Ετήσιον Ημερολόγιον του Έτους 1889/Αι αισθήσεις
| ←Ὁ ἔρως | Ἐτήσιον Ἡμερολόγιον τοῦ Ἔτους 1889 Συγγραφέας: Αἱ αἰσθήσεις |
Στόνος συμπάθειας→ |
Χαραλάμπης ἌννινοςΒρεφοσ ἀρτιγέννητον ἐκοιμᾶτο εἰς τὴν μικράν του κοιτίδα· ἀφρὸς πέπλων ἐκλεύκων περιέβαλλεν αὐτὸ· ἠρέμα ἀνέπαλλε τὸ ἁπαλόν του στῆθος καὶ ἐπὶ τῶν χειλέων του διεγράφετο τὸ πρῶτον ἄδολον μειδίαμα, τὸ ἀνατέλλον κατὰ τὴν χαραυγὴν τῆς ζωῆς.
Παρέστησαν τότε ἐκεῖ αἱ πέντε αἰσθήσεις, ἃς ἡ φύσις ἐδώρει πρὸς τὸν νεωστὶ ἐλθόντα εἰς τὸν κόσμον, καὶ ἡτοιμάσθησαν ὅπως ἀναλάβῃ ἑκάστη τὴν τεταγμένην λειτουργίαν.
Πρώτη πασῶν προὐχώρησεν ἡ Ὅρασις, ἀριστοκρατικὴ καὶ ὑπερόπτις.
— Εἶμαι τὸ πολυτιμότερον δῶρον ἐξ ὅσων σοῦ ἐχάρισεν ἡ φύσις, εἶπεν ἀποτεινομένη πρὸς τὸ βρέφος· εἶμαι ἡ ἡγεμονὶς τῶν αἰσθήσεων. Δι’ ἐμοῦ θὰ ἰδῆς τὸ φῶς τοῦ ἡλίου καὶ τὰς καλλονὰς τῆς φύσεως. Εἰς ἐμὲ θὰ κατοπτρίζεται ἡ ψυχή σου καὶ δι’ ἐμοῦ θὰ διερμηνεύῃς σαφῶς τὰ διὰ τῆς γλώσσης ἀνέκφραστα αἰσθήματά σου· δι’ ἐμοῦ θὰ ἐντρυφήσῃς εἰς τὰς ἑορτὰς καὶ τὰ θεάματα, δι’ ἐμοῦ θὰ γνωρίσῃς καὶ θὰ ἐκτιμήσῃς τὰ θαυμαστὰ προϊόντα τῆς ἀνθρωπίνης τέχνης· ὁ ἔρως τὸ γλυκύτατον τῶν αἰσθημάτων ἐξ ὅσων θὰ φαιδρύνωσι τὸν βίον σου, ἐμὲ θὰ ἔχῃ κυρίαν ἀφορμὴν καὶ κύριον πράκτορα· τόσον θὰ σοῦ εἶμαι προσφιλὴς καὶ τόσον ἀπαραίτητος, ὥστε ὁ ἱερώτερος ὅρκος σου θ’ ἀναφέρηται εἰς τὴν διατήρησίν μου.
Προσῆλθε κατόπιν ἡ Ἀκοὴ σοβαρὰ ἐπίσης καὶ ἐπῃρμένη·
— Καὶ ἐγὼ δὲν θὰ σοῦ εἶμαι ὀλιγώτερον τῆς ἀδελφῆς μου πολύτιμος, εἶπεν. Ὁ λόγος, τὸ τιμαλφέστερον διὰ τὸν ἄνθρωπον χάρισμα, θὰ ἦτο ἄνευ ἐμοῦ σχεδὸν ἀνωφελής· ἄνευ ἐμοῦ θὰ ζῇς ὡς ἀναίσθητος ἐν τῷ μέσῳ τοῦ πλήθους, θὰ σὲ περιβάλλῃ ἄστοργος καὶ θλιβερὰ μόνωσις. Χάρις εἰς ἐμὲ θὰ ἀκούσῃς τὸ ᾆσμα τῆς ἀηδόνος καὶ τὸν ψίθυρον τῆς αὔρας καὶ τὸν φλοῖσβον τῆς θαλάσσης καὶ τὴν ἔνθεον τῆς μουσικῆς ἁρμονίαν. Χάρις εἰς ἐμὲ θὰ γνωρίσῃς τὴν προσφιλῆ φωνὴν τῶν φίλων καὶ τῶν οἰκείων σου. Τὴν ἡδυτάτην ἐξ ὅλων τῶν συγκινήσεων τῆς ζωῆς, τὴν συγκίνησιν ἣν προξενεῖ ἡ λέξις «σὲ ἀγαπῶ» προφερομένη ἀπὸ τρέμοντα χείλη, χάρις εἰς ἐμὲ θὰ τὴν αἰσθανθῆς.
Εἶτα προέβη ἡ Ὄσφρησις, ἰσχνή, νευρική, αἰθερία.
— Εἶμαι ἡ ποιητικωτέρα μεταξὺ ὅλων τῶν ἀδελφῶν μου, εἶπε· τὸ κράτος μου εἶνε περιωρισμένον, ἀλλὰ πόσον εἶνε εὐγενές! ἂν ἔλειπον ἐγώ, τὰ ρόδα καὶ αἱ ἀκαλῆφαι θὰ ἦσαν ἐν ἴσῃ μοίρᾳ εἰς τὸν κόσμον. Τὸ ἁβρὸν ἄρωμα τῶν ἀνθέων, τὴν μεθυστικὴν ὀσμὴν τῶν βαρυτίμων μύρων, τὴν εὐωδίαν ἥτις διαχέεται εἰς τὰς λαμπροστολίστους τῶν φαιδρῶν ἑορτῶν αἰθούσας, τὴν εὔοσμον κνίσσαν, ἣν ἀναδίδουσιν ἐκλεκτὰ ἐδέσματα, ἐγὼ θὰ σὲ κάμω νὰ τ’ ἀπολαύσῃς.
Μετ’ αὐτὴν ἔλαβε τὸν λόγον ἡ Γεῦσις, ἥτις προὐχώρησε μὲ ὄψιν θαλερὰν καὶ ηὐχαριστημένην.
— Ἐγὼ ἀπεναντίας, εἶπεν, εἶμαι μεταξὺ τῶν ἀδελφῶν μου ἡ ὑλιστικωτέρα· ἐγὼ διατελῶ εἰς ἄμεσον συνάφειαν μὲ τὴν ὕλην· ἓν μόνον θέλω καὶ ἐπιδιώκω, τὴν ἀπόλαυσιν. Ὅσα παράγει τὸ ἀπέραντον βασίλειον τῆς φύσεως πρὸς τροφὴν τοῦ ἀνθρώπου, ὅσα ἐφεῦρεν ἀνέκαθεν ἡ τέχνη τῶν γαστριμάργων εἰς ἐμὲ θὰ ὑποβληθῶσι πρὸς ἐκτίμησιν. Καὶ ὅταν αἱ ἄλλαι ἡδοναὶ τοῦ βίου θὰ σὲ ἀποχαιρετίσωσιν, ἐγὼ θὰ ἐξακολουθῶ νὰ σὲ παρηγορῶ καὶ νὰ σὲ εὐφραίνω.
Τελευταία προέβη δειλὴ καὶ συνεσταλμένη ἡ Ἀφή.
Αἱ τέσσαρες αἰσθήσεις ἐγέλασαν ἰδοῦσαι αὐτήν.
— Ν’ ἀκούσωμεν καὶ σὺ τί θὰ τοῦ ὑποσχεθῇς καὶ τί θὰ τοῦ χαρίσῃς! εἶπον ἐμπαικτικῶς· κανένα κομβολόγι, αἴ;…
— Τίποτε δὲν ἔχω νὰ χαρίσω, εἶπε μετριοφρόνως ἡ Ἀφή, ὑπόσχομαι ὅμως νὰ παραμείνω ἕως τέλους ἡ πιστοτέρα ὅλων ὑμῶν.
Καὶ ἐξηκολούθει νὰ καταβαίνῃ, νὰ καταβαίνῃ ὑπείκων εἰς τὴν πανίσχυρον καὶ ἀδυσώπητον φορὰν τῆς Εἱμαρμένης. Αἱ πρὶν ἀκμαῖαι αἰσθήσεις του ἤρχισαν νὰ ἐξασθενῶνται· δὲν εὕρισκον πλέον δαψιλῆ τὴν τρυφὴν εἰς τὸν βίον καὶ ἐγόγγυζον.
Πρώτη πασῶν ἀπέκαμεν ἡ Ὅρασις.
— Ἤρχισα νὰ βαρύνωμαι! εἶπεν. Οἱ ὀφθαλμοί του ἐθολώθησαν πλέον. Ποῦ εἶναι τὰ θεάματα καὶ αἱ ἑορταὶ καὶ αἱ διασκεδάσεις! Ὅλα τὰ βλέπω παρηλλαγμένα· αἱ στερήσεις τοῦ γήρατος δὲν μὲ θέλγουν.
Καὶ ἤρχισε νὰ κάμνῃ συχνὰς ἐλλείψεις, ἕως ὅτου μιᾷ τῶν ἡμερῶν ἐξηφανίσθη τέλεον.
Ὁ γέρων εὑρέθη αἴφνης ἐν παντελεῖ ζόφῳ.
Ἔπειτα ἦλθεν ἡ σειρὰ τῆς Ἀκοῆς.
— Ποῦ ὁ φαιδρὸς θόρυβος τῶν πανηγύρεων, ἔλεγε, ποῦ οἱ κῶμοι καὶ τὰ ᾄσματα καὶ αἱ εὐχάριστοι συνδιαλέξεις! Πολὺ ὀλίγην διάθεσιν ἔχω ν’ ἀκούω τώρα τὰς μεμψιμοιρίας τῶν συνομηλίκων του!
Καὶ τὸν ἐγκατέλειψε καὶ αὐτή, ὁ δὲ γέρων εὑρέθη βεβυθισμένος εἰς στυγνὴν μόνωσιν καὶ σιγήν.
Μετὰ ταῦτα κατεξανέστη ἡ Ὄσφρησις.
— Μ’ ἔπνιξεν ὁ γεροντικὸς κατάρρους! ἔλεγεν δυσανασχετοῦσα. Ἀκοῦς ἐκεῖ ὕστερον ἀπὸ τόσας εὐωδίας νὰ καταντήσω εἰς τὸν ταμβάκον!
Καὶ ἡ Γεῦσις ὡσαύτως ἦτο ἀπαρηγόρητος.
— Δὲν ἔχει δόντια πλέον ὁ γέρων μαγκούφης! ἐβόα θρηνωδῶς. Χυλὸν τοῦ δίδουν νὰ τρώγῃ μοναχά, ἐξαναμωράθη. Ὁρίστε! ὕστερα ἀπὸ τὰ πλούσια συμπόσια καὶ τὰ ἐκλεκτὰ φαγητά, εὐχαριστήσου μὲ τὸν χυλόν, ἂν ἀγαπᾷς!
Καὶ ἀμφότεραι αἱ αἰσθήσεις αὗται ἐξασθενήσασαι βαθμηδὸν κατέστησαν παντελῶς σχεδὸν ἄχρηστοι εἰς τὸν ταλαίπωρον γέροντα.Ἐν τοσούτῳ ἐξηκολούθει αὐτὸς νὰ καταβαίνῃ, νὰ καταβαίνῃ πάντοτε, κύπτων ἔτι μᾶλλον ὅσῳ προὐχώρει ὑπὸ τὸ βάρος τῶν ἐτῶν καὶ τῶν συμφορῶν.
Ἔφθασεν ἤδη εἰς τὸ ἔσχατον ὅριον τῆς ζωῆς, πέραν τοῦ ὁποίου χαίνει σκοτεινὸν τὸ χάσμα τοῦ τάφου…
Μόνος ἐντὸς θαλάμου ἐκάθητο ἐπὶ τῆς ἕδρας του, ἐφ’ ἧς πρὸ καιροῦ ἤδη ἔμενεν ἀκίνητος, πρεσβύτης ἐσχατόγηρως.
Λαμπρὸς καὶ ζωογόνος ἥλιος τοῦ ἔαρος ἐφαίδρυνε τὸν θάλαμον, ἀλλὰ τὸ ἀγλαὸν ἐκεῖνο φῶς δὲν ἐφαίδρυνε καὶ τὴν χαύνην καὶ ἄτονον μορφὴν τοῦ γέροντος· οἱ ἐσβεσμένοι ὀφθαλμοί του δὲν ἠδύναντο πλέον νὰ τὸ ἴδωσι!
Ἠκούετο ἀπὸ τοῦ κήπου προερχομένη φαιδροτάτη συναυλία ἑωθινῶν ᾀσμάτων πτηνῶν, βόμβου ἐντόμων, χαρμοσύνων κραυγῶν παίδων σκιρτώντων ἀνὰ μέσον τῶν πρασιῶν. Ἀλλὰ τὴν ἀκοὴν τοῦ γέροντος πρὸ καιροῦ ἐσφράγιζε σιγὴ τάφου.
Τὸ τερπνὸν ἄρωμα τῶν ἀνθέων τοῦ κήπου εἰσερχόμενον διὰ τῶν ἀνοικτῶν παραθύρων διεχέετο εἰς τὸν θάλαμον· ἀλλ’ εἰς τὴν νεναρκωμένην ὄσφρησίν του οὐδεμίαν ἐξήγειρε πλέον εὐφρόσυνον ἐντύπωσιν.
Ἐπὶ μικρᾶς τραπέζης παρέκειτο τὸ πρόγευμα, τὸ ἁπλοῦν ἐκεῖνο ῥόφημα, τὸ μὴ παρέχον αὐτῷ πλέον ἡδονήν, ὅπερ ἐλάμβανεν ἁπλῶς καὶ μόνον διὰ νὰ παρατείνῃ τὴν ἀθλίαν του ὕπαρξιν.
Στηρίζων τὴν τρέμουσαν κεφαλὴν ἐπὶ τῆς ἀδυνάτου παλάμης ὁ πρεσβύτης, ὁ ξένος ἤδη πρὸς τὴν ζωὴν καὶ τὰ θέλγητρα αὐτῆς ἐφαίνετο βεβυθισμένος εἰς διαλογισμούς. Ἐκ τοῦ ἑτοιμοθανάτου ἐκείνου σαρκίου μόνη ἡ μνήμη ἔζη, προσπαθοῦσα νὰ διακρίνῃ μέσον τῆς ὁμίχλης τοῦ παρελθόντος τὰ φάσματα ἀρχαίων εὐτυχῶν ἡμερῶν.
Μικρόν, ξανθόν, εὐειδέστατον κοράσιον ἤνοιξε τὴν θύραν τοῦ θαλάμου. Εἰς τὴν εὐθαλῆ ὄψιν του καὶ εἰς τὰ γαλανὰ ὄμματά του εἰκονίζετο ἡ ἀθωότης καὶ ἡ στοργή.
Προὐχώρησε μὲ βῆμα ελαφρὸν πρὸς τὸν πρεσβύτην, ἀνερριχήθη ἐπὶ τῶν γονάτων του, ἐξέτεινε τοὺς μικροὺς βραχίονας καὶ περιέβαλε τὴν πολιὰν κεφαλήν του, ἔπειτα ἐπλησίασε τὰ μικρὰ ῥόδινα χείλη ἐπὶ τοῦ ὠχροῦ μετώπου του.
Ὁ γέρων ἀνεσκίρτησεν αἰσθανθεὶς τὸν ἐναγκαλισμὸν τῆς μικρᾶς ἐγγονῆς του, ἥτις ἤρχετο κατὰ πᾶσαν πρωίαν ν’ ἀποτείνῃ αὐτῷ τοιοῦτον φιλόστοργον χαιρετισμόν. Καὶ ἐνῷ αἱ ἄτονοι χεῖρας του ἀπετίθεντο θωπευτικῶς ἐπὶ τῆς ξανθῆς κεφαλῆς τοῦ παιδίου καὶ τ’ ἄχροα χείλη του ἠσπάζοντο τὰς ἁγνὰς παρειάς του, ἄρρητος ἱλαρότης διεχύθη ἐπὶ τῆς μορφῆς του.
Αὐτὴ ἦτο ἡ μόνη πλέον χαρμονὴ τοῦ βίου του!
Ἡ Ἀφὴ ἐτήρει τὴν ὑπόσχεσίν της.