ἐλθὸν, πιθανῶς εὔθρονον (καθήμενον), ὥς τινα σωζόμενα ἀρχαϊκά αὐτῆς αγάλματα. Ἀρχαϊκοῦ δ’ ὀρθίου παράδειγμα ἐστὶ τὸ τοῦ αετοῦ τοῦ ναοῦ τῆς Αἰγίνης. Τα δὲ μεταγενέστερα, τὰ τῆς καλῆς τέχνης, χαρακτηρίζουσι τὴν αἰθρίαν καὶ ἤρεμον καλλονὴν τῆς θεᾶς, καὶ τὸ πάντων ἐξοχώτατον, ἀριστούργημα τῆς ἀρχαίας γλυπτικῆς, ἦν τοῦ Φειδίου ἡ χρυσελεφαντίνη Παρθένος, 39΄ ὕψος ἔχουσα, καὶ τὰ μὲν ἐνδύματα ἐκ παγίου χρυσοῦ 44 ταλάντων καὶ τούς ὀφθαλμοὺς ἐκ πολυτίμων λίθων (Πλάτ. Ἱππ. Μείζ. σ. 290), διότι ἡ Ἀθηνᾶ ἦν γλαυκῶπις, ἐξ ἐλέφαντος δὲ τοῦ σώματος τα γυμνά. Ἔφερε δὲ κράνος κεκοσμημένον διὰ γρυπῶν καὶ σφιγκὸς, γοργόνιον εἰς τὸ στῆθος, εἰς τὴν δεξιὰν ἐκράτει ἄγαλμα Νίκης, τετράπηχυ, εἰς δὲ τὴν ἀριστερὰν ἀσπίδα κατὰ γῆς, ἧς τὴν ἔξω ἐπιφάνειαν ἐκόσμει γλυπτὴ γιγαντομαχία, ὀπίσω δ’ αὐτῆς ἐκρύπτετο ὄφις χρυσοῦς, τὸ ἔμβλημα τῆς ἀττικῆς αὐτοχθονίας. Ἔφερε δὲ καὶ χρυσᾶ πέδιλα ἡ θεὰ, καὶ εἰς τοῦ πέλματος αὐτῶν τὸ πάχος ἦν ἐπειργασμένη κενταυρομαχία. ’Επὶ δὲ τοῦ βάθρου ἀνάγλυφα παρίστων τὴν παρουσίασιν τῆς Πανδώρας εἰς τοὺς θεούς. Τὴν χρυσῆν αὐτῆς ἐσθῆτα τῇ ἀφῄρεσεν ὁ τύραννος Λαχάρης ἐπὶ τῶν Μακεδόνων 299 π. Χ. (Παυσ. Α, 28, 7). Ἄλλην δ’ Ἀθηνᾶν κατεσκεύασεν ὁ Φειδίας τὴν Πρόμαχον, χαλκῆν, εἰς τὸ ὕπαιθρον ἐν τῇ Ἀκροπόλει ἱδρυμένην, ὑψηλοτέραν τοῦ Παρθενῶνος ὅλου, ἐστραμμένην δὲ πρὸς τὰ Προπύλαια, καὶ διὰ τῆς λόγχης καὶ τοῦ γοργονίου ἀπείργουσαν τοὺς εἰσβάλλοντας ἐχθροὺς, ὡς παρίστησιν αὐτὴν ἄγαλμα τοῦ Μουσείου τῆς Νεαπόλεως. Τὰ κυριώτερα δ’ ἐμβλήματα τῆς Ἀθηνᾶς ἦσαν ἡ γλαὺξ καὶ ἡ ἐλαία.
Ἀθηναγόρας, 1) Συρακούσιος δημαγωγὸς ἐπὶ τοῦ Πελοποννησιακοῦ πολέμου (Θουκ. ΣΤ, 35). —2) Πλατωνικὸς φιλόσοφος Ἀθηναῖος τῆς β’ μ. Χ. ἑκατονταετηρίδος. Βαπτισθεὶς, ἔγραψε πρὸς τὸν Μ. Αὐρήλιον «Πρεσβείαν περὶ Χριστιανῶν, καὶ φιλοσοφικὴν πραγματείαν «περὶ ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν.»
Ἀθῆναι, πρωτεύουσα τῆς Ἀττικῆς, καὶ ἡ μεγίστη τῶν πόλεων τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος, ἔχουσα εἰς τὴν παραλίαν λιμένας τὸν Πειραιᾶ καὶ τὸ Φάληρον, μεθ’ ὧν ὁ Περικλῆς τὴν συνέδεσε διὰ Μακρῶν Τειχῶν, εἰς αὐτὰ δὲ μετέπειτα προσέθεσεν ἄλλο τρίτον, τὸ διὰ μέσου, ὁ Κίμων. Οἱ Πέρσαι εἰσβαλόντες εἰς τὴν πόλιν, τὴν κατέστρεψαν‧ μετὰ τὴν ἐκδίωξιν δ’ αὐτῶν ὁ Θεμιστοκλής τὴν ἀνῳκοδόμησε λαμπροτέραν, καὶ περιετείχισε στερεώτερον αὐτὴν ὡς καὶ τὴν Ἀκρόπολιν καὶ τὸν Πειραιᾶ, τῶν δὲ τειχισμῶν αὐτοῦ σώζονται ἴχνη ὁρατὰ πολλαχοῦ. Κατὰ Θουκυδίδην (Β, 13) ἦν ἡ ἔκτασις τῶν τειχῶν 174 ½ σταδίων, ὧν 56 ½ περιελάμβανον τὸν Πειραιᾶ, 75 στάδια ἀπετέλουν τὰ Μακρὰ τείχη, καὶ 43 ἦσαν τῶν Ἀθηνῶν ὁ περίβολος, ὅπερ φαίνεται ὑπερβαῖνον τὰς κατὰ τὰ λοιπὰ διδόμενα πιθανὰς διαστάσεις. Περιεῖχον δὲ οἰκίας 10,000 (Ξενοφ. Ἀπομν. Γ, 6, 24), καὶ κατοίκους κατὰ τοὺς μὲν 180 κατὰ τοὺς δὲ 100 χιλιάδας. Καὶ τὰ μὲν δημόσια καταστήματα ἦσαν ἀνυπερβλήτου λαμπρότητος, αἱ δὲ ἰδιωτικαὶ οἰκίαι τὸ πλεῖστον ἁπλαῖ καὶ πενιχραί. Αἱ κυριώτεραι δὲ Πύλαι τῆς πόλεως ἦσαν· α΄) τὸ Δίπυλον, ὃ καὶ Θριάσιαι πύλαι καὶ ἱερὰ πύλη προσηγορεύε-
