ΦΕΚ Α 16 - 24.04.1837/Διάταγμα περί προσωρινού κανονισμού του εν Αθήναις συστηθησομένου πανεπιστημίου
| ←Διάταγμα περὶ συστάσεως τοῦ πανεπιστημίου | Φύλλο Εφημερίδος της Κυβερνήσεως 16, 24 Απριλίου 1837 Διάταγμα περὶ προσωρινοῦ κανονισμοῦ τοῦ ἐν Ἀθήναις συστηθησομένου πανεπιστημίου |
Θέλει συστηθῆ δι’ ὅλον τὸ Κράτος πανεπιστήμιον εἰς Ἀθήνας, περιλαμβάνον ὅλους τοὺς κλάδους τῆς ἀνωτάτης ἐπιστημονικῆς ἐκπαιδεύσεως.
Πρὸς μνήμην δὲ τοῦ Συστήσαντος αὐτὸ θέλει φέρει τὴν ἐπωνυμίαν « Πανεπιστήμιον τοῦ Ὄθωνος. »
Ἅπαντα τοῦ πανεπιστημίου τὰ ἀναλώματα θέλουσι δίδεσθαι ἀπὸ τὸ ἐκκλησιαστικὸν ταμεῖον, καθόσον δὲν λαμβάνονται ἀπὸ τὴν ἰδιαιτέραν προικοδότησιν τοῦ πανεπιστημίου. Ἑωσότου δὲ νὰ ἐξαρκέσωσι τὰ μέσα ταῦτα, θέλουν γίνεσθαι αἱ ἀναγκαῖαι προκαταβολαὶ ἀπὸ τὸ δημόσιον ταμεῖον.
Τὸ πανεπιστήμιον σύγκειται πρὸς τὸ παρὸν ἀπὸ τέσσαρας σχολὰς, δηλαδὴ
1) Τὴν τῆς θεολογίας,
2) Τὴν τῶν νομικῶν ἐπιστημῶν,
3) Τὴν τῆς ἰατρικῆς,
4) Τὴν τῆς φιλοσοφίας καὶ τῆς ἄλλης ἐγκυκλίου παιδείας.
Περὶ δὲ τοῦ ἂν ἦναι καταλληλότερον ἢ ὄχι, ἀντὶ τῆς φιλοσοφικῆς σχολῆς, νὰ τεθῶσι δύο ἄλλαι, ἢ νὰ διαιρεθῇ αὕτη εἰς τμήματα, ὅταν ὁ ἀριθμὸς τῶν μελῶν της περισσεύσῃ, τοῦτο, ὡς καὶ ἡ δήλωσις τῶν εἰς ἑκάστην σχολὴν ἀνηκόντων κλάδων, ἀπόκειται εἰς τοὺς ὁρισμοὺς τῶν ὁριστικῶν διατυπώσεων τοῦ πανεπιστημίου, αἱ ὁποῖαι ἐκδοθήσονται παρ’ Ἡμῶν ἑπομένως, καὶ πρὸς σύνταξιν, τῶν ὁποίων θέλομεν συστήσει μετ’ οὐ πολὺ ἰδιαιτέραν ἐπιτροπήν.
Ἑκάστη σχολὴ ἔχει ὡρισμένον ἀριθμὸν καθεδρῶν, καὶ σχηματίζει καθ’ ἑαυτὴν ἀνεξάρτητον σύλλογον λογίων, ὡς πρὸς τὰ ἐπιστημονικὰ, ἀδιαίρετον ὅμως ἀπὸ τὸ σῶμα τοῦ πανεπιστημίου, καὶ μένοντα εἰς διηνεκῆ ὀργανικὸν μετ’ αὐτοῦ σύνδεσμον.
Ὁ ἀριθμὸς τῶν μελῶν ἑκάστης σχολῆς, ὡς καὶ ὁ τῶν πρωτίστων καθεδρῶν, οὐ [...], θέλει προσδιορισθῆ εἰς τὰς κανονικὰς αὐτῆς διατάξεις· ἐξαιρουμένης δὲ τῆς πρώτης ταύτης ἐποχῆς, τοῦ λοιποῦ μόνον οἱ τακτικοὶ καθηγηταὶ θέλον εἷσθαι μέλη τῶν σχολῶν.
Ἀλλ’ ἐκτὸς τούτων θέλουσι δοθῆ εἰς τὰς σχολὰς καὶ ὅσοι ἤθελον φανῆ ἀναγκαῖοι ἔκτακτοι καθηγηταὶ, καὶ οἱ ἀνήκοντες διδάσκαλοι ἰδίως διὰ τὰς ἀναγκαίας καθομιλουμένας γλώσσας, δι’ ὡραίας τέχνας, καὶ διὰ πρακτικὰ ἀναγκαῖα ἀντικείμενα σπουδῆς, τὰ ὁποῖα πρέπει νὰ συμπεριληφθῶσιν εἰς τὸ πανεπιστήμιον.Θέλουσι δὲ συστηθῆ καὶ καθέδραι διὰ τὰς ἀνωτέρας στρατιωτικὰς ἐπιστήμας.
Ἡ σειρὰ τῶν διαφόρων μαθημάτων εἰς ἑκάστην σχολὴν εἶναι τριετὴς συμφώνως μὲ τὸ κατωτέρω ἄρθρ. 17, ἡ δὲ διδασκαλία θέλει εἶσθαι ἀκροαματικὴ μετὰ διαλογικῶν γυμνασμάτων, γινομένη συνήθως εἰς τὴν καθομιλουμένην ἑλληνικὴν, καὶ ἐλεύθερον μένει εἰς ἕκαστον καθηγητὴν νὰ κανονίζῃ τὰ κατ’ αὐτὴν ὡς πρὸς τὸ ἴδιον μάθημα.
Οἱ καθηγηταὶ θέλουν διορίζεσθαι ἀμέσως παρ’ ἡμῶν κατὰ πρότασιν τῆς ἐπὶ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ τῆς Δημοσίου Ἐκπαιδεύσεως Γραμματείας τῆς Ἐπικρατείας.
Μετὰ δὲ πέντε ἔτη ἀπὸ τῆς συστάσεως τοῦ πανεπιστημίου, θέλουν συντελέσει, τὸ πανεπιστήμιον, καὶ αἱ σχολαὶ διὰ τῆς συμμετοχῆς των, (ἥτις θέλει προσδιορισθῆ ἐν τοσούτῳ ἀκριβέστερον), διὰ νὰ ἀναπληρωθῶσιν αἱ χηρεύσασαι καθέδραι.
Οἱ καθηγηταὶ χρεωστοῦν νὰ ἐπιτηρῶσιν, ἐντὸς τῆς ἰδίας παραδόσεως ἕκαστος, τὴν διαγωγὴν τῶν μαθητευομένων, νὰ ὁδηγοῦν αὐτοὺς διὰ λόγου καὶ παραδείγματος, καὶ νὰ προσφέρωνται πρὸς αὐτοὺς ὡς πρὸς ἀνθρώπους ἀνεπτυγμένων ἤδη λογικῶν δυνάμεων· ἔχουν τὸ δικαίωμα νὰ συμβουλεύωσι καὶ προσκαλῶσιν εἰς εὐταξίαν, προσέτι δὲ νὰ μακρύνωσι στιγμιαίως τοῦ θαλάμου τῆς παραδόσεως τοὺς ἀτακτοῦντας μαθητευομένους. Διὰ σημαντικωτέρας παρατροπὰς, ἀπαιτούσας ποινὰς βαρυτέρας, ἀναφέρονται πρὸς τὸν πρύτανιν.
Οἱ καθηγηταὶ χρεωστοῦν νὰ παρευρίσκωνται τακτικῶς εἰς τὰς παραδόσεις κατὰ τὰς προσδιωρισμένας ὥρας, νὰ διαμένουν εἰς αὐτὰς, ὅσον εἶναι προσδιωρισμένον, καὶ ν’ ἀποφεύγουν δι’ ἀκριβείας περὶ τὸ ἀντικείμενον τοῦτο τὰς μεταξύ των περὶ αὐτοῦ συγκρούσεις.
Τὸ προσωπικὸν τῶν διδασκάλων τοῦ πανεπιστημίου ἐμπεριέχει·
- Καθηγητὰς τακτικούς·
- » ἐπιτιμίους·
- » ἐκτάκτους·
- καὶ διδάκτορας τῶν ἰδιαιτέρων παραδόσεων τῆς ἐπαναλήψεως τῶν μαθημάτων καὶ τῶν γλωσσῶν.
Ὅλοι οἱ διδάσκαλοι τοῦ πανεπιστημίου λαμβάνουσιν ἀπὸ τοὺς μαθητευομένους τὰ χάριν τῆς παραδόσεώς των πληρονόμενα δίδακτρα· Οἱ δὲ τακτικοί καὶ ἔκτακτοι καθηγηταὶ, καὶ οἱ διδάκτορες τῆς ἐπαναλήψεως τῶν μαθημάτων καὶ τῶν γλωσσῶν λαμβάνουσιν, ἐκτὸς τούτου, καὶ ἀνάλογον μισθὸν ἢ ἀντιμισθίαν.
Εἰς τοὺς καθηγητὰς τοὺς τακτικοὺς καὶ τοὺς ἐπιτιμίους δίδομεν τὸν βαθμὸν τοῦ ὑπουργικοῦ συμβούλου, εἰς δὲ τοὺς ἐκτάκτους τὸν τοῦ ὑπουργικοῦ παρέδρου.
Καθηγητὰς ἐπιτιμίους θέλομεν διορίσει ἄνδρας, διαπρέποντας κατὰ τὸν νοῦν καὶ παιδείαν, καὶ ἔχοντας τὴν ἱκανότητα καὶ τὴν προθυμίαν νὰ συντελέσωσι κατὰ μέρος διὰ τῆς συνεργείας των, συγκοινονοῦντες ἐλευθέρως μὲ τὸ πανεπιστήμιον.
Τὸ δικαίωμα τοῦ νὰ παραδίδωσιν οἱ ἰδιαίτεροι διδάσκαλοι μαθήματα ἐν τῷ πανεπιστημίῳ θέλει δίδεσθαι ἀπὸ τὰς σχολὰς , (ἐπιφυλαττομένης τῆς ἐγκρίσεως ἀπὸ τὴν Γραμματείαν τῆς Δημοσίου Ἐκπαιδεύσεως) εἰς πεπαιδευμένους, ἀποκτήσαντας ἤδη τὸν ἀκαδημαϊκὸν βαθμὸν τοῦ προλύτου, καὶ οἱ ὁποῖοι διὰ τῆς λοιπῆς των εὐδοκιμήσεως, τῆς ἀκριβέστερον προσδιορισθησομένης, ἀπέδειξαν ἑαυτοὺς ἄξιους τοῦ ἀκαδημαϊκοῦ διδασκαλικοῦ ἐπαγγέλματος.
Οἱ ἰδιαίτεροι διδάσκαλοι, ὡς τοιοῦτοι, δὲν θέλουν ἔχει δικαίωμα προβιβασμοῦ καὶ μισθοδοτήσεως. Ἐὰν ὅμως συνετέλεσαν διά τινα καιρὸν, ὠφελήσαντες εἰς τὸ πανεπιστήμιον, τότε θέλουν λαμβάνεσθαι ὑπ’ ὄψιν ἐν καιρῷ τοῦ διορισμοῦ τῶν καθηγητῶν.
Ἕκαστος, εἴτε ἰθαγενὴς, εἴτε ξένος δύναται νὰ γίνῃ δεκτὸς ὡς φοιτητὴς εἰς τὸ πανεπιστήμιον, χρεωστεῖ δὲ πρὸς τοῦτο νὰ παρουσιασθῇ εἰς τὸν πρύτανιν ὑφ’ ἑνὸς κτηματίου, ἢ σταθεροῦ κατοίκου τῶν Ἀθηνῶν, πρὸς τὸ ὁποῖον αἱ ἀρχαὶ τοῦ πανεπιστημίου θέλουν διευθύνεσθαι ὁσάκις ἔχουν νὰ πέμψουν εἰς τὸν φοιτητὴν κοινοποιήσεως προσκλήσεις, κτλ. Ὁ κτηματίας, ἢ κάτοικος οὗτος, θέλει ἐγγράφει τὸ ὄνομά του εἰς ἓν ἐπὶ τούτῳ παρὰ τῇ πρυτανίᾳ κρατούμενον βιβλίον, εἰς τὸ ὁποῖον θέλει σημειοῦσθαι ἑκάστοτε καὶ ἡ κατὰ καιρὸν κατοικία τοῦ φοιτητοῦ.
Ἕκαστος μαθητὴς ἰθαγενὴς χρεωστεῖ, πρὸ τῆς εἰσόδου του εἰς τὸ πανεπιστήμιον, νὰ ἐμφανίσῃ τὸ ἀπολυτήριόν του ἀπὸ ἓν τῶν ἐντὸς τοῦ Κράτους γυμνασίων, ἢ ἂν ἐσπούδασεν εἰς ἰδιαίτερον διδασκαλεῖον, ἢ κατ’ οἶκον, νὰ καθυποβληθῇ εἰς ἐξέτασιν ἐντὸς ἑνὸς γυμνασίου, διορισθησομένου ἀπὸ τὴν Γραμματείαν τῆς Δημοσίου Ἐκπαιδεύσεως, καὶ νὰ ἐμφανίσῃ τὸ ἀποδεικτικὸν τῆς τοιαύτης ἐξετάσεως.
Ἕκαστος ἐκπληρώσας τὰς προειρημένας ὑποχρεώσεις, λαμβάνει μετὰ τὴν ἐγγραφὴν γραμμάτιον, δηλοῦν τὴν παραδοχὴν αὐτοῦ εἰς τὸ πανεπιστήμιον, καὶ τὴν ἀκαδημιακήν πολιτογράφησιν. Δι’ αὐτοῦ τῷ ἐπιτρέπεται κατὰ τὰς κανονικὰς διατάξεις ἡ διαμονὴ εἰς τὸ πανεπιστήμιον, ἡ φοίτησις εἰς τὰς παραδόσεις, καὶ ἡ χρῆσις ὅλων τῶν μέσων τῆς ἐκπαιδεύσεως, ὅσα προσφέρει τὸ πανεπιστήμιον.
Τὸ γραμμάτιον ἀφαιρεῖται ἀπὸ τὸν φοιτητὴν, ἂν εἰς τὸ διάστημα τῆς εἰς τὸ πανεπιστήμιον διαμονῆς ἀναφυῶσι δυσκολίαι ὡς πρὸς τὴν ἐξόφλησιν τῶν χρεῶν του, καὶ γινομένης ἐξετάσεως, δὲν δύναται ὁ φοιτητὴς ν’ ἀποδείξῃ τὴν ἄδειαν τῶν γονέων, ἢ καὶ ἐπιτρόπων αὐτοῦ τοῦ νὰ συχνάζῃ εἰς τὸ πανεπιστήμιον, ἢ τὴν κατάστασιν αὐτῶν, ἐπαρκοῦσαν διὰ τὰς ὑπὸ τοῦ νόμου διαγραφομένας ὑποχρεώσεις.
Ὁ ἐγκαταλείψας τὸ πανεπιστήμιον εἰς διάστημα τριῶν μηνῶν, καὶ ἐπιστρέφων μετὰ ταῦτα, διὰ ν’ ἀκούσῃ τὰ μαθήματα, χρεωστεῖ νὰ ἀνανεώσῃ τὴν παρὰ τοῦ πρυτάνεως ἐγγραφήν.
Ἐκτὸς τούτου, ἕκαστος μαθητὴς χρεωστεῖ νὰ λάβῃ ἀπὸ τὸν καθηγητὴν, τοῦ ὁποίου ἐπιθυμεῖ ν’ ἀκούσῃ τὸ μάθημα, καταγραφῆς ἄδειαν, ἐγγράφων τὸ ὄνομά του εἰς τὸν κατάλογον τῶν ἀκροατῶν, τὴν ὁποίαν ὁ καθηγητὴς παραδίδει εἰς τὸν λογιστὴν διὰ τὴν εἴσπραξιν τῶν διδάκτρων.
Ὁ βουλόμενος νὰ σπουδάσῃ εἰς τὴν σχολὴν τῆς φιλοσοφίας, χρεωστεῖ νὰ ἐνδιατρίψῃ τρία ἔτη εἰς αὐτὴν, διὰ νὰ λάβῃ τὸ δίπλωμα τοῦ προλύτου.
Ὁ σπουδάζων εἰς μίαν τῶν λοιπῶν σχολῶν, χρεωστεῖ νὰ διαμείνῃ τρία μὲν ἔτη εἰς αὐτὴν διὰ νὰ λάβῃ τὸ δίπλωμα τοῦ προλύτου, ἐκτὸς τούτου, ν’ ἀκολουθήσῃ καὶ ἑνὸς ἔτους μαθήματα τῆς φιλοσοφίας, ἱστορίας καὶ φιλολογίας. Ὁ δὲ μαθητὴς τῆς ἰατρικῆς σχολῆς, ἐκτὸς τούτου, καὶ τὰ μαθήματα τοῦ τμήματος τῆς φυσικομαθηματικῆς.
Ἀλλ’ εἰς τοὺς φοιτητὰς δὲν ἐπιβάλλεται ὡς πρὸς τὴν σπουδὴν οὐδεμία βία· δύναται δὲ ἕκαστος ἐλευθέρως νὰ ἐκλέξῃ ὁποιονδήποτε κλάδον, καὶ ὀποιονδήποτε μάθημα προαιρεῖται. Ὁμοίως ἀνατίθεται εἰς αὐτοὺς ἡ ἐκλογὴ τῆς τάξεως, καθ’ ἣν θέλουν ἀποκτᾶσθαι τὰς διαφόρους γνώσεις, καὶ μόνος ἔλεγχος αὐτῶν εἶναι αἱ ἐξετάσεις, τὰς ὁποίας πρέπει νὰ κάμουν, διὰ νὰ ἀναβοῦν εἰς ἀκαδημαϊκὸν βαθμὸν, καὶ νὰ λάβουν θέσιν δημόσιον.
Ἕκαστος φοιτητὴς χρεωστεῖ ἀπὸ τῆς ἡμέρας τῆς ἐγγραφῆς του νὰ ὑποτάσσεται εἰς ὅλας τῆς ἐσωτερικῆς του καταστήματος διατάξεις καὶ εἰς τὰς ἀρχὰς αὐτοῦ. Διὰ δὲ ἀπείθειαν, ἢ παραβάσεις τῶν κανονισμῶν τοῦ πανεπιστημίου, τιμωρεῖται κατὰ τοὺς ἐκδοθησομένους μετ’ ὀλίγον ἀκαδημαϊκοὺς νόμους, χωρὶς νὰ παραβλάπτεται ἐκ τούτου ἡ δικαιοδοσία τῶν πολιτικῶν καὶ ποινικῶν νόμων, εἰς τοὺς ὁποίους καὶ οἱ φοιτηταὶ ὑπόκεινται ὡς ἕκαστος πολίτης.
Ὁ δέκα ἡμέρας μετὰ τὴν ἔναρξιν τῆς ἑξαμηνίας μὴ ἐγγραφεὶς εἴς τι μάθημα, δὲν δύναται πλέον νὰ ἐγγραφῇ εἰς αὐτὸ δι’ ὅλην τὴν ἑξαμηνίαν· ὁ δὲ ἐλλείψας τὴν ἡμισείαν ἑξαμηνίαν, θεωρεῖται ὡς χρηματίσας ἀπὼν εἰς ὅλον αὐτῆς τὸ διάστημα.
Οἱ φοιτηταὶ καθυποβάλλονται εἰς μίαν καὶ μόνην ἐξέτασιν κατὰ τὴν ἔξοδόν των ἀπὸ τὸ πανεπιστήμιον. Κατὰ τὴν ἐξέτασιν ταύτην, γινομένην ἐνώπιον τῶν συνελθόντων καθηγητῶν τῆς ἀνηκούσης σχολῆς, καὶ περὶ τῆς ἐποχῆς καὶ τῶν λεπτομεριῶν τῆς ὁποίας αἱ διατυπώσεις θέλουν περιέχει τοὺς ἀκριβεῖς ὅρους, ἐξετάζονται οἱ φοιτηταί εἰς ὅλα τὰ ἀντικείμενα, τ’ ἀπαρτίζοντα τὸν κλάδον, δι’ οὗ ὁ φοιτητής προσδιορίζει ἑαυτὸν, καὶ χρεωστοῦν νὰ ἐμφανίσουν ἔκθεσιν εἰς τὸ ἀρχαῖον ἑλληνικὸν περὶ ἑνός τινος ἀντικειμένου τοῦ αὐτοῦ κλάδου, καὶ νὰ συζητήσωσι διὰ στόματος τὰ εἰς αὐτὴν ἐμπεριεχόμενα. Αἱ τοιαῦται ἐκθέσεις κατατίθενται καθ’ ὕλην διῃρημέναι εἰς τὰ ἀρχεῖα τοῦ πανεπιστημίου.
Ὁ μὴ θέλων νὰ ἐξετασθῇ, λαμβάνει κατ’ αἴτησίν του μετὰ τὴν ἀποπεράτωσιν τῆς σπουδῆς του ἐνσφράγιστον ἀποδεικτικὸν, περιέχον
α′. Ὄνομα, ἡλικίαν, τόπον γεννήσεως τοῦ φοιτητοῦ.
β′. Ὄνομα τοῦ γυμνασίου εἰς τὸ ὁποῖον ἐσπούδασε, ἀναφερομένων τῶν ἀποδεικτικῶν περὶ τοῦ χρόνου, τῶν προόδων καὶ τῆς διαγωγῆς αὐτοῦ, ἢ τὸ ἀποτέλεσμα τῶν ἐξετάσεων, τὰς ὁποίας ὑπέστη κατὰ τὴν εἴσοδον αὐτοῦ εἰς τὸ πανεπιστήμιον·
γ′. Τὴν δήλωσιν τοῦ καιροῦ, ἐξ ὅτου ἐμβῆκεν εἰς τὸ πανεπιστήμιον.
δ′. Ἀποδεικτικὸν ἠθῶν·
ε′. Αποδεικτικὸν ἐπιμελείας·
Εἰς τὸ δεξιὸν μέρος θέλει φέρει τὴν σφραγίδα καὶ τὴν ὑπογραφὴν τοῦ πρυτάνεως, εἰς δὲ τὸ ἀριστερὸν τοῦ σχολάρχου τῆς ἀνηκούσης σχολῆς, καὶ τὴν ὑπογραφὴν τοῦ γραμματέως.
Τὸ περιεχόμενον τῶν ἀποδεικτικῶν τούτων θέλει ἐγγράφεσθαι εἰς ἰδιαίτερον βιβλίον, κρατούμενον ὑπὸ τοῦ γραμματέως, ἐπιτηροῦντος ἀμέσως τοῦ πρυτάνεως, ὅστις τὸ ἀριθμεῖ καὶ μονογραφεῖ, καὶ διατηρεῖ εἰς τὸ μυστικὸν, καθόσον ἀφορᾷ τὴν περὶ ἠθῶν καὶ ἐπιμελείας μαρτυρίαν. Ὁ ἀπολέσας τὸ πρωτότυπον ἀποδεικτικὸν, δύναται νὰ λάβῃ αὐτὸ ἐκ τοῦ βιβλίου τούτου.
Ὁ εὐδοκιμήσας εἰς την ἀπολυτήριον ταύτην ἐξέτασιν, εἰμὲν διέτρεξε τὸ ἐν τῷ πανεπιστημίῳ στάδιον εἰς τριετίαν, λαμβάνει δίπλωμα προλύτου.
Τὰ διπλώματα ταῦτα ὑπογράφονται ὑπὸ τοῦ πρυτάνεως, προσυπογραφομένου τοῦ γραμματέως, καὶ ἐπιτιθεμένης τῆς σφραγίδος, φερούσης, ἐν μὲν τῷ μέσῳ τὰ βασιλικὰ Ἡμῶν παράσημα, πέριξ δὲ τὰς λέξεις βασιλικὸν Πανεπιστήμιον Ὄθωνος.
Περὶ ὁρισμῶν περὶ μικροτέρων ἀκαδημαϊκὸν βαθμῶν, καὶ καθόσον οὗτοι, καὶ ὁ βαθμὸς τοῦ προλύτου, ἀπαι[ρ]οῦνται, διὰ ν’ ἀπολαύσῃ τις δημόσιόν τινα θέσιν ἐπεφυλάχθημεν νὰ ὁρίσωμεν εἰς τὰς διατυπώσεις τοῦ πανεπιστημίου, καὶ εἰς τὸ διάταγμα τὸ περὶ ἐξετάσεως τῶν [δι]ὰ τὴν δημόσιον ὑπηρεσίαν.
Τὰ περὶ ἐπιμελείας, ἀκριβοῦς καὶ προσεκτικῆς φοιτήσεως, καὶ προόδων, ἀπὸ τοὺς μαθητὰς ζητούμενα ἀποδεικτικὰ, δίδονται ἀπὸ τοὺς καθηγητὰς μόνον ἰδιαιτέρως.
Εἰς ἕκαστον ἡμεδαπὸν ἐπιτρέπεται νὰ φοιτᾷ εἰς ξένα πανεπιστήμια, ἄνευ ἰδιαιτέρας ἀδείας τῆς Κυβερνήσεως· ἀλλ’ ἄν ποτε ζητήσῃ δημόσιον ὑπηρεσίαν ὑποχρεοῦται ν’ ἀποδείξῃ, ὅτι διέμεινεν εἰς τὸ ξένον πανεπιστήμιον τὸν εἰς τὸ παρὸν διάταγμα ὁριζόμενον χρόνον, καὶ προσέτι ἓν ἔτος τοὐλάχιστον εἰς τὸ πανεπιστήμιον τῆς Ἑλλάδος.
Αἱ χρηματικαὶ συνεισφοραὶ τῶν φοιτητῶν εἰς τὸ πανεπιστήμιον εἶναι, ἐκτὸς τοῦ κατὰ τάξιν χαρτοσήμου, αἱ ἀκόλουθοι·
α) Διὰ τὴν ἐγγραφὴν, καὶ διὰ τὸ δικαίωμα τῆς χρήσεως τῶν ἐπιστημονικῶν συλλογῶν, θέλουν πληρόνει ἀνὰ δέκα δραχμάς.
β) Δίδακτρα μέτρια, μὴ ὑπερβαίνοντα τὰς 40, καὶ μὴ ἐλλαττούμενα τῶν 10 δραχμῶν κατ’ ἔτος διὰ τὰς ἰδιαιτέρας παραδόσεις· προσδιοριζόμενα δὲ δι’ ἕκαστον μάθημα εἰς τὸ ἐτησίως ἐκδιδόμενον πρόγραμμα·
γ) Πληρωμὴ ποσότητος, προσδιορισθησομένην ἀκριβέστερον, διὰ τὰ ἀπολυτήρια καὶ τοὺς ἀκαδημαϊκοὺς βαθμούς·
Ἐὰν μάθημα, διὰ τὸ ὁποῖον ἐπληρώθησαν δίδακτρα, διακοπῇ ἀπὸ τὸν καθηγητὴν, ἢ τὸν διδάσκαλον, πρὶν παρέλθῃ τὸ πρῶτον ἥμισυ τῆς ἑξαμηνίας, καὶ δὲν δύναται νὰ γίνῃ αὐτοῦ ἐξακολούθησις, τότε τὰ δίδακτρα θέλουν ἀποδίδεσθαι πρὸς τοὺς φοιτητάς.
Αἱ ὁριστικαὶ διατυπώσεις τοῦ πανεπιστημίου, καὶ τῶν σχολῶν, θέλουν περιέχει ὁρισμοὺς περὶ τῶν δωρεὰν (δημοσίως) παραδιδομένων μαθημάτων, ὡσαύτως καὶ περὶ τῆς χρήσεως τῶν συναζομένων δικαιωμάτων ἀπὸ τὰς ἐγγραφὰς, τοὺς προβιβασμοὺς, καὶ τὰ ἀπολυτήρια διπλώματα.
Τῶν διδάκτρων, καὶ, κατὰ περιστάσεις, τοῦ δικαιώματος τῆς ἐγγραφῆς, δύνανται ν’ ἀπαλλαχθῶσιν οἱ φοιτηταὶ, κατὰ πρότασιν τοῦ ἀκαδημαϊκοῦ συμβουλίου ὁσάκις φέρουν ἀποδείξεις τῶν ἐπιτοπίων ἀρχῶν τοῦ μέρους, ὅπου διατρίβουσι, περὶ τῆς πενίας των.
Τ’ ἀποδεικτικὰ ταῦτα θέλουν περιέχει.
α) Ὄνομα καὶ κατοικίαν τοῦ αἰτοῦντος·
β) Κατάστασιν ἢ ἐπάγγελμα τῶν γονέων·
γ) Ἂν ὁ πατὴρ, ἢ ἡ μήτηρ, ἢ οἱ δύο, ἀπέθανον·
δ) Τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ζώντων ἀδελφῶν, καὶ ἂν οὗτοι ἔχωσι τὰ πρὸς τὸ ζῇν, ἢ ὄχι·
ε) Τὴν ποσότητα τῆς περιουσίας τοῦ αἰτοῦντος, καθόσον αὕτη εἰμπορεῖ νὰ γνωστοποιηθῇ δι’ ἐξετάσεως·
στ) Τὴν ἐκ μισθοῦ κτλ. πρόσοδον·
ζ) Τὴν ποσότητα τῶν χρεῶν αὐτοῦ.
Ὅστις φοιτητὴς ἐπὶ τῇ βάσει τοιούτου ἀποδεικτικοῦ ζητεῖ τὴν τῶν διδάκτρων ἀπαλλαγὴν, θέλει, κατὰ τὴν ἔγγραψον αὐτοῦ, παρουσιάζει αὐτὸ εἰς ἕκαστον τῶν καθηγητῶν, εἰς τοῦ ὁποίου τὸ μάθημα καταγράφεται.Καὶ μὴ ἐγγραφεὶς φοιτητὴς δύναται νὰ ἀκολουθήσῃ ὡς ἀκροατὴς τὰ μαθήματα, λαμβἀνων ἐπὶ πληρωμῇ τοῦ διδάκτρου γραμμάτιον εἰσόδου, καὶ εἰς τὸ τέλος τῆς σειρᾶς διὰ δραχμὴν πάλιν ἀποδεικτικὸν τοῦ καθηγητοῦ.
Ὁ βουλόμενος ἀκροατὴς, δύναται νὰ ἐξετασθῇ· περὶ τοῦ ἀποτελέσματος τῆς ἐξετάσεως λαμβάνει ἀποδεικτικὰ ἀπὸ τὸ πανεπιστήμιον, τὰ ὁποῖα αὐτὰ μὲν καθ’ ἑαυτὰ οὐδεμίαν ἔχουν ἰσχὺν, ἀλλὰ συνοδεύοντα ἄλλα διπλώματα ἐπαυξάνουν αὐτῶν τὴν ἀξίαν.
Τὸ πανεπιστήμιον ὑπόκειται εἰς τὴν ἄμεσον ἐπιτήρησιν τῆς Ἡμετέρας ἐπὶ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν κτλ. Γραμματείας, λαμβάνει παρ’ αὐτῆς τὰς ἀνηκούσας διακοινώσεις καὶ πέμπει πρὸς αὐτὴν τὰς ἰδίας αὐτοῦ ἐκθέσεις. Ἡ διεύθυνσις καὶ ἀστυνομία τοῦ πανεπιστημίου ἀνατίθεται εἰς ἕνα πρύτανιν (recteur), ἑκάστης δὲ σχολῆς εἰς ἕνα σχολάρχην (doyeu). Τούτους δὲ θέλομεν διορίσει ἡμεῖς κατ’ ἀρχὰς μεταξὺ τῶν καθηγητῶν τοῦ πανεπιστημίου· ἀλλ’ εἰς τὸ ἑξῆς, ὁ μὲν πρύτανις θέλει ἐκλέγεσθαι κατ’ ἔτος δι’ ἀπολύτου πλειοψηφίας ἀπὸ τοὺς καθηγητὰς, προτεινομένων δύο ὀνομάτων εἰς τὴν Ἡμετέραν ἐκλογὴν, οἱ δὲ σχολάρχαι ἐκλέγονται ἀπὸ τὰς σχολάς των διὰ πλειοψηφίας.
Ὁ πρύτανις ἔχει τὴν ὑπερτάτην ἐπιτήρησιν τῶν ὑποθέσεων τοῦ πανεπιστημίου, καθόσον εἶναι ὑπόχρεως πρὸς τοῦτο, ἐπιμελούμενος, ὥστε νὰ φυλάττεται πάντοτε ἡ ἀπαιτουμένη ἁρμονία καὶ σύμπνοια, καὶ νὰ ἐκτελῶνται κατὰ γράμμα αἱ περὶ πανεπιστημίου ὁδηγίαι καὶ διατάξεις.
Ἐπὶ φοιτητῶν ξένων, καὶ μὴ ἐχόντων ἐντὸς τῆς πόλεως τοῦ πανεπιστημίου γονεῖς, πλησίον συγγενεῖς, ἢ ἐπιτρόπους χρεωστεῖ νὰ ἐπαγρυπνῇ ὁ πρύτανις, εἰδοποιῶν τοὺς οἰκείους αὐτῶν, ὁσάκις τοὺς βλέπει παρεκτρεπομένους τῆς ὁδοῦ τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς εὐπρεπείας. Διὰ τοῦτο θέλει θεωρεῖ ὡς ἓν τῶν χρεῶν του νὰ γνωρίζῃ τὰς σχέσεις, τὰς συναναστροφὰς, τοὺς γνωρίμους, κτλ., τῶν φοιτητῶν.
Ἐν περιπτώσει ἀμελείας, ἢ ἄλλης τινος παρεκτροπῆς ἀπὸ μέρους τοῦ καθηγητοῦ, ὁ πρύτανις ἀναφέρεται εἰς τὴν Γραμματείαν τῆς Δημοσίου Ἐκπαιδεύσεως.
Εἰς τοὺς παρεκτραπέντας μαθητὰς ἐντὸς τοῦ καταστήματος δύναται νὰ ἐπιβάλλῃ ὁ πρύτανις, ἐπιφυλαττομένων καὶ τῶν διατάξεων τοῦ ποινικοῦ νόμου, τὰς ἀκολούθους ποινάς.
α) Ἐπίπληξιν ἰδιαιτέρως·
β) Ἐπίπληξιν ἐνώπιον τοῦ συμβουλίου τοῦ πανεπιστημίου·
γ) Κράτησις ἐντὸς τοῦ καταστήματος μέχρις 24 ὡρῶν.
Διὰ πταίσματα, ἀπαιτοῦντα βαρυτέρας ποινὰς, ἀναφέρεται πρὸς τὸ ἀκαδημαϊκὸν συμβούλιον.
Ὁ πρύτανις συγκαλεῖ, τοὐλάχιστον ἅπαξ τοῦ μηνὸς εἰς συνεδρίασιν τὸ συμβούλιον τοῦ πανεπιστημίου καὶ συσκέπτεται μετ’ αὐτῶν περὶ τῶν συμφερόντων τοῦ καταστήματος, καὶ μάλιστα περὶ τῆς ἠθικῆς διαγωγῆς τῶν μαθητῶν, καὶ περὶ τῶν σφαλμάτων, τὰ ὁποῖα δὲν ἀνετέθησαν εἰς τὴν κρίσιν αὐτοῦ.
Τὸ πρωτόκολλσν τῆς συνεδριάσεως τούτων θέλει φυλάττεσθαι εἰς τὰ ἀρχεῖα τοῦ πανεπιστημίου, τὸ δὲ ἀποτέλεσμα αὐτῶν θέλει καθυποβάλλεσῦαι εἰς τὸν Γραμματέα τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ τῆς Δημοσίου Ἐκπαιδεύσεως χωρὶς τὴν συναίνεσιν τοῦ ὁποίου δὲν συγχωρεῖται νὰ ἐκτελῶνται αἱ ποινικαὶ ἀποφάσεις τοῦ συμβουλίου, ὅταν καταδικάζωσιν εἰς κράτησιν περισσοτέραν τῶν τεσσάρων ἑβδομάδων, ἢ εἰς παντελῆ ἀποβολὴν ἐκ τοῦ πανεπιστημίου.
Περὶ τοῦ διορισμοῦ ἑνὸς Βασιλικοῦ ἐπιτρόπου, ἢ ἐπιτροπῆς, ἐπιφυλαττόμεθα νὰ ἀποφασίσωμεν.
Τὸ συμβούλιον τοῦ πανεπιστημίου σύγκειται ἀπὸ τὸν νῦν πρύτανιν καὶ ἀπὸ τὸν πρώην, ἀπὸ τοὺς τέσσαρας σχολάρχας, καὶ ἀπὸ τρεῖς ἄλλους καθηγητάς. Ὁ εἷς ἐκ τῶν τελευταίων ἀλλάξει κατ’ ἔτος,
Εἰς τὰς συνεδριάσεις τοῦ συμβουλίου προεδρεύει ὁ πρύτανις, καὶ ἰσοψηφίας οὔσης, ἀποφασίζει ἡ ψῆφός του.
Τρεῖς μῆνας, πρὶν τελειώσῃ τὸ ἔτος τῶν μαθημάτων, συγκαλεῖ ὁ πρύτανις τὴν ὁλομέλειαν τῶν τακτικῶν καθηγητῶν, ἥτις ὑπὸ τὴν προεδρίαν του ἐκλέγει διὰ πλειοψηφίας.
α) Δύο ὑποψηφίους διὰ τὴν πρυτανίαν τοῦ ἑπομένου ἔτους (κατὰ τὸ ἄρθρ. 28) καὶ
β) Διαιρουμένη εἰς σχολὰς, τοὺς τέσσαρας σχολάρχας διὰ τὸ ἐρχόμενον ἔτος.
Διὰ νὰ ἔχωσι κῦρος αἱ ἐκλογαὶ αὗται ἀπαιτεῖται νὰ ψηφηφορήσουν τὰ δύο τρίτα τοὐλάχιστον τῶν ἐχόντων τὸ δικαίωμα, ὄντος ἑκάστου αὐτῶν ὑποχρέου νὰ μὴ λείψῃ ἀπὸ τὴν συνέλευσιν τῆς ἐκλογῆς χωρὶς κατεπειγούσης ἀνάγκης. Ὅταν δὲ οἱ παρ’ αὐτοῦ ἐγγράφως ἐκτεθέντες λόγοι κριθῶσιν εὔλογοι παρὰ τῆς συνελεύσεως, τότε γίνεται δεκτὸν τὸ παρ’ αὐτοῦ ἐπισυναπτόμενον ἐν τῷ γράμματι ψηφοδέλτιον.
Μέχρι δὲ νεωτέρας διατάξεως, ἐπιτρέπομεν εἰς τοὺς καθηγητὰς, τόσον τοὺς ἐπιτιμίους, ὅσον καὶ τοὺς ἐκτάκτους, νὰ ἔχωσιν ἕδραν καὶ ψῆφον ἐν τῇ συνελεύσει ταύτῃ, ὡσαύτως καὶ τὸ δικαίωμα τοῦ ἐκλέγεσθαι εἰς τὰ ἀκαδημαϊκὰ ἀξιώματα.
Τὴν ἐν τῷ προλαβόντι ἄρθρῳ δηλωθεῖσαν συνέλευσιν συγκαλεῖ ὁ πρύτανις ὡσαύτως καὶ ἐν τέλει τοῦ ἔτους τῶν μαθημάτων.
α′. Διὰ νὰ δώση λόγον περὶ της διοικήσεώς του, καὶ περὶ των ἀκαδημαϊκῶν συμβάντων, τῶν ἐν τῷ διαστήματι τούτῳ.
β′. Διὰ νὰ δώση ἀφορμὴν εἰς τὴν ἐκλογὴν νέου συμβούλου (κατὰ τὸ ἄρθρ. 34), καὶ εἰς τὴν ἐκλογὴν δύο ἢ τριῶν, νέων συμβούλων, ἐν περιστάσει, ὅτε δηλ. ἤθελον διορισθῆ διὰ τὸ ἑπόμενον ἔτος εἷς, ἢ καὶ δύο, ἀπὸ τοὺς μὴ ἀλλαχθέντας εἰς πρύτανιν, ἢ σχολάρχην· καὶ
γ′. Διά νὰ κάνῃ τὴν παραίτησιν τοῦ ἀξιώματός του, καὶ νὰ εἰσάξῃ τὸν διάδοχόν του εἰς αὐτό.
Τρεῖς μῆνας πρὸ τοῦ τέλους τοῦ ἔτους τῶν μαθημάτων συνέρχονται καὶ αἱ σχολαὶ, κατ’ ἰδίαν ἑκάστη, διὰ νὰ προσδιορίσουν ὑπὸ τὴν προεδρίαν τοῦ σχολάρχου τὸν κύκλον τῶν ἐντὸς αὐτῶν παραδοθησομένων μαθημάτων κατὰ τὸ προσεχὲς ἔτος.
Τὰ προγράμματα τῶν διαφόρων σχολῶν συναθροίζων ὁ πρύτανις, καθυποβάλλει εἰς τὴν Γραμματείαν τῆς Δημοσίου Ἐκπαιδεύσεως, καὶ γενομένης τῆς ἐγκρίσεως, τὰ δημοσιεύει διὰ τοῦ τύπου.
Ὁμοίως θέλει συγκαλεῖ ἕκαστος σχολάρχης τὴν ἰδίαν σχολὴν εἰς συνέλευσιν, ὁσάκις τὸ θεωρεῖ ἀναγκαῖον, ἢ ὁσάκις δύο μέλη τῆς σχολῆς προτείνωσι περὶ τούτου, διὰ νὰ συσκεφθοῦν περὶ τῶν συμφερόντων εἰς τὴν σχολήν.
Ἐκτὸς τούτου, διὰ νὰ δύναται ὁ φοιτητὴς, εἰσερχόμενος εἰς τὸ πανεπιστήμιον, νὰ λάβῃ γνῶσιν τῶν προκειμένων σπουδῶν, ἑκάστη σχολὴ θέλει συντάττει σύντομον διδασκαλὶαν περὶ τοῦ ἀριθμοῦ, τῆς σχέσεως καὶ τῆς μεθόδου, τῶν εἰς αὐτὴν ἀνηκουσῶν ἐπιστημῶν, ἡ δὲ διδασκαλία αὕτη θέλει δίδεσθαι εἰς ἕκαστον φοιτητὴν, ὅταν ἐγγράφηται.
Ὁ κατὰ καιρόν πρύτανις θέλει ἔχει, ἐφ’ ὅσον διαρκεῖ ἡ ὑπηρεσία του, βαθμὸν συυβούλου τῆς ἐπικρατείας καὶ ἐπιμίσθιον 100 δραχμῶν κατὰ μῆνα.
Διὰ τὴν ἐσωτερικὴν διάταξιν τοῦ πανεπιστημίου, καὶ τῶν σχολῶν αὐτοῦ, θέλουσι συνταχθῆ καὶ καθυποβληθῆ εἰς τὴν Ἡμετέραν ἔγκρισιν ἰδιαίτεροι κανονικοὶ ὁρισμοὶ, ἔχοντες βάσιν τὸ παρὸν διάταγμα, καὶ τὰς ὑπαρχούσας νομικὰς διατάξεις.
Ἐκτὸς τῶν κυριακῶν, καὶ τῶν διατεταγμένων ἑορτῶν, δέν γίνεται κἀμμία διακοπὴ τῶν μαθημάτων.
Αἰ φθινοπωριναὶ ἀνακωχαὶ διαρκοῦν ἀπὸ 15 Ἰουλ. ἕως 1 Ὀκτωβ., καὶ τοῦ Πάσχα ἀπὸ τὴν ἀρχὴν τῆς μεγάλης ἑβδομάδος μέχρι τῆς δευτέρας τῆς μετὰ τὸ Πάσχα ἑβδομάδος.
Ἐπειδὴ τόγε νῦν ἔχον δὲν δύνανται νὰ συμπληρωθῶσιν ὅλαι αἱ σχολαὶ, διὰ τοῦτο τὸ πανεπιστήμιον θέλει τελειοποιεῖσθαι βαθμηδὸν ἀναλόγως πρὸς τὰς παρούσας ἤδη εὐκολίας.
Εἰς τὴν Ἡμετέραν ἐπὶ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ τῆς Δημοσίου Ἐκπαιδεύσεως Γραμματείαν τῆς Ἐπικρατείας ἀνατίθεται ἡ δημοσίευσις καὶ ἐκτέλεσις τοῦ παρόντος διατάγματος, ἐκδοθησομένου καὶ εἰς τὴν ἐφημερίδα τῆς Κυβερνήσεως, καὶ εἰς ἰδιαίτερα ἀντίτυπα.
- Ἐν Ἀθήναις, τὴν 14 (26) Ἀπριλίου 1837.
ΟΘΩΝ.
Ὁ ἐπὶ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ τῆς Δημοσίου Ἐκπαιδεύσεως
Γραμματεὺς τῆς Ἐπικρατείας Α. ΠΟΛΥΖΩΪΔΗΣ.
Τὴν 3 (15) Μαΐου ε. ε. ἡμέραν δευτέραν θέλει γίνεται ἡ πρώτη ἔναρξίς τοῦ ἑλληνικοῦ πανεπιστημίου ὌΘΩΝΟΣ. Προσκαλοῦνται ἑπομένως ὅσοι ἐπιθυμοῦν νὰ μαθητεύσωσιν εἰς μίαν τῶν σχολῶν αὐτοῦ νὰ ἐμφανισθῶσιν εἰς τὸν ἀνήκοντα σχολάρχην διὰ νὰ ἐγγραφῶσιν.
- Ἐν Ἀθήναις, τὴν 26 Ἀπριλίου 1837.
Ὁ ἐπὶ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ τῆς Δημοσίου Ἐκπαιδεύσεως
Γραμματεὺς τῆς Ἐπικρατείας Α. ΠΟΛΥΖΩΪΔΗΣ.