Πανδώρα/Τόμος 12/Τεύχος 265/Ιωάννης Φραγκλίνος
| ←Απρίλιος και Μάιος | Πανδώρα, Τέυχος 265 Ιωάννης Φραγκλίνος |
Ο Χότζας Νασρ-Ελ-Διν→ |
Τὸν Αὔγουστον τοῦ 1850 ἔτους ἔνδεκα πλοῖα ἐξηρεύνων συγχρόνως τὰ παράλια τοῦ πορθμοῦ Βαῤῥὼ, ἑπτὰ μὲν παρὰ τοῦ ἀγγλικοῦ. ναυαρχείου ὑπὸ τὸν πλοίαρχον Ὤστεν σταλέντα, πέντε δὲ ὑπὸ τοῦ κητοθήρου Πέννυ διευθυνόμενα. Ἀλλὰ καὶ ἡ γυνὴ τοῦ. Φραγκλίνου, ἣν Ἀρτεμισίαν τῆς ΙΘ΄ ἑκατονταετηρίδος δυνάμεθα νὰ ὀνομάσωμεν διὰ τὴν ἀφοσίωσιν εἰς τὸν σύζυγον αὐτῆς, ἔστειλεν ἰδίᾳ δαπάνῃ ἐν πλοῖον, πρὸς τούτοις δὲ καὶ ἡ Ἀμερικὴ ἕτερα δύο. Ἦλθε δὲ καὶ αὐτὸς ὁ ἥρως τῆς ἀρκτικῆς θαλασσοπορίας ὁ γέρων. ναύαρχος Ἰω. Ῥός. Ποτὲ ἄρα κατὰ τὰ πρὸς τὸν πόλον πελάγη δὲν παρευρέθησαν συγχρόνως τοσαῦτα εὐρωπαϊκὰ πλοῖα, οὔτε τοσοῦτοι ἔμπειροι καὶ μεγάθυμοι ἄνδρες συνεμάχησαν ὑπὲρ εὐγενεστέρας ὑποθέσεως. Καὶ δὲν θέλομεν μὲν παρακολουθήσει ἕκαστον τῶν πλοίων τούτων κατὰ τὰς ἰδίας αὐτοῦ ἐρεύνας, θέλομεν ὅμως σημειώσει τὰ κυριώτερα αὐτῶν ἔργα.
Κατ’ ἀρχὰς περίστασίς τις ἐπὶ τοσοῦτον ἀνεπτέρωσε τὰς ἐλπίδας, ὥστε ἐνόμισαν πάντες ὅτι ἀνεκάλυψαν τὰ ἴχνη τοῦ Φραγκλίνου. Ἐπὶ τῆς νήσου Βήτσεϋ καὶ τοὺς πέριξ αἰγιαλοὺς εὗρον τρεῖς τάφους καὶ λείψανα κατασκηνώσεως, ἀποδεικνύοντα ὅτι ἐκεῖνο οὓς ἐζήτουν διεχείμασαν ἐκεῖ ὅτε τὸ πρῶτον ἦλθον εἰς τὰς ἀρκτικὰς χώρας· ἀλλ’ οὐδὲν σημεῖον ἢ ἡμερολόγιον εὑρέθη ἀναγγέλλον τὴν μέλλουσαν αὐτῶν διεύθυνσιν. Πρὸς ποῖον ἆρα μέρος ἔπλευσαν ὁ Τρόμος καὶ τὸ Ἔρεβος;
Οἱ δύο πλοίαρχοι Ὤστεν καὶ Πέννυ ἀπεφάσισαν τότε νὰ στείλωσι τὸ προσεχὲς ἔαρ εἰς διάφορα μέρη ἀποσπάσματα πρὸς ἀνίχνευσιν. Καὶ ἐν μὲν ἐπεχείρησε νὰ ἐπισκεφθῇ τὰ παράλια τῆς Μελβίλλης, ἕτερον δὲ τὸν πορθμὸν Οὐέλλιγκτων. Ἦν δὲ τὸ σχέδιον τοῦτο σύμφωνον πρὸς τὰς δοθείσας τῷ Φραγκλίνῳ ὁδηγίας, καθ’ ἃς ἔμελλε νὰ διαβῇ τὸν πορθμὸν Βαῤῥὼ, νὰ φθάσῃ μέχρι Βάγκης πρὸς δυσμὰς, ἐκεῖθεν δὲ νὰ στραφῇ πρὸς μεσημβρίαν, διὰ τῆς δυτικῆς παραλίας τοῦ Οὐέλλιγκτων, πρὸς τὴν Ἀμερικανικὴν ἤπειρον, καὶ νὰ διευθυνθῇ πρὸς τὸν Βεχρίνειον πορθμόν. Ἑὰν δὲ διὰ τοὺς παγετοὺς δὲν κατωρθοῦτο ἡ ἐκτέλεσις τοῦ ἀξιολόγου τούτου προγράμματος, ἤτοι τῆς λύσεως τοῦ τέως ἀνεξηγήτου προβλήματος, παρηγγέλλετο νὰ ἐξερευνήσῃ τὸ στενὸν Οὐέλλιγκτων, καὶ νὰ τραπῇ πρὸς ἄρκτον. Ἀλλ' ἕνεκα τῆς διπλασίας ταύτης ἐντολῆς τοῦ Φραγκλίνου, οἱ ἀναζητοῦντες αὐτὸν ἠπόρουν ποῦ νὰ διευθυνθῶσι.
Τὴν 14 Ἀπριλίου 1851, ἤτοι τὴν προτεραίαν τῆς ἀναχωρήσεως τῶν ἀποσπασμάτων, τὰ πληρώματα συνῆλθον ἐν συμποσίῳ καὶ τὴν ἐπιοῦσαν, μετὰ κοινὴν προσευχὴν καθ’ ἣν ἐπεκαλέσθησαν τὴν ἐξ ὕψους βοήθειαν, «τὰ ἕλκυθρα ἀνεχώρησαν διασχίζοντα τὴν πεπηγυίαν ἐπιφάνειαν τῆς ἀβύσσου· τοσοῦτος δὲ ἦν τῶν ἀποσπασμάτων ὁ ἐνθουσιασμὸς καὶ τοτοῦτον τὸ θάῤῥος, ὥστε ποτὲ ἐπιχείρημα ἔχον δυσκολίας καὶ ἀνεκδιηγήτους ταλαιπωρίας καὶ στερήσεις ὁποίας τὸ προκείμενον, δὲν ἔτυχε τοιαύτης προθυμίας [1].
Καὶ τὰ μὲν ἀποσπάσματα συνέκειτο ἐξ ἀνδρῶν ἑξακοσίων, δεκατέσσαρα δὲ ἕλκυθρα συρόμενα ὑπὸ γροενλανδικῶν κυνῶν[2], ἔφερον τροφὰς ἡμερῶν τεσσαράκοντα.
Ἐνίοτε, οὐρίου πνέοντος ἀνέμου, καὶ ὁμαλοῦ ὄντος τοῦ πάγου, ἀνεπεταννύοντο ἱστία ὑπὲρ τὰ ἕλκυθρα, καὶ ὡς ἀστραπαὶ ἔτρεχον τὰ χερσαῖα ἐκεῖνα σκάφη φέροντα πρὸς τὴν πρύμναν τὴν σημαίαν καὶ τὸ σύμβολον τοῦ ἀποσπάσματος.
Τὸ ἀπόσπασμα τὸ διοικούμενον ὑπὸ τοῦ πλοιάρχου Ὀμμάνεϋ ἀνεκάλυψε νέαν γῆν, τὴν μετὰ ταῦτα ὀνομασθεῖσαν Γῆν τοῦ πρίγκηπος Γάλλης.
Ὁ δὲ ὑποπλοίαρχος Μὰκ Κλίντων προέβη καὶ ποῤῥωτέρω· ὁ νέος οὗτος ναυτικὸς ὅστις μετά τινα ἔτη ἔμελλε νὰ σχίσῃ τὸν πέπλον τὸν καλύψαντα τοσοῦτον χρόνον τὴν τύχην τοῦ Φραγκλίνου καὶ τῶν περὶ αὐτὸν, ἐφάνη ἔκτοτε πιστὸς εἰς τὸ εὐγενὲς αὐτοῦ σύμβολον· Πίστις καὶ θάῤῥος. — Καρτερία μέχρι τέλους. Προήλασε δὲ ἐπὶ τοῦ πάγου καὶ πέραν τῆς δυτικῆς παραλίας τῆς νήσου Μελβίλλης, ὑπερβὰς καὶ τοῦ Ἐδουάρδου Πάῤῥυ (1819—1820) τὴν ἀξιομνημόνευτον ἐκδρομήν. Ὁ Κ. Πάῤῥυ εἶχε παραστήσει τὴν νῆσον ταύτην ὡς γῆν προνομιοῦχον μεταξὺ τῶν ἐρήμων ἐκείνων θαλασσῶν· τὴν ἀλήθειαν δὲ ταύτην ἐπεκύρωσε καὶ ὁ Μὰκ Κλίντων, ποικίλα ζῶα καὶ φυτὰ ἀπαντήσας ἐκεῖ. Ἔτι ἀπὸ τοῦ μηνὸς Μαΐου εἶδε χλόην κατακαλύπτουσαν τὰς κοιλάδας καὶ τοὺς λόφους, καὶ τάρανδοι, λαγωοὶ, ἀλώπεκες, ἄγριαι νῆσσαι, πέρδικες, σκολόπακες, χαραδρυοὶ, καὶ βόες ἐπλανῶντο πανταχόσε. Παρετηρήθη δὲ καὶ ζωολογικὸν φαινόμενον περιεργότατον. Ἐκ τῶν ζώων, ἅτινα ποτὲ δὲν εἶχον ἰδεῖ ἄνθρωπον, τὰ μὲν σαρκοβόρα, οἷον ἄρκτοι, λύκοι καὶ λοιπὰ ἔφευγον ἅμα βλέποντα τοὺς ναύτας, τὰ δὲ χορτοβόρα, ὡς ὁ τάρανδος, ὁ βοῦς, ὁ λαγωὸς ἔμενον καὶ ὅτε ἐπλησίαζον αὐτὰ οἱ ξένοι καὶ οὐδένα ἐδείκνυον φόβον, ὡς ἐπὶ τῶν μακαρίων ἡμερῶν τῆς Ἐδὲμ, ὅπου καὶ ἄνθρωποι καὶ ζῶα συνεβίουν ἐν εἰρὴνῃ καὶ ἀδελφότητι ὑπὸ τὸν ὀφθαλμὸν τοῦ κοινοῦ αὐτῶν πλάστου. Ἀλλὰ φεῦ! ὡς καὶ κατὰ τὴν λοιπὴν γῆν οὕτω καὶ κατὰ τὴν νῆσον ταύτην ὁ ἄνθρωπος πρῶτος ἐτάραξε τὴν εὐτυχῆ τῶν ὄντων συμβίωσιν καὶ ἤρξατο χειρῶν ἀδίκων. Ὁ Μὰκ Κλίντων καὶ οἱ περὶ αὐτὸν ἔβαψαν τὸ ἔδαφος της νήσου διὰ τοῦ αἵματος τῶν εὐπίστων αὐτῆς κατοίκων, οἵτινες εἶχον ζήσει ἔως τότε ἥσυχοι καὶ ἄγνωστοι. «Τοιαύτην δὲ εἴχομεν ἀφθονίαν, λέγει ὁ Μὰκ Κλίντων, ὥστε τὴν αὐτὴν ἡμέραν προεγεύθημεν καὶ πέμμικαν,[3] καὶ πέρδικας, καὶ κρέας ἄρκτου ἠλειμμένον μετὰ στέατος χοίρου καὶ σοκολάταν.»
Ἀλλὰ μὴ σπεύσωμεν νὰ πιστεύσωμεν ὅτι τὰ πάντα ἦσαν μέλι καὶ γάλα. Ἐξ ἐναντίας οἱ περιηγηταὶ πολλὰς ὑπέστησαν δοκιμασίας· τὸ ψῦχος μάλιστα ἐγίνετο ἐνίοτε δριμύτατον, τὸ δὲ θερμόμετρον (centigrade) κατέβη μέχρι τοῦ 56 βαθμοῦ. Οὐαὶ τῷ ταλαιπώρῳ ἐκείνῳ ὅςτις θέλων νὰ πίῃ ἤγγιζε τὰ χείλη ἐπὶ τοῦ ἀγγείου, μὴ φορῶν χειρόκτια ἐλάμβανε ἀνὰ χεῖρας τεμάχιον μετάλλου! διότι τὸ δέρμα τῶν χειλέων ἢ τῶν χειρῶν αὐτοῦ ἐκολλᾶτο ἐπὶ τοῦ ἀγγείου ἢ ἐπὶ τοῦ μετάλλου, ὡς εἰ προσεβάλλετο ὑπὸ πεπυρακτωμένου σιδήρου.
Εὗρον δὲ μετὰ τριάκοντα καὶ ἐν ἔτη καὶ τὰ ἐφόδια ὅσα εἶχεν ἀποθέσει ἐκεῖ ὁ Πάῤῥυ καὶ ὠφελήθησαν μάλιστα ἀπ’ αὐτῶν. Χαράξαντες δὲ καὶ ἐπὶ τῆς ὀφρύος βράχου ὑψηλοῦ ἐπιγραφὴν, ὑπὸ τὴν ἄλλην τὴν χαραχθεῖσαν ἐπὶ Πάῤῥυ, ἀνεχώρησαν εἰς τὴν νῆσον Γρίφφιτ.
Ὁ δὲ πλοίαρχος Πέννυ ἐξηρεύνα τὸν μακρότατον πορθμὸν Οὐέλλιγκτον· διαβὰς αὐτὸν καὶ προχωρήσας μέχρι τῆς 77° πλάτους, ἀνεκάλυψεν inlet ἢ νέον πορθμὸν ἀπὸ δυσμῶν πρὸς ἀνατολὰς, καὶ ὠνόμασε πορθμὸν τῆς βασιλίσσης. Ἀφοῦ δὲ διέτρεξεν ἑτέρας λεύγας ὑπὲρ τὰς πεντήκοντα ἐπὶ τοῦ πάγου, εὑρέθη παραδόξως πλησίον ἀχανοῦς θαλάσσης ἄνευ πάγων ἐκτεινομένης πρὸς ἄρκτον· ἀλλὰ δι’ ἔλλειψιν καὶ χρόνου καὶ ἐφοδίων δὲν ἐξηρεύνησε τὰ παράλια καὶ τὸ ἐσωτερικὸν τῆς περιέργου ταύτης θαλάσσης, ὅπου εἶδε φώκας καὶ πτηνὰ. Τὴν θάλασσαν ταύτην ἀνεγνώρισε μετὰ ταῦτα συμπλωτήρ τις τοῦ Κέν.
Κατὰ τὰς πρώτας ἡμέρας τοῦ Ἰουλίου ἐπανῆλθον εἰς τὴν νῆσον Γρίφφιθ ὅλα τὰ ἀποσπάσματα, φέροντα ἀξιολόγους μὲν ἐπιστημονικὰς εἰδήσεις, οὐδεμίαν ὅμως περὶ τῆς μυστηριώδους τύχης τῶν πληρωμάτων τοῦ Τρόμου καὶ τοῦ Ἐρέβους.
Εἴπομεν ἀνωτέρω· ὅτι ὁ Ἰωάννης Ῥὸς ἦλθεν αὐτοπροσώπως φέρων τὴν συνδρομὴν τῆς ἐμπειρίας καὶ τοῦ θάῤῥους αὑτοῦ, οὐδ’ ἐφοβήθη ὁ ὀγδοηκοντούτης ἀπόμαχος τῶν ἀρκτικῶν θαλασσῶν νὰ τρέξῃ, ὡς εἶχεν ὑποσχεθῆ, εἰς ἀναζήτησιν τοῦ Φραγκλίνου, ἐπὶ μικροῦ πλοίου ἑκατὸν εἴκοσι τόννων, καταφρονῶν τοὺς πολλοὺς καὶ δεινοὺς κινδύνους ὧν καὶ ἄλλοτε παρ’ ὀλίγον ἐγίνετο θῦμα κατὰ τὰ πελάγη ἐκεῖνα. Ἐπιχειρήσας προηγουμένως δύο ἀποδημίας, ἐπλούτισε τὴν γεωγραφικὴν ἐπιστήμην διὰ πολυαρίθμων ἀνακαλύψεων· ἡ δευτέρα μάλιστα (1829-1833) ἐγένετο γνωστοτάτη διὰ τὰς δραματικὰς αὐτῆς περιπετείας. Ὁ Ἰάκωβος Ῥὸς, ἀνεψιὸς τοῦ ὁμωνύμου θαλασσοπόρου, ὁδηγῶν ἀπόσπασμα, ἀφοῦ ἀνεγνώρισε τὴν γῆν τῆς Βουθίας, ἀνεπέτασε πρῶτος τὴν 1 Ἰουνίου 1830 τὴν βρετανικὴν σημαίαν ἐπὶ τοῦ ἀρκτικοῦ μαγνητικοῦ πόλου· ἀποκλεισθεὶς ὅμως ἐπὶ τέσσαρας χειμῶνας ὑπὸ τῶν πάγων, ἠναγκάσθη νὰ ἐγκαλείψῃ τὸ πλοῖον ἐκεῖ σχεδὸν, ὅπου καὶ ὁ Πάῤῥυ πρὸ ὀκτὼ ἐτῶν κατέλιπε τὸ ἴδιον αὑτοῦ. Σωθεὶς ὡς ἐκ θαύματος ἐκ τοῦ ἀποκλεισμοῦ τούτου, ἀγνώστου εἰς τὰ χρονικὰ τῆς ἀρκτικῆς θαλασσοπορίας, ἐπανῆλθεν εἰς τὴν Ἀγγλίαν, ὅπου πρὸ δύο ἐτῶν ἐθεωρεῖτο ἀποθανών· ἀλλ' ἡ μνήμη τῶν τοιούτων κινδύνων δὲν ἀνεχαίτισε τὸν γέροντα ναύαρχον. Τὰ εὐγενῆ αἰσθήματα τῆς φιλίας καὶ τῆς ἀνθρωπότητος, ἴσως δὲ καὶ ἐπιθυμία νέας δόξης, ἐζωογόνουν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ καὶ ἀπέκρουον τὰ πάγη τῆς πρεσβυτικῆς ἡλικίας· ἀλλὰ μάτην ἀνεζήτητε τὸν Τρόμον καὶ τὸ Ἔρεβος. Ὅτε δὲ ἔφθασεν ὁ χειμὼν ὁ Ἰωάννης Ῥὸς, ὅπως στείλῃ εἰδήσεις πρὸς τοὺς ἐν Εὐρώπῃ φίλους αὐτοῦ, ἀφῆκε δύο περιστερὰς ἃς εἶχε δώσει αὐτῷ κυρία τις ἐν Σκωτίᾳ· ἡ ἑτέρα δὲ αὑτῶν ἐπανῆλθε τὴν 13 Ὀκτωβρίου εἰς τὸν οἰκεῖον περιστερῶνα, διατρέξασα ἐντὸς δέκα ἡμερῶν 4, 500 χιλιόμετρα καὶ ἐπέκεινα. Διεχείμασε δὲ ὁ Ῥὸς ἐν τῇ νήσῷ Γρίφφιθ μετὰ τῶν πλοίων τοῦ Ὤστεν.
Ἰδοὺ πῶς περιγράφει ἐν τῷ ἡμερολογίῳ αὑτοῦ ὁ Κ. Ὀσβόρν, ἀξιωματικὸς ἐκ τῶν δραστηριωτέρων, τὸ πλοῖον ἐν ᾧ διαχείμασε. «Φαντάσθητε τὸ ἐσωτερικὸν τοῦ πλοίου, οὗ τινος ὅλαι αἱ ὀπαὶ καὶ αἱ θύραι εἰσὶν ἐπιμελῶς κεκλεισμέναι ὅπως μὴ εἰσχωρήσῃ ἔξωθεν ἀὴρ ἢ ἐξατμισθῇ ἡ ἔσω θερμότης! Τὴν ὥραν τοῦ προγεύματος φέρουσι σοκολάταν καπνίζουσαν, ἧς ὁ ἀτμὸς μιγνυόμενος μετὰ τῆς ἄχνης τῆς ἐξερχομένης ἀπὸ τῶν στομάτων τοῦ πληρώματος, γεμίζει τὸ πλοῖον πυκνοτάτης ὀμίχλης. Ἐπὶ τοῦ καταστρώματος, ὅπου ἡ θερμοκρασία καταβαίνει πολλάκις μέχρι 40*, ἐνῷ ἡ τοῦ ἐσωτερικοῦ διατηρεῖται πάντοτε ἴση πρὸς 10*, ἀόρατοι ἀναψυκτῆρες ἀνανεοῦσιν ἀδιακόπως τὸν ἐσωτερικὸν ἀέρα. Μετὰ τὸ τέλος τοῦ προγεύματος, γινομένου ἐν φαιδρότητι, τὸ πλήρωμα φέρον θερμότατα ἐνδύματα ἀναβαίνει εἰς τὸ κατάστρωμα, ἀδιαφοροῦν διὰ τὴν ἄμεσον καὶ ταχεῖαν μεταβολὴν τῆς θερμοκρασίας, ἐνῷ οἱ ὑπηρέται μένουσι κάτω ἵνα καθαρίσωσι τὸ πλοῖον καὶ ἐτοιμάσωσι τὰ τοῦ γεύματος. Μετ' ὀλίγον οἱ ἀξιωματικοὶ ἐπιθεωροῦσι μετ’ αὐστηρότητος τὸ τε πλήρωμα καὶ τὸ πλοῖον, ἵνα βεβαιωθῶσιν ἐὰν καὶ κατ’ ἀμφότερα διατηρεῖται ἡ καθαριότης[4]. Εἶτα ἐκπληροῖ ἕκαστος τὴν ἰδίαν ὑπηρεσίαν, εἴτε σαρῶν τὸ κατάστρωμα, εἴτε δίδων πρὸς τὸν μάγειρον χιόνα ὅσης ἔχει ἀνάγκην πρὸς παρασκευὴν τῶν ἐδεσμάτων κτλ. Τινὲς δὲ καὶ παίζουσιν ἐπὶ τοῦ πάγου ἐὰν τὸ ψῦχος δὲν εἶναι ὑπερβολικὸν, ἐνῷ ἄλλοι καθήμενοι ὄπισθεν τοῦ πλοίου συνδιαλέγονται περί τε τῶν παρελθόντων καὶ τῶν μελλόντων. Τὴν μεσημβρίαν δίδονται ἐν ἀφθονίᾳ ῥόφημα, κρέας παστὸν καὶ μάλιστα γεωμηλα πρὸς τοὺς ἔχοντας ἀνδρικωτάτην τὴν ὄρεξιν ναύτας, καὶ μετ’ αὐτὸ ἐπιδίδονται εἰς γυμνασίας. Τὸ δ’ ἑσπέρας δειπνοῦσι καὶ πίνουσι τέϊον. Ὁσάκις δὲ εἶναι ἡμέρα διδασκαλίας, διδάσκαλοι καὶ μαθηταὶ ἀσχολοῦνται εἰς ἀνάγνωσιν, γραφὴν καὶ ἰχνογραφίαν. Παίζουσι πρὸς τούτοις καὶ χαρτία καὶ πεσσοὺς (ζατρίκιον), καὶ συνδιαλέγονται καπνίζοντες, καὶ ροφοῦντες σίκερα μέχρι τῆς ὥρας τοῦ ὕπνου.»
Ἡ περιγραφὴ αὕτη ἐξεικονίζει τοὺς περιηγητὰς ὡς ἄλλους συβαρίτας. Ἐὰν ὅμως ἐνθυμηθῶμεν ὅτι τὸ πλοῖον ἐφ' οὗ ταῦτα γίνονται εὑρίσκεται κατὰ τὸν πόλον, μεταξὺ ἀχανῶν ἐρήμων πάγου, ὅςτις πιθανώτατον νὰ συντρίψῃ μετ’ ὀλίγον αὐτό, ὅτι ἡ φοβερὰ ἀρκτικὴ θερμοκρασία ἀπειλεῖ καὶ τοὺς ἀνθρώπους αὐτοὺς νὰ μεταβάλῃ εἰς κρύσταλλον, καὶ ὅτι ἐπὶ πολλοὺς μῆνας δὲν διαλύονται τὰ πυκνότατα σκότη, δὲν αἰσθανόμεθα καὶ ἄκοντες θαυμασμὸν ὑπὲρ τῶν ἀδαμάστων ἀνδρῶν, οἵτινες τοσούτῳ προθύμως καταφρονοῦσι τοιούτους κόπους καὶ τοσούτους κινδύνους; Τὸ θέρος τοῦ 1851 ἔτους, τὸ πλοῖον τοῦ Ἰωάν. Ῥὸς καὶ τὰ τοῦ Ὤστεν καὶ Πέννυ ἐπανῆλθον εἰς τὴν Ἀγγλίαν, κομίζοντα τὴν εἴδησιν ὅτι μάταιοι ὑπῆρξαν πάντες αὐτῶν οἱ ἀγῶνες.
Ἀλλὰ καὶ τῶν ἀμερικανῶν πλοίων οἱ ἀγῶνες ἀπέτυχον· ἀποκλεισθέντα ἐπὶ δέκα ὁλοκλήρους μῆνας μεταξὺ ὀγκωδεστάτων πάγων ἐντὸς τοῦ πορθμοῦ Οὐέλλιγκτων, παρεσύρθησαν ὅτε ἤρχισεν ἡ διάῤῥηξις αὐτῶν, πρῶτον μὲν μέχρι τῆς βορειοτέρας ἄκρας τοῦ πορθμοῦ, εἶτα δὲ πρὸς νότον διὰ τῶν στενῶν διέτρεξαν μετὰ τοῦ πεπηγότος πεδίου ὑπὲρ τὰς τετρακοσίας λεύγας, καὶ μετὰ πολλοὺς κινδύνους ἦλθον τέλος πάντων σῶα εἴς τὸν ὅρμον Βαφφῖνον.
Καὶ ὅμως ὅσον ἀκατανίκητα ἐφαίνοντο τὰ ἐμπόδια, τόσον ἐπετείνετο ἡ ἐπιμονὴ τῶν ἀναζητούντων τὸν Φραγκλῖνον· ὅθεν ἐνῷ τὰ πλοῖα τοῦ Ὤστεν καὶ τοῦ Πέννυ ἦσαν ἔτι ἐντὸς τοῦ στενοῦ τοῦ Βαῤῥὼ, ἄλλο πλοῖον ἀναχωρῆσαν ἐκ τοῦ λιμένος Ἀβερδὴν ὑπὸ τὸν πλοίαχον Κέννεδυ, διηυθύνθη πρὸς τὰ ἀρκτικὰ πελάγη. Ἡ Κ. Φραγκλίνου ἐφοπλίσασα καὶ δεύτερον (1851) τὸ αὐτὸ πλοῖον τὸ πρό ἑνὸς ἔτους σταλὲν παρ' αὐτῆς ἀλλ’ ἐπανελθὸν ἄπρακτον, ἐξαπέστειλεν εἰς τὸν πόλον. Ἐπειδὴ δὲ οἱ πάγοι ὤθησαν αὐτὸ πρὸς τὸ στενὸν Prince-Regent, ἠναγκάσθη νὰ διαχειμάσῃ ἐντὸς τοῦ ὅρμου Βάττω κατὰ τοὺς αἰγιαλοὺς τοῦ Νόρθ Σόμερσετ. Ὁ δὲ πλοίαρχος καὶ ὁ νέος υποπλοίαρχος Βελλὼ, Γάλλος τὸ γένος, ἐπεχείρησαν, μεταξὺ τῆς διαρκοῦς τοῦ πόλου νυκτός, καὶ παντοίων ἄλλων ταλαιπωριῶν καὶ στερήσεων, καὶ ψύχους δριμυτάτου πολλὰς ἐκδρομὰς, ἐξ ὧν μία διήρκεσε μῆνας τρεῖς· ἀλλὰ καὶ τούτων οἱ κόποι ἐματαιώθησαν· οὐδὲ ἴχνος εὗρον τοῦ Τρόμου καὶ του Ἐρέβους. Κατά τινα τῶν περιηγήσεων τούτων ὁ Βελλὼ ἀνεκάλυψε κατὰ πρῶτον στενὸν διαχωρίζον τὸ Νόρθ Σόμερσετ ἀπὸ τῆς χερσονήσου Βουθίας, τῆς ἐξωτάτης ταύτης ἄκρας τῆς ἀμερικανικῆς ἠπείρου.
Περίεργον νὰ ἴδωμεν πῶς ἐπιχειροῦσι τὰς ἐπὶ τῶν πάγων ἐκδρομὰς οἱ ἀτρόμητοι τοῦ πόλου ἐξερευνηταί.
Περὶ τὸ ἀμαυρὸν λυκαυγὲς συνοδία ἐκ πέντε ἢ ἓξ ἀνδρῶν ἀναχωρεῖ. Φοροῦσι δὲ ἔνδυμα μαλλωτὸν ἢ καὶ μηλωτάς, μεγάλα ὑποδήματα, καὶ διόπτρας πλατυτάτας, ἢ ἀντ’ αὐτῶν προσωπίδας ἐξ ἐλασμάτων σιδηρῶν ὅπως προφυλάσσωνται ἀπὸ τῆς κινδυνωδεστάτης λάμψεως τὴς χιόνος[5]. Ἕλκυθρα συρόμενά ὑπὸ κυνῶν φέρουσι τὰ ἐργαλεῖα πρὸς τούτοις δὲ καὶ τὰ ἐφόδια αὐτῶν, οἷον πέμμικαν, δίπυρον, τέϊον, σάκχαρ, ἄλευρον καὶ οἰνόπνευμα. Ἡ συνοδία διατρέχει μετὰ μόχθων ἔδαφος σαλευόμενον καὶ τραχύ, καὶ ποτὲ μὲν ἀναβαίνει λόφους ὑψηλοὺς. καὶ ἀποτόμους, ποτὲ δὲ βυθίζεται μέχρι γονάτων ἐντὸς λάκκων μεστῶν ὕδατος πεπηγότος. πολλάκις πλατὺ ῥεῦμα ὕδατος φράσσει τὴν ὁδόν, καὶ τότε περῶσιν αὐτὸ ἐντὸς πλοιαρίου ἐκ καουτσούκ. Ἐν τοσούτῳ ὁ ὀξύτητος ἄνεμος σχίζει τὰ. πρόσωπα, ὡς εἰ ἐμαστίζοντο σφοδρῶς διὰ λωρῶν δερματίνων. Τὸ ψῦχος ὅμως πηγνύει τὸ αἷμα, καὶ τὸ δέρμα πρῶτον μὲν γίνεται μελανόν, εἶτα δὲ λευκωπόν· εἶναι δὲ ἀνάγκη νὰ τριφθῇ τὸ πρόσωπον μετὰ χιόνος ἵνα διευκολυνθῇ ἡ κυκλοφορία τοῦ αἵματος. Ἡ ἄχνη τοῦ στόματος πηγνύεται ἅμα ἐξελθοῦσα καὶ μεταβάλλεται εἰς χιόνα. Τὸ γένειον προσκολλᾶται εἰς τὸ ἔνδυμα, καὶ δὲν ἀποσπᾶται εἰμὴ κοπτόμενον διὰ ψαλίδος, Ἡ χιὼν σκορπιζομένη ὑπὸ τῆς τρομερᾶς χιονώδους θυέλλης (snow-drift) μαστίζει τὰ πρόσωπα, εἰσδύει εἰς τοὺς ῥώθωνας καὶ τὸν λαιμόν, καὶ ἐπικαθημένη εἰς τὰ βλέφαρα συγκολλᾷ αὐτὰ καὶ κλείει τοὺς ὀφθαλμούς. Ἐπὶ δὲ τὴς τήξεως τῆς χιόνος, αἱ δυσκολίαι καθίστανται ἀνυπέρβλητοι· διότι τὸ ἔδαφος μεταβάλλεται τις ἀπέραντον τέναγος ἐντὸς τοῦ ὁποίου πίπτουσιν ἀδιακόπως καὶ ἄνθρωποι καὶ κῦνες καὶ ἕλκυθρα. Εἰς τὰ δεινὰ ταῦτα προστίθεται μετὰ μικρόν καὶ ἄλλο, τὸ τῆς ἀντανακλάσεως τοῦ καταλεύκου ἐνδύματος τοῦ ἐδάφους, ἕνεκα τῆς ὁποίας ἐπέρχεται ζάλη· ἡ ὄψις διαταράσσεται καὶ δὲν διακρίνει τὰς ἀποστάσεις· ὁ ἀὴρ φαίνεται ὅτι πυκνοῦται, τὰ ἀντικείμενα λαμβάνουσιν ἄλλας ἀναλογίας, ὥστε ἡ ἀλώπηξ παραδείγματος χάριν σοὶ φαίνεται, καὶ πλησίον σου οὖσα, τερατώδης ἄρκτος, καὶ τὸ πλέον ἀνώμαλον ἔδαφος νομίζεις ὁμαλώτατον, ὥστε πολλάκις ἀνυψῶν τὸν πόδα ἵνα ἀναβῇς λόφον πίπτεις εἰς βάθος. Διὰ ταῦτα πάντα ὁ περιηγητὴς ἀναγκάζεται νὰ προχωρήσῃ διστάζων καὶ οὕτως εἰπεῖν ψηλαφῶν[6].
Μετὰ δέκα ἢ δώδεκα ὡρῶν ὁδοιπορίαν, ἡ συνοδία ἀναπαύεται, μακαρίζουσα ἑαυτὴν εἴ ποτε κατώρθωσε νὰ προχωρήσῃ ὀκτὼ ἢ δέκα μίλια. Κατὰ τὰς διακεκαυμένας ἐρήμους τῆς Ἀμερικῆς ὁ καμηληλάτης εὑρίσκει τὸ ἑσπέρας τοὐλάχιστον τὸ φρέαρ τῆς ὀάσεως καὶ καθεύδει ὑπὸ φοίνικα. Ἀλλὰ κατὰ τὰς κατεψυγμένας χώρας τοῦ πόλου ὁ περιηγητὴς ἔχει ὑπὲρ τὴν κεφαλὴν οὐρανὸν σιδηροῦν, καὶ ὑπὸ τοὺς πόδας γῆν πεπηγυῖαν, κατατρυχόμενος ὑπὸ ψύχους 25 ἔως 40 βαθμῶν, καταλύει τὴν νύκτα ἐντὸς σκηνῆς ἐκ πάγων, καὶ ἵνα κατασκευάσῃ αὐτὴν ὅπως καὶ οἱ Ἐσκιμῶοι, κατατρίψει πολλὰς ὥρας. Καὶ ὅμως οἱ περιηγηταὶ ὁμιλοῦσι μετ’ εὐγνωμοσύνης διὰ τὰς ἐλεεινὰς ταύτας καλύβας· διότι ὁ πάγος ἐμποδίζον φύσει τὴν ἐξάτμησιν τῆς θερμότητος, ὑπὲρ πᾶσαν ἄλλην ὕλην καθιστᾷ τὸ περιέχον θερμόν. Πανταχοῦ ὁ δημιουργὸς ἔθετο τὴν θεραπείαν παρὰ τὴν ἔλλειψιν.
Ἀφοῦ δὲ φάγωσι μετὰ σπουδῆς πέμμικαν ἀναλυομένην ὑπὸ τοῦ φανοῦ ὅςτις ἀνάπτεται δι' οἰνοπνεύματος, καὶ πίωσι τέϊον, ἐξαπλοῦνται ἐπὶ τῆς χιόνος καὶ κοιμῶνται ὕπνον βαρύν. Θέτουσι δὲ πρῶτον ἐπὶ τοῦ στήθους τὰ χειρόκτια καὶ τὰς κάλτας αὑτῶν ἵνα στεγνώσωσι. Τὴν ἐπιοῦσαν ὅλοι ἐγείρονται ἐνωρὶς ἴσως δὲ καὶ μετά τινος δυσαρεσκείας ἀπὸ τῆς πεπηγυίας αὑτῶν κλίνης. Δοθέντος δὲ σημείου, τὰ περὶ τὴν καλύβην λευκὰ λοφίδια συνταράσσονται, καὶ πηδῶσιν ἐκτὸς αὐτῶν οἱ κῦνες τῶν ἑλκύθρων, οἵτινες ἔρχονται νὰ ζητήσωσι τροφὴν[7]. Μετὰ τὸ λιτὸν πρόγευμα οἱ περιηγηταὶ ἀναχωροῦσι βαρύτερον ἔχοντες τὸ ἔνδυμα, διότι ἡ χιὼν τῆς προτεραίας ἀναλυθεῖσα ὑπὸ τῆς θερμότητος τοῦ σώματος μετεβλήθη ὑπὸ τοῦ ἐξωτερικοῦ ἀέρος εἰς πάγον, καὶ κατέστησεν αὐτὸ σκληρὸν, βαρὺ καὶ κατάψυχρον.
Ἰδοὺ πῶς παρέρχονται μῆνες ὁλόκληροι.
Καὶ ἀξιοθαύμαστος μὲν ἡ ἀνδρία ἐκείνων οἵτινες χάριν μόνον τῆς ἐπιστήμης ἐκθέτουσιν ἑαυτοὺς εἰς τοιούτους κινδύνους, ἀξιοθαύμαστος δὲ καὶ ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ, τοῦ δόντος δύναμιν εἰς τὸν ἄνθρωπον ὅπως ἀντέχῃ εἰς τοιαύτας κακουχίας· οὐκ ὀλίγοι ὅμως περιηγηταὶ ἐπανῆλθον ἐκ τῶν ἀρκτικῶν χωρῶν προσβεβλημένοι ὑπὸ δεινῶν νόσων, καὶ μάλιστα τῆς στομακάκης καὶ τῶν ῥευματισμῶν. «Μιᾶς ἡμέρας καὶ μιᾶς νυκτὸς διατριβὴ κατὰ τὸν πόλον, εἰπέ τις τῶν ὀνομαστοτέρων περιηγητῶν, ταλαιπωρεῖ καὶ γηράσκει τὸν ἄνθρωπον πλέον τῆς ἀλλαχοῦ διατριβῆς ἐφ’ ὁλόκληρον ἔτος.».
Ἀλλ’ ἡ φύσις ἀμείβουσα καὶ οὕτως εἰπεῖν ἀνακουφίζουσα τὰς ταλαιπωρίας ταύτας, ἐπιδεικνύει πρὸς τοὺς περιηγητάς, ὡς πρὸς προνομιοῦχα τινὰ ὄντα, τὰ μεγαλοπρεπέστατα τῶν φαινομένων. Ὁ οὐρανὸς μάλιστα γίνεται θέατρον σκηνῶν λαμπροτάτων· καὶ νῦν μὲν ἅλως περιστέφει τὸν ἥλιον καὶ τὴν σελήνην, νῦν δὲ οἱ δύο οὗτοι ἀστέρες, ἀντανακλώμενοι ἐπὶ ἑνὸς ἢ πολλῶν νεφῶν, φαίνονται πολυπλασιαζόμενοι καὶ συνοδοὺς ἔχοντες ἄλλους ἡλίους καὶ ἄλλας σελήνας, παρηλίους λέγω καὶ ἀνθηλίους καὶ παρασελήνας, καὶ ἄλλοτε πολλὰ τῶν μετεώρων τούτων λάμπουν ταυτοχρόνως, ὡσεὶ ἡ φύσις, ἀγαπῶσα τὴν πολυτέλειαν, περιεβλήθη διὰ τῶν ὡραιοτέρων αὑτῆς κοσμημάτων. Ὁ ὀφθαλμὸς τοῦ θεατοῦ ἐντρυφᾷ τότε ἐν θεάματι ἀγνώστῳ κατὰ τὰ ἡμέτερα κλίματα. Πολλάκις ἡ σελήνη λαμβάνει σχήματα καὶ παράδοξα καὶ ποικίλα. Τὰ κατώτερα αὐτῆς ἄκρα γίνονται ὀδοντωτά, καὶ ἄλλοτε ἐξακοντίζει πρὸς τὰ κάτω μακρὸν καὶ συμπεπλεγμένον ὄγκον ἀκτίνων, ὅςτις στηριζόμενος ἐπὶ τῆς γῆς, φαίνεται ὡς στήλη τις κολοσσιαία ἐφ’ ἧς κάθηται ὁ δίσκος τῆς σελήνης ὡς λυχνία πολύφωτος.
Πολλάκις κατὰ τὰς μακρὰς ἐκείνας νύκτας τὸ βόρειον σέλας ἀνάπτει τὸ ἠλεκτρικὸν αὑτοῦ πῦρ καὶ φωτίζει τὸ στερέωμα διὰ ποικίλων λάμψεων. Ποτὲ μὲν φαίνεται ὡς περιαυγής τις ταινία περιζωννύουσα τὸν οὐρανὸν, καὶ φθάνουσα μέχρι τοῦ ὁρίζοντος, ποτὲ δὲ ὡς μεγάλαι στῆλαι πυρὸς ὧν τὰ μὲν βάθρα κεῖνται ἐπὶ τῆς γῆς, αἱ δὲ κορυφαὶ συγχέονται μετὰ τῶν νεφελῶν, ἢ ὡς πολυχρώματοι σημαῖαι κυματίζουσαι κατὰ τὸν οὐρανόν. Ἄλλοτε πάλιν ὁ ἐπουράνιος οὗτος Πρωτεὺς πολυπλασιάζων εἰς τὸ ἐπάπειρον χρώματα, διατρέχει μετὰ ταχύτητος τὸν οὐρανὸν, σβέννυται διὰ μιᾶς, καὶ ἀναφαινόμενος ἐπὶ μικρὸν ἐξεφανίζεται καὶ πάλιν. Ἐνίοτε μακραὶ γραμμαὶ φωτὸς, ὅμοιαι πρὸς πυροτέχνημα ἐξακοντιζόμενον πρὸς οὐρανὸν, ἀκτινοβολοῦσιν ἀπὸ τοῦ πόλου πρὸς τὸ μεσουράνιον, καὶ ἀναπτυσσόμεναι ἀνεπαισθήτως κατά τε τὸν ἀριθμὸν καὶ τὴν λάμψιν καταφλέγουσι τὸ στερέωμα. Ὁ οὐρανὸς ἐκτοξεύει τότε σπινθῆρας συρίζοντας καὶ κροτοῦντας ὡς μέγα πυροτέχνημα.
Καὶ τέρπεται μὲν ὁ θεατὴς καὶ θαυμάζει τὰ ἐξαίσια ταῦτα φαινόμενα, ἀλλὰ καὶ ταράσσεται συγχρόνως, διότι ἔμαθεν ἐκ πείρας ὅτι προμηνύουσι θύελλαν.
Ἄλλοτε πάλιν τὸ βόρειον σέλας ὑπερβαίνει τὰ ὅρια τοῦ πολικοῦ κύκλου, ἢ καὶ βάλλων τὰς ἀκτῖνας πέραν τοῦ τροπικοῦ φωτίζει ὁλόκληρον σχεδὸν τὸ ἡμισφαίριον· τὸ 1859 ἔτος, τὴν νύκτα τῆς 28 πρὸς τὴν 29 Αὐγούστου τὸ σπάνιον τοῦτο φαινόμενον ἔτερψε τοὺς κατοίκους τῆς Ῥώμης, των Παρισίων καὶ ἄλλων τινῶν μερῶν. Κατ’ ἀξιοσημείωτον δὲ σύμπτωσιν καὶ κατὰ τὸ μεσημβρινὸν ἡμισφαίριον, εἰς Χιλὶ, ἐπέλαμψε τὴν 1 Σεπτεμβρίου, ὁ ἐστι μετά τινας ἡμέρας, βόρειον σέλας· πάντες ἐνθυμούμεθα πόσας ἀλλοιώσεις ἔπαθε, τότε ὁ μαγνήτης, ὅςτις ὡς ἄλλος παράφρων περιεπλανᾶτο ἀλληλοδιαδόχως ἄστατος. Ἐπὶ πολλὰς δὲ ἡμέρας ὁ ἐπίγειος μαγνητισμὸς ἀπολέσας τὴν ἰσοσταθμίαν αὑτοῦ ἐφάνη ἀνατραπεὶς, καὶ οἱ ἠλεκτρικοὶ τηλέγραφοι ἀμφοτέρων τῶν ἠμισφαιρίων διαταραχθέντες μετέδιδον ἀσυναρτήτους εἰδήσεις. Αἱ τρικυμίαι αἵτινες τὸν μετὰ ταῦτα μῆνα ἐνέσκηψαν καὶ κατὰ τὰς ἡμετέρας θαλάσσας καὶ ἐπέφεραν τοσαῦτα ναυάγια, δὲν ἦσαν βεβαίως ἄσχετοι πρὸς τὴν μεγάλην ἐκείνην μαγνητικὴν καταιγίδα, ἧς αἱ περιπέτειαι ἐξέπληξαν τοὺς καθ’ ἡμᾶς σοφούς.
Ὁ κατὰ τὸν πόλον ἀντικατοπτρισμὸς γίνεται μὲν πολλάκις παραίτιος σφαλμάτων, ἀλλὰ καὶ ποικίλων περιεργοτάτων φαινομένων. Ὁ φλογερὸς ἥλιος, διαδεχόμενος τὰ δριμύτατα ψύχη τοῦ διεξοδικοῦ χειμῶνος, καὶ μὴ δύων ἐπὶ πολλοὺς μῆνας, θερμαίνει τὴν γῆν, ἑπομένως δὲ καὶ τὰ κατώτερα ἀτμοσφαιρικὰ στρώματα, ἅτινα καθιστάμενα οὕτω ἐλαφρότερα, εὐκολύνουσι τὴν εἰσβολὴν τῶν φωτεινῶν ἀκτίνων· ἀλλ' ὅταν αὗται, ἀπαντῶσαι τὰ ἀνώτερα στρώματα, εἰς ἃ ὡς ψυχρότερα καὶ πυκνότερα δὲν δύνανται νὰ εἰσδύσωσι, ἀντανακλῶνται ὡς ἐπὶ κατόπτρου, καὶ παριστάνουσι τὰ ἀντικείμενα ἀνεστραμμένα, τότε ἡ ἰσοῤῥοπία τοῦ ἀέρος εἶναι ἄστατος, καὶ παρὰ τὸ σύνηθες αἱ διάφοροι αὐτοῦ ζῶναι καθ’ ὅσον ὑψοῦνται γίνονται πυκνότεραι. Ἰδοὺ δὲ τί συμβαίνει· τὰ ἀντικείμενα κατοπτριζόμενα κατὰ πρῶτον, παριστάνονται τὸ δεύτερον ἐπὶ ὑψηλοτέρου στρώματα ἀέρος, καὶ ἀναφαίνονται ἀναστραμμένα ἐπὶ τρίτου. Αἱ τρεῖς δὲ αὗται σκηνογραφίαι κείμεναι ἀντιστρόφως ἡ μία ἐπὶ τῆς ἄλλης, ἀποτελοῦσι σύμπλεγμα τοσούτῳ περίεργον, ὥστε ὁ θεατὴς νομίζει ὅτι βλέπει ἀνάπλασμά τι ἐξ ἐκείνων ἅτινα δημιουργεῖ ἐνίοτε ἡ φαντασία οἱ περιηγηταὶ ὅσοι ἐγένοντο μάρτυρες τοῦ φαινομένου τούτου ἀξιοῦσιν ὅτι ἡ ὡραιότης αὐτοῦ ὑπερβαίνει πᾶσαν περιγραφήν. Ἐπειδὴ δὲ καὶ ἡ ἐλαχίστη πνοὴ τοῦ ἀέρος διαταράττει τὴν ἰσοσταθμίαν τοῦ ἐναερίου τούτου οἰκοδομήματος, εὐκόλως σβέννυται ὡς πομφόλυξ. Περιεργότερον δὲ πάντων ὅσα διηγοῦνται οἱ περιηγηταὶ εἶναι τὸ τοῦ Σκόρεσβυ. Μίαν των ἡμερῶν ὁ περίφημος οὗτος κητοθήρας στρέψας τὸν ὀφθαλμὸν πρὸς τὸν οὐρανὸν εἶδεν ἀπορῶν πλοῖον ἀνεστραμμένον, ὅπερ ὅμως δὲν ἐξεικόνιζε τὸ πλοῖον αὐτοῦ. Ποῖον ἆρα ἦτο τὸ σκάφος ἐκεῖνο ὅπερ ἐφαίνετο διαπλέον ἀνεστραμμένον τὸν ἀχανῆ τοῦ στερεώματος ὠκεανὸν, ἢ σαλευόμενον ἐπ ἀλλ ἀγκύρας ἐντὸς τῶν νεφελῶν; Παρατηρήσας καλῶς διὰ τηλεσκοπίου ἐπείσθη ὅτε ἦτο τὸ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, δέκα λεύγας μακρὰν ἐκεῖθεν ἐλλιμενίζον, ὅπερ ἠγνόει ὁ Σκόρεσβυ.
Ἐνίοτε, ὅτε ὁ ἥλιος καταβαίνων πρὸς τὸν ὁρίζοντα φαίνεται ἑτοιμαζόμενος νὰ ὑποχωρήσῃ, ἡ σελήνη ἀνυψοῖ τὸν ἐπάργυρον αὐτῆς δίσκον ὡσεὶ ἐρίζουσα πρὸς ἐκεῖνον περὶ τοῦ οὐρανίου κράτους· ὁ ἥλιος ὅμως καταβαλὼν μετ’ ὀλίγον τὰ σκότη ἀναβαίνει πρὸς τὰ ὕψη, καὶ ὁ ἀστὴρ τῆς νυκτὸς ἐξαφανίζεται πρὸ τῶν φωτοβόλων αὐτοῦ ἀκτίνων.
Ἀλλὰ πόσον πένθιμος ἡ ὥρα καθ’ ἣν ὁ ἥλιος ἀποχαιρετίζων τὴν γῆν καὶ ρίπτων πρὸς αὐτὴν τὴν τελευταίαν ἀκτῖνα, ἀμαυρὰν καὶ θλιβερὰν ὡς τὸ τελευταῖον βλέμμα ψυχοῤῥαγοῦντος, γίνεται ἄφαντος καὶ φαίνεται σβεννύμενος διὰ παντός. Ἡ γῆ τότε στενάζει διὰ τῆς πνοῆς τῶν ἀνέμων, καὶ μένουσα χήρα ἐπὶ πολλοὺς μῆνας πενθηφορεῖ, περιβάλλεται σκότη, καὶ κοιμᾶται μεταξὺ χιόνος. Ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης πάντα γίνονται ἔρημα καὶ σκοτεινὰ, καὶ πάντα φαίνονται κλαίοντα νεκρόν· οἱ περιηγηταὶ διηγοῦνται ὅτι καὶ τὰ ζῶα αὐτὰ βλέποντα τὰ σκότη κατεξουσιάζοντα τῆς γῆς καὶ τοῦ οὐρανοῦ καταβάλλονται ὑπὸ φόβου, καὶ ὅτι οἱ λύκοι ὠρύονται γοερῶς. Ὁ Κὲν λέγει ὅτι οἱ κῦνές του καταπτοηθέντες παρεφρόνησαν καὶ ἀπέθανον. Ἀλλὰ καὶ τὰ τετράποδα καὶ τὰ πτηνὰ μεταναστεύουσι πρὸς κλίμακα ἡμερώτερα, ὅπου εἰσδύοντα εἰς τὴν χιόνα ἀποναρκοῦνται. Ὁ οὐρανὸς, ὅποιος πρὸς ἐπικράτειαν στερουμένην ἡγεμόνος σπαράσσεται ὑπὸ ἀναρχίας, καὶ ἄνεμοι καὶ καταιγίδες παλαίουσιν ἀκατάσχετο. Μόλις τὸ ἔπωχρον τοῦ πόλου λυκαυγὲς ἀραιοῖ τὸν ζόφον, καὶ εἴποτε ἡ σελήνη κατορθώσει νὰ διασχίσῃ τὰ νέφη τῆς χιόνος ἅτινα ἀνασπῶσα διασκορπίζει ἡ θύελλα, τὸ φῶς αὐτῆς ὁμοιάζει τὸ ἀμυδρὸν ἐκεῖνο τὸ διὰ μικρᾶς ὀπῆς ἐξακοντιζόμενον εἰς σκοτεινὴν φυλακήν. Ὅτι κατὰ πρῶτον ὁ ἄνθρωπος ταφῇ μεταξὺ τοῦ διαρκοῦς ἐκείνου ζόφου, καὶ ἄκων, λέγει ὁ Κ. Πέῤῥυ, καταλαμβάνεται ὑπὸ τρόμου, καὶ νομίζει ἑαυτὸν ὡς καταλιπόντα τὸν κόσμον τῶν ζώντων· αἱ ζοφεραὶ ἐκεῖναι ἔρημοι φαίνονται ὡς τὸ χάος ὃ ἔθετο ὁ Μίλτων μεταξὺ τοῦ βασιλείου τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου[8].
Ἀλλὰ καὶ ὁποία πανήγυρις ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς ὅτε ὁ ἥλιος ἐπανέρχεται μετὰ μακρὰν ἀποδημίαν, καὶ ἐξακοντίζων τὸ πρῶτον χρυσοῦν βέλος προαναγγέλλει τὴν ἐπάνοδον τῆς θέρμης καὶ τοῦ φωτός! Ἡ γῆ ἀνανήφουσα ἀπὸ πολυχρονίου ληθάργου σκιρτᾷ, καὶ τὰ στέρνα αὐτῆς πάλλουσι. Μικρὸν καὶ ὁ σκληρὸς καὶ χιονώδης αὐτῆς πέπλος θέλει διασχισθῆ, καὶ αἱ κοιλάδες αὐτῆς θέλουσι καλυφθῆ ὑπ’ ἀνθέων καὶ χλόης. Δὲν εἶχον δίκαιον οἱ ἀρχαῖοι Σκανδιναυοὶ θεοποιοῦντες τὸν ἥλιον;
Τὴν 2 Αὐγούστου τοῦ 1853 ἔτους, ὁ γενναῖος γάλλος ἀξιωματικὸς Βελλὼ, ὑποπλοίαρχος τοῦ Φοίνικος, νέος πλήρης θάῤῥους καὶ κάτοχος πολλῶν προτερημάτων, ἀνεχώρησεν ἀπὸ της νήσου Βήστεϋ. κομίζων ἐπιστολὰς τοῦ ναυαρχείου πρὸς τὸν πλοίαρχον Βέλχερ, διαχειμάσαντα πρὸς ἄρκτον τοῦ πορθμοῦ Οὐέλλιγκτων. Μετὰ παρέλευσιν δὲ πολλῶν ἡμερῶν καθ’ ἃς διέτρεξε πολλοὺς κινδύνους, ὁ πάγος διεῤῥάγη διὰ μιᾶς, καὶ ὁ νέος χωρισθεὶς ἀπὸ δύο τῶν συντρόφων αὐτοῦ, παρεσύρθη μετὰ τῶν δύο ἑτέρων εἰς τὸ μέσον τοῦ πορθμοῦ, ἐπὶ πάγου ὃν ἀμείλικτος ὁ ἄνεμος ὤθει πρὸς τὸ πέλαγος. «Μὲ τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ, εἶπεν ἐνθαῤῥύνων τοὺς συνεταίρους αὑτοῦ, οὐδὲ θρὶξ τῆς κεφαλῆς ἡμῶν δὲν θέλει πάθει.» Ἀλλ’ οὗτοι ὑπῆρξαν οἱ τελευταῖοι αὐτοῦ λόγοι· διότι μετὰ μικρὸν κατεπόθη ὑπὸ τῶν λυσσώντων κυμάτων.
(Ἕπεται τὸ τέλος.)
- ↑ Ὅρα ἔκθεσιν τοῦ πλοιάρχου Ὤστεν πρὸς τὸ Ναυαρχεῖον.
- ↑ Ἐπειδὴ οἱ Ἐσκιμῶοι δὲν κατώρθωσαν νὰ ἐξημερώσωσι ταράνδους καὶ βόας, μεταχειρίζονται ἀντ' αὐτῶν κύνας.
- ↑ Ἰνδικὸν βρῶμα συγκείμενον ἐκ ξηροῦ βοείου κρέατος καὶ ἀλείμματος οὗτινος γίνεται χρῆσις κατὰ μικρὰν ποσότητα, ὅπερ ὅμως εἶναι θρεπτικώτατον. Διὰ τὰς δύο ταύτας ἰδιότητες χρησιμεύει ὑπὲρ πᾶν ἄλλο εἰς τοὺς περιερχομένους τὰς ἐρήμους ἐκείνας. Μία ὀκᾶ πέμμικας ἰσοδυναμεῖ πρὸς ἓξ ὀκάδας κρέατος νωποῦ.
- ↑ Ἡ καθαριότης, ἀναγκαιοτάτη πανταχοῦ καὶ πάντοτε εἰς τὴν ὑγείαν, καθίσταται ἔτι μᾶλλον ἀναγκαία πρὸς τοὺς εὑρισκομένους κατὰ τὰς πρὸς τὸν πόλον χώρας· διότι ἡ ὑγρασία καὶ ἄλλαι ἐλλείψεις γεννῶσι τήν νόσον στομακάκην, τρομερὰν καὶ ἀναπόφεκτον μάστιγα τῶν τόπων ἐκείνων. Πολλὰ πλοῖα ἐκ των ἀπερχομένων εἰς τὸν ἀρκτικὸν πόλον περιβάλλονται ἔσωθεν μετὰ φελλοῦ ὅπως μετριασθῇ τὸ ψῦχος καὶ ἡ πλέον τούτου ἐπικίνδυνος ὑγρασία.
- ↑ Ἐσκιμῶοι φοροῦσι προσωπίδα γούγλι καλουμένην. Εἰς τὴν ἕνεκα τῆς λάμψεως τῆς χιόνος ἀποτύφλωσιν (snow-blindness) ὑποπίπτουσιν ὅσοι ἀτενίζουσιν ἐπὶ πολὺ καὶ ἄνευ διοπτρῶν ἢ ἄλλου καλύμματος τὴν χιόνα.
- ↑ Ὁ δανὸς Ἕϊνσον, βλέπων φεύγουσαν ἀδιακόπως τὴν γῆν ἣν ἐξελάμβανε πλησίον κειμένην, ἐπανῆλθεν ἔντρομος διηγηθεὶς ὅτι βράχοι μαγνήτου κείμενοι ἐντὸς τοῦ ὕδατος ἀπέτρεψαν αὐτόν. Ἀλλὰ καὶ τὰ τῆς ἀκουστικῆς εἰσὶ περιεργότατα. Οἱ ἤχοι ἐπὶ τοσοῦτον ἀκούονται βροντώδεις ὤστε ὁ κτύπος μικρᾶς πέτρας ἠχεῖ πολλάκις ὡς κρότος κανονίου.
- ↑ Οἱ ἐσκιμῶοι κύνες κοιμῶνται ἐν ὑπαίθρῳ, ὅσῳ δριμὺ καὶ ἂν εἶναι τὸ ψύχος. Ἡ δὲ χιών, πίπτουσα τὴν νύκτα, σκεπάζει αὐτοὺς ὡς διὰ μανδύου μαλακοῦ καὶ θερμοῦ, πάχος πολλῶν ποδῶν ἔχουσα ἐνίοτε, δι’ ἧς ἡ θέρμη τῆς ἀναπνοῆς ἀνοίγει δίοδον ὅπως ἀνανεοῦται ὁ ζωτικὸς ἀήρ. Κατὰ τὰς Σετλανδίους νήσους αἱ ἀγέλαι τῶν προβάτων κοιμῶνται ὅπως καὶ οἱ κῦνες αὐτοὶ δι' ὅλου τοῦ χειμῶνος.
- ↑ Τῶν πλείστων των κατὰ τὰς ἀρκτικὰς ἐκείνας λαγῶων, ἀλωπέκων, περδίκων τὸ χρῶμα μεταβάλλεται ἐν ὥρᾳ χειμῶνος, αἱ δὲ τρίχες ἢ τὰ πτερὰ γίνονται κατάλευκα. Ἡ θεία πρόνοια, ὡς φαίνεται, ἡ μεριμνῶσα καὶ περὶ των ἐλαχίστων δημιουργημάτων αὑτῆς, ἠθέλησε νὰ περιβάλλῃ ἕκαστον χειμῶνα τὰ ζῶα ταῦτα ἐνδύματα θερμοτέρου ἕνεκα τοῦ χρώματος, ἢ καὶ νὰ προφυλάττῃ ἀπὸ των ἐχθρῶν αὐτῶν καθιστῶσα ὁμόχρωα πρὸς τὴν γῆν ὅπου ζῶσιν. Εἶναι δὲ ἄξιον σημειώσεως ὅτι ὡσάκις αὐτὰ ταῦτα τὰ ζῶα ἐκτιθασσευόμενα ἐνδιαιτῶνται ἐντὸς οἰκιῶν, τὸ χρῶμα αὐτῶν μένει ἀναλλοίωτον.