Βίοι Πελοποννησίων ανδρών/Η μονή των Τσιπιανών
| ←Ἅγιον Ὄρος | Βίοι Πελοποννησίων ἀνδρῶν Συγγραφέας: Ἡ μονὴ τῶν Τσιπιανῶν |
Ἑπίλογος→ |
Οἱ τότε πατέρες τῆς Μονῆς ταύτης πολλὴν θυσίαν ὑλικὴν ἔκαμον. Αὐτοὶ ἐπρόβλεπον τὰ τρόφιμα καὶ λοιπὰ τοῦ πολέμου διὰ τοὺς στρατιώτας τοῦ περιφήμου Δαγρέ. Μάλιστα δὲ ὁ νῦν ἡγούμενος Γρηγόριος ἦτον νέος τότε καὶ ἐπήγαινεν εἰς τὸν πόλεμον, εὑρέθη καὶ εἰς τὴν θέσιν Καπνίστραν ὅταν ἔκλεισαν τὸν καπετὰν Δαγρὲν οἱ Τοῦρκοι εἰς τὴν σπηλιάν, καὶ ἐκινδύνευσε πολεμῶν. Ἐσκοτώθησαν δὲ οἱ συγγενεῖς του εἰς τὴν μάχην ταύτην, καὶ ἔπειτα ὑπῆγεν καὶ εἰς ἄλλους πολέμους.
Ὁ περίφημος οὗτος μοναχὸς ὑπηρέτησε τὴν πατρίδα μὲ τὸ ὅπλον εἰς τὰς χεῖρας, καὶ ἐπειδὴ ἡ Μονὴ αὕτη εἶναι ἀπόρθητος, ἐντὸς αὐτῆς εἶχεν ὅλα τὰ μέσα τοῦ πολέμου, διότι ἐχρησίμευε καὶ ὡς φρούριον. Ἐκεῖθεν διήρχοντο στρατιῶται καὶ ἐν γένει ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καὶ ἐλάμβανον ἄνεσιν ἀπὸ τοὺς μεγάλους κόπους καὶ τοὺς κινδύνους. Ὁσάκις δὲ ἀσθενοῦσαν οἱ στρατιῶται, ἢ ἐλαβώνοντο, ἐκεῖ ἐστέλλοντο καὶ ἐθεραπεύοντο. Μάλιστα δὲ αὐτὸς ὁ ἴδιος Καλλίνικος ἔκαμνε τὸν χειροῦργον, διότι ἦτον ἐμπειρικός.
Οὗτος ὁ κληρικὸς εὑρεθεὶς κατ᾿ ἀρχὰς ὅταν οἱ Τοῦρκοι Φαναρῖται ἀπεφάσισαν νὰ ὑπάγουν εἰς τὴν Τριπολιτσᾶν τοὺς συνέδραμε λόγῳ καὶ ἔργῳ, τάχα ὅτι ἤθελε τὸ καλόν των, διὰ νὰ φύγουν μίαν ὥραν πρότερον καὶ νὰ ὑπάγουν ἐκεῖ ὅπου ἦσαν καὶ οἱ λοιποὶ Τοῦρκοι. Τοὺς εἶχον ὅμως ἐκφοβίσει πολὺ, καὶ διὰ τοῦτο ἔφυγον καὶ ἀφῆκαν ὅλα τὰ πράγματά των, τὰ ὁποῖα ἐπῆραν οἱ Ἀνδριτσᾶνοι καὶ οἱ ἄλλοι χωρικοί. Ὁ Σακελλάριος εἶχεν ὀργανίσει μετὰ τῶν ἄλλων ἐκεῖ εὑρεθέντων, κατηχημένων δὲ ἀπὸ τὴν Ἑταιρίαν τῶν Φιλικῶν καὶ τῶν προκρίτων, ὥστε νὰ σηκωθοῦν ἀμέσως εἰς τὰ ὅπλα, καὶ οὕτως ἔγεινεν. Ἔτρεχε δὲ ὁ Σακελλάριος μὲ τὰ στρατεύματα καὶ ἦτον παντοῦ ἐμπρὸς, δείξας πολὺν ζῆλον καὶ γενναιότητα, ἔχων μάλιστα μαζύ του καὶ τὰ παιδιά του καὶ τοὺς λοιποὺς συγγενεῖς του, οἱ ὁποῖοι ἀπετέλουν σῶμα στρατιωτῶν. Αἱ δὲ ἐκδουλεύσεις του εἶναι γνωσταὶ εἰς τὸν τόπον του.
Οὗτος κατήγετο ἀπὸ τὴν Τριφυλλίαν, ὑπηρέτησε δὲ κατ’ ἀρχὰς τὴν πατρίδα, παρακινῶν καὶ βοηθῶν τοὺς ἀπόρους Ἕλληνας ἐξ ἰδίων του διὰ νὰ πηγαίνουν εἰς τὸν πόλεμον.
Ὁ περίφημος οὗτος κληρικὸς συνετέλεσε πολὺ ὑπὲρ τοῦ πολέμου. Ἦτο δὲ στρατηγὸς, καὶ ὄχι ἡγούμενος, διότι ὡδήγει τοὺς στρατιώτας εἰς τὰς μάχας ὅλων τῶν χωρίων τῶν κειμένων γύρωθεν τῆς Μονῆς του, καὶ πάντοτε μὲ αὐτοὺς ἐξεστράτευεν.
Ἐπίσης δὲ καὶ ὁ μετ’ αὐτοῦ Νάρκισος ἡγούμενος, ὁ καὶ Ῥιγανάκης λεγόμενος, ἢ Πετρόπουλος, ἀπὸ τὰ Μαγούλιανα τῆς Γόρτυνος, ὑπηρέτησε στρατιωτικῶς, καὶ ὁ τόπος ἔχει περὶ αὐτοῦ μνημόσυνα τῶν ἡρωϊκῶν κατορθωμάτων του.
Οὗτος ὁ ἐπίσημος πολιτικὸς τῆς Πελοποννήσου παλαιότερα ὠφέλησε τὴν Πελοπόννησον ἀπὸ τὰς κατὰ καιρὸν δυστροπίας τῶν πασάδων. Ἐστάλη πληρεξούσιος τῆς Πελοποννήσου εἰς Κωνσταντινούπολιν παρὰ τῷ Σουλτάνῳ. Ὠφέλησε δὲ τὴν ἀρχὴν τῆς ἐπαναστάσεως, διότι ὑπῆγεν εἰς Τριπολιτσᾶν καὶ διεσκέδασε τοιουτοτρόπως πρὸς καιρὸν τὰς ὑποψίας τῆς Τουρκικῆς ἐξουσίας, ἀλλ’ ἐφυλακίσθη καὶ αὐτός, καθὼς καὶ οἱ λοιποὶ πρόκριτοι καὶ ἀπέθανεν ἐντὸς τῶν φυλακῶν.
Οὗτος, ὁ νῦν ἀρχιερεὺς Γυθείου, ὑπηρέτησε τὴν πατρίδα στρατιωτικῶς καὶ πολιτικῶς. Ἐστάλη εἰς Κωνσταντινούπολιν ἀπὸ τὴν λεγομένην συνάθροισιν τῶν κληρικῶν καὶ λοιπῶν ἐν τῇ Ἁγίᾳ λαύρᾳ τῶν Καλαβρύτων διὰ νὰ φέρῃ τὴν εἴδησιν ἀπὸ τὴν ἐφορείαν τῆς Κωνσταντινουπόλεως περὶ τῆς ἐνάρξεως τῆς ἐπαναστάσεως, καὶ νὰ μάθῃ τὰς ὁδηγίας, τὰς ὁποίας εἶχον οἱ ἔφοροι ἀπὸ τὴν Σεβαστὴν Ἀρχὴν τὴν ἀόρατον, ἀλλὰ δὲν ἐπρόφθασε νὰ ὑπάγῃ καὶ νὰ ἔλθῃ μὲ τὰς ὁδηγίας, διότι ἦλθεν εἴδησις εἰς τὸν Σουλτάνον, ὅτι ὁ Μωριᾶς ἐπαναστάτησεν καὶ οἱ Τοῦρκοι ἐκυνήγουν τοὺς Μωραΐτας νὰ τοὺς κόψουν. Ἐπανελθὼν δὲ ἐπῆρε τὰ ὅπλα, εὑρεθεὶς παντοῦ εἰς πολλοὺς πολέμους καὶ μάχας, ἀγαπώμενος ἀπὸ ὅλους τοὺς στρατιωτικοὺς, καὶ κατ’ ἐξοχὴν ἀπὸ τὸν πρίγκηπα Ὑψηλάντην καὶ Θ. Κολοκοτρώνην, αἱ δὲ ἐκδουλεύσεις του εἶναι γνωσταὶ εἰς τὸν τυχόντα.
Οὗτος ὑπηρέτησε τὴν πατρίδα κατ’ ἀρχὰς τῆς ἐπαναστάσεως, διότι εὑρεθεὶς εἰς Καλάμας ἐνεψύχωσε τοὺς στρατιώτας καὶ πολὺ συνετέλεσεν καὶ εἰς τοὺς Μανιάτας καὶ ἰδίως εἰς τὴν οἰκογένειαν τῶν Μαυρομιχαλαίων, ἡ ὁποία τὸν ἐσέβετο καὶ τὸν ἤκουε, καὶ ὡς ἐκ τούτου ἐμεσολάβει εἰς τὰ μαλώματα τῶν Μανιατῶν καὶ τοὺς καθησύχαζεν, οἱ δὲ ἀδελφοί του καὶ ὅλοι οἱ συγγενεῖς του ἦσαν εἰς ἐνέργειαν ὑπὲρ τοῦ ἀγῶνος.
Οὗτος ὁ πασίγνωστος ἡγούμενος τῆς μονῆς τῶν Νεζερῶν, εἶναι εἷς τῶν παληκαράδων, τὰ δὲ στρατιωτικά του κατορθώματα ὁμολογοῦνται καὶ λέγονται ἕως τῆς σήμερον. Ὑπῆγεν εἰς τὸ Μεσολόγγι μετὰ τοῦ Ἀνδρέα Ζαΐμη καὶ ἐκεῖ ἀφῆκεν ὄνομα γενναίου πολεμιστοῦ, καὶ θὰ ἱστοροῦνται καὶ δὲν θὰ λησμονοῦται ὅσα ἔκαμεν εἰς τοὺς ἐκεῖ πολέμους, καθὼς καὶ εἰς τὴν πολιορκίαν τῶν Πατρῶν. Μετὰ δὲ τὴν ἐπιστροφήν του ἀπὸ τὸ Μεσολόγγι ὑπῆγεν εἰς τὴν Ἀκράταν καθὼς ἦτο μὲ ὅλους τοὺς στρατιώτας τοῦ τμήματος τῶν Νεζερῶν, ὅσοι τότε ἦσαν ὑπὸ τὰς διαταγὰς τοῦ Ἀ. Ζαΐμη, καὶ ἐπολέμησαν τὰ λείψανα τοῦ στρατοῦ τοῦ Δράμαλη. Αἱ δὲ ἐπαρχίαι τῶν Πατρῶν καὶ τῶν Καλαβρύτων λέγουσιν ὡσὰν τὸν Νικηφόρον ἀπὸ τὰ Νεζερά.
Οὗτος ὁ μεγαλόψυχος μοναχός, καὶ ἡγούμενος τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τοῦ Φονιά, τί δὲν ἔκαμεν εἰς τὰς ἀρχὰς τῆς ἐπαναστάσεως καὶ ὄχι μόνον αὐτός, ἀλλὰ καὶ ὁ ἀδελφός του Συμεὼν, ὅστις παρηκολούθει τὸν στρατηγὸν Νικήταν πάντοτε. Οἱ δὲ λοιποὶ πατέρες τῆς Μονῆς ἔτρεχαν εἰς τὰ στρατόπεδα, καὶ ἔστελλον τροφὰς καὶ τὰ ἄλλα χρήσιμα εἰς τοὺς στρατιώτας.
Εἰς ταύτην τὴν μονὴν ἐφυλάττετο ἀπὸ τοὺς προὔχοντας τῆς Πελοποννήσου καὶ ὁ ἀτρόμητος Ἀντ. Οἰκονόμου Ὑδραῖος, καὶ ἀπὸ αὐτὴν ἀναχωρήσας ἤρχετο εἰς τὸ Ἄργος, καὶ κατὰ τὸ Κουτσοπόδι τὸν ἐδολοφόνησεν ὁ Εὐθύμιος Ξύδης Ἀκαρνὰν, καπετάνιος τοῦ Ἀνδρέα Λόντου.
Οὗτος ἐπίσης ἡγούμενος ὢν τοῦ κάτω Ἁγίου Γεωργίου, ἦτον ἐνθουσιασμένος ὑπὲρ τῆς ἐπαναστάσεως, καὶ εἶχε νοσοκομεῖον ἐντὸς τῆς μονῆς του, ἡ ὁποία ἦτον ἀπόρθητος καὶ ἐπρόφθανε τοὺς στρατιώτας, καὶ τοὺς ἀπόρους Ἕλληνας, τοὺς μὲν θεραπεύων, τοὺς δὲ βοηθῶν.
Οὗτος κατήγετο ἐκ Καλαβρύτων. Ἦτο δὲ εἷς ἐκ τῶν διακεκριμένων παληκαράδων Ἑλλήνων, ἀκολουθῶν τὸ στρατιωτικὸν σῶμα τοῦ Ἀ. Ζαΐμη, ἐπολέμησεν εἰς πολλὰς μάχας κατὰ τὴν πολιορκίαν τῶν Πατρῶν καὶ ἀλλοῦ. Ὑπῆγε δὲ καὶ εἰς τὸ Μεσολόγγι ὅταν ὁ Ἀ. Ζαΐμης μὲ τὰ Πελοποννησιακὰ στρατεύματα ἐξεστράτευσαν, καὶ ἠνδραγάθησε εἰς τοὺς ἐκεῖ γενομένους πολέμους, ἡ δὲ παληκαριὰ τοῦ Νεκταρίου ὁμολογεῖται μέχρι τῆς σήμερον.
Οὗτος, ὁ νῦν ἀρχιερεὺς Ἀκαρνανίας, ὑπηρέτησε τὴν πατρίδα μετὰ τοῦ ἀοιδίμου Γερμανοῦ Παλαιῶν Πατρῶν γέροντός του, μάλιστα δὲ κατ’ ἀρχὰς εἰς τὴν ἐνθάρρυνσιν τῶν στρατιωτῶν πολὺ συνετέλεσεν.
Οὗτος κατήγετο ἐκ τῆς Ἐπαρχίας Καλαβρύτων, ἐμαθήτευσε δὲ εἰς τὰ τότε Ἑλληνικὰ σχολεῖα τοῦ Ἁγίου Ὄρους καὶ τῶν Κυδωνιῶν. Πρὸ τοῦ ἔτους 1818 κατηχήθη καὶ ἔγεινε μέλος τῶν Φιλικῶν, καὶ ἔκτοτε ἐφρόντιζε πλέον νὰ διαδώσῃ τὰ τῆς Ἑταιρίας εἰς τοὺς ἐπισημοτέρους ἄνδρας τῆς Πελοποννήσου καθὼς καὶ εἰς τοὺς κληρικούς. Κατήχησε δὲ τὸν Σωτήρην Χαραλάμπην, τὸν Ἰωάννην Μπερούκαν, τὸν Σωτήρην Θεοχαρόπουλον, τὸν Π. Γιατράκον, τὸν Παναγ. Ζαφειρόπουλον, τὸν Οἰκονόμον Παπᾶ Ἀλέξην ἐξ Ἀνδριτσαίνης, καὶ ἄλλους ἀκόμη πολλούς. Ἐκ δὲ τῶν ἀρχιερέων, τὸν Ναυπλίας Γρηγόριον, τὸν Κορίνθου Ζαχαρίαν, τὸν Χριστιανουπόλεως (Τριφυλλίας) Γερμανὸν, τὸν ἡγούμενον Δανιὴλ τοῦ Κάτω Ἁγίου Γεωργίου, ὡς καὶ τοῦ Ἄνω Ἁγίου Γεωργίου τοῦ Φονιὰ Ναθαναήλ, τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ Ζωσιμᾶν, καὶ τοὺς ἐγκριτωτέρους πατέρας τοῦ Μεγάλου Σπηλαίου καὶ τῶν Ταξιαρχῶν. Ἐπειδὴ δὲ ἀνεκαλύφθη ὑπὸ τῆς Τουρκικῆς ἐξουσίας ὡς κατηχητής, ὁ πασᾶς τῆς Τριπολιτσᾶς τὸν ἐζήτησεν, ἀλλὰ κατέφυγεν εἰς τὴν Ὕδραν, ζητηθεὶς δὲ καὶ ἐκεῖθεν ἀπὸ τὸν πασᾶν ὅστις ἐφοβέριζε τὸν τόπον, κατέφυγεν εἰς τὴν Εὐρώπην μετὰ τοῦ νεωτέρου ἀδελφοῦ του Χαραλάμπους νῦν γυμνασιάρχου Ναυπλίας. Εἰς τὴν Τοσκάναν εὗρε τοὺς περιφήμους καὶ ἀνωτέρους ἀποστόλους τῶν Φιλικῶν, τὸν Ἀθανάσιον Τσακάλωφ, τὸν Π. Ἀναγνωστόπουλον, καὶ τὸν Π. Δημητρίου, καὶ ἐνῷ ἐκεῖ ἔμενεν, καὶ ἠκροάζετο καὶ μαθήματα εἰς τὸ Πανεπιστήμιον, δὲν ἐλησμόνησεν ὅμως καὶ τὰ χρέη του πρὸς τὴν Ἑταιρίαν, γράφων, παρακινῶν καὶ συμβουλεύων τοὺς ἀδελφούς, καὶ περιμένων τὴν ἡμέραν τῆς ἐπαναστάσεως. Ἅμα δὲ αὕτη ἐξερράγη, ἀμέσως ἐπανῆλθε καὶ ἔλαβε μέρος ἐνεργητικὸν ὑπὲρ τοῦ ἀγῶνος ὡς στρατιώτης καὶ ὡς δεινὸς ῥήτωρ. Ἔτρεχεν εἰς τὰς ἐθνοσυνελεύσεις καὶ εἰς τὰ στρατόπεδα κατὰ τὴν εἰσβολὴν τοῦ Δράμαλη παντοῦ περιφερόμενος, καὶ παρακινῶν εἰς τὸν πόλεμον πάντας. Ἀφῆκε τὴν πλουσίαν βιβλιοθήκην του ὡς καὶ τὴν πατρικήν του περιουσίαν καὶ ἀπωλέσθησαν. Μετὰ δὲ ταῦτα ἀποκατασταθείσης τῆς ἡσυχίας, ἐπανῆλθεν εἰς τὸν ἰδιωτικὸν βίον, διδάσκων ἐν Ἀκράτᾳ τοὺς συμπολίτας του εἰς ἰδικόν του σχολεῖον Ἑλληνικόν. Πρὸ τῆς ἐπαναστάσεως ἐδίδαξε τὰ Ἑλληνικὰ γράμματα εἰς Ὕδραν, Ἄργος καὶ Πόρον εἰς τοὺς ἐπισημοτέρους ἄνδρας τῶν τόπων τούτων, οἵτινες εὑρέθησαν καὶ ἐχρησίμευσαν εἰς τὴν ἐπανάστασιν. Ἐτελεύτησε δὲ ἐν ἐσχάτῃ πενίᾳ.
Χάρις τῷ Θεῷ, οἱ εὑρεθέντες πρὸ τῆς ἐπαναστάσεως καὶ κατ’ αὐτὴν κληρικοὶ ἦσαν πολλοὶ, καὶ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ τοὺς ἐνθυμηθῇ τις ὅλους, οὕτε νὰ εὕρῃ ἄκρην τῶν πρὸς τὴν πατρίδα ἐκδουλεύσεών των. Ὅλα τὰ μοναστήρια, μικρὰ καὶ μεγάλα ἀδιακρίτως, οἱ ἡγούμενοι, προηγούμενοι καὶ οἱ λοιποὶ μοναχοὶ αὐτῶν ἐν γένει ἔγειναν θῦμα διὰ τὴν ἐπανάστασιν καὶ τὴν ἐλευθερίαν τοῦ Ἔθνους. Τὰ ἱερὰ ταῦτα καταγώγια τὰ εἶχον οἱ Ἕλληνες ὡς παρακαταθήκην τῆς ἐλευθερίας καὶ τῆς γλώσσης των. Εἰς αὐτὰ ἐπήγαιναν χάριν θρησκευτικοῦ σεβασμοῦ, ἐκεῖ ἐξεμυστηρεύοντο τὰ πατροπαράδοτα τῆς φυλῆς των φρονήματα, ἐκεῖ διηγοῦντο τὰς βασάνους τῆς τυραννίας των, εὐχόμενοι πάντοτε νὰ ἐπιβλέψῃ ὁ Ὕψιστος Θεὸς εἰς τὸ ταλαίπωρον Ἔθνος, τὸ καταφρονημένον καὶ παρημελημένον. Ἐκεῖ οἱ ἱερεῖς τῆς θρησκείας ἐλεύθερα ἐμνημόνευον τοὺς βασιλεῖς τῆς Εὐρώπης ὡς Χριστιανοὺς, καὶ ἔψαλλον τὸ «Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου κλπ·» διότι ἀπὸ αὐτοὺς ἐπερίμενον τὴν ἐλευθερίαν τοῦ Ἔθνους των. Ἐκεῖ ἐκαταρῶντο τὸν τύραννον, τὸν ἅρπαγα, τὸν κατακτητὴν καὶ βάρβαρον Τοῦρκον, διότι ἡ ἀδυναμία καὶ ἡ ἀπελπισία των τοὺς κατέστησε τόσον δειλοὺς, ὥστε κρυφίως καὶ ὑπογείως νὰ δέωνται καὶ νὰ καταρῶνται. Ἦσαν ὅμως ἕτοιμοι νὰ δεχθοῦν τὸν θάνατον, τὸν ὁποῖον ὁ δυνάστης τοὺς ἐφοβέριζε, μὲ τὴν μεγαλειτέραν γενναιοψυχίαν. Πόσα δὲν ὑπέφερον οἱ μοναχοὶ καὶ ἀπὸ τοὺς πλέον μικροτέρους Τούρκους! Οὗτοι ἐπήγαιναν εἰς τὰ μοναστήρια νὰ φάγουν, νὰ ἁρπάσουν καὶ νὰ τυραννήσουν τοὺς πατέρας αὐτῶν, καὶ κατ’ ἐξοχὴν οἱ Ἀλβανοὶ, οἱ ὁποῖοι ἦσαν οἱ πλέον ἀνυπόφοροι. Καὶ μ’ ὅλα ταῦτα, οἱ μοναχοὶ εἶχον κρύψει τὰ ὅπλα των καὶ τὰ ἄλλα πράγματα τοῦ πολέμου ἐντὸς τῶν ἱερῶν ναῶν, καὶ εἰς τὰ δένδρα τὰ μεγάλα, κρεμάμενα ἐντὸς τῶν δασῶν, τὰ εἶχον ἐν τῷ σκότει, καὶ ἀκόμη εἰς αὐτὰ τὰ μνήματα τῶν νεκρῶν· τὰ ἐπεριποιοῦντο καὶ ἐφρόντιζον νὰ μὴν τὰ τρώγῃ ἡ σκωριὰ, ἀλείφοντες αὐτὰ μὲ τὸ λεγόμενον μελοῦδι, καὶ νύκτα τὰ ἐμετατόπιζαν ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος εἰς τὸ ἄλλο, καὶ τὰ ὅπλα καὶ τὰ πολεμεφόδια.
 |
 |
 |
 |
|
|
|