Εθνικόν Ημερολόγιον του Έτους 1892/Μετοικεσία μετά είκοσι πέντε έτη
| ←Τὸ κάρρον | Ἐθνικὸν Ἡμερολόγιον τοῦ Ἔτους 1892 Συγγραφέας: Μετοικεσία μετὰ εἴκοσι πέντε ἔτη |
Ἐπὶ τῷ θανάτῳ της Ἀντωνίνας Ἰω.Χ. Καμπάνη→ |
«Ἅγιος Νικόλαος τῶν Γερόντων»
ΠΟ τὰ παράθυρά μου ἀκούω τὸν θόρυβον συρομένων κάρρων καὶ διακρίνω τὰς βραγχώδεις φωνὰς τῶν καρραγωγέων. Ἡ πρὸ τῆς οἰκίας μικρὰ καὶ ἤρεμος πλατεῖα παρουσιάζει κ. ἀσυνήθη κίνησιν. Τρεῖς, τέσσαρες ἡλιοκαεῖς, εὔρωστοι ἄνδρες ἀνέρχονται ὁ εἷς κατόπι τοῦ ἄλλου τὰς κλίμακας, καί, ἀνασύραντες τὰς χειρίδας τῶν ἐξ ἐγχωρίου χρωματιστῆς ὀθόνης χιτώνων των, ἀπογυμνοῦσι τοὺς μυώδεις καὶ λασίους βραχίονας. Ἡ θέα των, δὲν εἰξεύρω διατί, μοὶ ἐμπνέει ἀποστροφήν… Τί θέλουσιν οἱ ἄνθρωποι οὗτοι εἰς τὴν οἰκίαν μου; — Τοὺς βλέπω ἐκτοπίζοντας ἓν ἔπιπλον…
— Ἴσα! βίρα!
Τὸ ἔπιπλον — ἦτο ἐνθυμοῦμαι τὸ ὀψοφυλάκιον — ἂν καὶ οὐχὶ τοσοῦτον βαρύ, φαίνεται αὐξάνον κατὰ τὸ βάρος καὶ ἀνθίσταται μετὰ πείσματος ἐμψύχου ὄντος εἰς τὰς προσπαθείας των. Αἱ δυνάμεις ὅμως εἰσὶν ἄνισοι· ὀλίγον κατ’ ὀλίγον αἰωρεῖται ἀπὸ τοῦ δαπέδου ταλαντευόμενον, καὶ τέλος ὑποχωρεῖ εἰς τὴν δύναμιν ἐξ ῥωμαλέων βραχιόνων. Τὸ ἀπάγουσι θριαμβευτικῶς· εὑρίσκονται παρὰ τὴν πρώτην βαθμῖδα τῆς κλίμακος. Ἀλλ’ ἐδῶ ὁ ἄψυχος δεσμώτης, ὡσεὶ ἐκδικούμενος κατὰ τῶν ἀπαγωγέων του, ἀποποιεῖται νὰ διέλθῃ.
— Δημήτρη, στρέψε μόνε–μόνε ζερβιά.
— Μωρὲς παιδιά, δὲν τὸ παίρνει…— Καλέ! πῶς δὲν τὸ παίρνει; πῶς τὸ ’πῆρε τὸν καιρό, ποῦ τ’ ἀνεβάσανε;
— Ξέρω κ’ ἐγώ; θ’ ἀνέθηκε, φυσικά, ἀπὸ τὸ παραθύρι.
— Μωρ’, τί παραιθύρι;… βίρα, παιδιά, κ’ ἐπέρασε!…
— ’Βρίσκει ’ς τὸ πιάσιμο τσἡ σκάλας…
Τὸ ἀτυχὲς ἔπιπλον μετὰ πολλὰς προσπαθείας, συνοδευομένας ὑπὸ βλασφημιῶν, κραυγῶν καὶ προτρεπτικῶν ἐναλλὰξ ἐπιφωνημάτων ἐκ τοῦ ἐν χρήσει λεξιλογίου τῶν ἀχθοφόρων, διέρχεται τὴν κλίμακα, ἀφοῦ τὸ πρὸς τ’ ἀριστερὰ σιδηροῦν ἔρεισμα διηυλάκωσεν οἰκτρῶς τὴν στιλπνὴν καὶ λείαν πλευράν του. Πλὴν τὴν διάβασίν του ἐσημείωσεν ἐπὶ τῶν τοίχων τῆς κλίμακος δι’ αἵματος… διὰ τοῦ αἵματος τῶν ἀπαγωγέων του, οἵτινες μετὰ τὸν θρίαμβον θεῶνται ἐκδαρείσας τὰς χεῖρας.
Παρίσταμαι εἰς τὴν σκηνὴν ταύτην ἄφωνος, σχεδὸν ἀποβλακωμένος, μηχανικῶς ἀντιλαμβανόμενος τῶν περὶ ἐμὲ συμβαινόντων. Ἀλλ’ αἴφνης συνερχόμενος εἰς ἐμαυτὸν:
— Αἴ;… τί κάμνετε αὐτοῦ; — τοῖς κράζω — ποῦ πηγαίνετε αὐτὸ τὸ ἔπιπλον;
Εἰς τὴν ἐρώτησιν ταύτην διανοίγουσι τοὺς ὀφθαλμοὺς καί με θεωροῦσιν ἔκπληκτοι.
— Ποῦ τὸ πᾶμε ἀφέντη; Εἰς τὸ νέο σπίτι!…
— Ποῖο σπίτι;
Εἰς τὴν νέαν ταύτην ἐρώτησίν μου ἐνόμισα ὅτι διέκρινα τινὰ ἐξ αὐτῶν ποιοῦντα τὸ σημεῖον τοῦ σταυροῦ, ὅστις θὰ ἐσκέφθη ἴσως:
Ὁ ἀτυχῆς, παρεφρόνησε!
— Ποῦ πηγαίνετε, σᾶς ἐρωτῶ, αὐτὸ τὸ ἔπιπλον; Ποιὸς σᾶς στέλλει διὰ νὰ μὲ ξεσπιτίσετε; Τάχα ὁ νοικοκύρης τοῦ σπιτιοῦ μᾶς κάμνει ἔξωσιν; Ἀλλ’ ἡμεῖς τὸν ἐπληρώναμεν πάντοτε ἐμπροθέσμως, πολλαῖς φοραὶς μάλιστα καὶ πρὶν λήξῃ τὸ ἐνοίκιον!… Εἶνε κάτω ὁ δικαστικὸς κλητήρ; Εἰπέτε του ὅτι δὲν τὸν κουνῶ ἀπ’ ἐδῶ, καὶ ἂν ἐρχότουν ὁλόκληρες ἡ χωροφυλακὴ διὰ νὰ μὲ βγάλῃ. — Ἀλλὰ τί παράδοξος, τί ἰδιότροπος ἄνθρωπος αὐτὸς ὁ σπιτονυκοκύρης! Ἔξωσιν εἰς ἀνθρώπους ἐντίμους καὶ καλοπληρωτὰς ὡς ἡμεῖς! — Εἰπέτε του νὰ μᾶς αὐξήσῃ τὸ ἐνοίκιον κατὰ ἑκατόν, διακοσίας δραχμάς, — ὅσον θέλει! Τῷ προτείνομεν μάλιστα νὰ μᾶς πωλήσῃ τὸ σπίτι, καὶ ἂς ἔλθη ἀμέσως, γρήγορα μὲ τὸν συμβολαιογράφον διὰ νὰ κάμωμεν τὸ συμβόλαιον.
— Μά, ἀφέντη, δὲ μᾶς ’κράξατε γιὰ νὰ σᾶς κουβαλίσουμε;
— Νὰ μᾶς κουβαλίσετε! Ἡμεῖς: ποῦ;
— Εἰς τὸ νέο σπίτι, ποῦ ἀγοράσετε!
— Ἆ, ναί, ἀλήθεια… — τοῖς ἀπήντησα, καὶ ᾐσθάνθην ὑγρανθέντας τοὺς ὀφθαλμούς μου. — Ἔχετε δίκαιον… Εἴμεθα ἡμεῖς, οἱ ὁποῖοι ἐνεργοῦμεν ἐναντίον ἡμῶν τὴν ἔξωσιν ταύτην! — Ἐλησμόνουν, ἢ μᾶλλον ἠγάπων νὰ λησμονήσω ὅτι ἡμεῖς ἑκουσίως ἐγκατελείπομεν μετὰ ἓν τέταρτου αἰῶνος τὴν ἐντὸς τεσσάρων τοίχων περιοριζομένην μικρὰν καὶ προσφιλῆ πατρίδα, — πατρίδα, τῆς ὁποίας τὰ θεμέλια ἔθηκαν ἡ ἀγάπη, ἡ στοργή, ἡ ἀφοσίωσις, καὶ ὅτι εἶχεν ἀνατείλει ἡ τοῦ ἀποχωρισμοῦ πρὸ πολλοῦ ὁρισθεῖσα ἡμέρα.
— Καὶ ἐνθυμεῖσθε καλῶς, ὅτι ὡρίσαμεν τοῦτο τὸ σάββατον διὰ τὸ κουβάλισμα;
— Ναῖσκε, γιὰ τοῦτο, γιὰ σήμερα!
— Αἴ, τότε ἂς τὸ ἀναβάλωμεν διὰ μίαν ἄλλην ἡμέραν… Ἐπὶ τέλους δὲν θέλω νὰ φύγω· τὸ μετενόησα… Νά· πάρετε διὰ τὸ κρασί σας· πηγαίνετε ’ς τὸ καλό, καὶ ἀφῆτέ με ἥσυχον. Καὶ λέγων τὰς λέξεις ταύτας ἤρχισα γελῶν σπασμωδικὸν γέλωτα.
Τὸ καταβιβασθὲν ἔπιπλον ἀπετέθη ἤδη ἐπὶ τοῦ πρὸ τῆς εἰσόδου τῆς οἰκίας ἀναμένοντος κάρρου. Οἱ ἀχθοφόροι ἀνέρχονται καὶ πάλιν τὰς κλίμακας καὶ ἐξακολουθοῦσι τὸ ἔργον τῆς ἀπογυμνώσεως. Οἱ βάνδαλοι, ἀφοῦ ἐκένωσαν δύο, τρία δωμάτια, εἰσβάλλουσιν εἰς τὸ δωμάτιον ἐκεῖνο, ὅπερ κατέστη ἤδη δι’ ἡμᾶς τόπος προσκυνήσεως. Εἷς ἐξ αὐτῶν τολμᾷ νὰ ἐκτείνῃ τὴν χεῖρα ἐπὶ τῆς ἕδρας τοῦ πατρὸς μου!
— Παλῃάνθρωπε! τί κάμνεις αὐτοῦ; τῷ φωνάζω παράφορος. Μὴ ἐγγίζης διὰ τῶν βαναύσων χειρῶν σου τὸ ἱερὸν ἐκεῖνο ἔπιπλον. Τὴν πολυθρόναν του θὰ τὴν μεταφέρω ἐγὼ ἐπὶ τῶν ὤμων μου… Νά· ἰδέτε τὰ προσκεφάλαια· φαίνονται ἀκόμη βυθισμένα ἀπὸ τὸ κορμί του! Βέβηλοι, φύγετε ἀπ’ ἐδῶ καὶ ἀπωθῶν αὐτοὺς διὰ τῆς χειρὸς κλειδόνω ἐν σπουδῇ τὴν θύραν τοῦ δωματίου.Τὰ ἔπιπλα ἓν πρὸς ἓν κατέρχονται τὰς κλίμακας, καὶ ἐξακολουθοῦσι πλήττουσαι τὴν ἀκοήν μου αἱ λέξεις:
Ἴσα — βίρα — μάϊνα — φέρνε το κατ’ ἀπάνου σου — χαμήλωνε — στρίψε μόνε-μόνε — δὲν τὸ παίρνει — ἐπέρασε — δεξιά — ζερβιά — σήκωνέ το…
Τὸ μέτωπόν μου πυρέσσει· ἡ καρδία μου πάλλει σφοδρῶς· κατέχομαι ὑπὸ σκοτοδίνης· τὰ νεῦρά μου ταράσσονται ἐκ τοῦ θορύβου, τῆς συγχύσεως, ἐκ τῆς ἐπὶ τοῦ δαπέδου στρηνιώσης ἐπισύρσεως τῶν ἐκτοπιζομένων ἐπίπλων. Οἱ μυκτῆρές μου αἰσθάνονται διηνεκῆ κνισμὸν ἐκ τοῦ κονιορτοῦ τῶν καταβιβαζομένων παραπετασμάτων, τῶν ἐν σπουδῇ τυλισσομένων γεωγραφικῶν πινάκων. Προσκρούω ἀνὰ πᾶν βῆμα εἰς δέματα στρωμνῶν, ἐφαπλωμάτων. Ἀπαυδῶ, ἐξαντλοῦμαι, τὴν δὲ ταραχήν, ὑφ’ ἧς κατέχομαι διαδέχεται εἶδός τι ἀπαθείας, ἐκ τῆς ὁποίας ἑκάστοτε ἀνακύπτω ἀποτόμως ἐκ τοῦ θορύβου ἀκρωτηριαζομένου τινὸς ἐπίπλου, ἢ θραυομένου κατόπτρου.
Ἡ οἰκία ὀλίγον κατ’ ὀλίγου κενοῦται οἱ τοῖχοι παρίστανται ἐνώπιόν μου ὀρφανοὶ τῶν πρὸ μικροῦ περικοσμούντων αὐτοὺς προσφιλῶν εἰκόνων καὶ τῶν ἁβρῶν ἐνθυμίων, ἅτινα χεῖρες ἁβραὶ χάριν ἡμῶν ἐξειργάσθησαν. Περὶ ἐμὲ βλέπω τὴν ἐρήμωσιν· ἡ ἀπελπισία μὲ καταλαμβάνει. Μόνος ἐγὼ εὑρίσκομαι εἰς τὴν οἰκίαν, καὶ εἶμαι τὸ τελευταῖον ἀντικείμενον, ὅπερ ἐναπομένει πρὸς μετακόμισιν, διότι, ἐν ᾗ διατελῶ καταστάσει, αἰσθάνομαι σχεδὸν τὴν ἀνάγκην νὰ μὲ μεταφέρωσιν, ὅπως ἀπέλθω. Περιέρχομαι ἔνδακρυς τὰ δωμάτια. — Θεέ μου! ἐκενώθησαν ἅπαντα… Τὰ δωμάτια ἀπογυμνωθέντα, ἐκτείνονται, εὐρύνονται πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν μου. Ἐνόμισα ὅτι παρέστην εἰς τὴν ἐρήμωσιν χώρας. καὶ ὅτι ἐγὼ εἶμαι ὁ μόνος κάτοικος, ὅστις ἐπέζησε τῆς καταστροφῆς. — Ἐντὸς μιᾶς ὥρας, τὸ πολύ, ἡ κλεὶς θὰ παραδοθῇ εἰς τὸν οἰκοδεσπότην. Ἀπόψε δὲν θὰ κοιμηθῶ εἰς τὸ ἀγαπητὸν δωμάτιόν μου. Χθὲς ἦτο ἡ τελευταία νύξ, μετὰ εἴκοσι πέντε ἔτη!
Αὔριον τὴν πρωΐαν, ἀνοίγων τὸ παράθυρον, ἀντὶ τῶν συμπαθῶν μοι προσώπων, θὰ συναντήσω τὰ ὀχληρὰ βλέμματα νέων γειτόνων ἢ θά με παρατηρῶσι μετὰ τῆς περιεργείας ἐκείνης, μεθ’ ἧς οἱ αὐτόχθονες παρατηροῦσι τὸν ξένον.
Ὁ ἄνθρωπος τοῦ σπιτιοῦ, ὃν δὲν εἶχον κατ’ ἀρχὰς παρατηρήσει, καὶ ὅστις παραμένει ὄρθιος ἔν τινι γωνία, κρατῶν τὸ ἐπανωφόριον καὶ τὸν πῖλόν μου, μοὶ ἀναγγέλλει ὅτι εἶνε ὥρα ν’ ἀπέλθωμεν. Εἰς τὴν πρόσκλησιν ταύτην ἐνόμισα, ὅτι ἤκουον τὸν λεμβοῦχον, ὅταν πρὸ ὀλίγων ἐτῶν, σύρων ἐκτὸς τοῦ δωματίου τὸ κιβώτιόν μου, μοὶ εἶπεν:
— «Ἀφέντη, ἑτοιμάσου· τὸ βαπόρε ἐμπῆκε!»
Καὶ τὴν στιγμὴν ἐκείνην, ὥς διὰ νὰ ἀναμνησθῶ ἔτι ζωηρότερον τῆς τότε ἀποδημίας μου, ἤκουσα αἴφνης ἐκ τοῦ λιμένος ὀξὺν συριγμὸν πλοίου.
— Πήγαινε, κ’ ἔρχομαι, ἀπήντησα εἰς τὸν ἄνθρωπόν μας βαρυθυμῶν.
— Καὶ ποιὸς θὰ κλειδώσῃ τὸ σπίτι;
— Μίαν στιγμὴν ἀκόμη, Μικέλη! Ἀφῆτέ µε ὀλίγον ἀκόμη. Θέλω νὰ ἀποχαιρετίσω τὴν οἰκίαν μου. — Ἀνέρχομαι εἰς τὴν τερψιθέαν, ἣν σχεδὸν εἶχον λησμονήσει· ἀνοίγω μεθ’ ὁρμῆς τὰ τέσσαρα μικρὰ πράσινα παράθυρα· φέρω περὶ ἐμὲ τὸ βλέμμα, καὶ θεῶμαι τὸ ὕστατον, μετὰ συγκεκινημένης ψυχῆς, τὰ ἀντικείμενα, ἅτινα ἔθελξαν ἐπὶ τόσα ἔτη τὴν ὅρασίν μου. Στρέφω τὸν νοῦν εἴκοσι πέντε ἔτη ὄπισθέν μου, καὶ ἀναπολῶ τὴν ἡμέραν, καθ’ ἤν, ἀνελθὼν ἐκεῖ τὸ πρῶτον, ἐγνωρίσθην μετὰ τῶν πέριξ ἀντικειμένων. Ἐνεθυμήθην ὅτι εἶχον ἱδρύσει τὸ ἐαρινὸν σπουδαστήριον μου· ὅτι κατὰ τὰς θερμὰς τοῦ θέρους ἡμέρας, ἀπολαμβάνων τῆς πρωϊνῆς, δρόσου. ἐμελέτων τοὺς προσφιλεῖς μοι συγγραφεῖς· ὅτι ἐρρέμβασα νύκτωρ ὑπὸ τὸ φέγγος τῆς σελήνης ἢ ὑπὸ τὸν ἔναστρον οὐρανόν. Ἐνεθυμήθην ὅτι, παιδίον, κατέφυγον ἐκεῖ πολλάκις, ὡς εἰς ἄσυλον, ἵν’ ἀποφύγω τὴν ὅπισθέν μου σειομένην ἀπειλητικῶς καὶ ἀπὸ δωµατίου εἰς δωμάτιον καταδιώκουσάν με τιμωρὸν, μάστιγα τῶν γονέων. — Νά· ἡ Χρυσοπηγή, τῆς ὁποίας ἀπὸ τοῦ παραθύρου τούτου ἔβλεπον τὴν πρωΐαν τῆς πανηγύρεως αὐτῆς τὴν Εἰκόνα λιτανευομένην, χαιρετώµενος καὶ ἀνταλλάσσων μετὰ τῶν γειτονισσῶν τὸ: «καὶ τοῦ χρόνου!» Ἰδοὺ ἡ Πικριδιώτισσα καὶ τὰ ἀμφιθεατρικῶς ὑπ’ αὐτὴν κείμενα σπητάκια. Ἰδοὺ ὁ Σκοπὸς μὲ τὰ ἄσπρα πανιά· ἰδοὺ ἐν ἀποστάσει τὸ κωδωνοστάσιον τοῦ Ἁγίου μας μὲ τὸν πυραμοειδῆ τροῦλον, καὶ παρεκεῖ ὁ ὡς ἀπὸ τῶν κυμάτων ἀναδυόμενος Ἅγιος Χαραλάμπης. Νὰ ἡ ἐρυθροβαφὴς κορυφὴ τοῦ κωδωνοστασίου τῆς τόσον προσφιλοῦς εἰς τὸν πατέρα Φανερωμένης. Ἰδοὺ πλησίον μου ἡ γηραιὰ καὶ ὑψικόρυφος τοῦ Κιόντζα κυπάρισσος, εἰς τοὺς πυκνοὺς καὶ βαθυσκίους κλῶνας τῆς ὁποίας ἔβλεπον περὶ τὴν δείλην καταφεύγοντα πρὸς ὕπνον τὰ σμήνη τῶν στρουθίων. — Ἀκούω δευτέραν φορὰν τὴν πρόσκλησιν τῆς ἀναχωρήσεως. Δὲν δύναμαι ν’ ἀποσπασθῶ ἀπὸ ἐκεῖ ’πάνω… Ὁ ἥλιος ἔδυσεν ἤδη· ἡ νὺξ προσεγγίζει, καὶ ἐν τῷ οἴκῳ δὲν ὑπάρχει λυχνία τις, οὐδὲ κἂν τεμάχιον σπερµατοκηρίου, ὅπως ἀνάψωμεν. Πρέπει ν’ ἀπέλθωμεν. — Ἐπὶ μιᾶς τῶν πλευρῶν τοῦ μικροῦ καὶ ἀγαπητοῦ ξυλίνου τετραγώνου, χαράσσω ἐν τάχει διὰ τῆς αἰχμῆς ἑνὸς ἥλου, τὴν μίαν πλησίον τῆς ἄλλης, χρονολογίας, ἐν τῷ διαστήματι τῶν ὁποίων διέρρευσεν ὑπὸ τὴν στέγην ἐκείνην εἰκοσιπενταετῆς βίος· ἀποστέλλω ἓν φίλημα ἀποχαιρετισμοῦ γύρωθέν μου, καὶ κατέρχομαι τὴν κλίμακα τοῦ ὑπερῴου. Περιέρχομαι δι’ ὑστάτην φορὰν τὴν οἰκίαν· στρέφω περὶ ἐμὲ τὸ βλέμμα περίλυπος… — Χαίρετε, τοῖχοι, οἵτινες μ’ ἐγνωρίσατε παιδίον, οἵτινες μὲ εἴδετε ἀνδρούμενον καὶ μὲ ἠκούσατε ἀπαγγέλλοντα τοὺς στίχους μου, ὅταν ὑπὸ τῆς πτωχῆς μου μούσης ἐμπνεόμενος, ἔγραφον τὰ Νυχτολούλουδα, τοὺς Φλοίσβους, τὸν Γούμενόν μου! Χαίρετε, τοῖχοι, οἵτινες ἠκροάσθητε τὰ ἄσματά μου, τοὺς θρήνους, τοὺς πόνους μου, καὶ εἰς οὓς ἐνεπιστεύθην πολλάκις τοὺς μυχίους πόθους μου. τὰ περὶ δόξης καὶ εὐδαιμονεστέρου μέλλοντος ὄνειρά μου! Χαίρετε, ἄφωνοι μάρτυρες, τοσούτων εὐφροσύνων στιγμῶν, ὀδύνης, συμφορῶν, οἰκογενειακῶν διαχύσεων! Ἐπὶ τοῦ ψυχροῦ καὶ κατηφοῦς μετώπου σας βλέπω διερχομένας τὴν στιγμὴν ταύτην εἴκοσι πέντε ἐτῶν ἀναμνήσεις. — Ἰδοὺ τὰ δωμάτια τῶν προσφιλῶν νεκρῶν μας, καθαγιασθέντα ὑπὸ τοῦ θανάτου των. Νά, τὸ παράθυρον, ἐφ’ οὗ ἐστήριζε τὸν ἀγκῶνα ἡ μήτηρ μου ἐργαζομένη. Ἰδοὺ ἡ θέσις, ἐν ᾗ ἐκάθητο ὁ πατήρ μου, ἐσθίων ἢ μελετῶν. Νά· βλέπω ἀκόμη κατὰ μῆκος τοῦ τοίχου τὸν τύπον, ὃν ἀφῆκεν ἡ παλάμη τοῦ λατρευτοῦ πρεσβύτου φέροντος τὰ κλονούμενα αὐτοῦ βήµατα ἀπὸ τοῦ δωματίου του εἰς τὸ ἑστιατόριον. Ἀσπάζομαι τὰ χρυσᾶ ἐκεῖνα ἴχνη, καὶ ὀσφραίνομαι τὴ µοσχοβολάδα τοῦ χεριοῦ του. — Νά! βλέπετε τὸ καρφίον ἐκεῖνο; τὸ ἐνέπηξεν ἐκεῖ ὁ Τσέτσες μας, ὅπως κρεμάσῃ τὴν κιθάραν του. Ἰδού· τὸ μικρὸν ἐκεῖνο ἐπὶ τοῦ φατνώματος ἁρπάγιον, τὸ ἔθηκεν ἡ ἀδελφή μου, ὅπως κρεμάσῃ τὸν κλωβὸν τοῦ καναρίου της. Νὰ ἡ γωνία, ἐφ’ ἧς ἡ Ἀμάτα, τὸν γαμήλιον ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς φέρουσα στέφανον, προσέκλινε λιπόθυμος, καθ’ ἣν στιγμὴν ἔμελλε νὰ μᾶς ἀποχαιρετίσῃ. Ἰδοὺ τοῦ δευτεροτόκου πατρός, τοῦ ἀκριβοῦ μας Ντάνου ὁ προσφιλὴς κοιτών, ὅπου συνεζητοῦντο συνήθως αἱ οἰκογενειακαὶ ὑποθέσεις· συμπαθῆς, ἐχέμυθος χῶρος τοσούτων ἀδελφικῶν ἐκμυστηρεύσεων καὶ φιλολογικῶν συζητήσεων. Νά· ἐδῶ εἶχε τὸ γραφεῖόν του· ἐδῶ πολλάκις εἰργάσθην μέχρι νυκτὸς βαθείας, παραδίδων ἐπὶ τοῦ χάρτου, καθ’ ὑπαγόρευσιν τοῦ διδασκάλου ἀδελφοῦ, τὰς ὑψηλὰς σκέψεις τῆς εὐρείας διανοίας του καὶ τὰ βαθέα συναισθήματα τῆς εὐγενοῦς αὐτοῦ καρδίας. Ἐδῶ ἀνεγίνωσκον πρὸς αὐτὸν τοὺς στίχους μου, καὶ ἤκουσα τοὺς ἰδικούς του. Ἰδοὺ πλησίον τοῦ ἀγαπητοῦ Πίου τὸ κομψὸν δωμάτιον· ἐκεῖ ἐκοιμᾶτο καὶ ἐμελέτα ὁ ἕτερος προσφιλὴς ἀδελφὸς Στέφανος. — Χαῖρε, ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Νικολάου· χαῖρε, μικρὰ ἐπὶ τῆς θύρας αὐτοῦ συκῆ, ἣν ἐγκαταλείπω, καθ’ ἣν ἐποχὴν ἐνδύεσαι διὰ τοῦ πρασίνου φυλλώματός σου. Χαῖρε, κωδωνοστάσιον· χαίρετε, κώδωνες, ὧν ὁ γλυκὺς ἦχος τὴν πρωΐαν ἑκάστης κυριακῆς μὲ ἀφύπνιζε. — Χαίρετε, καλοί μου γείτονες, ἀγαθαί μου γειτόνισσαι, μεθ’ ὧν ἐπὶ τόσα ἔτη ἔσχομεν κοινὰς τὴν χαρὰν καὶ τὴν θλῖψιν, καὶ τὰς ὁποίας, ὄπισθεν τοῦ ἐν τῷ ἰσογαίῳ δώματι σιδηροφράκτου παραθύρου μου, ἔβλεπον πορευομένας εἰς τὸν σεπτὸν Οἶκον τοῦ γείτονος προστάτου μας, καὶ ἀπερχομένας ἐκεῖθεν, πότε μὲ τὸν ὑψωμένο βασιλικό, μὲ τὰ βαφτισμένα πορτοκάλια καὶ τὰ κανατάκια γεμάτα ἀπὸ ἁγιασμὸν εἰς τὰς χεῖρας· πότε μὲ ταὶς βιολέταις, μὲ τὸ βαγί, μὲ τὴ δάφνη, καὶ ἀπαγούσας μετ’ εὐλαβοῦς προσοχῆς τὸ νῃὸ φῶς εἰς τὰς οἰκίας σας. Καὶ σεῖς διερχόμεναι ἀπὸ τοῦ παραθύρου μου, ἐχύνατε εἰς τὸ ποτῆρί μου λιγάκι ἀπὸ τὸν ἁγιασμό σας, καὶ μοῦ ἀπερνούσατε ἀνάμεσα εἰς τὰ σίδερα ἕνα βαγί, ἕναν κλῶνο ἀπὸ τὸ βασιλικό, ἀπὸ ταὶς βιολέταις, ἀπὸ τὴ δάφνη σας, διὰ τὸ ’κόνισμά μου. — Χαίρετε, τρυφερά μου γειτονόπουλα! Κατὰ τὸ προσεγγίζον Πάσχα, μικροί μου φίλοι, δὲν θὰ σᾶς ἴδω μὲ τὰ λαμπριάτικά σας νὰ ’βγαίνετε ἀπὸ τὴν ἐκκλησία, ὅπου ἐκάμετε τὸ χρυσὸ δόντι, κρατοῦντες εἰς τὰς μικράς σας χεῖρας τὰ λιανοκέρια, τὰ κόκκινα αὐγά, φιρίροντες, παίζοντες, εὐθυμοῦντες εἰς τὸ μικρὸν πλάτωμα· οὐδὲ θ’ ἀκούσω τὸ ἁρμονικὸν καὶ εὔηχον τοῦ Παπᾶ-Στέλιου «Χριστὸς-Ἀνέστη.» Κατὰ τὴν ἐρχομένην ἑορτὴν τοῦ ἀγαπητοῦ σας Λουμπαρδάρη, δὲν θὰ σᾶς ἴδω συνάζοντας ἐναμίλλως ἐκ τοῦ σταύλου, ἐκ τῶν πέριξ τῆς γειτονιᾶς τὰ ἄχυρα, τὰ ξυλαράκια, ταὶς κληματόβεργαις, καὶ πηδῶντας ἐν ἀλαλαγμῷ, τέρποντι τὴν καρδίαν μου, ταὶς φουγγαριές σας.
Χαίρετε, ὅλοι· χαίρετε!
Ἡ οἰκία πρὸ ὀλίγου ἐκενώθη καὶ ἡ κλεὶς παρεδόθη. Ἡ νὺξ ἐπῆλθεν ἤδη, καὶ τὰ φῶτα ἐν τοῖς ἐργαστηρίοις καὶ ταῖς οἰκίαις ἀνήφθησαν. Περιφέρομαι μόνος ἐν ταῖς ὁδοῖς, καὶ καταλήγω, μετὰ δίωρον ἀνὰ τὴν πόλιν περιπλάνησιν, εἰς τὴν πλατεῖαν τοῦ «Ποιητοῦ.» Δὲν εἶχον εἰσέτι δειπνήσει. Ἀνέρχομαι τὴν πρὸς Ἅγιον Γεώργιον μικρὰν ὁδόν· κάμπτω πρὸς ἀριστερὰν καὶ διευθύνομαι πρὸς τὴν στενωπὸν τὴν ἄγουσαν εἰς Ἅγιον Νικόλαον τῶν Γερόντων. Ἐντὸς τριῶν λεπτῶν εὑρίσκομαι πρὸ τῆς θύρας τῆς οἰκίας μου. Ἐγείρω τὴν δεξιάν, ὅπως σύρω τὸ μικρὸν σχοινίον καὶ σημάνω τὸν κωδωνίσκον· ψαύω ἐπὶ τῆς θύρας, πλὴν τὸ σχοινίον δὲν ὑπάρχει… Ἴσως ἐκόπη — ἐσκέφθην — καὶ δὲν ἦτο ἡ πρώτη φορά, καθ’ ἣν τοῦτο συνέβαινε. Δράττω ἀμέσως τὸ ῥόπτρον· κρούω δίς, τρίς· ἡ θύρα δὲν ἀνοίγεται. Νὰ ἦλθον, ἆρά γε, τοσοῦτον ἀργά, καὶ ἡ ὑπηρέτρια ἀπεκοιμήθη; Ἐξακολουθῶ νὰ κρούω δυνατώτερα, ὅταν ἐκ τῆς οἰκίας διέρχεταί τις, ὅστις βεβαίως δὲν θὰ μὲ ἀνεγνώρισε.
— Μὴ χτυπᾶτε, κύριε — μοῦ λέγει — δὲν κάθουνται πλέον ἐδῶ: ἐκουβαλιστήκανε σήμερα.
— Ὤ, σᾶς εὐχαριστῶ — ἐψέλλισσα, καταπνίξας στεναγμὸν — καληνύκτα σας… Καὶ κατηφὴς τρέπομαι, διὰ τῆς Δημοσίας Βιβλιοθήκης, τὴν πρὸς τὴν Μητρόπολιν ἄγουσαν.
Την πρωίαν ἀφυπνιζόμενος, μετ’ ἀνήσυχον καὶ διακεκομμένον ὕπνον, ἔφερον περὶ ἐμὲ τὰ βλέμματα καὶ ἠρώτων ἐμαυτὸν μετὰ περιέργου ἐκπλήξεως· ― ποῦ εὑρίσκομαι; Διατελῶ ἐν ἐγρηγόρσει ἢ ἐν ὀνείρῳ; Ἀνηγέρθην ὀλίγον τῆς κλίνης καὶ προσεπάθησα νὰ ἴδω ἀναμέσον τῶν σκιοθυρίδων· οἱ ὀφθαλμοί μου, θαμβοὶ ἔτι ἐκ τοῦ ὕπνου, δὲν ἠδυνήθησαν νὰ διακρίνωσιν ἢ μέρος γυμνοῦ σχεδὸν καὶ ἀργιλλώδους λόφου… Μετηνέχθην, ἆρά γε, διὰ θαυματουργικῆς τινος δυνάμεως εἰς τὸ παρὰ τὴν Ἑρμαϊκὴν ὁδὸν μικρὸν δωμάτιον τοῦ ξενοδοχείου μου; Ὁ λόφος, τὸν ὁποῖον διέκρινα, ἦτο τάχα ὁ Λυκαβητός, ὃν ἑκάστην πρωΐαν, ἅμ’ ἀφυπνιζόμενος, ἔβλεπον διὰ μέσου τῶν περσίδων τοῦ παραθύρου μου; Διετέλουν ἔτι ὑπὸ τὸ κράτος τοιαύτης ἐντυπώσεως καὶ ἀνέμενον ἀπὸ στιγμῆς εἰς στιγμὴν νὰ ἴδω εἰσερχόμενον ἐντὸς τοῦ δωματίου μου τὸν ὑπηρέτην τοῦ ξενοδοχείου κομίζοντα μοι τὰ πρωϊνὰ φύλλα, ὅταν σιγὰ-σιγὰ ἡ θύρα ἀνοίγεται καὶ εἰσέρχεται γυνή τις, ἣν μετ’ ὀλίγον ἀνεγνώρισα.
Ἦτο ἡ ὑπηρέτρια, ἥτις μοὶ ἐκόμιζε τὸν καφὲν μὲ τὸ γάλα.
Ἡ παρουσία τῆς γυναικὸς ταύτης μὲ πείθει ὅτι εὑρισκόμεθα ἐν τῇ νέᾳ μας κατοικία· πλὴν ἐγὼ πιστεύω καὶ ὅσοι ἔχουσι καρδίαν μετ’ ἐμοῦ θὰ πιστεύσωσιν, ὅτι ἀφύπνισις ἐν νέᾳ οἰκίᾳ, μετὰ εἰκοσιπενταετῆ ἐν ἄλλῃ διαμονήν, θὰ ἦνε, τοὐλάχιστον διὰ τὰς πρώτας ἡμέρας, ἀφύπνισις ἐν ξενοδοχείῳ.
Ἠγέρθην τῆς κλίνης· ἐνδύομαι ἐν σπουδή, λαμβάνω τὸ μικρὸν τηλεσκόπιον καὶ ἐξέρχομαι εἰς τὸ ἄνδηρον· κυττάζω, — δὲν βλέπω τίποτε! Ἀνέρχομαι εἰς τὸ ὑπερῷον, μεταβαίνω εἰς τὸ δεύτερον πάτωμα, καὶ ζητῶ ἀπὸ στέγης εἰς στέγην μήπως διακρίνω τὴν καλλισκοπίαν τῆς μέχρι χθὲς κατοικίας μου… Ἀνορθοῦμαι ἐπὶ τῶν ἄκρων τῶν ποδῶν, διευθύνω πάντοτε τὸ παρήγορον τῆς προσεγγίσεως ἐργαλεῖον πρὸς τὸ μέρος ἐκεῖνο… Εἰς μάτην, δὲν διακρίνω τίποτε! Αἱ ζηλότυποι πέριξ οἰκοδομαὶ μοὶ ἀποκρύπτουσι τὴν θέαν τοῦ σπιτιοῦ μου…
Ἔκλεισα ἄπελπις τὸ παράθυρον, ἀπομάσσων ἓν δάκρυ.
Ἦτο τὸ πρῶτον δάκρυ… νοσταλγίας.
- Ἓν Ζακύνθῳ.
Ανδρεασ Μαρτζωκησ