Βίοι Πελοποννησίων ἀνδρῶν
Συγγραφέας:
Ἀϊβαλῆ


ΑΪΒΑΛΗ

Μετὰ τὸν χαλασμὸν τοῦ Ἀϊβαλῆ ἦλθον εἰς τὴν Πελοπόννησον πολλαὶ ἄλλαι οἰκογένειαι, ὡς καὶ ἐκείνη τῶν Σαλτέλιδων. Οὗτοι δὲ ὑπηρέτησαν πολιτικῶς εἰς τὰ διάφορα γραφεῖα. Ὅ,τι δὲ πρᾶγμα πολύτιμον ἔσωσαν καὶ ἔφερον μαζύ των ἀπὸ τὴν πατρίδα των, ὅτε ἦλθεν ὁ Δράμαλης εἰς τὸ Ἄργος, τὸ ἐπῆραν οἱ Μανιᾶται.


ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΠΗΛΙΩΤΑΙΟΙ

Οὗτοι ἦλθον ἀπὸ τὴν Σμύρνην, ὡς καὶ ὁ Μημῖκος Πολυχρονόπουλος. Κατήγοντο δὲ ὅλοι ἀπὸ τὴν Πελοπόννησον, οἱ μὲν Σπηλιωτόπουλοι ἐκ τοῦ Βαλτεσινίκου τῆς Καρύταινας, ὁ δὲ Πολυχρονόπουλος ἀπὸ τὴν Λιοδώραν τῆς αὐτῆς ἐπαρχίας. Ὑπηρέτησαν δὲ στρατιωτικοὶ, καὶ ὑπέφερον εἰς ὅλους τοὺς κινδύνους, ὡς καὶ οἱ λοιποὶ Πελοποννήσιοι.


ΚΑΠΕΤΑΝ ΑΝΑΣΤΟΣ

Μετὰ τὴν μεγάλην μάχην τοῦ Δερβενακίου ἦλθεν ὁ στρατηγὸς Γενναῖος Κολοκοτρώνης ἀπὸ τὴν Ῥούμελην, ἔχων καὶ τὸν γνωστὸν τότε καπετὰν Ἀνάστον, ὅστις κατήγετο ἀπὸ τὴν Σμύρνην καὶ ἀπὸ τοὺς Μωραϊτοσμυρναίους. Αὐτὸς ἐπολέμησεν εἰς τὸ Δερβενάκι μέχρι τῆς καταστροφῆς τοῦ Δράμαλη, καὶ διεκρίθη. Εὑρέθη δὲ καὶ εἰς ἄλλας μάχας. Ἀδικηθεὶς δὲ διὰ τὰς πρὸς τὴν πατρίδα ἐκδουλεύσεις του, καὶ μείνας ἄπορος, ἔκλεξε τόπον ν’ ἀποθάνῃ, βασανιζόμενος ἐκεῖ ὅπου πολεμῶν ἠρίστευσεν. Ἔκαμε δὲ ἕνα πτωχὸν ξενοδοχεῖον, καὶ ἐξ αὐτοῦ ἐπορίζετο τὰ ἀναγκαῖα πρὸς τὸ ζῆν. Ὅσοι δὲ ἐπερνοῦσαν ἀπὸ τὸ Δερβενάκι καὶ ἀπὸ τὸ ξενοδοχεῖόν του, τὸν ἔβλεπον εἰς κατάστασιν ἐσχάτης πτωχείας, καὶ ἐνθυμούμενοι τὰ ἀνδραγαθήματά του τὰ στρατιωτικὰ, ἐσυλλογίζοντο πῶς καταντοῦν οἱ ἄνδρες τοῦ πολέμου εἰς τὸ τέλος τῆς ζωῆς των. Ἔμεινεν ὅμως τὸ ὄνομά του εἰς τὸ ξενοδοχεῖόν του, καὶ μέχρι σήμερον μνημονεύεται λεγόμενον «τὸ Χάνι τοῦ Ἀνάστου», τὸ ὁποῖον καὶ εἰς τὸ τοπογράφημά μου φαίνεται.[1]


ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

Καὶ οὗτος ἀπὸ τὴν Σμύρνην κατήγετο. Ἐλθὼν δὲ εἰς τὴν Πελοπόννησον ὑπηρέτησε στρατιωτικῶς κατὰ τὴν πολιορκίαν τῆς Τριπολιτσᾶς. Εἶχε μεγάλον ἐνθουσιασμὸν διὰ νὰ πολεμῇ τοὺς Τούρκους. Ὁ Δ. Ὑψηλάντης τὸν ἔστελλεν εἰς τὰ διάφορα στρατιωτικὰ σώματα διὰ νὰ ἐξετάζῃ τοὺς παρόντας, καὶ νὰ ἀναφέρῃ τοῦτο πρὸς τὸν Ὑψηλάντην διὰ νὰ ᾖναι ἐν γνώσει τῆς στρατιωτικῆς δυνάμεως τῆς πολιορκίας· ἐκτὸς δὲ τούτου ἔστειλλε τὸν Βασιλειάδην ὁ Πρίγκηψ καὶ εἰς ἄλλας πολιτικὰς ὑπηρεσίας. Μετὰ δὲ τὴν ἅλωσιν τῆς Τριπολιτσᾶς παρηκολούθει πάντοτε τὸν Πρίγκηπα. Ἡ οἰκογένεια αὕτη τῶν Βασιλειαδῶν ἐθυσιάσθη χάριν τῆς ἐπαναστάσεως, βοηθοῦσα καὶ ἐξοδεύουσα. Ὁ Ἐμμ. Βασιλειάδης μετὰ τὴν ἐπανάστασιν ὑπηρέτησε καὶ ὡς Ταμίας πολλοὺς χρόνους μέχρι τοῦ 1855.

  1. Ἐν τοῖς ἐκδοθεῖσιν ἐν ἔτει 1858 ἀπομνημονεύμασι τῆς Ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως, ὁ συγγραφεὺς ἔχει ἐν τέλει αὐτῶν καὶ τοπογραφήματα τῶν σημαντικωτέρων μαχῶν καὶ πολιορκιῶν καὶ εἰς ἐκεῖνα ἀναφέρεται.