Ετήσιον Ημερολόγιον του Έτους 1887/Ιστορία ληστρικής συμμορίας
| ←Ἡ κόλασις | Ἐτήσιον Ἡμερολόγιον τοῦ Ἔτους 1887 Συγγραφέας: Ἱστορία λῃστρικῆς συμμορίας |
Ὁ Θερσίτης πρὸ τῆς κριτικῆς καὶ πρὸ τῆς Ἱστορίας→ |
Ὁ μεταβαίνων σήμερον εἰς Ὠρωπὸν δὲν φοβεῖται τὸν Ἀρβανιτάκην, οὐδ’ ὁ διερχόμενος διὰ τῆς ἁμαξιτῆς ὁδοῦ τῆς Κηφισσίας συλλογίζεται τὸν Νταβέλην, ὅπως ὁ ἐπὶ σιδηρῶν ἐλασμάτων διατρέχων τὴν Κακὴν Σκάλαν μόλις ἴσως ἐνθυμεῖται τὸν Σκίρωνα. Εὐτυχῶς ἡ ἀσφάλεια τῶν ὁδῶν, ἥτις ἐπικρατεῖ ἀπὸ πολλῶν ἤδη ἐτῶν πλήρης ἐν Ἑλλάδι, μετέθεσεν οὕτως εἰπεῖν τὴν λῃστείαν ἀπὸ τῆς δικαιοδοσίας τῆς δικαιοσύνης εἰς τὴν σφαῖραν τῆς ἱστορίας, ἂν μὴ τῆς μυθολογίας, ἢ τοὐλάχιστον τῆς μυθιστορίας. Μετὰ μίαν ἴσως γενεὰν τὰ ὀνόματα τοῦ Ἀρβανιτάκη, τοῦ Νταβέλη καὶ τοῦ Σκίρωνος θὰ συμφύρωνται ὡς ὀνόματα συγχρόνων καὶ εἶνε φόβος μὴ ὁ μὲν Θησεὺς, ὑπολαμβάνηται ἀποσπασματάρχης τις μὲ στολὴν χωροφύλακος, κρημνίζων ἀπὸ τῆς σιδηροδρομικῆς γεφύρας τῆς Κακῆς Σκάλας τὸν Σκίρωνα φουστανελλοφοροῦντα, ὁ δὲ Ἀρβανιτάκης ἢ ὁ Νταβέλης θεωρῶνται ὡς ῥοπαλοφόροι λῃσταὶ τῶν παναρχαίων χρόνων. Ἡ σύγχυσις θὰ εἷνε τόσῳ μᾶλλον εὔκολος καθ’ ὅσον ἐν τῇ λῃστείᾳ οὔτε ἡ κακουργία ἤλλαξε φύσιν οὔτε τὰ μέσα τῶν δραστῶν μετεβλήθησαν σὺν τοῖς χρόνοις. Πρὶν ἢ λοιπὸν τὰ ὅρια τῆς ἀρχαιότητος καὶ τῶν νέων χρόνων συγχυθῶσιν ἐντελῶς, ἃς ἐπιτραπῇ νὰ ἐκθέσω ἐνταῦθα τὴν ἱστορίαν μιᾶς λῃστρικῆς συμμορίας, ἥτις δὲν γράφεται μὲν ἐνταῦθα διὰ πρώτην φορὰν, ἀλλ’ ὑποθέτω, ὅτι εἶνε ἄγνωστος εἰς πολλοὺς τῶν ἀναγνωστῶν. Ἡ ἱστορία μου δὲν εἶνε μὲν χθεσινὴ, ἀλλὰ δὲν εἷνε καὶ τόσον παλαιὰ ὅσον ὁ Σκίρων. Διὰ τοῦτο πρὸς ἀποφυγὴν οἱωνδήποτε σκανδάλων προτιμῶ νὰ ὀνομάσω τὰ δρῶντα πρόσωπα δι’ ἀρχαίων ὀνομάτων, ἀποκρύπτων τὰς ἀληθινὰς αὐτῶν ὀνομασίας. Ἀλλὰ δὲν σημαίνει καὶ πολὺ, ἀφ’ οὗ πᾶσα διήγησις περὶ λῃστῶν, ὅπως ἔχῃ ἐνδιαφέρον, ἐνέχει τι τὸ μυθικόν.
Ἡ σκηνὴ συμβαίνει παρὰ τὰ παλαιὰ σύνορα τοῦ βασιλείου ἐν Ὑπάτῃ. Παρὰ τὸ ἄκρον τοῦ πολίσματος ἔκειτο μακρότερόν πως τῶν τελευταίων αὐτοῦ οἰκιῶν ὁ οἶκος πλουσίου ἰδιώτου. Τὸν οἰκοδεσπότην θὰ καλέσω ἁπλῶς Ἵππαρχον. Ὑπὸ τὸ ψευδώνυμον τοῦτο ἐλπίζω, ὅτι δὲν θ’ ἀνακαλυφθῇ οὔτε ἡ φιλαργυρία αὐτοῦ, οὔτε τὰ περίεργα τεχνάσματα τῆς συζύγου του, ἥτις εἶχε τὴν ἀρετὴν ν’ ἀγαπᾷ τοὺς ἄνδρας μέχρις ἐκείνου τοῦ βαθμοῦ, ὅςτις διὰ τὸν σύζυγον βεβαίως καταντᾷ κακία. Ἡ δὲ ὑπηρέτρια τοῦ οἴκου μιμουμένη καὶ ὑπερακοντίζουσα τὴν κυρίαν αὐτῆς, ἠγάπα τοὺς ἐν τῷ οἴκῳ ξενιζομένους φίλους μέχρις ἐκείνου τοῦ βαθμοῦ, καθ’ ὃν ἡ θεραπαινὶς μεταβάλλεται εἰς δέσποιναν. Αἴφνης νύκτα τινὰ, ἐν ᾧ πέριξ βαθεῖα ἐπεκράτει σιωπὴ, διορύττεται εἷς τῶν τοίχων τῆς οἰκίας καὶ ἀνοίγεται ὀπὴ δι’ ἧς ἠδύνατο νὰ χωρήσῃ ἄνθρωπος. Δι’ αὐτῆς εἰςέρχονται ὁ μὲν μετὰ τὸν δὲ ξιφήρεις ἄνδρες. Ἦτο ἡ λῃστρικὴ συμμορία τοῦ… Ἀλκίμου ἢ μᾶλλον ἀπόσπασμα αὐτῆς, ἀποφασίσαν νὰ λῃστεύσῃ τὸν οἶκον τοῦ Ἱππάρχου. Οἱ λῃσταὶ εἰςελάσαντες ἔδησαν τὸν οἰκοδεσπότην καὶ τὴν θεράπαιναν καὶ πάντας τοὺς τοῦ οἴκου, οἵτινες μετὰ φόβου καὶ θλίψεως ἔβλεπον τοὺς φοβεροὺς λωποδύτας κενοῦντας τὸν οἶκον καὶ ἐκκομίζοντας ἔξω αὐτοῦ πάντα, χρήματα, ἱμάτια, σκεύη. Εὐθὺς δὲ ὡς ἐτελείωσεν ἡ λῄστευσις τοῦ οἴκου, παραλαβόντες τοὺς ὄνους καὶ τοὺς ἵππους τοῦ Ἱππάρχου, ἀπῆλθον ἀνὰ τὰ ὄρη, φέροντες βαρὺ φορτίον κλεμμάτων. Περὶ τὴν μεσημβρίαν ἔφθασαν οἱ λῃσταὶ εἰς ἔπαυλιν φίλων λῃσταποδόχων, οἵτινες ἐκάλεσαν αὐτοὺς ἐν μέσῳ ἀσπασμῶν εἰς πρόγευμα καὶ παρέθηκαν εἰς τα κτήνη κριθία. Ἐκκινήσαντες δ’ ἐκεῖθεν ἀφίκοντο πρὸ τῆς ἑσπέρας εἰς τὸ ὁλημέριον αὐτῶν. Ἐκεῖ γραῖα, καθημένη πλησίον τοῦ καιομένου πυρὸς, δεξιωθεῖσα τοὺς ἀφικνουμένους, ἀνήγγειλε περιχαρὴς, ὅτι ἀνέμενεν αὐτοὺς ἄριστον γεῦμα. Οἱ λῃσταῖ κατέθηκαν τα φορτία, καὶ μετ’ ὀλίγον ἔφθασαν νεανίσκοι πολλοὶ κομίζοντες πλεῖστα ὅσα χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ καὶ ἱμάτια καὶ κοσμήματα πολλὰ γυναικεῖα καὶ ἀνδρικά. Ἀπετέλουν οὗτοι ἄλλο ἀπόσπασμα τῆς αὐτῆς συμμορίας, ὅπερ, ἐν ᾧ οἱ ἄλλοι συνάδελφοι ἐλῄστευον ἐν Ὑπάτῃ τὸν οἶκον τοῦ Ἱππάρχου, εἶχε μεταβῆ εἰς λῃστρικὴν γυρολογίαν ἐν Βοιωτίᾳ. Κατὰ τὸ δαψιλὲς γεῦμα οἱ νεωστὶ φθάσαντες κακίζονται ὡς ἐπιστρέψαντες ἄνευ τοῦ ἀρχηγοῦ αὐτῶν Λαμάχου, καὶ οἱ λῃσταὶ ἀναγκάζονται νὰ διηγηθῶσι τὰ κατ’ αὐτόν. Ἐν Θήβαις κατῴκει ὁ πλούσιος τραπεζίτης Χρυσέρως, τὸν ὁποῖον εἶχεν ἀποφασίσει νὰ λῃστεύσῃ ἡ συμμορία. Εἰςῆλθον λοιπὸν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ νύκτωρ. Ἀλλ’ ὅπως μὴ διαρρήξωσι μετὰ πατάγου τὴν θύραν, ὁ Λάμαχος ἔθηκε τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ τὸν βραχίονα εἰς τὸ κλεῖθρον, ἵνα ἐπιτηδείως ἄρῃ τον ἔνδοθεν μοχλόν. Ἀλλ’ ὁ τραπεζίτης, παρατηρήσας τὰς κινήσεις τῶν λῃστῶν, κατώρθωσε νὰ καρφώσῃ ἔσωθεν διὰ μεγάλου καρφίου ἐπί τινος ξύλου τῆς θύρας τὴν χεῖρα τοῦ Λαμάχου. Μετὰ ταῦτα δὲ ὁ Χρυσέρως, ἀνελθὼν εἰς τὴν στέγην τοῦ οἴκου, ἤρχισε ζητῶν βοήθειαν καὶ κραυγάζων πρὸς τοὺς γείτονας. Οἱ λῃσταὶ, φοβηθέντες μὴ κυκλωθῶσιν, ἀπέκοψαν διὰ ξίφους τὸν βραχίονα τοῦ Λαμάχου καὶ παραλαβόντες τὸν ἄχειρα ἀρχηγὸν, ἔσπευσαν νὰ σωθῶσιν. Ἀλλ’ ἡ σωτηρία τοῦ συρομένου τραυματίου ἦτο δυσχερὴς καὶ ἐδυσκόλαινε τὴν φυγὴν τῶν λῃστῶν. Ἐπείσθησαν λοιπὸν εἰς τοὺς λόγους τοῦ ἀρχηγοῦ, ὅτι χάριν τῆς ἰδίας σωτηρίας ἔπρεπε νὰ φονεύσωσιν αὐτόν. Ἀλλ’ ἐπειδὴ οὐδεὶς ἐτόλμα νὰ ἐπιχειρήσῃ τὸ σκληρὸν ἔργον, ὁ Λάμαχος, λαβὼν τὸ ξίφος διὰ τῆς ἀριστερᾶς, ἠσπάσθη αὐτὸ, καὶ ἐνέπηξεν εἰς το στῆθος, ἀποθανὼν ἡρωικὸν θάνατον κλέφτου. Ἀφ’ οὗ δὲ καὶ ἄλλα ἔπαθεν ἡ συμμορία ἐν Θήβαις, ἀνεχώρησεν εἰς ἄλλα μέρη τῆς Βοιωτίας. Ἡ διήγησις τῶν παθημάτων καὶ κατορθωμάτων των πρὸς τοὺς συναδέλφους ἐχρησίμευσεν ὡς ἄρτυμα τοῦ δείπνου.
Ἐννοεῖται ὅτι πολὺ θρασύτερα ἦσαν τα τολμήματα ὅσα ἐπεχείρει ἡ συμμορία ὁλόκληρος ὁμοῦ. Ἓν τῶν τολμηροτάτων ἔργων τῶν φοβερῶν λῃστῶν ὑπῆρξεν ἡ ἀπαγωγὴ ὡραίας νύμφης ἐξ αὐτοῦ τοῦ οἴκου ὅπου ἐτελεῖτο ὁ γάμος ἐπ’ ἐλπίδι πλουσίων λύτρων. Ἡ κόρη μετ’ αἰχμαλωσίαν τινῶν ἡμερῶν, τυχοῦσα καταλλήλου εὐκαιρίας, ἐκφεύγει ἐν νυκτὶ σεληναίᾳ, ὀχουμένῃ ἐπ’ ὄνου κατεχομένου ὑπὸ τῶν λῃστῶν καὶ παντοῖα πάσχοντος ὑπ αὐτῶν. Ἀλλ’ οἱ λῃσταὶ, ἐννοήσαντες τὴν φυγὴν τῆς κόρης, διώκουσιν αὐτὴν, καὶ καταλαβόντες ἐπαναφέρουσιν εἰς τὸ ὁλημέριον, ὃπου τιμωρεῖται ἐπὶ τῇ φυγῇ διὰ σκληροτάτων βασάνων. Ἀλλ’ ἐν τούτοις ὁ μνηστὴρ τῆς αἰχμαλώτιδος Τληπόλεμος, δυςτυχήσας νὰ ἴδῃ τὴν νεᾶνιν ἀπαγομένην σχεδὸν ἀπ’ αὐτῆς τῆς ἀγκάλης του, δὲν ἠδύνατο νὰ ἡσυχάσῃ, καὶ ἀπεφάσισε διὰ παντὸς τρόπου νὰ τιμωρήσῃ τοὺς λῃστὰς καὶ νὰ λάβῃ πάλιν τὴν ἐκλεκτὴν τῆς καρδίας του. Αἱ στρατιωτικαὶ ἀρχαὶ ἐτέθησαν εἰς κίνησιν καὶ, ὁ κίνδυνος ηὔξανεν ὁσημέραι διὰ τὴν συμμορίαν. Καὶ ὅμως ἡ σύλληψις καὶ καταστροφὴ τῶν λῃστῶν ἐβράδυνεν ἕως ἐπῆλθε συνεπίκουρος ὁ δόλος καὶ τὸ θάρρος τῆς τετρωμένης ὑπὸ τοῦ ἔρωτος καρδίας τοῦ Τληπολέμου. Ἡμέραν τινα, ἐν ᾧ οἱ λῃσταὶ περιφρόντιδες ἐσκέπτοντο, ὅτι αἱ τάξεις αὐτῶν εἶχεν ἤδη ἀρκετὰ ἀραιωθῆ ὑπὸ διαφόρων ἀτυχιῶν, παρουσιάζεται εἰς αὐτοὺς νεανίας, ὅςτις ἐδήλωσεν, ὅτι θέλει νὰ προςέλθῃ εἰς τὴν συμμορίαν. Ἔφερε πλούσια δῶρα καὶ εἶπεν ὅτι ὀνομάζεται Αἷμος. Οἱ λῃσταὶ ἐχάρησαν ἀκούοντες τὸ ὄνομα τοῦ ἐπιφόβου τούτου λῃστοῦ ὃν ἔτρεμεν ἡ Μακεδονία καὶ τοῦ ὁποίου ἡ συμμορία, καταδιωχθεῖσα ἀμειλίκτως ὑπὸ τῶν αὐτοκρατορικῶν στρατευμάτων, εἶχεν ἐπ’ ἐσχάτων προςβληθῆ καὶ καταστραφῇ. Ἔγεινε λοιπὸν προθύμως δεκτὸς εἰς τὴν συμμορίαν, καὶ ἡ ἀποδοχὴ αὐτοῦ ἐπανηγυρίσθη ἀμέσως διὰ κραιπάλης, καθ’ ἣν ὁ νέος σύντροφος διὰ διαφόρων ναρκωτικῶν μέσων κατέστησεν ἀνικάνους πρὸς πᾶν ἔργον καὶ πᾶσαν ἀντίστασιν τοὺς λῃστὰς τῆς συμμορίας.
Οἱ ἀναγνῶσται ἐνόησαν ὅτι ὁ πρόσφυξ δὲν ἦτο ἀληθῶς ὁ λῃστὴς Αἷμος, ἀλλὰ Τληπόλεμος ὁ μνηστὴρ τῆς ὑπὸ τῶν λῃστῶν αἰχμαλωτισθείσης νεάνιδος. Ἡ δολία αὐτοῦ προςέλευσις πρὸς τοὺς λῃστὰς μόνον σκοπὸν εἶχε νὰ διευκολύνῃ τὴν σύλληψιν αὐτῶν παρὰ τῶν ἐπὶ τῆς καταδιώξεως τεταγμένων καὶ αὐτὸν ἀκολουθούντων στρατιωτῶν. Τὸ ἔργον ἐπέτυχεν. Ὁ μνηστὴρ ἀνέπνευσε καὶ μετ’ αὐτοῦ ἀνέπνευσεν ἡ Ἑλλὰς ἀπαλλαγεῖσα τῆς φοβερᾶς συμμορίας.
Οἱ ἀναγνῶσται θὰ ἐρωτήσωσι πότε συνέβησαν πάντα ταῦτα, εἰς ποῖον κακουργιοδικεῖον ἐδικάσθησαν οἱ λῃσταὶ, ἐκ τίνος δικαστικοῦ φακέλου παραλαβὼν ἀνέγραψα τὴν ἱστορίαν τῆς λῃστρικῆς συμμορίας. Εἷνε βεβαίως περίεργοι νὰ μάθωσι τἀληθῆ ὀνόματα τῶν λῃστῶν καὶ τῶν ὑπ’ αὐτῶν κακῶς ποιηθέντων, πρὸ πάντων δὲ τὸ ὄνομα τῆς ἁρπαγείσης νεάνιδος καὶ τοῦ γενναίου αὐτῆς μνηστῆρος. Πρὸς τί τ’ἀρχαῖα ὀνόματα ἀφ’ οὗ τὰ πράγματα φαίνονται τόσον νέα καὶ ἐνθυμίζουσι τὰς ἱστορίας ἄλλων γνωστῶν λῃστρικῶν συμμοριῶν; Λυποῦμαι ὅτι δὲν δύναμαι νὰ εὐχαριστήσω τοὺς ἀναγνώστας. Ἡ ἱστορία φαίνεται νέα, ἀλλ’ εἶνε παλαιά. Δὲν ἐξήγαγον αὐτὴν ἐκ δικαστικῶν φακέλων. Τὰ ἐκτεθέντα ἐπεισόδια δὲν εἶνε εἰλημμένα ἔκ τινος τῶν ἀθηναϊκῶν πρωινῶν ἐφημερίδων, ἀλλὰ διηγεῖται αὐτά.... Τίς ἐπὶ τέλους; Ὁ ἕλλην Λουκιανὸς καὶ ὁ Ῥωμαῖος Ἀπουλήιος, ἐπὶ τὸ μυθιστορικώτερον ἴσως ἀφηγηθέντες γεγονότα πραγματικὰ τῶν χρόνων καθ’ οὓς ἡ λῃστεία ἐπὶ τῆς ἐν Ἑλλάδι ἀρχῆς τῶν Ῥωμαίων εἶχεν ὑπὲρ τὸ δέον θρασυνθῆ. Βλέπετε ὅτι ἡ λῃστεία πάντοτε εἶχεν ὅμοιον τὸν σκοπὸν καὶ παρεμφερῆ τὰ μέσα.
Σπυρ. Π. Λαμπροσ.