεῶς σπαράττῃς!
Ἐκεῖνος ἀπὸ ὅλην σας τὴν φήμην τῶν τριόδων
Ἐπρόκινε πολλάκις ἕν τοῦ Μαραθῶνος ῥόδον.
Ἐδῶ εἰς τὰ χαλκόκροτα ἑλληνικὰ πεδία
Εὑρῆκεν ἀνακούφισιν ἡ πάσχουσα καρδία.
Τὸν Μάρκον εἶχε σύντροφον, καὶ εἰς τὸ Μισολόγγι
Ἐξέπνευσαν πανευτυχεῖς οἱ ἔσχατοί σου φθόγγοι.
Ἐκεῖν’ οἱ ἄνδρες εὐγενεῖς, ἁπλοῖ, ἀρχαῖοι ἦσαν,
Καὶ ἔπνεον ἀκάθεκτον κατὰ τυράννων λύσσαν.
Δὲν τοὺς ἀνέθρεψαν ψευδεῖς τὸν νοῦν Ἰησουΐται·
Ἦσαν τῆς Σπάρτης μαθηταὶ, τῶν Ἀθηνῶν πολῖται.
Ὁ οὐρανὸς τὴν γῆν φθονῶν μακράν της τοὺς ἐπῆρε·
Ὁ Ἑλικὼν πενθηφορεῖ, κ’ αἱ Μοῦσαι μένουν χῆραι.
Ἀπέθανον οἱ Ἀχιλλεῖς, οἱ τῆς Ἑλλάδος φίλοι,
Καὶ μένουν οἱ πικρόχολοι Θερσίται καὶ Ζωΐλοι.[6]
Ἐκεῖνος ἄθρησκος, οὐδὲ Θεὸν πιστεύων ἴσως,
Ἀκμαῖον τὸ θρησκευτικὸν οὐχ ἦτον σώζει μῖσος.
Αὐτὸς ἀθλίους μᾶς καλεῖ κ’ ἐξώλεις καὶ προώλεις,
Διότ’ εἰς χρόνους εἴκοσι ἐλευθερίας μόλις
Τοσαύτας δὲν ἐδείξαμεν εἰς τὰ καλὰ προόδους,
Ὅσας οἱ ζήσαντες λαοὶ αἰώνων περιόδους.
Ἀλλὰ σὺ ὅλους τοὺς λοιποὺς ἐχθρούς μας ὑπερέχεις,
Καὶ μόνον εἰς τὸ δυσμενὲς ἐφάμιλλόν σου ἔχεις
Ἐκείνον ὅστις τὴν λαμπρὰν καταγωγήν μας φρίττει
Τὸ εὐγενὲς μᾶς ἀφαιρεῖ, καὶ νόθους μᾶς κηρύττει,[7]
Καθώς ποτε ὁ δήμιος ἐν τῇ ἀρχαίᾳ Ῥώμῃ,
Ὁσάκις κόρην τρυφερὰν τῷ ἔῤῥιπτον οἱ νόμοι,
Μὴ συγχωρούμενος ζωὴν παρθένου νὰ ἐγγίσῃ,
Τὴν παρθενίαν ἔφθειρε πρὶν τὴν καρατομήσῃ!
Καὶ πῶς λοιπόν! ὁ εὐγενὴς, ὁ μέγας δημοκράτης
Στιγμάς τινας τῆς ὀρφανῆς Γαλλίας ὁ προστάτης,
Ὁ ἐπιγράψας σύμβολον τῶν νόμων της ἐν πρώτοις
«Ἐλευθερία γενικὴ, Ἰσότης, Ἀδελφότης!»
Λυπεῖται ἐπειδὴ τινὲς Ἑλλήνων μυριάδες
Νὰ ᾖναι ἔπαυσαν οἰκτροὶ καὶ εὐτελεῖς ῥαϊάδες,
Εἰς τοῦ Ὑψίστου τοὺς ναοὺς ἀνύποπτα συῤῥέουν,
Καὶ τὸν ἀέρα τὸν κοινὸν ἐλεύθερ’ ἀναπνέουν!
Δύστηνοι, οἵτινες τοῦ νοῦ τὴν δύναμιν τὴν θείαν
Εἰς χρῆσιν βεβηλόνετε οἰκτρὰν καὶ ἀναξίαν,
Καὶ ὑπὲρ τῶν τυράννων μας, μεθ’ ὧ συνωμοτεῖτε,
Τὴν γλῶσσαν ἀκονίζετε, τὸν κάλαμον κινεῖτε,
Ἀκούσατε λοιπόν! Τυφλοὶ καὶ ἄφρονες εἶν’ ὅσοι
Εἰς τῆς Προνοίας τὰς βουλὰς φρονοῦν ν’ ἀντισταθῶσι.
Ἡ μὲν Ἑλλὰς ἐγείρεται βραδέως ἢ ἐν τάχει·
Σεῖς δὲ κακοὶ ἐλέγχεσθε καὶ ἔτι θεομάχοι!
Ὁπόταν εἰς τόν οὐρανὸν ἐκλείπη ἡ Σελήνη,
Κ’ εἰς σκότος καὶ ὁλολυγμοὺς κυνῶν τὴν γῆν ἀφίνῃ,
Ὁ νήπιος Ὀθωμανὸς πιστεύει ὅτ’ εἰς τὸ στόμα
Ἐμπίπτει δράκοντος δεινοῦ τὸ φωτοβόλον σῶμα.
Ἐκ τούτου αἴρεται κλαγγὴ νυκτερινὴ χαλκίων
Βαρύδουπος, νὰ φοβηθῇ καὶ φύγῃ τὸ θηρίον.
Ὅ,τι ἡ βάρβαρος κλαγγὴ πρὸς τοὺς ἀτρέπτουν νόμους
Τῆς φύσεως καὶ τῶν σφαιρῶν τοὺς οὐρανίους δρόμους,
Τοῦτο κ’ ἡ λύσσα τῆς ὑμῶν ἀτόπου γλωσσαλγίας
Πρὸς τὰ θεσπίσματα Βουλῆς τῆς μόνης κ’ αἰωνίας!
Πλησίον Σμύρνης τῆς καλῆς, ἐκεῖ ὅπου γλυκεῖα
Τοὺς ξένους μὲ τὰ κάλλη της μαγεύ’ ἡ Ἰωνία,
Μεζὶτ ὁ μεγαλοπρεπὴς ἐπιθυμῶν τὸν ζῆλον
Νὰ ἀνταμείβῃ τῶν καλῶν καὶ εὐγενῶν του φίλων,
Κώμην καὶ πλέθρα γῆς πολλῆς σ’ ἐχάρισεν καρπίμου,
Ἐν μέσῳ χώρας εὐθαλοῦς ὡραίας πλὴν ἐρήμου.
Τὸ ἄροτρον τοῦ γεωργοῦ κινούμενον ἐκθάπτει
Ἀγάλματα ἐκεῖ θεῶν, καὶ πόλεις ἀνασκάπτει.
Ἐκεῖ ποτὲ συνέθαλλον, ἐφάμιλλοι τὸ κλέος,
Ἡ Ἔφεσος, ἡ Μίλητος, ἡ Κολοφὼν, ἡ Τέως.
Αὐτὰς τὰς αὔρας ἔπνευσαν, αὐτὸ τὸ φῶς τ’ ὡραῖο
Ἔβλεπον Ὅμηρος, Σαπφὼ, Ἀλκαῖος, Ἀνακρέων.
Λέγουν τὰς νύκτας ἀοιδαὶ ἀκούονται γλυκεῖαι,
Καὶ στεναγμοὶ, καὶ λυπηραὶ βαρβίτων μελῳδίαι·
Καὶ ὅταν δάκτυλοι χορδὰς τὰς ἀοράτους κρούσουν,
Αἱ ἀηδόνες σιωποῦν, τοὺς φθόγγους των ν’ ἀκούσουν.
Τὴν ὥραν ὅταν ἡ Πλειὰς πρὸς τὰς δυσμάς της νεύῃ,
Καὶ εἰς τὸν Τμῶλον ὁ γλυκὺς κορυδαλὸς ὀρθρεύῃ,
Κατάβα ὅπου αἱ σκιαὶ αὶ ἱεραὶ συχνάζουν,
Κ’ ἐρώτησε νὰ σὲ εἰποῦν τί ἔχουν καὶ στενάζουν;...
- ↑ Ὁ Ἀββᾶς οὗτος διατείνεται ὅτι τὰ κακὰ ὅλα τῆς σημερινῆς Εὐρώπης, ἤτοι αἱ ἀνατρεπτικαὶ τῆς κοινωνικῆς τάξεως αἱρέσεις, αἱ ἐπαναστάσεις κτλ. ἐξεχύθησαν εἰς τὸν κόσμον, ὡς ἔκ τινος ἄλλου πίθου τῆς μυθολογουμένης Πανδώρας, ἐκ τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς καὶ λατινικῆς φιλολογίας· καὶ ὅτι πρὸς ἡσυχίαν τοῦ κόσμου ἀνάγκη νὰ ἐξορισθῶσιν ἐκ τῶν Σχολείων τῆς Γαλλίας καὶ συμπάσης τῆς Εὐρώπης ὅλοι οἱ Ἕλληνες καὶ Ῥωμαῖοι συγγραφεῖς!
- ↑ Ἀλάμβρα ἀνάκτορα τῶν ἐν Ἱσπανίᾳ ἀρξαντων Ἀράβων.
- ↑ Ἑκατὸν εἴκοσι χιλιάδας φράγκων ἠγόρασεν ὁ ἐκδότης τῆς ἐφημερίδος le Constitutionnel τῆν Ἱστορίαν τῆς Τουρκίας ἵνα διανέμηται εἰς τοὺς ἐπὶ ἓν ἔτος συνδρομητὰς α
- ↑ Pour le poète et pour le peintre, il est écrit sur ces montagnes stériles, sur ces caps blanchissants de temples écroulés, sur ces landes marécageuses ou rocailleuses qui n'ont plus rien que des noms sonores, il est écrit: «C'est fini!». (Voyage en Orient par Alphonse de Lamartine)
- ↑ Ὁ Σατωβριάνδος ἔγραψεν, ὡς γνωστὸν, ἐποποιΐαν πεζὴν τοὺς Μάρτυρας, les Martyrs.
- ↑ ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣΟἴ μοι· φράσῃς μοι μὴ πέρα, πρὶν ἂν μάθω
Πρώτον τόδ’, εἰ τέθνηχ’ ὁ Πηλέως γόνος.
ΝΕΟΠΤΟΛΕΜΟΣΤέθνηκεν........
ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ..........Ἀλλὰ Θερσίτης τις ἦν,
........Τοῦτον οῖσθ’, εί ζῶν κυρεῖ;
ΝΕΟΠΤΟΛΕΜΟΣΟὐκ εἶδον αὐτὸν, ᾐσθόμην δ’ ἕτ’ ὄντα νυν.
ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣἔμελλ’ ἐπεὶ οὐδέπω κακὸν γ’ ἀπώλετο.
(Φιλοκτήτης Σοφοκλέους.)
- ↑ Ὁ Φαλμεράϋερ.