Τρία άρθρα περί του Ηραίου της Σάμου δια των αιώνων Α': Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ἀλλὰ τὸ χωρίον τοῦ Στράβωνος δεικνύει ἤδη προχωροῦσαν τὴν ἀπὸ τῶν μιθριδατικῶν χρόνων ἀρξαμένην σύλησιν τοῦ Ἡραίου καὶ τῶν περὶ αὐτὸ χώρων. Ἀλλ’ ὅμως ὁ ναὸς ἐξηκολούθησεν ὑφιστάμενος καὶ μετὰ τὸν Αὔγουστον. Ἔτι δ’ ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Νέρωνος οἱ Σάμιοι ἀνέθηκαν ἐν αὐτῷ τὸν ἀνδριάντα τῆς συζύγου τοῦ τυράννου, τῆς γλυκείας Ὀκταβίας ἐκείνης, ἧς συγκινητικώτατα διηγεῖται τὸν ἄδικον θάνατον ὁ Τάκιτος. Ἡ δὲ σύλησις τοῦ ναοῦ πολὺ μᾶλλον ηὐξήθη ἐπὶ τοῦ Βυζαντίου. Ἡ Νέα Ρώμη ἐκοσμήθη οὐχ ἧττον τῆς παλαιᾶς δι’ ἔργων μετενεχθέντων ἐκ τῆς Σάμου, καθ’ ἃ καὶ ἐξ ἄλλων ἑλληνικῶν χωρῶν. Ρητῶς δ’ ἀναφέρεται, ὅτι ἐπὶ τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου, τελευτῶντος τοῦ τετάρτου αἰῶνος, μετηνέχθη εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν τὸ ἄγαλμα τῆς Ἥρας τὸ ποιηθὲν ὑπὸ τοῦ Σμίλιδος ὅπερ καὶ ἔγεινε (sic) τῷ 480 παρανάλωμα πυρκαϊᾶς μετ’ ἄλλων ἀρχαίων τεχνουργημάτων ἐν τῷ παλατίῳ τοῦ συγκλητικοῦ Λαύσου. Ἐπ’ ἴσης δὲ μνημονεύτεται ἄλλο χαλκοῦν ἄγαλμα τῆς Ἥρας, ἀποκείμενον ἐν τῇ ἀγορᾷ τοῦ Κωνσταντίνου, πιθανῶς δὲ καὶ τοῦτο ἐκ Σάμου μετενεχθέν, οὗ ἡ κεφαλὴ καὶ μόνη κατὰ τὴν διαρπαγὴν τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπὸ τῶν Λατίνων, παραδόντων αὐτὸ εἰς χώνευσιν καὶ κοψάντων εἰς νόμισμα , ἀπεκομίσθη εἰς τὸ μέγα παλάτιον ἐφ’ ἁμάξης συρομένης ὑπὸ τεσσάρων βοῶν.

Σπυρ. Π. Λάμπρος