| Ἡ ἐρυθρᾶ ταινία |
| Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 67 του περιοδικού Χρυσαλλίς (1865) |
Ἡ νέα Ἀρχιδούκισσα τῆς Ῥωσσίας Αἰκατερίνη κεκυφυῖα περιήρχετο ποτε διὰ τῶν διόδων τοῦ μεγάρου της, πλησίον δ’ αὐτῆς ἵστατο ἡ ὡραία πριγκῃπέσσα Δασκὼφ[1] ἀκόλουθος καὶ μυστικοσύμβουλός της.
Ἡ Αἰκατερίνη ἐκράτει ἐν χερσὶν ἐπιστολὴν καὶ ἐφαίνετο συγκεκινημένη λίαν. Ἀμφότεραι ἔμενον ἄφωνοι. Ἡ πριγκηπέσσα ἀναγνοῦσα καὶ αὐτὴ ἀκολούθως τὴν ἐπιστολὴν, ἐφάνη ἐπίσης τεταραγμένη, στραφεῖσα δὲ πρὸς τὴν Αἰκατερίνην εἶπε·
—Παράδοξον! καὶ τίς εἶναι τόσον τολμηρὸς, ὥστε νὰ σοὶ ἀπευθύνῃ τοιαῦτα;
—Ὁ Γρηγόριος, ἀπεκρίθη ἡ Αἰκατερίνη ὑψοῦσα τοὺς ὤμους.
—Ὁ ἀνόητος! προσέθηκεν ἡ πριγκηπέσσα Δασκώφ· μόλις δυνάμεθα νὰ κρύψωμεν τὸν ἕνα, προστίθεται ἤδη καὶ ἄλλος! Εἶναι ὅμως ἀδύνατον! Κατήγκω. Ἡμεῖς, ὡς βλέπεις, διακινδυνεύομεν καὶ τὴν ἐλευθερίαν καὶ αὐτὴν τὴν ζωήν μας.
—Τὸ γνωρίζω, ἀπεκρίθη ἡ ἀρχιδούκισσα· ἀλλ’ ὅμως πρέπει νὰ γείνῃ. Ἐὰν καὶ ἕτερον προστεθῇ, τί σημαίνει; Ὁπωσδήποτε ἡμεῖς εὑρισκόμεθα εἰς κίνδυνον.
—Μὴ πρὸς Θεοῦ, μὴ τόσον μὲ ἀποθαῤῥύνῃς! Ἔχομεν εἰσέτι ἐλπίδας, δυνάμεθα νὰ σωθῶμεν, ἂν θέλωμεν· ἅπασαι ἡμῶν αἱ ἐλπίδες δὲν κατεστράφησαν.
Μετὰ μικρὰν σιωπὴν ἡ Αἰκατερίνη ἔσχισε τὴν ἐπιστολὴν, τὰ δὲ τεμάχια αὐτῆς ἔῤῥιψεν ἐντὸς παρακειμένου λιθίνου τρύτωνος.
—Τί κάμνεις; ὑπέλαβεν ἡ πριγκηπέσσα ἐξάγουσα κατεπειγόντως τὰ ῥιφθέντα ἐκεῖνα τεμάχια ἐκ τοῦ στόματος τοῦ Τρύτωνος· δὲν γνωρίζεις ὅτι ἐνταῦθα ἐρευνῶνται τὰ πάντα; Καλλίτερον νὰ τὰ καύσωμεν, καὶ τότε μόνον δυνάμεθα νὰ ἤμεθα ἥσυχοι.
—Ἀνυπόφορος κατήντησεν ὁ βίος μου! προσέθηκεν ἡ Αἰκατερίνη.
—Τὸ βλέπω, Κατήγκω! θὰ παύσῃ ὅμως, μὴ ἀμφιβάλλῃς.
—Θὰ παύσῃ βεβαίως, ἀλλ’ ἀφ’ οὗ ἀποθάνωμεν ἀμφότεραι. Τότε τί τ’ ὄφελος;
—Ὄχι! δὲν θ’ ἀποθάνωμεν ἡμεῖς, ἀλλ’ οἱ ἐχθροί μας· χρειάζεται μόνον φρόνησις, πρόνοια καὶ ὑπόκρισις προσέτι, ἀλλὰ πρὸς Θεοῦ· ἂς παύσωσι πλέον οἱ ἔρωτες. Ἄκουσον λοιπὸν τί τρέχει. Χθὲς τὸ ἑσπέρας ἡ αὐτοκράτειρα προσεβλήθη εἰς τὸ στῆθος, ὡς μοὶ εἶπεν ὁ Ἰβὰν Πλατὼφ, σφοδρῶς.
—Μὲ προσεκάλεσε μάλιστα νὰ ὑπάγω τὸ ἑσπέρας πρὸς αὐτὴν, ἀπήντησεν ἡ Αἰκατερίνη.
—Νέον τι τρέχει. Τίς οἶδε, ἂν σήμερον εἶναι ἡ τελευταία ἡμέρα, καθ’ ἣν σὲ καλῶ ἀρχιδούκισσαν! Σὺ ὅμως οὐδόλως περὶ τούτου σκέπτεσαι. Τὸ πᾶν ἂν χαλάσῃ σοῦ εἶναι ἀδιάφορον.
—Εἶναι ἀληθές! ἀπεκρίθη ἡ Αἰκατερίνη, κινοῦσα τὴν κεφαλήν.
—Λοιπὸν, οὐδὲν δύναται νὰ σὲ παρηγορήσῃ. Δυστυχής!
—Μὴ σὲ μέλῃ, καλή μου φίλῃ, δὲν θέλω τὸν ἰδεῖ πλέον, σοὶ τὸ ὑπόσχομαι, θέλω τὸν λησμονήσει διὰ παντός.
—Εἴθε, ὑπέλαβεν ἡ πριγκηπέσα. Ἔπειτα, αἴφνης στραφεῖσα εἶπε, κἄποιος ἔρχεται! στρατιωτικὴν στολὴν βλέπω εἰς τὸ βάθος τῆς διόδου Σᾶς χαιρετᾷ μάλιστα ὁ ἀξιωματικὸς. Ἆ! τί βλέπω, εἶπεν, εἶναι ὁ Ἀρχιδούξ.
—Ἆ! αὐτὸς εἶναι, ἄφες με νὰ εἰσέλθω λοιπὸν εἰς τὸν πύργον, ἐφώνησεν ἡ Αἰκατερίνη ζητοῦσα νὰ συμπαρασύρῃ τὴν ἀκόλουθόν της.
—Ὄχι δὲν πρέπει πλέον νὰ φύγωμεν! Μᾶς εἶδεν, ἔρχεται μάλιστα πρὸς ἡμᾶς, δοὺς τὸν βραχίονα τῇ ἀδελφῇ μου.
Ὁ Πέτρος πλησιάζων προσέφερε τὸν βραχίονα τῇ κομήσσῃ Βοροντζὼφ, διαλεγόμενος μετ’ αὐτῆς. Μεταξὺ δὲ τῆς θεραπείας του εὑρίσκετο καὶ ὁ παχὺς θαλαμηπόλος Λουβενίν. Ἐφόρει ὁ οὗτος χρυσόκεστον μυλωτὴν, καὶ τοι ἐν καιρῷ θέρους, κατὰ Ἰούλιον μάλιστα, καὶ φενάκην.
Ὀλίγον μακρὰν τῆς ἀρχιδουκίσσης συζύγου του ὀ Πέτρος ἠστεΐζετο μετὰ τῆς κομήσσης Βοροντζὼφ, ἣν συνώδευεν. Διεῖδεν ἡ Αἰκατερίνη ὅτι ἀντικείμενον τοῦ γέλωτος καὶ τῶν σαρκασμῶν των ἦτον αὐτὴ, ἀλλ’ ὅμως ἔμεινεν ἥσυχος Ἡ πριγκηπέσσα Δασκὼφ ἀπέναντι τοῦ Πέτρου ἔκλινεν ἐδαφιαίως καὶ ἡ Αἰκατερίνη μόνον τὴν κεφαλὴν, μὴ ἀτενίσασα οὐδαμῶς πρὸς αὐτούς.
—Αγαπητέ Λουβενὶν, εἶπεν ὁ Ἀρχιδοὺξ πρὸς τὸν θαλαμηπόλον, εἶδες ποτέ Θεοὺς καταβαίνοντας ἐπὶ τῆς γῆς;
—Ὄχι αὐθέντα! τοὺς εἶδον ὅμως ἀναβαίνοντας. Ἰδοὺ, μία φιάλη Βουργονίου ἐμπεριέχει Θεὸν προσόμοιον τοῖς ἄλλοις· ὅθεν ὁ Θεὸς τῆς φιάλης, ὡς πολλάκις τὸ παρετήρησας, σὲ ἀνυψοῖ μετέωρον καὶ σὲ ἀναβιβάζει εἰς τοὺς οὐρανούς.
—Εὖγε! εὖγε! εἶναι νόστιμον..... Ἤδη ὅμως ὁ λόγος οὐχὶ περὶ Θεοῦ, ἀλλὰ περὶ Θεᾶς. Ὕπαγε Λουβενίν—δεικνύων τὴν Αἰκατερίνην—πρόσφερε τὰ σεβάσματά σου εἰς τὴν Ἀθηνᾶν, πρόσεξον ὅμως νὰ τὰ προσφέρῃς ἐδαφιαίως, ἐννόησας;
Ἡ Αἰκατερίνη προσβληθεῖσα, προσέθηκεν εἰς τὸν προσερχόμενον γελοτοποιόν.
—Εἶπε εἰς τὸν ἀποστείλαντά σε, ὅτι οἱ Θεοὶ οἰκοῦσι πολὺ ὑψηλὰ, ὥστε οἱ θνητοὶ δὲν δύνανται νὰ τοὺς ὑβρίζωσι.
—Βλέπετε, Ἀρχιδοὺξ, ἀντεῖπεν ἡ κόμησσα, δὲν ἐπιτρέπεται ποσῶς ν’ ἀστεΐζηταί τις μὲ ταύτην τὴν κυρίαν, οὐδὲ νὰ τὴν προσβλέψῃ μάλιστα. Ὑπάγωμεν Ἀρχιδούξ· ἐνταῦθα εἶναι καύσων ἀνυπόφορος.
Στρεφομένη ἡ κόμησσα Βοροντζὼφ, — ἐφόρει δὲ αὕτη κατὰ πρῶτον τότε πέδιλα ὑψηλόπτερνα, καινοτομία τῆς τότε ἐποχῆς— ἀπέβαλεν ἓν τῶν πεδίλων καὶ ἔκυπτεν ἵνα ὑποθέσῃ αὐτὸ, ἀλλ’ ὁ Πέτρος τὴν ἐμπόδισε λέγων·
—Ὄχι Μάσχυγκα, ἡ εὐρωστία σου δὲν σοὶ τὸ ἐπιτρέπει· καὶ στραφεὶς πρὸς τὰς κυρίας εἶπε.
—Κυρίαι, λάβετε τὴν καλωσύνην νὰ θέσητε τὸ πέδιλον τῆς καλῆς μας φίλης. Ἡ πριγκηπέσσα Δασκὼφ, ἡτοιμάζετο, ἂν καὶ δυσαρέστως, νὰ ἐκτελέσῃ τὴν προσταγὴν, ἀλλ’ ὁ Ἀρχιδοὺξ τὴν ἀπώθησε, νεύσας πρὸς τὴν σύζυγόν του ἵνα αὐτὴ τοῦτο πράξῃ.
—Ἆ! ὄχι, ὄχι, προσέθηκεν εἰς τὸ οὖς του ἡ κόμησσα ἐρυθριάσασα, μὴ μεταχειρίζησαι τοιούτους ἀστεϊσμοὺς, Πέτρε.
Ἀλλ’ οὗτος χωρὶς ν’ ἀποκριθῇ ποσῶς εἰς τοὺς λόγους της ἐξηκολούθησε,
—Σᾶς διατάττω, κυρία, ἐγὼ ὁ Πέτρος, νὰ θέσητε τὸ πέδιλον εἰς τὴν κόμησσαν.
Ἡ Αἰκατερίνη ἐκινήθη βραδέως, παρετήρησε μὲ περιφρονητικὸν καὶ ἐνταυτῷ ἄγριον βλέμμα τὸν σύζυγόν της· εἶτα δὲ λαβοῦσα τὸ πέδιλον ἐνεχείρισεν αὐτὸ εἰς τὴν κόμησσαν, ἥτις λαμβάνουσα τοῦτο μεθ’ ὁρμῆς, ἐψιθύρισε. Πόσον ὁ κύριος μας ἀγαπᾷ ἐνίοτε ν’ ἀστεΐζηται.
—Εὐχαριστήσωμεν τὴν ὡραίαν μας Κυρίαν, ὑπέλαβεν ὁ Πέτρος, καὶ ὦμεν διὰ παντὸς ἕτοιμοι, ὅπως τὸ αὐτὸ πράξωμεν δι’ αὐτήν.
Ἡ Αἰκατερίνη δὲν ἀπεκρίθη.
Ἐκράτει δ’ εἰς χεῖρας ἐρυθρᾶ ταινίαν ἀποσπασθεῖσαν ἐκ τῶν πεδίλων τῆς κομήσσης Βοροντζώφ.
—Τὴν δὲ ταινίαν, κυρία, τὴν κρατεῖτε ὑμεῖς;
—Ἐὰν ἡ αὑτοῦ ὑψηλότης τὸ ἐπιτρέπει, προσεῖπεν ψυχρῶς ἡ Ἀρχιδούκισσα, ἐπεθύμουν νὰ κρατήσω τὴν ταινίαν, ὡς ἐνθύμημα τῆς ὥρας ταύτης.
—Ἐμειδίασεν ὁ Πέτρος, καὶ μὴ δώσας οὐδεμίαν ἀπάντησιν ἐξηκολούθησε τὸν περίπατον. Ὅτε δὲ ἔφθασε πλησίον τοῦ πύργου, ἡ κόμησσα Βοροντζὼφ εἶπε πρὸς αὐτὸν, συσφίγγουσα τὸν βραχίονά του.
—Ἀξίζεις φιλήματα, φίλε μου. Ἐπὶ τέλους ἔδωκας εἰς τὸ νήπιον ἐκεῖνο ἓν μάθημα, ὅπερ τῷ ἥρμοζε.
—Δὲν εἶναι πᾶν ὅ, τι ἀπεφάσισα νὰ πράξω.
—Τί δ’ ἄλλο;
—Φυλάττω εἰσέτι ἐντὸς μυστικοῦ κιβωτίου πέπλον τινὰ μοναχικὸν, κεντημένον ὑπὸ τῆς γραίας Μάρφης καὶ πεποικιλμένον δι’ ἑνὸς μαργαριτίνου στέμματος.
Οἱ λόγοι οὗτοι ἐπροξένησαν τοσοῦτον γέλωτα εἰς τὴν κόμησσαν, ὥστε δὲν ἠδύνατο πλέον ν’ ἀναβῇ τὰς βαθμίδας· εἶπε δὲ πρὸς τὸν φίλον της—Καὶ πότε διανοῆσαι νὰ ἐκβάλῇς τὸν πέπλον;
—Ἔχε ὑπομονὴν ἐπὶ ὀλίγας ἡμέρας, ὑπέλαβεν ὁ Πέτρος.
—Ἔχει καλῶς, καὶ εἰσῆλθον εἰς τὸν πύργον.
Αἱ δύο φίλαι ἐξηκολούθουν τὸν περίπατον.
Ἡ Αἰκατερίνη ἦτο ὠχρὰ ὡς θάνατος. Στραφεῖσα ἡ πριγκηπέσσα Δασκὼφ πρὸς τὴν Ἀρχιδούκισσαν εἶπε πρὸς ταύτην.
—Τῇ ἀλῃθείᾳ ἡ ὕβρις δὲν ἠδύνατο νὰ ᾖναι σοβαρωτέρα.
—Ἀληθέστατον.
—Ἀλλ’ ὅμως προσέθηκεν ἡ Αἰκατερίνη, μέλλεις νὰ ἴδῃς τί θὰ πράξω· ὡς γνωρίζεις δυσκόλως ὀργίζομαι, ἀλλ’ εἰς ἅπαξ ὀργισθεῖσα, πρόκειται περὶ ζωῆς καὶ θανάτου.
—Ἔστω! Οὕτω θ’ ἀποστομώσῃς καὶ τοὺς ἐχθρούς σου, οἵτινες σὲ ἐνόμιζον δειλὴν, ἢ μᾶλλον συνετὴν σὲ ἀπεκάλουν μετριάζοντες τὴν ἔκφρασιν.
—Καὶ συμφέρει νὰ ᾖναι τις συνετὸς, ἐὰν θέλῃ νὰ ἐπιτύχῃ. Ἡ ἐκδίκησις τόσον μᾶλλον εἶναι γλυκυτέρα καὶ ἀσφαλεστέρα, καθ’ ὅσον μάλιστα προμελετᾶται καὶ ἀναβάλλεται. Ἀλλὰ διανοηθῶμεν καὶ περὶ ἡμῶν. Ἄκουσον, ἐπιφορτίζεσαι ὅπως ἐγχειρίσῃς ἐπιστολὴν πρὸς ἐκεῖνον.
—Θὰ εἶναι τῆς ὑπηρεσίας, ἀπεκρίθη ἡ πριγκήπισσα.
—Πορεύσου εἰς τὸν στρατῶνα, ἐκεῖ εὑρήσκεις φίλους τινας τοῦ Γρηγορίου. Τούτους χαιρέτισον ἐξ ὀνόματος μου, εἶτα ὕπαγε εἰς τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Καζὰν καὶ δὸς ἐλεημοσύνας εἰς τοὺς πτωχούς. Ἰδοὺ λάβε, χρήματα.
—Πῶς, ἔχεις χρήματα, φίλη μου; προσέθηκεν ἡ πρηγκηπέσσα γελῶσα.
—Σιωπή! ἀντεῖπεν ἡ Αἰκατερίνη, παρατηροῦσα εἰς τὰ πέριξ, ὁ γάλλος πρέσβυς...
—Ἐννοῶ, λοιπὸν ἡ μικρὰ ἔκδοσις τοῦ Μολιέρου1 ἣν ἔλαβες χθές....
—Ἐμπεριεῖχε μεταξὺ τῶν φύλλων τραπεζικὰ γραμμάτια, ἀπεκρίθη ἡ Αἰκατερίνη. Ὁ Μαρκήσιος μοῦ ἔγραφεν ὅτι, ἐπειδὴ καὶ ἐγνώριζεν ὅτι ἐπεθύμουν ἔκδοσίν τινα μὲ σημειώσεις,[2] μοὶ ἔπεμπε μίαν, ἥτις ἤλπιζε νὰ μὲ εὐχαριστήσῃ. Σὲ βεβαιῶ δὲ φίλη μου ὅτι οὐδέποτε ἀνέγνωσα τὸν Μολιέρον μὲ τόσην εὐχαρίστησιν.
—Τὸ πιστεύω. Ἀλλ’ ἂς ἀποχωρισθῶμεν. Ὑπάγω νὰ ἐκτελέσω τὰς διαταγάς σου. Ὑγίαινε.
Ἡ αὐτοκράτειρα Ἐλισάβετ εὑρίσκετο ἐντὸς μικροῦ δωματίου παραδεδομένη οὖσα εἰς μεγάλας ἀνησυχίας, καὶ ῥῖγος διήρχετο διὰ τῶν ὀστέων της, μ’ ὅλον τὸν καύσωνα τοῦ ἡλίου καὶ τοῦ καίοντος ἐν τῇ θερμάστρᾳ πυρός.
Ἡ δυστυχὴς Πουλχερία Ἰβάνοβνα, ἡ πρώτη θαλαμηπόλος της, δὲν ἤξευρε ποῦ τὴν κεφαλὴν κλῖναι· τόσον συνεχεῖς καὶ ἀντιθετικαὶ ἦσαν αἱ προσταγαὶ τῆς κυριάρχου, ἥτις δὲν ἔπαυε τοῦ νὰ κρούῃ τὸν κωδωνίσκον.
Ἡ αὐτοκράτειρα ἐξηπλωμένη ἐπὶ ἀνακλίντρου, κατείχετο ὑπὸ μεγάλης ἀθυμίας. Πλησίον δ’ αὐτῆς, ἐπὶ τραπέζης, εὑρίσκετο κιβώτιον ἠνεῳγμένον, πλῆρες περιδεραίων καὶ κειμηλίων παντὸς εἴδους, ἅτινα αὕτη μηχανικῶς πως ἐλάμβανεν ἐνίοτε εἰς χεῖρας. Ὁ ἰατρὸς της, ἐκάθητο εἰς παρακείμενον τραπέζιον γράφων συνταγήν. Ἦτο δ’ οὗτος σοβαρός τις Γερμανός, ὑψηλὸς καὶ πολύσαρκος. Εἰς δὲ τὴν ἀπέναντι πλευρὰν τοῦ δωματίου, ἵστατο χωρικὸς Ῥῶσσος, ὅστις, διὰ τὴν ἐπιτηδειότητα, ἣν εἶχε τοῦ νὰ προξενῇ τὸν γέλωτα εἰς τὴν αὐτοκράτειραν πάντοτε, εἶχε λάβει τὸν βαθμὸν πρίγκηπος καὶ ναυάρχου.
Ὅτε δ’ οὗτος, ὀνόματι πρίγκηψ Νικήτας, εἶδε τὸ πρὸς αὐτὸν στραφὲν βλέμμα τῆς κυριάρχου του, προὐχώρησε πρὸς κάτοπρον, κείμενον ἀπέναντι τῆς αὐτοκρατείρας, καὶ τὰ νῶτα ἔχων ἐστραμμένα πρὸς αὐτὴν, ἐβάδιζεν ἀποτεινόμενος πρὸς τὴν ἐν τῷ κατόπτρῳ ἀντανακλωμένην εἰκόνα της.
—Τίνι τρόπω τόσον ὡραία κυρία εἰσῆλθεν ἐν τῷ θαλάμῳ τῆς κυριάρχου μου; Πιστεύεις ἆρά γε ὅτι οἱ ὡραῖοί σου ὀδόντες θέλουσι σὲ προστατεύσει, ἢ τὰ ῥοδόχροα χείλη σου, ἅτινα ἀξίζουσι φιλήματα;
Ἄπελθε, πάραυτα, ἀγαπητή μου· ἄλλως θὰ σὲ ἀποπέμψω ἐγὼ αὐτός.
Καὶ ταῦτα λέγων προὐχώρει, πλήττων τὸ κάτοπρον διὰ ῥινομάκτρου. Ἡ Ἐλισάβετ, γελάσασα διὰ ταύτην του τὴν ἀστειότητα, προσεῖπεν,
—Τί πράττεις Νικήτα, φίλε μου; θέλεις ν’ ἀποδιώξης τὴν αὐτοκράτειράν σου; Σοὶ ἐπιτρέπεται τοῦτο;
—Ἆ! τί γοητεία! ὑπέλαβεν ὁ πρίγκηψ. Ἤδη σὲ ἀναγνωρίζω ἀλλὰ τί ἔρχονται λέγοντές μοι ὅτι εἶσαι ἀσθενής; Μὰ τὴν γενειάδα τοῦ πατρός μου, ἐπεθύμουν μεγάλως νὰ γνωρίσω πῶς εἶναι αἱ ὡραῖαι καὶ ὑγιεῖς γυναῖκες, ἂν σὺ ἦσαι ἀσθενής. Φλυαρίαι! οἱ αὐλικοὶ οὐδὲν γνωρίζουσι.
Ὁ ἰατρὸς ἀνυπόμονος γενόμενος ἕνεκα τῶν ποταπῶν ἐκείνων κολακειῶν καὶ ἀποτελειώσας τὴν συνταγὴν καὶ ποιήσας ὑπόκλισιν ἐξῆλθε.
— Νομίζω, Μεγαλειοτάτη, προσέθηκεν ὁ ναύαρχος, ὅτι ἀνάγκη πᾶσα νὰ καθαρισθῇ ταχέως ἡ καπνοδόχος τῆς θερμάστρας ταύτης, διὰ τὰς τόσας συνταγὰς, αἵτινες ἀπὸ τινος καιροῦ καίονται.
—Ἑλένη! ἐφώνησεν ἡ αὐτοκράτειρα, ἡ δὲ πρώτη κυρία εὐθὺς ἐνεφανίσθη.
—Δός μοι τὸν ἐπενδύτην, καὶ παρατήρησον τίς εἶναι εἰς τὸν ἀντιθάλαμον.
—Δύο κυρίαι, Μεγαλειοτάτη. — Ποῖαι κυρίαι;
—Αἱ προσκληθεῖσαι ἐνταῦθα, ὅπως συμφιλιωθῶσι.
Ἡ Ἐλισάβετ διενοεῖτο τίνες ἠδύναντο νὰ ἦσαν, μὴ ἀναπολοῦσα ποσῶς τὴν τοιαύτην περίστασιν, ὅτε ὁ Νικήτας ἦλθεν εἰς βοήθειάν της, προσθέσας,
—Ἀ! μῆτέρ μου, εἶναι ἐκεῖναι αἱ δύο, αἵτινες ἐσυγχύσθησαν εἰς τὴν ἀγορὰν κατὰ τὴν ἑορτὴν τοῦ ἁγίου Πέτρου καὶ Παύλου, καὶ αἵτινες, καθ’ ἂ ἐλέγετο, ὑβρίσθησαν.
Ἐν τῷ μεταξὺ τούτῳ, ἠκούσθη ὁ ἦχος τῶν κωδώνων, τῶν σημαινόντων τὴν ὥραν τῆς προσευχῆς. Ἡ Ἐλισάβετ ἠγέρθη καὶ ἠθέλησε νὰ γονυπετήσῃ ἐνώπιον εἰκόνος κειμένης εἴς τινα γωνίαν τοῦ δωματίου, ἀλλ’ αἴφνης ἔπεσε κατὰ γῆς ὡς ἐκ τῆς ἀδυναμίας, ὥστε ἠναγκάσθησαν νὰ τὴν μεταφέρωσιν εἰς τὴν κλίνην.
Ἡ ὄψις της κατέστη ἐρυθρᾶ, οἱ δὲ ὀφθαλμοί της ἔμενον ἠνεωγμένοι, προφερούσης λέξεις ἀσυναρτήτους.
Κατ’ ἐκείνην τὴν στιγμὴν ἄνθρωπός τις εἰσῆλθε φέρων μακρὸν τὸ γένειον, ἐνδεδυμένος δὲ μοναχικὰ καὶ καὶ εἰς χεῖρας κρατῶν ξυλίνην βακτηρίαν ἀκατέργαστον.
Ἦτο Κύρυλλος, ὁ πνευματικὸς τῆς αὐτοκρατείρας, ὁ ὑπ’ αὐτῆς ἀγαπώμενος καὶ τιμώμενος ὡς πατήρ. Ἤρχετο δ’ ἐκ Μόσχας, ἔνθα εὑρίσκετο τὸ μοναστήριόν του, ἐπιχειρισθεὶς τὸ μακρυνὸν τοῦτο ταξείδιον, διότι ἐπληροφορήθη τὴν ἐπικίνδυνον ἀσθένειαν τῆς Κυριάρχου. Οὗτος ἦτο ὁ πνευματικὸς καὶ φίλος της, ἀφ’ ἧς ἐποχῆς ἦτο Ἀρχιδούκισσα καὶ εἶχε κινδυνεύσει πολλάκις ἵνα τὴν ὑπερασπίσῃ ἀπὸ τῆς πατρικῆς θηριωδίας, καταπείθων τοὺς γεννήτορας της νὰ τῇ συγχωρῶσι νεανικά τινα σφάλματα.
Ἡ Ἐλισάβετ ἀναγνωρίσασα πάραυτα τὸν γέροντα, ἤρχισε νὰ κλαίῃ.
—Ἰδοὺ ὁ γέρων ὑπέλαβεν, ὅστις ἔρχεται νὰ μ’ εὐλογήσῃ. Ὡς φαίνεται δεινῶς πάσχω.
Εἰπέμοι Κύρυλλε, τί σὲ φέρει ἐνταῦθα; Ἐγκατέλειψας ἴσως τὴν Μόσχαν, καὶ ἦλθες εἰς Πετρούπολιν πρὸς ζήτησιν ἐλεημοσύνης, ὄχι! ὄχι! ἐλθὲ πρός με, ἀγαθὲ πάτερ, δός μοι τὴν χεῖρά σου νὰ τὴν ἀσπασθῷ. Ἄ! τί παραλλαγαὶ καιροῦ! εἰπέ μοι μὲ ἀναγνωρίζεις; ἦλθες ἆραγε πεζός
Ὁ μοναχὸς ἔνευσε καταφατικῶς καὶ ηὐλόγησε τὴν αὐτοκράτειραν, ἥτις ἔκυψε τὴν κεφαλὴν, ψιθυρίζουσα· εἶτα εἶπε πρὸς τὸν ἱερέα,
—Καὶ πῶς μ’ εὑρίσκεις, ἀγαπητέ μοι πάττερ;
—Ὁ θεὸς νὰ σὲ προστατεύσῃ ἀπεκρίθη ὁ μοναχὸς μὲ μόλις εὐκατάληπτον φωνήν· βλέπω ὅτι πάσχεις δεινῶς, καὶ ἡ ἀναπνοή σου αὐτὴ εἶναι δύσκολος· ἑτοιμάσθητι νὰ πορευθῇς, ἔνθα πάντες ὀφείλομεν νὰ πορευθῶμεν. Μάρτυς μου αὐτὸς ὁ Θεὸς ὅτι οὐδέποτε σὲ ἐκολάκευσα, καὶ τοῦτο οὐδὲ τώρα θέλω πράξει.
—Ὄχι, δίκαιε Θεέ! ἀνεφώνησεν ἡ Ἐλισάβετ, περικαλύπτουσα τὸ πρόσωπον διὰ τῶν χειρῶν, ν’ ἀποθάνω μέλλω.... ν’ ἀποθάνω! καὶ ἔτρεμον ὅλα της τὰ μέλη.
—Βοήθειαν! βοήθειαν! σᾶς ζητῶ γονυκλιτῶς, βοήθειαν δι’ ἔλεος Θεοῦ!
Οὐδεὶς ἐτόλμα νὰ ὁμιλήσῃ· ὁ μοναχὸς μόνος προσηύχετο.
Ἡ Ἐλισάβετ ἠγέρθη, ὑψώνουσα δὲ τὴν πυγμὴν, ἔκραξε,
— Σεῖς δὲ οἱ ἄλλοι, οἵτινες μ’ ἐλέγετε ὅτι δὲν θ’ ἀποθάνω, ἀλλ’ ὅτι εἶμαι ὑγιὴς καὶ ἀνθηρὰ παράποτε; ψεῦσται! ἱερόσυλοι ψεῦσται! ἄνδρες τε καὶ γυναῖκες ἄνευ αἰδοῦς! ἠπατήσατε τὴν Κυρίαρχόν σας. Πάντες ἐνταῦθα ψεύδονται ἀπὸ τοῦ μικροτέρου μέχρι τοῦ ἀνωτέρου· ὤφειλε νὰ ἔλθῃ ὁ γέρων οὗτος ὅπως μοὶ εἴπῃ τὴν πᾶσαν ἀλήθειαν. Πορεύεσθε ἀπ’ ἐμοῦ κατηοαμένοι! Εἴθε κύριος ὁ θεὸς τῶν δυνάμεων νὰ πράξῃ ὑπὲρ ὑμῶν κατὰ ταύτην τὴν ὥραν τοῦ θανάτου, ὅ, τι ὑμεῖς ἐπράξατε ὑπὲρ ἐμοῦ κατὰ ταύτας τὰς ὑπερτάτας στιγμάς.....
Οἱ πάντες ἐξῆλθον μὲ τοιοῦτον τάχος, ὡς ὁ ἄνεμος ἀνυψώνει τ’ ἄχυρα.
Τρόμος κατελάμβανε τὸν παρατηροῦντα τὴν Ἐλισάβετ εἰς ἣν εὐρίσκετο θέσιν κατ’ ἐκείνην τὴν ὥραν. Ἡ λάμψις τῆς ὀργῆς ἡ ἀπαστράπτουσα ἐν τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτῆς ὡμοίαζε τὴν τοῦ Τσάρου Πέτρου τοῦ Πατρός της.
(ἕπεται συνέχεια)
- ↑ Περὶ τοῦ βίου τῆς πριγκηπέσσης Δασκὼφ, ἑνὸς τῶν κυριωτέρων προσώπων τοῦ παρόντος διηγήματος, ἴδε ἐκτενέστερον τὸ σύγγραμμα τῆς κομήσσης Δώρας Ἰστριάδος «Αἱ γυναῖκες ἐν τῇ Ἀνατολῇ» Τομ. Β. βιβλ. Α. ἐπιστολὴν Βʹ σελ. 59—64. Σ. Μ.
- ↑ Ὁ συγγραφεὺς παίζει μὲ τὸ διφορούμενον τῆς λέξεως «con note,» ἥτις σημαίνει, σημειώσεις, ὡς ἐπίσης καὶ τραπεζικὰ γραμμάτια. Σ. Μ.