Εστία/Τόμος 26/Τεύχος 658/Τελειοποίησις του φωνογράφου
| ←Ὁ ὑποψήφιος | Εστία, Τέυχος 658 Τελειοποίησις τοῦ φωνογράφου |
Τὸ φθέγμα τῶν ἑλληνικῶν βατράχων→ |
Ὑπὸ τὸν τίτλον τοῦτον ὁ Ἔδισων, ὁ κλεινὸς Ἀμερικανὸς ἐφευρέτης, ἐδημοσίευσεν ἐν ἀμερικανικῷ περιοδικῷ περιεργότατον ἄρθρον, ἐν ᾧ ἐκτίθησι τὰς διαφόρους τελειοποιήσεις, ἃς ἐπέφερεν εἰς τὸν φωνογράφον καὶ τὰς πολλαπλᾶς λειτουργίας εἰς ἃς δύναται νὰ χρησιμοποιηθῇ νῦν τὸ πολύτιμον τοῦτο ὄργανον. Ὑπομιμνήσκει πρὸς τούτοις ὅ, τι ἔγραφεν ἐν τῷ αὐτῷ περιοδικῷ πρὸ δεκαετίας προαγγέλλων τὴν ἐφεύρεσιν του φωνογράφου καὶ προλέγων τὰ ἀποτελέσματα εἰς ἃ θὰ κατέληγε δι’ αὐτοῦ, ὅταν θὰ ἐλάμβανε καιρὸν νὰ ἀσχοληθῇ εἰς τὴν Τελειοποίησίν του. Σήμερον μετὰ δεκαετῆ ἀθόρυβον ἐργασίαν ἀγγέλλει εἰς τὸν κόσμον ὅτι ἐτήρησε τὸν λόγον του καὶ ὅτι ὁ φωνογράφος τελειοποιημένος εἶνε εἰς τὴν διάθεσιν παντὸς οἱουδήποτε.
Οἱ ἦχοι, λέγει ὁ Ἔδισων, θὰ χαράσσωνται ἐπὶ μικροῦ κυλίνδρου ἐκ κηροῦ, ἡ εὔπλαστος δ’ αὕτη ὕλη θέλει ἀποτυπώνει τοὺς ἀκουστικοὺς κυματισμοὺς μετ’ ὀξύτητος μείζονος τῆς τοῦ ἀνθρωπίνου ὠτὸς καὶ ἄνευ τῆς ἐλαχίστης ἀλλοιώσεως.
«Παράδοξον πρᾶγμα! ἐξακολουθεῖ ὁ Ἔδισων. Πρὸ εἴκοσι καὶ πέντε αἰώνων οἱ Ἀσσύριοι καὶ οἱ Βαβυλώνιοι ἐξέλεξαν ὡς μέσον διαιωνίσεως τῆς μνήμης αὐτῶν κυλίνδρους ἐξ ὀπτῆς γῆς, ὧν ἐχάρασσον γωνιώδεις χαρακτῆρας, ἰδοὺ δὲ ὅτι ἡ πρόσφατος αὕτη ἀνακάλυψις τῆς νεωτέρας ἐπιστήμης, ὁ φωνογράφος, ἐπὶ σκοπῷ ὁμοίῳ ποιεῖται χρῆσιν κηρίνων κυλίνδρων, ἀλλὰ μετὰ τῆς μεγάλης διαφορᾶς ὅτι οἱ ἡμέτεροι ἐκ κηροῦ κύλινδροι, ἀφ' ἑαυτῶν λαλοῦντες, δὲν θὰ σιωπῶσιν ἐπὶ αἰῶνας ὅλους, ἀναμένοντες τοὺς Ράβλινσων καὶ τοὺς Λαγυάρδους, ὅπως ἑρμηνεύσωσιν αὐτούς. Σήμερον, χάρις εἰς ἡμᾶς, ἡγεμών, πολιτικὸς ἀνὴρ ἢ ἱστοριογράφος τις δύναται νὰ διαβιβάσῃ τὴν λαλιάν του εἰς φύλλον φωνογράφου, δυνάμενον νὰ χιλιοπλασιασθῇ, ἕκαστον δὲ τῶν χιλίων τούτων ἀντιγράφων δύναται πάλιν νὰ ἀναπαραγάγῃ τὸν ἦχον χιλίας ἀκόμη φοράς. Οὕτω δὲ τηρουμένων τῶν ἀντιγράφων τούτων, ἡ λαλιὰ τοῦ περὶ οὐ ὁ λόγος ἀνδρός, αἰῶνας ὅλους μετὰ τὴν ἐξαφάνισίν του ἐκ τοῦ κόσμου, θὰ ἀπευθύνεται πρὸς τοὺς ἐπιγενομένους, μεθ’ οἵας δυνάμεως καὶ ἀκμῆς θὰ ἀπέτεινεν αὐτὸς οὗτος πρὸς αὐτοὺς τὸν λόγον ἑὰν ἔζη. Ἡ ὀργανικὴ καὶ φωνητικὴ μουσικὴ (τετραῳδία ἢ μονῳδία, ἀδιάφορον) δύναται νά ἀναπαραχθῇ ὑπὸ τοῦ φωνογράφου μετὰ καταπληκτικῆς ἐντελείας καὶ ἀκριβείας. Ὁποία εὐτυχία διὰ τοὺς ἀπογόνους ἡμῶν νὰ δύνανται νὰ γνωρίζωσι τίνι τρόπῳ π. χ. ἐξετέλει ἐπὶ τοῦ κλειδοκυμβάλου τεμάχιόν τι, ὁ Ρουβινστάϊν!»
Ὁ Ἔδισων μετὰ ταῦτα συνοψίζει ὅ, τι πρὸ δεκαετίας προεῖπε περὶ τοῦ φωνογράφου του καὶ τῶν προβλημάτων, ἅτινα ἤθελε λύσει οὗτος τελειοποιούμενος, καταλήγει δὲ λέγων ὅτι πᾶν ὅ, τι προεῖπε καὶ ἐγένετο.
«Δύναμαι νὰ ἰσχυρισθῶ, λέγει, ὅτι χάρις εἰς τὴν εὐχέρειαν, μεθ’ ἧς ἀπομνημονεύει καὶ ἀναπαράγει πᾶν εἶδος μουσικῆς καὶ αὐτὰ ἀκόμη τὰ ἀφηγηματικὰ (récitatifs) μέρη, δύναται νά παρέχῃ ἀκαταπαύστους τέρψεις εἰς τοὺς ἀσθενεῖς, εἰς τὰς διαφόρους συναθροίσεις, γεύματα, ἑσπερίδας κτλ. —Πᾶς ὅστις ἐξ ἄλλου θέλει νὰ μείνῃ μόνος ἐν τῷ δωματίῳ του δύναται νὰ ἔχῃ εἰς τὴν διάθεσίν του ἀριθμόν τινα κυλίνδρων ἐκ κηροῦ, ἐφ’ ὧν εἰσὶ κεχαραγμένα ᾄσματα, ποιήματα, τεμάχια κλειδοκυμβάλου ἢ τετραχόρδου, σύντομα διηγήματα, τεμάχια πρὸς ἀπαγγελίαν. Τοποθετῶν δ’ αὐτὰ ἐν τῷ φωνογράφῳ του θὰ ἀπολαμβάνῃ τὴν αὐτὴν τέρψιν, οἵαν καὶ ἂν τὰ τεμάχια ταῦτα ἀπηγγέλλοντο ἢ ἀνεμέλποντο ὑπὸ τῶν συγγραφέων καὶ καλλιτεχνῶν αὐτοπροσώπως. Ἡ ποικιλία τῶν διασκεδάσεων, ἃς δύναταί τις νὰ παράσχῃ ἑαυτῷ ἐπὶ τιμῇ μηδαμινῇ καὶ μὴ μετακινούμενος τῆς θέσεώς του, εἶνε ἀπεριόριστος. Τὴν Πάττη, ᾄδουσαν ἐν Ἀγγλίᾳ, θὰ ἀκούωμεν, ἂν θέλωμεν, συγχρόνως ἐν Ἀμερικῇ, ὅπως θὰ δύνανται νὰ τὴν ἀκούωσιν καὶ οἱ ἑκατὸν ἔτη μεθ’ ἡμᾶς ζῶντες. Ἐπὶ τεσσάρων κυλίνδρων, ἐχόντων 8 δακτύλων μῆκος καὶ 5 δακτύλων πλάτος, δύναμαι νὰ ἀντιγράφω διὰ τοῦ φωνογράφου ὁλόκληρον μυθιστόρημα τοῦ Δίκενς. Πρὸς διδασκαλίαν τῆς προφορᾶς τῆς ἀγγλικῆς καὶ τῶν ξένων γλωσσῶν ἐν γένει ὁ φωνογράφος οὐδεμίαν ἐπιδέχεται σύγκρισιν, θέλει δὲ ἐκπληροῖ τὸ ἔργον μετ’ ἀκριβείας, ἣν ἀδυνατεῖ νὰ ἀπομιμηθῇ ἡ ἀνθρωπίνη φωνή. Αἱ ἀγορεύσεις, αἱ δημόσιαι διαλέξεις αὐτούσιοι θὰ εἶνε κοιναὶ ἐν παντὶ οἴκῳ. Δὲν εἶνε δ' ἀπίθανον ὅτι μετά τινα ἔτη θὰ ἐκδίδωνται καὶ φωνογραφικαὶ ἐφημερίδες, εἰς σχῆμα κυλίνδρων κιτρίνων. Ἀπὸ τοῦδε, τοῦ φωνογράφου παραδοθέντος ἅπαξ εἰς κοινὴν χρῆσιν, καινοθῆραι καὶ συντάκται δύνανται νὰ ἐκφωνῶσι τὸ ἄρθρον των ἐν τῷ ὀργάνῳ τούτῳ, εἴτε ἐν αὐτῷ τῷ γραφείῳ τῆς ἐφημερίδος, εἴτε καὶ ἐν ἄλλῳ μέρει, συνδεομένῳ πρὸς τὸ τυπογραφεῖον τῆς ἐφημερίδος διὰ τηλεφωνικοῦ σύρματος καὶ νὰ στοιχειοθετῆται ἄνευ χειρογράφων.
«Οἱ κήρινοι κύλινδροι θὰ ἀποστέλλωνται ταχυδρομικῶς ἐντὸς μικρῶν κιβωτιδίων, εἰδικῶς παρ’ ἐμοῦ παρασκευασθέντων, θὰ τοποθετῶνται δὲ ἐπὶ του φωνογράφου, ἵνα ἀναπαράγωσι τὴν φωνήν, Οἱ ταχυδρομικοὶ φωνογράφοι ἔσονται κατασκευασμένοι πάντες κατὰ τὸν αὐτὸν τύπον. Ἐν περιπτώσει καθ’ ἣν τὸ πρόσωπον πρὸς ὃ ἀποστέλλετε τοὺς κηρίνους κυλίνδρους, στερεῖται φωνογράφου, συνιστῶμεν σταθμούς, ὅπου, ἐπὶ πληρωμῇ ὀλίγων λεπτῶν, πᾶς τις θὰ δύναται νὰ ἔχῃ εἰς τὴν διάθεσίν του τὸ ἀναγκαιοῦν αὐτῷ ὄργανον. Τίς δὲ δὲν θὰ καταβάλλῃ εὐχαρίστως ἐλάχιστον τίμημα, ὅπως ἀκούσῃ τὴν φωνὴν προσφιλοῦς φίλου ἢ συγγενεῖς ὁμιλοῦντος αὐτῷ ἀπὸ τοῦ ἄλλου ἄκρου τῆς γῆς;
«Οἱ συγγραφεῖς ἀφ’ ἑτέρου δύνανται διὰ τοῦ φωνογράφου νὰ διατυπώνωσι πᾶσαν παροδικὴν ἰδέαν ἢ ἐντύπωσιν, εἰς πᾶσαν ὥραν τῆς νυκτὸς ἢ τῆς ἡμέρας, χωρὶς νὰ εἶνε ἠναγκασμένοι νὰ ζητῶσι χάρτην, μελάνην ἢ γραφίδα καὶ τοῦτο ἐν χρόνῳ πολὺ μικροτέρῳ τοῦ ἀπαιτουμένου ὅπως χαράξωσι καὶ τὴν ἐλαχίστην σημείωσιν. Δύνανται ὡσαύτως νὰ δημοσιεύωσι φωνογραφικῶς τὰ μυθιστορήματα ἢ πᾶσαν ἄλλην πραγματείαν των, ἀποτεινόμενοι οὕτω διὰ ζώσης πρὸς τοὺς ἀναγνώστας των ἢ μᾶλλον τοὺς ἀκροατάς των. Οὕτω δὲ θὰ κατορθοῦσι νὰ προφυλάσσωσι τὰ ἔργα αὐτῶν καὶ ἀπὸ τῶν λογοκλοπιῶν, τῶν προερχομένων ἐκ τῶν ἀτελειῶν τῶν νόμων. Οἱ μελοποιοὶ ὡσαύτως δύνανται νὰ ἐμπιστεύωνται πᾶσαν στιγμιαίαν ἔμπνευσιν των εἰς τὸν φωνογράφον»
Ὁ Ἔδισων μετὰ ταῦτα, ἀποτεινόμενος πρὸς τοὺς ἐμπορευομένους καὶ τοὺς χρηματιζομένους, διατρίβει εἴς τινας λεπτομερείας, ὅπως ἐξάρῃ τὴν ἐκ τοῦ φωνογράφου προσγινομένην οἰκονομίαν χρόνου καὶ χρήματα, ὅπερ βεβαίως θέλει ἐξασφαλίσει τὴν ἐπιτυχίαν τοῦ ὀργάνου, ἐν Ἀμερικῇ, ὅπου ὁ χρόνος ἐκτιμᾶται ὡς χρῆμα, τὸ χρῆμα δ’ ἔχει ὅσην ἀξίαν οὐδαμοῦ τοῦ κόσμου.
Συνελόντι εἰπεῖν ὁ φωνογράφος ἔσται διὰ τὸν προφορικὸν λόγον ὅ, τι ἡ ἀκαριαία φωτογραφία διὰ τὰ κινούμενα ἀντικείμενα· ὅπως πρὸ τῆς ἀνακαλύψεως ταύτης ἀδύνατον ἦτο νὰ ἀποτυπώσῃ τις τὴν θέσιν ἵππου π. χ. ἐν κινήσει διατελοῦντος, οὕτω καὶ πρὸ τῆς ἀνακαλύψεως τοῦ φωνογράφου δὲν ἦτο δυνατὸν νὰ ἐπαναληφθῇ συνομιλία τις μετὰ φωτογραφικῆς οὕτω εἰπεῖν ἀκριβείας, μὲ πάσας τὰς παραλλαγὰς τῶν ἤχων, τὰς διακοπὰς τοῦ ὁμιλοῦντος κτλ.
Καὶ ὁποίους ἀκόμη ὁρίζοντας διανοίγει ἐνώπιον ἡμῶν ὁ φωνογράφος! Πᾶσα ἀνταπόκρισις θέλει ἁπλοποιηθῇ καὶ συντομευθῇ. Αἱ συστατικαὶ ἐπιστολαὶ θὰ ἀπαγγέλλωνται ἐπὶ φωνογραφικοῦ φύλλου· τὰ ξενοδοχεῖα καὶ αἱ λέσχαι θὰ προμηθευθῶσι φωνογράφους καὶ φωνογραφήματα. Ἡ ἀκρίβεια τῶν συνεντεύξεων τῶν δημοσιογράφων θὰ ἐξελέγχεται μετ’ ἀκριβείας, οἱ ἐπιβάται τῶν σιδηροδρόμων, ἀδυνατοῦντες νὰ γράφωσι, ὡς ἐκ τῆς ταλαντεύσεως, θὰ μεταχειρίζωνται τὰ φωνογραφήματα. Ἔχοντες κατ’ οἶκον φωνογράφον, ἀπουσιάζετε. Εἰς πάντα ἐρχόμενον νὰ σᾶς ἐπισκεφθῇ ὁ φωνογράφος θὰ δύναται νὰ ἀπαντᾷ ὅτι ἐξήλθατε καὶ ὅτι θὰ ἐπανέλθετε τὴν δεῖνα ὥραν· ὡσαύτως ἐρχόμενός τις εἰς τὸ γραφεῖόν σας καὶ μὴ εὑρίσκων ὑμᾶς δύναται νὰ σᾶς παραγγείλῃ ὅ, τι θέλει διὰ τοῦ φωνογράφου σας.
—Σημειώσατε, ἐπάγεται ὁ Ἔδισων, ὅτι δὲν ὁμιλῶ περὶ πραγμάτων ἐφικτῶν ἐν τῷ μέλλοντι. Πρὸ δεκαετίας προεῖπον πάντα ταῦτα, σήμερον δ’ ὁ φωνογράφος μου εὑρίσκεται εἰς θέσιν νὰ τὰ πραγματοποιήσῃ ἐν πάσῃ ἀκριβείᾳ. Καὶ πόσαι δὲ ἄλλαι χρήσεις, δι’ ἃς ὁ φωνογράφος εἰνε νῦν ἐντελῶς ὥριμος, ἠδύναντο νὰ μνημονευθῶσιν; Δὲν ἐπιθυμῶ ὅμως νὰ δώσω εἰς τὴν πραγματείαν ταύτην χαρακτῆρα καταλόγου. Εἶπον, φρονῶ, ἱκανὰ ὅπως ἐννοήσετε ὅτι δέον νὰ ἴδητε καὶ ἀκούσητε τὸν φωνογράφον μου. Παρέκαμψε πλέον τὴν παιδικὴν ἡλικίαν καὶ εὐρὺ μέλλον ἀναμένει αὐτόν. Ὑπό τινα ἔποψιν ὁ φωνογράφος γινώσκει πλειότερα ἡμῶν, τηρῶν ἐν τῇ μηχανικῇ αὐτοῦ μνήμῃ πολλὰ πράγματα, ἅτινα ἡμεῖς λησμονοῦμεν, καὶ ἂν εἴπαμεν ταῦτα οἱ ἴδιοι. Ἔσται παράγων σπουδαῖος τῆς μορφώσεως τοῦ ἀνθρώπου, διότι θέλει διδάξει ἡμᾶς τὴν σεμνότητα καὶ τὴν ἐπιφυλακτικότητα ἐν τοῖς λόγοις. Δι’ αὐτοῦ θὰ ὁμιλῶμεν ἡμεῖς αὐτοὶ πρὸς ἡμᾶς αὐτούς, ὅπως πρόσωπόν τι πρὸς ἕτερον. Οὕτως ὁ φωνογράφος θέλει ἔχει τελεσιουργὸν ἠθικὴν ἐπιρροὴν ἐπὶ τῶν σχέσεων τῶν ἀνθρώπων μεταξύ ἀλλήλων, καθιστῶν αὐτοὺς βραχυλόγους καὶ ἀκριβολόγους, καλλιεργῶν τὸ ἦθος αὐτῶν καὶ συνδέων δι’ ἀμέσων προφορικῶν σχέσεων φίλους ἢ ἑταίρους, μακρὰν ἀλλήλων· διατριβοντας.»
Δ. Κ.