Νεοελληνική Φιλολογία/Μανουήλ Μοσχόπουλος

Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφίαι των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων
από της καταλύσεως της βυζαντινής αυτοκρατορίας μέχρι της ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821)
Συγγραφέας:
Μανουὴλ Μοσχόπουλος


Μανουὴλ Μοσχόπουλος.

Ἀνεψιὸς τοῦ ὁμωνύμου Κρητὸς[1], ἐγεννήθη εἰς Κωνσταντινούπολιν, μετὰ τὴν ἅλωσιν τῆς ὁποίας προσφυγὼν εἰς Ἰταλίαν ἔγραψε:

—Συλλογὴν Ἀττικῶν ὀνομάτων, (ἐξεδόθη μετ’ ἄλλων ὑπὸ Φραγ. Ἀζουλάνου ἐν Βενετίᾳ 1524 παρ’ Ἄλδῳ. καὶ ὑπὸ Μιχαὴλ Βασκολάνου ἐν Παρισίοις 1532. Ὁ Δουκάγγιος ἀναφέρει τὸ ἐν λόγῳ πόνημα χειρόγραφον ἐν τῇ Παρισιανῇ βιβλιοθήκῃ, ἐπιγραφόμενον· «Τοῦ σοφωτάτου Κυρίου Μανουὴλ τοῦ Μοσχοπούλου Βυζαντίου (τοῦ Κρητὸς ἀνεψιοῦ) ἐκλογὴ κατὰ στοιχεῖον ὀνομάτων Ἀττικῆς, οἷς οἱ δοκιμώτατοι χρῶνται τῶν παλαιῶν»).
—Περὶ ἰδιωμάτων, ἢ ἀττικῆς διαλέκτου.
—Γραμματικήν.
—Ἀττικὰς φωνάς.
—Ἀττικισμούς. (ἐκδοθέντας κατὰ λάθος ἐπ’ ὀνόματι Θωμᾶ τοῦ Μαγίστρου).
—Γραμματικὴν ἐξήγησιν εἰς τὰς δύο πρώτας ῥαψῳδίας τῆς Ἰλιάδος. Ἐν Οὐτρέχτῃ 1712[2].


  1. Ὁ Κρὴς Μανουὴλ Μοσχόπουλος ἤκμασε περὶ τὰ τέλη τοῦ ΙΔʹ αἰῶνος ἐπὶ Μανουὴλ Παλαιολόγου, καὶ ὄχι ἐπὶ Ἀνδρονίκου τοῦ πρεσβυτέρου, ὡς Δουκάγγιος, καὶ Φαβρίκιος, τὸν ὁποῖον ὁ Ἁρλέσιος δὲν διώρθωσε (Weiss. Biographie Universelle).
  2. Ἕνεκα τῆς ταὐτωνομίας τοῦ τε θείου καὶ ἀνεψιοῦ μεγάλη ἐπικρατεῖ σύγχυσις περὶ τὴν ἀπόδοσιν τῶν συγγραμμάτων· τὰ σχόλια εἰς Ἡσιόδου Ἔργα καὶ Ἡμέρας, ἅτινα ὁ Τριγγαβέλλης ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ ἡμετέρου Βυζαντίου ἐδημοσίευσε, κατὰ χειρόγραφον τῆς Μαδρίτης ἀποδίδονται εἰς τὸν Κρῆτα. Τὰ ἑξῆς ἀποδίδονται εἰς ἀμφοτέρους—Σύνοψις βίου Εὐριπίδου—Περὶ εἰδώλου—Σχόλια εἰς Πινδάρου Ὀλύμπια —Περὶ Πνευμάτων—Περὶ σολοικισμοῦ, καὶ παροιμιῶν—Σχόλια εἰς τ’ ἀρχαῖα ἐπιγράμματα —Αἰνίγματα —Ἀριθμητικὴ, κλπ. Fabricii Bibliotheca Græca VI, σελ. 324.