Επιστολή Κωνσταντίνου Βʹ της Ελλάδας προς Γεώργιο Παπανδρέου – 10 Ιουλίου 1965
| Επιστολή προς Γεώργιο Παπανδρέου Συγγραφέας: 10 Ιουλίου 1965 |
Ἐν Κερκύρᾳ τῇ 10ῃ Ἰουλίου 1965
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Διεπίστωσα ἐκ τῆς ἀπό 9 Ἰουλίου ἐπιστολῆς σας ὅτι ἐπιμένετε νὰ ἔχετε τὴν πρόθεσιν τὴν ὁποίαν διὰ τῆς προχθεσινῆς ἐπιστολῆς μου σᾶς ἐπεσήμανα, νὰ ἐμφανίζετε κατὰ σύστημα ὡς ὑφιστάμενον θέμα λειτουργίας τοῦ δημοκρατικοῦ πολιτεύματος, δημιουργηθὲν ἐξ αἰτίας ἐνεργειῶν μου, ἐνῶ τοιοῦτον θέμα δὲν ὑπάρχει διότι οὐδέποτε ἐγεννήθη. Δὲν δύναμαι, δυστυχῶς, νὰ ἀποφύγω τὴν σκέψιν ὅτι ἡ σκόπιμος ἐμμονὴ εἰς ἀνύπαρκτον θέμα αποτελεῖ πρόσχημα διὰ τὴν ἐκ μέρους ὑμῶν ἠθελημένην διατάραξιν τῶν σχέσεών μας. Ἐπιδιώκετε τὴν δημιουργίαν συνταγματικοῦ θέματος ἐκ τοῦ μὴ ὄντος. Μὲ στενοχωρεῖ ἡ προσπάθειά σας, ἐὰν δὲ δὲν ἐπικρατήσουν εἰς ὑμᾶς σωφρονέστεραι σκέψεις, θὰ εὑρεθῶ εἰς τὰν ἀνάγκην ἐκ καθήκοντος προασπίσεως τῆς συνταγματικῆς τάξεως καὶ τῆς ὁμαλότητος νὰ καταγγείλω πρὸς τὸν Ἑλληνικὸν λαὸν τὰς προθέσεις σας. Εἶναι γεγονός ἀναμφισβήτητον, τὸ ὁποῖον οὐδενὸς τὴν προσοχὴν δέον νὰ διαφυγῇ, ὅτι ἡ δημιουργηθεῖσα εἰς τὸ πολιτικὸν κόμμα τοῦ ὁποίου ἡγεῖσθε ἔντασις ἐν σχέσει πρὸς τὰ πρόσωπα τοῦ Ἀρχηγοῦ τοῦ ΓΕΣ, ἀρχικῶς, καὶ ἐν συνεχείᾳ τοῦ ὑπουργοῦ Ἐθνικῆς Ἀμύνης, ὑπῆρξεν, ὡς ὑμεῖς καλῶς γνωρίζετε, τεχνητή.
Ἤδη ἔρχομαι εἰς ὅσα σχετικῶς ἀναφέρετε εἰς τὴν ἐπιστολὴν σας ἐν σχέσει πρὸς τὰ δύο αὐτὰ πρόσωπα. Διὰ τὴν ἀντικατάστασιν τοῦ Ἀρχηγοῦ ΓΕΣ ἐσεῖς μὲ ἐνημερώσατε ἐπὶ ἀποφάσεώς σας καὶ σᾶς διεμήνυσα διὰ τοῦ Ἀρχηγοῦ τοῦ Γραφείου μου, ὅτι διαδικασία ἁπλῆς ἀνακοινώσεως, ἥτις ἐσχεδιάζετο ὡς ἐπληροφορήθην χωρὶς νὰ μοῦ παράσχητε τὴν κατὰ τὸ Σύνταγμα ἀπαραίτητον εὐκαιρίαν ν' ἀκουσθῇ ἡ γνώμη μου, δὲν ἠδύνατο νὰ γίνῃ δεκτή, καὶ προσέθεσα ὅτι ὑπὸ τὰς κρατούσας συνθήκας, ἀπὸ ἐθνικῆς σκοπιᾶς κρίνων, δὲν ἤμην σύμφωνος πρὸς τὴν ἀπόφασίν σας.
Διὰ τῆς ἀπὸ 24 Ἰουνίου ε.ε. ἐπιστολῆς σας ἀπεδώσατε εἰς πλήρη παρανόησιν τοῦ κ. ὑπουργοῦ Ἐθνικῆς Ἀμύνης τὰ ὅσα μὲ ἐπληροφόρησε καὶ ἐκφράσαντες τὴν βαθείαν λύπην σας διὰ τὴν ἀδόκητον παρεξήγησιν μὲ διεβεβαιώσατε ὄτι οὐδέποτε ἦτο δυνατόν νὰ προβῆτε εἰς τὴν ἐνέργειαν τῶν μεταβολῶν πρὶν ἐπικοινωνήσετε μετ’ αὐτοῦ.
Καθ' ὅσον ἀφορᾶ εἰς τό θέμα τῆς ἀντικαταστάσεως τοῦ ὑπουργοῦ Ἐθνικῆς Ἀμύνης δέν εἶναι ἀληθές ὅτι ἐπῆλθε διαφωνία ἡμῶν, ὡς ἐν τῇ ἐπιστολῇ σας ἀναφέρετε, ἐφ' ὅσον δέν ἔσχον εἰσέτι τήν μεθ' ὑμῶν συνεργασίαν διά νά ἀκούσω τήν εἰσήγησίν σας καί ἐκφράσω, καθ’ ὅ ἔχω χρέος, τήν γνώμην μου. Ὄταν μοῦ παρηγγείλατε τήν ἀπόφασίν σας, σᾶς ἐξέφρασα διά τοῦ Ἀρχηγοῦ τοῦ Γραφείου μου τήν ἐπιθυμίαν νἀ συζητήσω τὀ θέμα μεθ' ὑμῶν εὐθύς ὡς τοῦτο καταστῇ δυνατόν, συγχρόνως σᾶς ἐπέστησα τήν προσοχήν ἐπί τοῦ φόρτου ἐργασίας τόν ὁποῖον θἀ συνεπάγεται δι' ὑμᾶς ἡ ἄσκησις τῶν καθηκόντων τοῦ πρωθυπουργοῦ, τοῦ ὑπουργοῦ Ἐθνικῆς Παιδείας καί Θρησκευμάτων καί τοῦ ὑπουργοῦ Ἐθνικῆς Ἀμύνης, ὁ δέ κ. Χοϊδᾶς σᾶς ἐπανέλαβε δίς τήν ἀπάντησίν μου ταύτην πρός ἄρσιν πάσης ἀμφιβολίας σας ὅτι σᾶς ἠμφισβήτησα δικαίωμἀ σας.
Οὐδέποτε εἰς οὐδεμίαν στιγμήν καί δι' οἱουδήποτε τρόπου ἠρνήθην ὅτι ἀποτελεῖ δικαίωμα τῆς Κυβερνήσεως ἡ ἀντικατάστασις ἀνωτάτου ἀξιωματικοῦ ἤ δικαίωμα τοῦ πρωθυπουργοῦ ἡ ἀντικατάστασις ὑπουργοῦ του. Συνεπῶς, ἀναγιγνώσκων εἰς τήν ἐπιστολήν σας τά ἀντίθετα, διερωτῶμαι πῶς εἶναι δυνατόν νἀ μοῦ ἀποδίδετε ἀνύπαρκτον διπλήν ἄρνησιν, ὑποστηρίζοντες πράγματα διάφορα τῆς ἀληθείας. Πάντως, δέν δύναμαι εἰμή νά σημειώσω ὅτι ἡ ἀποστολή χθές πρός ἐμέ πρός ὑπογραφήν σχεδίου Βασιλικοῦ Διατάγματος περί ἀντικαταστάσεως τοῦ ὑπουργοῦ Ἐθνικῆς Ἀμύνης, χωρίς νά ἔχη προηγηθῆ συνεργασία ἡμῶν ἀναγκαῖα, κατά τάς συνθήκας τοῦ Πολιτεύματος, ἰδίᾳ δἐ ἀφοῦ εἴχατε καἰ εἰδοποιηθῆ περί τῆς ἐπιθυμίας μου, ἀποτελεί πράξιν ἀήθη, ἀλλά καί προσβλητικήν, διότι περιέχει ἄσκησιν πιέσεως καί σκοπεῖ εἰς δημιουργίαν πεπλανημένων ἐντυπώσεων παρά τῇ κοινῇ γνώμῇ.
Διότι πῶς δύναται νἀ παροραθῆ τό συμβάν ὅτι πρίν ἦ παραδοθῆ ἐν Ἀθήναις πρός ἀποστολήν εἰς ἐμέ τό σχέδιον Βασιλικοῦ Διατάγματος μετά τῆς ἐπιστολῆς σας, ἐξεδόθησαν ἔκτακτοι ἐκδόσεις φιλοκυβερνητικῶν ἐφημερίδων, στενῶς συνδεδεμένων μετά τοῦ περιβάλλοντός σας, πρὀς διάδοσιν τῆς ψευδοῦς εἰδήσεως ὅτι εἶχον τάχα ἀρνηθῆ τήν ὑπογραφήν τοῦ τότε ἀνυπάρκτου σχεδίου Βασιλικοῦ Διατάγματος.
Διά τάς ἀντιλήψεις, τάς ὁποῖας ἰσχυρίζεσθε ὅτι ἔχω ἐν σχέσει πρός τό ὑπουργεῖον Ἐθνικῆς Ἀμύνης, περί τοῦ ὁποίου, ὡς μοῦ γράφετε, κατέχομαι ἀπό τήν θέλησιν νά ἔχω ἀποφασιστικήν γνώμην, θεωρῶν τοῦτο στεγανόν διαμέρισμα ἐξαιρούμενον τῆς ἐξουσίας τῆς Κυβερνήσεως, ὀφείλω νά σᾶς δηλώσω κατά τόν κατηγορηματικώτερον τρόπον, ὅτι εὑρίσκεσθε εἰς πλάνην καί μοῦ ἀποδίδετε μομφήν ἀσυγχώρητον, οὐδεμίαν ἔχουσαν βάσιν. Γνωρίζω ἄριστα τά ἐκ τοῦ Συντάγματος καθήκοντά μου, τήν ἔκτασίν των καί τάς ἐξ αὐτῶν ὑποχρεώσεις μου. Ἡ ἔκκλησίς σας πρός ἐμέ δέν ἀνταπεκρίνετο εἰς ἀνάγκην τινά.
Πρίν ἦ ἀναβῶ εἰς τόν Θρόνον ὡρκίσθην εἰς τό ὄνομα τῆς Ἁγίας καί Ὁμοουσίου καί Ἀδιαιρέτου Τριάδος νἀ προστατεύω τήν ἐπικρατοῦσαν Θρησκείαν τῶν Ἑλλήνων, νά φυλάττω τό Σύνταγμα καί τούς Νόμους τοῦ Ἑλληνικού Ἔθνους καί νά διατηρῶ καί ὑπερασπίζω τήν ἐθνικήν ἀνεξαρτησίαν καί ἀκεραιότητα τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους. Ὥς ἐγγυητής συνεπῶς τῆς διαφυλάξεως τοῦ Συντάγματος καί εἰδικώτερον τῶν θεμελιωδῶν ἀρχῶν τῆς λαϊκῆς κυριαρχίας καί τῶν δημοκρατικῶν ἐλευθεριῶν του κατ' ἐξοχήν δημοκρατικοῦ λαοῦ ἡμῶν, εἶμαι ὑποχρεωμένος νά ἐνδιαφέρομαι ἰδιαιτέρως διά τάς ἐνόπλους δυνάμεις, αἴτινες ὡς λόγον ὑπάρξεως ἔχουν τήν προάσπισιν τοῦ Ἔθνους ἀπό ἐξωτερικούς ἤ ἐσωτερικούς κινδύνους.
Τό ἐνδιαφέρον μου τοῦτο περιορίζεται εἰς τήν διατήρησιν τῶν ἐνόπλων δυνάμεων ἀξιόμαχων, ἀποκλειστικῶς ἀσχολουμένων μἐ τἀ ὑπηρεσιακά καθήκοντα των καί ἀδιακόπως ἀφοσιωμένων εἰς τήν ἐπιτέλεσιν τοῦ ὑπέρτατου ἐθνικοῦ των καθήκοντος, μακράν πάσης πολιτικῆς ἤ κομματικῆς διαμάχης ἤ πιέσεως. Διά τήν κατίσχυσιν τῆς ἀρχῆς ὅτι αἱ ἔνοπλοι δυνάμεις ἀνήκουν μόνον εἰς τό Ἔθνος, δέν ἀρκεῖ μόνο ἡ διακήρυξις τῆς ἀρχῆς, ἀλλά ἀπαιτεῖται ἐπιμελῆς καἰ συνεχῆς ἐφαρμογή της. Ἐγώ, τεταγμένος ὑπεράνω τῆς πολιτικῆς, ὀφείλω ἀνεπηρέαστος νά ἐπαγρυπνῶ διά τήν πιστήν τήρησιν τῆς ἀρχῆς καί σᾶς ἔχω εἴπει ὅτι διεπίστωσα σοβαρωτάτας παραβιάσεις αὐτῆς.
Ποῖα μέσα διαθέτω διά τήν ἐκδήλωσιν τοῦ ἐνδιαφέροντός μου τούτου; Ὄσα ἀπό μακράν παράδοσιν ἔχουν διεθνῶς καθιερωθῆ, ἤτοι, νά συμβουλεύω καί ἐν ἀνάγκῃ νἀ προειδοποιῶ ὑμᾶς καί τούς ὑπουργούς μου, ἐνημερούμενος τακτικῶς καί συστηματικῶς ἐπί πάντων τῶν σημαντικῶν θεμάτων κατά τά καθιερωμένα.
Αὔτη εἶναι ἡ ἀκριβής ἀντίληψις τῶν ὑποχρεώσεών μου καί οὔτω καί μόνον ἤσκησα καί θά ἐξακολουθῶ νά ἀσκῶ τά καθήκοντά μου. Ἡ ἀποφασιστικότης μου νά μείνω στερρῶς προσηλωμένος εἰς τόν ὄρκον μου δέν πρόκειται ἐν οὐδεμίᾳ περιπτώσει νά καμφθῆ. Σᾶς γνωρίζω δέ καί πάλιν ὅτι τελῶ ἐν πλήρει ἁρμονίᾳ πρός τήν πολιτικήν παράταξιν τῆς Ἑνώσεως Κέντρου καί δέν ἐπιθυμῶ νά μεταβληθῆ τοῦτο.
Ἀκατανόητος δι' ἐμέ εἶναι ἡ περικοπή τῆς ἐπιστολῆς κατά τήν ὁποῖαν κατεβάλατε πᾶσαν προσπάθειαν καί προέβητε καί εἰς σημαντικάς... συγκαταβάσεις, δυσάρεστους διά τόν δημοκρατικόν κόσμον, διά νά διατηρηθῆ ἀδιατάρακτος ἡ συνεργασία σας μετ' ἐμοῦ. Τί ἔννοιαν ἔχει ἡ συγκατάβασις τοῦ Πρωθυπουργοῦ πρός τόν Βασιλέα; Ἐκ τοῦ Συντάγματος ἔχετε τήν εὐθύνην τῶν πράξεών μου, οὐδείς δέ χῶρος συγκαταβάσεως ὑπάρχει. Ἐν πάσῃ περιπτώσει εἶμαι ὑποχρεωμένος νά σημειώσω ὅτι ἀπετέλεσεν ἀτύχημα ἡ χρήσις τοῦ ὅρου, διότι ὁ Βασιλεύς οὐδεμίαν ἀπολύτως ποτέ ἀνάγκην συγκαταβάσεως ἔχει οὔτε δύναται νά ἐπιτρέψη τόσον ἄτακτον καί ἀντικανονικήν στάσιν ἀπέναντί του.
Θά σᾶς ἀπαντήσω δι' ὀλίγων εἰς ὄσα ἀναφέρετε εἰς τάς παραγράφους 3 και 4 τῆς ἐπιστολῆς σας. Δέν ἦτο ἔργον τοῦ διενεργήσαντος τήν διοικητικήν ἐξέτασιν ἐπί τῆς ὑποθέσεως τῆς συνωμοσίας, νἀ εἰσηγηθῆ ἐπί τῆς ἀνάγκης ἐξακριβώσεως τῆς ἀληθείας διά τακτικῆς ἀνακρίσεως. Εἰς τό πόρισμά του, πάντως, οὐδέν σχετικῶς ἀναφέρεται. Ὅταν διά τοῦ πορίσματος τῆς ἐξετάσεώς του βεβαιοῖ ὅτι δέν κατώρθωσε νά διαπιστώση ποῖοι οἱ ἱδρυταί, ποῖος ὁ ἀρχηγός, ποῖα τά μέλη καί ποῖοι οἱ σκοποί τῆς συνωμοσίας, θά ἦτο ἀσύλληπτον νά εἰσηγεῖτο τόν τερματισμόν, ἀνακριτικῶς, τόσον ἀνώριμου ὑποθέσεως. Παρ' ὅλον ὄμως, ὅτι διέφυγον τῆς διοικητικῆς ἐξετάσεως τόσον βασικοί συντελεσταί, ἐν τούτοις, εἰς τρεῖς ἀξιωματικούς τῆς Κ.Υ.Π. ἀποδίδεται ἐνοχή ηὐξημένου βαθμοῦ διά τοῦ πορίσματος. Οὔτω, ἡ ἀπάντησίς σας δέν πείθει, ἐφ’ ὅσον μάλιστα ἐπιθυμεῖτε νά λησμονήτε ὅτι πολλά ἄλλα στοιχεῖα ἔχουν ἔλθει εἰς φῶς περί τῆς ἐνεργοῦ ἀναμίξεως τῆς Κεντρικῆς Ὑπηρεσίας Πληροφοριῶν εἰς τήν ἐξύφανσιν τῆς ἐπαναστατικῆς δικτατορικῆς συνωμοσίας, ἤτις νῦν τελεῖ ὑπό ἀνάκρισιν.
Τῆς Κεντρικῆς Ὑπηρεσίας Πληροφοριῶν ἀποκλειστικόν ἔργον δέον νά εἶναι ἡ συγκέντρωσις πληροφοριῶν περί τῶν ἐξωτερικῶν καί ἐσωτερικῶν ἐχθρῶν τῆς χώρας καί ἡ προστασία τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καί τῶν Σωμάτων Ἀσφαλείας ἀπό πάσης ἐπιβουλῆς. Καί οὐδεμία ἑτέρα δράσις εἶναι ἐπιτρεπτή.
Διά τῆς ἐπιστολῆς μου, σᾶς κατήγγειλα συγκεκριμένας πράξεις καί σᾶς ἐζήτησα νά προβῆτε εἰς ὡρισμένας ἐκδηλώσεις, προθυμοποιηθεῖς μάλιστα, χάριν τοῦ δημοσίου συμφέροντος, νά ἀντιπαρέλθω ὡρισμένας χαρακτηριστικῶς σοβαράς ἐνεργείας σας ἐάν προεβαίνατε εἰς ἀποκήρυξίν των. Οὐδέν ὅμως ἀπολύτως ἀναφέρετε εἰς τήν ἐπιστολήν σας ἐν σχέσει πρός τήν παράκλησίν μου. Συνεπῶς, εἶμαι ὑποχρεωμένος, ὑπό τό φῶς καί τῶν χθεσινῶν καί σήμερον ἐπαναλαμβανόμενων ἀναληθῶν σκόπιμων αἰτιάσεων, ὅτι ἠρνήθην νά δεχθῶ ἐσᾶς καί τήν ὑπογραφήν Βασιλικοῦ Διατάγματος, ἀλλά καί ἐν ὄψει τῆς ἐκ κύκλων προσκειμένων εἰς ὑμᾶς, διαδόσεως συνθημάτων περί ἐπελθούσης ρήξεως ἐξ αἰτίας τῶν ἀνερείστων τούτων αἰτιάσεων καί τῆς προσκλήσεως τοῦ λαοῦ εἰς ἐπαγρύπνησιν διά τήν περιφρούρησην τῶν δῆθεν κινδυνευουσῶν ἐλευθεριῶν του, νά σᾶς δηλώσω διά μίαν εἰσέτι φοράν ὅτι ἀποδοκιμάζω τάς ἐνεργείας σας καί ὅτι ἐπιθυμῶ νά σᾶς καταστήσω σαφές ὅτι ὑπό τοιαύτην ἀτμόσφαιραν δέν τολμῶ νά αἰσιοδοξήσω ὅτι δύναται ν' ἀποβῆ ἐποικοδομητική ἡ ἐπικείμενη συνεργασία μας.
Ἀρνοῦμαι, καί ἐν τούτω προασπίζω τήν συνταγματικήν θέσιν καί τό κύρος μου ἐνώπιον ἀδόκητων πιέσεων, νά δεχθῶ νἀ ἀσκήσω τά καθήκοντά μου ὑπό ἀπειλήν καί ὑπό τό κράτος ἐντυπώσεων ἐξ ἐνεργειῶν μή συναδουσῶν πρός τήν ὁμαλότητα τῆς λειτουργίας τοῦ πολιτεύματος. Ἐάν ὑφίσταται σήμερον πρόβλημα, τοῦτο συνίσταται εἰς κρίσιν ἐμπιστοσύνης, τήν ὁποῖαν προεκάλεσαν αἱ ἐνέργειαί σας ἀπροκαλύπτως σχεδιασμέναι καί ἐσκεμμέναι διά νά περιορίσουν τήν ἀπρόσκοπτον ἄσκησιν τῶν συνταγματικῶν μου καθηκόντων.
Οὐδείς ὅμως θά δυνηθῆ νά ἐπιτύχη τοιοῦτον τι, διότι στηρίζομαι εἰς τήν ἀκατάλυτον δύναμιν ἡ ὁποῖα εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ λαοῦ.