Σύνταγμα της Κρητικής Πολιτείας

Σύνταγμα της Κρητικής Πολιτείας
Κρητική Πολιτεία


ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΖΑΪΜΗΣ
ΥΠΑΤΟΣ ΑΡΜΟΣΤΗΣ ΕΝ ΚΡΗΤΗι


Κυροῦντες τὸ ὑπὸ τῆς Βʹ. τῶν Κρητῶν Συνελεύσεως ψηφισθὲν Σύνταγμα τῆς Κρητικῆς Πολιτείας.

Αʹ.) Διατάσσομεν τὴν διὰ τῆς Ἐπισήμου Ἐφημερίδος δημοσίευσιν αὐτοῦ ὡς ἕπεται:




ΣΥΝΤΑΓΜΑ

ΤΗΣ

ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ


ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Αʹ.

Γενικαὶ Διατάξεις

Ἄρθρον 1.

Ἡ Νῆσος Κρήτη μετὰ τῶν παρακειμένων αὐτῇ νησιδίων ἀποτελεῖ ἐντελῶς αὐτόνομον Πολιτείαν κατὰ τοὺς ἀποφασισθέντας ὑπὸ τῶν τεσσάρων Μεγάλων Δυνάμεων ὅρους.

Τὸ ἔδαφος τῆς Κρητικῆς Πολιτείας εἶναι ἀναπαλλοτρίωτον, οὐδ' ἐπιτρέπεται ἡ σύστασις δουλείας ἐπ' αὐτοῦ.

Ἄρθρον 2.

Ἡ ἐπικρατοῦσα θρησκεία ἐν Κρήτῃ εἶναι ἡ τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου τοῦ Χριστοῦ ἐκκλησίας.

Ἕκαστος εἶναι ἐλεύθερος νὰ πρεσβεύῃ οἱονδήποτε θρήσκευμα προτιμᾷ. Ὁ προσηλυτισμὸς ἀπαγορεύεται. Ἀλλ' ἡ ἀπαγόρευσις αὕτη δὲν δύναται νὰ χρησιμεύῃ ὡς πρόφασις ὅπως περιορίζηται παρανόμως ἡ ἐλευθερία ἀτόμων ὁμολογούντων δημοσίᾳ οἱονδήποτε θρήσκευμα.

Ἡ διαφορὰ τοῦ θρησκεύματος οὐδόλως ἐπηρεάζει τὴν κτῆσιν ἢ ἀπώλειαν ἢ τὴν ἄσκησιν οἱουδήποτε προσωπικοῦ ἢ ἐμπραγμάτου δικαιώματος, οὐδ' ἀπαλλάττει νομίμου ὑποχρεώσεως.

Ἄρθρον 3.

Ἡ ἐξωτερικὴ λατρεία πάντων τῶν ἀνεγνωρισμένων θρησκευμάτων εἶναι ἐλευθέρα καὶ προστατεύεται ὑπὸ τῆς Πολιτείας ἐφ' ὄσον συμμορφώνεται πρὸς τοὺς νόμους καὶ τοὺς ἀστυνομικοὺς κανονισμούς.

Ἄρθρον 4.

Ἡ ἄμυνα τῆς χώρας καὶ ἡ τήρησις τῆς ἐσωτερικῆς τάξεως ἀνατίθεται εἰς σῶμα ἐγχωρίου πολιτοφυλακῆς καὶ χωροφυλακῆς.

Ἡ ἐν τῇ πολιτοφυλακῇ ὑπηρεσία εἶναι ὑποχρεωτική.

Οἱ ἐν τῇ πολιτοφυλακῇ καὶ χωροφυλακῇ ὑπηρετοῦντες δὲν ἔχουσι δικαίωμα ψήφου καὶ ὀφείλουσι νὰ τηρῶσιν αὐστηρῶς πολιτικὴν ουδετερότητα.

Ἄρθρον 5.

Μετὰ τὴν ἀναχώρησιν τῶν στρατῶν τῆς παρούσης κατοχῆς ξένος στρατὸς δὲν δύναται νὰ σταθμεύῃ ἐπὶ τοῦ Κρητικοῦ ἐδάφους, οὐδὲ νὰ διέλθῃ δι' αὐτοῦ, ἄνευ πρὸς τοῦτο νόμου.

Ἄρθρον 6.

Ἐπίσημος γλῶσσα τῆς Κρητικῆς Πολιτείας εἶναι ἡ Ἑλληνική.

Ἄρθρον 7.

Ἡ προσωπικὴ ἐλευθερία εἶναι ἀπαραβίαστος· οὐδεὶς καταδιώκεται, συλλαμβάνεται, φυλακίζεται ἢ ἄλλως περιορίζεται εἰμὴ ὁπόταν καὶ ὅπως ὁ νόμος ὁρίζῃ.

Ἄρθρον 8.

Ἐξαιρουμένου τοῦ ἐπ' αὐτοφώρῳ ἀδικήματος οὐδεὶς συλλαμβάνεται οὐδὲ φυλακίζεται ἄνευ ᾐτιολογημένου δικαστικοῦ ἐντάλματος, τὸ ὁποίον πρέπει νὰ κοινοποιηθῇ κατὰ τὴν στιγμὴν τῆς συλλήψεως ἢ προφυλακίσεως. Ὁ ἐπ' αὐτοφώρῳ ἢ δι' ἐντάλματος συλλήψεως κρατηθεὶς προσάγεται ἄνευ ἀναβολῆς εἰς τὸν ἁρμόδιον ἀνακριτήν, ὅστις ὀφείλει ἐντὸς τὸ πολὺ τριῶν ἡμερῶν ἀπὸ τῆς προσαγωγῆς του εἴτε νὰ ἀπολύσῃ αὐτὸν εἴτε νὰ ἐκδώσῃ κατ' αὐτοῦ ἔνταλμα φυλακίσεως. Παρελθουσῶν τῶν τριῶν ἡμερῶν χωρὶς νὰ ἐκδοθῇ ὑπὸ τοῦ ἀνακριτοῦ ἔνταλμα φυλακίσεως, πᾶς δεσμοφύλαξ ἢ ἄλλος ἐπιτετραμμένος τὴν κράτησιν τοῦ συλληφθέντος, εἴτε πολιτικὸς ὑπάλληλος εἶναι, εἴτε στρατιωτικός, ὀφείλει νὰ ἀπολύσῃ αὐτὸν παραχρῆμα. Οἱ παραβάται τῶν ἀνωτέρω διατάξεων τιμωροῦνται ἐπὶ παρανόμῳ κατακρατήσει, καταδικάζονται δὲ καὶ εἰς ἱκανοποίησιν ὑπὲρ τοῦ κρατηθέντος δραχμῶν 10 – 200 δι' ἑκάστην ἡμέραν παρανόμου κρατήσεως, ἐπιφυλασομένης καὶ πάσης ἄλλης νομίμου ἀποζημιώσεως.

Ἄρθρον 9.

Ἐπὶ πολιτικῶν ἀδικημάτων δύναται τὸ Συμβούλιον τῶν Πρωτοδικῶν τῇ αἰτήσει τοῦ προφυλακισθέντος, νὰ ἐπιτρέψῃ τὴν ἀπόλυσιν τούτου ἐπὶ ἐγγυήσει, ὁριζομένῃ διὰ δικαστικοῦ βουλεύματος, καθ' οὗ ἐπιτρέπεται ἔνδικος προσβολή. Οὐδέποτε ἐπὶ τῶν ἐγκλημάτων τούτων ἡ προφυλάκισις δύναται νὰ παραταθῇ πέραν τῶν δύο μηνών ἄνευ δικαστικοῦ βουλεύματος, ὑποκειμένου καὶ τούτου εἰς ἔνδικον προσβολήν, οὐδὲ μετὰ τὸ βούλευμα πέραν τῶν τριῶν μηνῶν. Ἐπὶ πολιτικῶν ἀδικημάτων τοῦ τύπου προφυλάκισις δὲν συγχωρεῖται ἐκτὸς ἐὰν φέρωσι χαρακτῆρα κακουργήματος.

Ἄρθρον 10.

Ποινὴ δὲν ἐπιβάλλεται ἄνευ νόμου ὁρίζοντος προηγουμένως αὐτήν.

Ἄρθρον 11.

Βάσανοι καὶ γενικὴ δήμευσις ἀπαγορεύονται. Ἡ θανατικὴ ποινὴ ἐπὶ πολιτικῶν ἐγκλημάτων, ἐκτὸς τῶν συνθέτων, καταργεῖται.

Ἄρθρον 12.

Ἡ σωματεμπορία ἀπαγορεύεται. Ἀργυρώνητος ἢ δοῦλος λογίζεται ἐλεύθερος, ἅμα πατήσας τὸ Κρητικὸν ἔδαφος.

Ἄρθρον 13.

Οὐδεὶς ἀφαιρεῖται ἄκων τοὺς παρὰ τοῦ νόμου ὡρισμένους εἰς αὐτὸν δικαστάς.

Ἄρθρον 14.

Τὸ ἀπόρρητον τῆς ἀλληλογραφίας εἶναι ἀπαραβίαστον. Χρῆσις αὐτῆς συγχωρεῖται μόνον συναινοῦντος τοῦ παραλήπτου, κατάσχεσις δ' ὄταν μετὰ τὴν περιέλευσιν αὐτῆς εἰς τὸν παραλήπτην, πρόκειται νὰ βεβαιωθῇ ἡ ἐνοχὴ τοῦ διὰ κοινὸν κακούργημα κατηγορουμένου.

Τὰ ἀποδεικτικὰ μέσα ἐπὶ ἀστυκῶν καὶ ἐμπορικῶν ὑποθέσεων κανονίζονται ὑπὸ τῶν σχετικῶν νόμων.

Ἄρθρον 15.

Ἡ κατοικία ἑκάστου εἶνε ἄσυλον. Οὐδεμία κατ' οἶκον ἔρευνα ἐνεργεῖται, εἰ μὴ ὅταν καὶ ὅπως ὁ νόμος διατάσσῃ.

Ἄρθρον 16.

Οἱ Κρῆτες οἱ ἀπολαύοντες τῆς ἐλευθέρας ἀσκήσεως τῶν πολιτικῶν αὐτῶν δικαιωμάτων δικαιοῦνται νὰ ἔχωσι πρὸς ἰδίαν ἄμυναν κατ' οἶκον ὅπλα, ἀπαγορευομένης τῆς ἄνευ ἀδείας ὁπλοφορίας κατὰ τὰς διατάξεις τῶν κειμένων νόμων.

Ἄρθρον 17.

Οὐδεὶς στερεῖται τῆς ἰδιοκτησίας του εἰμὴ λόγῳ δημοσίας ἀνάγκης προσηκόντως ἀποδεδειγμένης, ὅταν καὶ ὅπως ὁ νόμος διατάσσῃ, πάντοτε δὲ προηγουμένης ἀποζημιώσεως ἥτις ἐν περιπτώσει διαφωνίας, κανονίζεται δι' ἀποφάσεως τῶν τακτικῶν δικαστηρίων.

Εἰδικοὶ νόμοι κανονίζουσι τὰ τῆς ἰδιοκτησίας καὶ διαθέσεως τῶν μεταλλείων, ὀρυχείων, ἀρχαιολογικῶν θησαυρῶν καὶ ἱαματικῶν πηγῶν.

Οὐδὲν ἐπὶ τῶν παρακειμένων νησιδίων ἐμπράγματον δικαίωμα ἀποκτᾶται ἄνευ ἀδείας τῆς Κυβερνήσεως κατὰ τὴν μεταβίβασιν δὲ τοιούτων δικαιωμάτων ἡ Πολιτεία ἔχει δικαίωμα προτιμήσεως.

Ἄρθρον 18.

Ἕκαστος δύναται νὰ δημοσιεύῃ προφορικῶς, ἐγγράφως καὶ διὰ τοῦ τύπου τοὺς στοχασμούς του, τηρῶν τοὺς νόμους τῆς Πολιτείας. Ὁ τύπος εἶνε ἐλεύθερος. Ἕκαστος δὲ τῶν ἀπολαυόντων τῆς ἐλευθέρας ἀσκήσεως τῶν πολιτικῶν δικαιωμάτων του δικαιοῦται νὰ ἐκδίδῃ ἐφημερίδα, εἰδοποιῶν περὶ τούτου τὴν οἰκείαν Νομαρχίαν.

Ἡ λογοκρισία ὡς καὶ πᾶν ἄλλο προληπτικὸν μέτρον ἀπαγορεύεται. Ἀπαγορεύεται ὡσαύτως ἡ κατάσχεσις ἐφημερίδων καὶ ἄλλων ἐντύπων διατριβῶν, εἴτε πρὸ τῆς δημοσιεύσεως, εἴτε μετ' αὐτήν. Ἐπιτρέπεται δὲ κατ' ἐξαίρεσιν ἡ κατάσχεσις μετὰ τὴν δημοσίευσιν, ἕνεκεν προσβολῆς κατά τινος τῶν ἀνεγνωρισμένων καὶ ἐν τῇ Νήσῳ λατρευομένων θρησκειῶν, ἢ κατὰ τοῦ προσώπου τοῦ Ἀνωτάτου ἄρχοντος. Ἡ κατάσχεσις αἴρεται αὐτοδικαίως ἐὰν ἐντὸς τῆς ἐπιούσης δὲν ἐπικυρωθῇ διὰ δικαστικοῦ βουλεύματος. Ἔνδικος προσβολὴ κατὰ τοῦ βουλεύματος ἐπιτρέπεται εἰς μόνον τὸν δημοσιεύσαντα τὸ κατασχεθέν, οὐχὶ δὲ καὶ εἰς τὸν Εἰσαγγελέα.

Ἄρθρον 19.

Ἡ ἐκπαίδευσις εἶναι ἐλευθέρα, ἀρκεῖ νὰ ἀσκῆται ὑπὸ προσώπων κεκτημένων τὴν ὑπὸ τοῦ Νόμου ὁριζομένην ἱκανότητα καὶ χρηστότητα, ὑπὸ τὴν ἐπίβλεψιν δὲ τῆς ἁρμοδίας ἀρχῆς, ὅσον ἀφορᾷ τὰ χρηστὰ ἤθη, τὴν δημοσίαν τάξιν καὶ τὸ σέβας πρὸς τοὺς Νόμους τῆς Πολιτείας.

Ἡ Δημοτικὴ ἐκπαίδευσις εἶναι ὑποχρεωτικὴ καὶ παρέχεται δωρεάν.

Ἄρθρον 20.

Οὐδὲν εἶδος ἐργασίας, βιοτεχνίας ἢ γεωργίας δύναται νὰ ἀπαγορευθῇ, ἐφ' ὅσον δὲν ἀντίκειται εἰς τὴν δημοσίαν ἠθικὴν, τὴν ἀσφάλειαν ἢ ὑγείαν τῶν κατοίκων.

Ἄρθρον 21.

Δὲν ἐπιτρέπονται ἐν Κρήτῃ μονοπώλια, εἰμὴ τὰ διὰ Νόμου ἱδρυόμενα πρὸς αὔξησιν τῶν δημοσίων ἐσόδων ἢ πρὸς τὸ συμφέρον τῆς δημοσίας ἀσφαλείας ἢ τῆς δημοσίας ὑγείας.

Ἄρθρον 22.

Οἱ Κρῆτες εἶναι ἴσοι ἐνώπιον τοῦ Νόμου καὶ συννεισφέρουσιν ἀδιακρίτως εἰς τὰ δημόσια βάρη, ἀναλόγως τῆς περιουσίας ἢ τοῦ εἰσοδήματός των. Τὰ δημόσια ἀξιώματα εἶνε προσιτὰ εἰς πάντας τοὺς Κρῆτας ἀνεξαρτήτως θρησκεύματος, διανέμονται δὲ ἀναλόγως τοῦ πληθυσμοῦ τῶν δύο συνοίκων στοιχείων καὶ κατὰ λόγον τῆς ἱκανότητος καὶ χρηστότητος αὐτῶν κατὰ τοὺς περὶ τούτων εἰδικοὺς Νόμους. Εἰς τὰ δημόσια ἀξιώματα εἰσὶ δεκτοὶ μόνον οἱ ἰθαγενεῖς, ἐκτὸς τῶν περιπτώσεων καθ' ἃς ὁ νόμος ἐπιτρέπει τὴν πρόσληψιν μὴ τοιούτων.

Ἄρθρον 23.

Οἱ Κρῆτες ἔχουσι τὸ δικαίωμα τοῦ συνέρχεθαι ἡσύχως καὶ ἀόπλως· μόνον εἰς τὰς δημοσίας συναθροίσεις δύναται νὰ παρίσταται ἡ Ἀστυνομία. Ὑπαίθριος συνάθροισις δύναται ν' ἀπαγορευθῇ ἄν, ὡς ἐκ ταύτης, ἐπίκηται κίνδυνος εἰς τὴν δημοσίαν ἀσφάλειαν.

Ἄρθρον 24.

Οἱ Κρῆτες ἔχουσι τὸ δικαίωμα τοῦ συνεταιρίζεσθαι, ἐφ' ὅσον εἰς τὸν σκοπὸν τοῦ συνεταιρισμοῦ ἢ εἰς τὰ πρὸς ἐπίτευξιν τοῦ σκοποῦ τούτου μέσα δὲν ὑπάρχει τι τὸ παράνομον, ἀνήθικον ἢ ἐπικίνδυνον εἰς τὴν Πολιτείαν.

Ὁ νόμος κανονίζει τὴν ἄσκησιν τοῦ δικαιώματος τοῦ συνεταιρίζεσθαι, ἀποβλέπων εἰς τὴν τήρησιν τῆς δημοσίας ἀσφαλείας.

Ἄρθρον 25.

Ἕκαστος ἢ καὶ πολλοὶ ὁμοῦ ἔχουσι τὸ δικαίωμα νὰ ἀναφέρωνται ἐγγράφως εἰς τὰς ἀρχάς, τηροῦντες τοὺς νόμους τῆς Πολιτείας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Βʹ.

Περὶ συντάξεως τῆς Πολιτείας.

Ἄρθρον 26.

Ἡ νομοθετικὴ ἐξουσία ἐνεργεῖται ὑπὸ τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ καὶ τῆς Βουλῆς.

Ἄρθρον 27.

Τὸ δικαίωμα τῆς προτάσεως τῶν νόμων ἀνήκει εἰς τὴν Βουλὴν καὶ τὸν Ὕπατον Ἁρμοστήν, ὅστις ἐνασκεῖ τοῦτο διὰ τῶν Συμβούλων.

Ἄρθρον 28.

Οὐδεμία πρότασις ἀφορῶσα αὔξησιν τῶν ἐξόδων τοῦ προϋπολογισμοὺ διὰ μισθοδοσίαν ἢ σύνταξιν, ἢ ἐν γένει δι' ὄφελος προσώπου πηγάζει ἐκ τῆς Βουλῆς.

Ἄρθρον 29.

Ἐὰν πρότασις νόμου ἀπορριφθῇ ὑπὸ τοῦ ἑτέρου τῶν νομοθετικῶν παραγόντων, δὲν εἰσάγεται ἐκ νέου εἰς τὴν αὐτὴν βουλευτικὴν σύνοδον.

Ἄρθρον 30.

Ἡ αὐθεντικὴ ἑρμηνεία τῶν νόμων ἀνήκει εἰς τὴν νομοθετικὴν ἐξουσίαν.

Ἄρθρον 31.

Ἡ ἐκτελεστικὴ ἐξουσία ἀνήκει εἰς τὸν Ὕπατον Ἁρμοστὴν ἐνεργεῖται δὲ διὰ τῶν παρ' αὐτοῦ διοριζομένων ὑπευθύνων Συμβούλων.

Ἄρθρον 32.

Ἡ δικαστικὴ ἐξουσία ἐνεργεῖται διὰ δικαστηρίων, ἀνεξαρτήτων ἐν τῇ σφαίρᾳ τῆς δικαιοδοσίας των, αἱ δὲ δικαστικαὶ ἀποφάσεις ἐκτελοῦνται ἐν ὀνόματι τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γʹ.

Περὶ τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ.

Ἄρθρον 33.
Τὸ πρόσωπον τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ εἶναι ἀνεύθυνον καὶ ἀπαραβίαστον, οἱ δὲ Σύμβουλοι αὐτοῦ εἶναι ὑπεύθυνοι.
Ἄρθρον 34.

Οὐδεμία πρᾶξις τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ ἰσχύει οὐδ' ἐκτελεῖται ἂν δὲν εἶναι προσυπογεγραμμένη παρὰ τοῦ ἁρμοδίου Συμβούλου ὅστις διὰ μόνης τῆς ὑπογραφῆς του καθίσταται ὑπεύθυνος. Τοιαύτη προσυπογραφὴ δὲν ἀπαιτεῖται διὰ τὸν διορισμὸν ἢ τὴν παῦσιν τῶν Συμβούλων τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ.

Ἄρθρον 35.

Ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς διορίζει καὶ παύει τοὺς Συμβούλους αὐτοῦ.

Ἄρθρον 36.

Ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς εἶνε ὁ Ἀνώτατος Ἄρχων τῆς Πολιτείας. Ἐκπροσωπεῖ ταύτην, ἄρχει τῶν στρατιωτικῶν δυνάμεων αὐτῆς, συνάπτει συμβάσεις καὶ ζητεῖ τὴν ψήφισιν αὐτῶν παρὰ τῆς Βουλῆς.

Ἄρθρον 37.

Ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς ἀπονέμει κατά νόμον τοὺς στρατιωτικοὺς βαθμούς, παρέχει ἢ οὐ τὴν συναίνεσιν αὐτοῦ πρὸς ἐγκαθίδρυσιν τοῦ ὑπὸ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἐκλεγομένου Μητροπολίτου Κρήτης καὶ τῶν παρὰ τῆς ἐν Κρήτῃ Ἐπισκοπικὴς Συνόδου ἐκλεγομένων Ἐπισκόπων· διορίζει καὶ παύει ὡσαύτως, ἐκτὸς τῶν παρὰ τοῦ νόμου ὡρισμένων ἐξαιρέσεων, τοὺς δημοσίους ὑπαλλήλους, ἀλλὰ δὲν δύναται νὰ διορίσῃ ὑπάλληλον εἰς μὴ νομοθετημένην θέσιν.

Ἄρθρον 38.

Ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς ἐκδίδει τὰ ἀναγκαῖα πρὸς ἐκτέλεσιν τῶν νόμων διατάγματα ἀλλ' οὐδέποτε δύναται νὰ ἀναστείλῃ τὴν ἰσχὺν νόμου τινὸς ἀφοῦ δημοσιευθῇ οὐδὲ ν' ἀπαλλάξῃ ταύτης οἱονδήποτε.

Ἄρθρον 39.

Ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς κυρόνει καὶ δημοσιεύει τοὺς Νόμους. Νομοσχέδιον ψηφισθὲν ὑπὸ τῆς Βουλῆς καὶ μὴ κυρωθὲν ὑπὸ τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ ἐντὸς δύο μηνῶν ἀπὸ τῆς λήξεως τῆς συνόδου λογίζεται ἀπορριφθέν.

Νομοσχέδιον ψηφισθὲν ὑπὸ τῆς Βουλῆς καὶ μὴ κυρωθέν, ἰσχύει ὡς νόμος ἐὰν ψηφισθῇ καὶ πάλιν ἀμεταβλήτως ὑπὸ τῆς Βουλῆς εἰς μίαν τῶν συνόδων τῆς ἀμέσως ἑπομένης βουλευτικῆς περιόδου.

Ἄρθρον 40.

Ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς συγκαλεῖ τακτικῶς ἅπαξ τοῦ ἔτους τὴν Βουλήν, ἐκτάκτως δὲ ὁσάκις τὸ κρίνει εὔλογον· κηρύττει αὐτοπροσώπως ἢ δι' ἀντιπροσώπου τήν ἔναρξιν καὶ τήν λῆξιν ἑκάστης βουλευτικὴς συνόδου καὶ ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ διαλύῃ τὴν Βουλήν· ἀλλὰ τὸ περὶ διαλύσεως διάταγμα προσυπογεγραμμένον ὑπὸ τοῦ Συμβουλίου αὐτοῦ ὀφείλει νὰ διαλαμβάνῃ συγχρόνως καὶ τὴν σύγκλησιν τῶν μὲν ἐκλογέων ἐντὸς δύο, τῆς δὲ Βουλῆς ἐντὸς τριῶν μηνῶν.

Ἄρθρον 41.

Ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς ἔχει τὸ δικαίωμα ν' ἀναβάλλῃ τὴν ἔναρξιν ἢ νὰ διακόπτῃ τὴν ἐξακολούθησιν τῆς Βουλευτικῆς Συνόδου. Ἡ ἀναβολὴ ἢ ἡ διακοπὴ δὲν δύνανται νὰ διαρκέσωσιν ὑπὲρ τὰς τεσσαράκοντα ἡμέρας, οὐδὲ νὰ ἐπαναληφθῶσιν ἐντὸς τῆς αὐτῆς Βουλευτικῆς Συνόδου, ἄνευ τῆς συναινέσεως τῆς Βουλῆς.

Ἄρθρον 42.

Ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ μεταβάλλῃ, ἐλαττώνῃ ἢ χαρίζῃ τὰς παρὰ τῶν δικαστηρίων καταγινωσκομένας ποινάς, κατ' ἰδίαν μὲν κρίσιν ἐπὶ πολιτικῶν ἀδικημάτων καὶ τῶν τοῦ τύπου, ἐπὶ δὲ τῶν λοιπῶν τῇ προηγουμένῃ γνωμοδοτήσει τοῦ Συμβουλίου τῆς Δικαιοσύνης. Δικαιοῦται πρὸς τούτοις νὰ χορηγῇ ἀμνηστείαν ἐπὶ μόνον τῶν πολιτικῶν ἀδικημάτων, ἐπὶ τῇ εὐθύνῃ τοῦ Συμβουλίου του.

Ἄρθρον 43.

Ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ κόπτῃ νομίσματα κατὰ τὰς διατάξεις τοῦ Νόμου.

Ἄρθρον 44.

Ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς δὲν ἔχει ἄλλας ἐξουσίας εἰμὴ ὅσας τῷ ἀπονέμουσι ρητῶς τὸ Σύνταγμα καὶ οἱ συνάδοντες πρὸς αὐτὸ ἰδιαίτεροι Νόμοι.

Ἄρθρον 45.

Ἐὰν ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς ἕνεκεν ἀποδημίας ἢ νόσου κρίνῃ ἀναγκαῖον ν' ἀνατεθῇ προσωρινῶς ἡ ἐνάσκησις τῆς ἐξουσίας αὐτοῦ εἰς τὴν Κυβέρνησιν, συγκαλεῖ πρὸς τοῦτο τὴν Βουλὴν καὶ προκαλεῖ διὰ τοῦ Συμβουλίου του τὸν περὶ τούτου εἰδικὸν Νόμον.

Ἐν περιπτώσει παραιτήσεως ἢ θανάτου τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ τὴν ἐξουσίαν αὐτοῦ, μέχρι τοῦ διορισμοῦ νέου, ἀσκεῖ τὸ Συμβούλιον.

Ἄρθρον 46.

Ὁ νῦν Ὕπατος Ἁρμοστὴς μετὰ τὴν ὑπογραφὴν τοῦ παρόντος Συντάγματος θέλει δώσει ἐνώπιον τὴς παρούσης Συντακτικῆς Συνελεύσεως τὸν ἑξῆς ὅρκον.

«Ὀμνύω εἰς τὸ Ὄνομα τῆς Ἁγίας καὶ Ὁμοουσίου καὶ Ἀδιαιρέτου Τριάδος νὰ φυλάττω τὸ Σύνταγμα καὶ τοὺς Νόμους τῆς Πολιτείας».

Ἄρθρον 47.

Ἡ ἐτησία χορηγία τοῦ νῦν Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ προσδιορίζεται εἰς δραχμὰς ἑκατὸν χιλιάδας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δʹ.

Περὶ τῆς Βουλῆς

Ἄρθρον 48.

Ἡ Βουλὴ συνέρχεται αὐτοδικαίως κατ' ἔτος τὴν πρώτην τοῦ Μαΐου μηνός, ἐκτὸς ἂν ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς τὴν συγκαλέσῃ πρότερον. Ἡ διάρκεια ἑκάστης συνόδου δὲν δύναται νὰ εἶναι βραχυτέρα τῶν δύο μηνῶν οὐδὲ μακροτέρα τῶν τριῶν.

Ἄρθρον 49.

Ἡ Βουλὴ συνεδριάζει δημοσίᾳ ἐν τῷ Βουλευτηρίῳ δύναται ὅμως νὰ διασκεφθῇ κεκλεισμένων τῶν θυρῶν, κατ' αἴτησιν δέκα ἐκ τῶν μελῶν αὐτῆς, ἂν τοῦτο ἀποφασισθῇ ἐν μυστικῇ συνεδριάσει κατὰ πλειονοψηφίαν, μετὰ ταῦτα δὲ ἀποφασίζεται ἂν ἡ περὶ τοῦ αὐτοῦ πράγματος συζήτησις πρέπει νὰ ἐπαναληφθῇ εἰς δημοσίαν Συνεδρίασιν.

Ἄρθρον 50.

Ἡ Βουλὴ δὲν δύναται νὰ συζητήσῃ καὶ ἀποφασίσῃ τι ἄνευ τῆς παρουσίας τουλάχιστον τοῦ ἡμίσεως πλέον ἑνὸς τοῦ ὅλου ἀριθμοῦ τῶν μελῶν αὐτῆς καὶ ἄνευ ἀπολύτου πλειονοψηφίας τῶν παρόντων μελῶν, ἐν περιπτώσει δὲ ἰσοψηφίας ἡ πρότασις ἀπορρίπτεται.

Ἄρθρον 51.

Οὐδὲν νομοσχέδιον γίνεται δεκτὸν ἂν δὲν συζητηθῇ καὶ ψηφοφορηθῇ ἄρθρον πρὸς ἄρθρον δὶς κατ' ἐπανάληψιν κατὰ δύο διαφόρους ἡμέρας.

Ἄρθρον 52.

Οὐδεὶς αὐτόκλητος ἐμφανίζεται ἐνώπιον τῆς Βουλῆς διὰ ν' ἀναφέρῃ τι προφορικῶς ἢ ἐγγράφως· ἀναφοραὶ ὅμως παρουσιάζονται διά τινος βουλευτοῦ ἢ παραδίδονται εἰς τὸ γραφεῖον.

Ἡ Βουλὴ ἔχει τὸ δικαίωμα ν' ἀποστέλλῃ τὰς διευθυνομένας πρὸς αὐτὴν ἀναφορὰς εἰς τοὺς Συμβούλους, οἵτινες εἶναι ὑπόχρεοι νὰ δίδωσι διασαφήσεις, ὁσάκις ζητηθῶσι καὶ δύναται νὰ διορίζῃ ἐκ τῶν μελῶν αὐτῆς ἐξαταστικὰς τῶν πραγμάτων ἐπιτροπάς.

Ἄρθρον 53.

Πᾶς φόρος ἐπιβάλλεται καὶ εἰσπράτετται μόνον χάριν κοινοῦ συμφέροντος.

Οὐδεὶς δὲ ἐπιβάλλεται οὐδ' εἰσπράττεται ἐὰν προηγουμένως δὲν ψηφισθῇ ὑπὸ τῆς Βουλῆς καὶ κυρωθῇ ὑπὸ τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ.

Ἄρθρον 54.

Κατ' ἔτος ἡ Βουλὴ ψηφίζει τὸν προσδιορισμὸν τῆς στρατιωτικῆς δυνάμεως, τὴν στρατολογίαν καὶ τὸν προϋπολογισμὸν καὶ ἀποφασίζει ἐπὶ τοῦ ἀπολογισμοῦ. Ὅλα τὰ ἔσοδα καὶ ἔξοδα τῆς Πολιτείας πρέπει νὰ σημειώνωνται εἰς τὸν προϋπολογισμὸν καὶ ἀπολογισμόν. Ὁ προϋπολογισμὸς εἰσάγεται εἰς τὴν Βουλὴν ἐντὸς τοῦ πρώτου δεκαημέρου ἑκάστης συνόδου, ἡ δ' ἐξέτασις αὐτοῦ γίνεται παρ' εἰδικῆς ἐπιτροπῆς τῆς Βουλῆς καὶ ψηφίζεται ἅπαξ.

Ἄρθρον 55.

Οὐδεμία ὑποτροφία δίδεται ἐκ τοῦ δημοσίου Ταμείου, οὐδ' ἀποζημίωσις δι' οἱονδήποτε λόγον πολιτικὸν ἀφορῶντα τὸ παρελθόν, συντάξεις δὲ ἢ ἀμοιβαὶ δίδονται μόνον διὰ νόμου.

Ἄρθρον 56.

Βουλευτὴς δὲν καταδιώκεται οὐδ' ὅπως δήποτε ἐξετάζεται ἕνεκα γνώμης ἢ ψήφου δοθείσης παρ' αὐτοῦ κατὰ τὴν ἐνέργειαν τῶν βουλευτικῶν του καθηκόντων.

Ἄρθρον 57.

Βουλευτὴς δὲν καταδιώκεται οὐδὲ συλλαμβάνεται ἢ φυλακίζεται ἄνευ ἀδείας τοῦ σώματος, οὔτε κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς Βουλευτικῆς συνόδου οὔτε κατὰ τὴν διακοπὴν αὐτῆς· τοιαύτη ἄδεια δὲν ἀπαιτεῖται εἰς τὰ ἐπ' αὐτοφώρῳ κακουργήματα. Προσωπικὴ κράτησις δὲν ἐνεργεῖται κατὰ βουλευτοῦ διαρκούσης τῆς Βουλευτικῆς Συνόδου, τέσσαρας ἑβδομάδας πρὸ τῆς ἐνάρξεως καὶ τρεῖς μετὰ τὴν ἀποπεράτωσιν αὐτῆς. Ἐὰν ὁ βουλευτὴς τύχῃ διατελῶν ὑπὸ προσωπικὴν κράτησιν, ἀπολύεται ἀνυπερθέτως τέσσαρας ἑβδομάδας πρὸ τῆς ἐνάρξεως τῆς Συνόδου.

Ἄρθρον 58.

Οἱ βουλευταὶ ὀμνύουσι πρὸ τῆς ἐνάρξεως τῶν καθηκόντων αὐτῶν ἐν τῷ βουλευτηρίῳ καὶ εἰς δημοσίαν συνεδρίασιν τὸν ἑξῆς ὅρκον «Ὀμνύω εἰς τὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας καὶ Ὁμοουσίου καὶ Ἀδιαιρέτου Τριάδος νὰ φυλάξω πίστιν εἰς τὴν Πατρίδα καὶ εἰς τὸν Συνταγματικὸν Ὕπατον Ἁρμοστήν, ὑπακοὴν εἰς τὸ Σύνταγμα καὶ εἰς τοὺς Νόμους τῆς Πολιτείας καὶ νὰ ἐκπληρώσω εὐσυνειδήτως τὰ καθήκοντά μου.»

Ἀλλόθρησκοι βουλευταὶ ἀντὶ τῆς ἐπικλήσεως «Ὀμνύω εἰς τὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας καὶ Ὁμοουσίου καὶ Ἀδιαιρέτου Τριάδος» ὁρκίζονται κατὰ τὸν τύπον τῆς ἰδίας αὐτῶν θρησκείας.

Ἄρθρον 59.

Ἡ Βουλὴ προσδιορίζει διὰ κανονισμοῦ πῶς θέλει ἐκπληροῖ τὰ καθήκοντά της.

Ἄρθρον 60.

Ἕκαστος βουλευτὴς ἀντιπροσωπεύει ὁλόκληρον τὴν Νῆσον καὶ οὐχὶ μόνον τὴν ἐκλογικὴν περιφέρειαν ἐκ τῆς ὁποίας ἐκλέγεται.

Ἄρθρον 61.

Ὁ ἀριθμὸς τῶν Βουλευτῶν ἑκάστης ἐκλογικῆς περιφερείας προσδιορίζεται ἀναλόγως τοῦ πληθυσμοῦ αὐτῆς κατ' ἀναλογίαν ἑνὸς βουλευτοῦ πρὸς πεντακισχιλίους κατοίκους ἢ κλάσματος τοῦ ἀριθμοῦ τούτου.

Ἄρθρου 62.

Οἱ βουλευταὶ ἐκλέγονται κατὰ τριετίαν.

Ἄρθρον 63.

Διὰ νὰ ἐκλεχθῇ τις βουλευτὴς πρέπει νὰ ᾖναι πολίτης Κρὴς νὰ ἀπολαύῃ ἀπὸ διετίας τῶν πολιτικῶν καὶ ἀστυκῶν του δικαιωμάτων, νὰ ἔχῃ συμπεπληρωμένον τὸ εἰκοστὸν πέμπτον ἔτος τῆς ἡλικίας του καὶ νὰ ἔχῃ τὰ ὑπὸ τοῦ ἐκλογικοῦ Νόμου ὁριζόμενα λοιπὰ προσόντα.

Ἄρθρον 64.

Τὰ καθήκοντα τοῦ βουλευτοῦ εἶναι ἀσυμβίβαστα πρὸς τὰ τοῦ Δημάρχου, τὰ τοῦ ἐμμίσθου δημοσίου, στρατιωτικοῦ ἢ δημοτικοῦ ὑπαλλήλου, τὰ τοῦ ἀντιπροσώπου ἢ ὑπαλλήλου ξένου Κράτους καὶ τὰ τῶν θρησκευτικῶν λειτουργῶν.

Ἄρθρον 65.

Ὁ βουλευτὴς δὲν δύναται πρὸ τῆς λήξεως τῆς βουλευτικῆς περιόδου καὶ ἓξ μῆνας μετ' αὐτὴν νὰ διορισθῇ εἰς ἔμμισθον δημοσίαν ἢ δημοτικὴν θέσιν.

Ἄρθρον 66.

Ἡ ἐξέλεγξις τῶν ἀμφισβητουμένων βουλευτικῶν ἐκλογῶν γίνεται ὑπὸ τῆς ὁλομελείας τῶν δύο Ἐφετείων συνερχομένων ἐν Χανίοις ὑπὸ τὴν Προεδρείαν τοῦ ἀρχαιοτέρου τῶν Προέδρων.

Ἄρθρον 67.

Ἡ Βουλὴ σύγκειται ἐκ βουλευτῶν ἐκλεγομένων ὑπὸ τῶν ἐχόντων δικαίωμα πρὸς τοῦτο πολιτῶν δι' ἀμέσου καθολικῆς καὶ μυστικῆς διὰ σφαιριδίων ψηφοφορίας. Αἱ βουλευτικαὶ ἐκλογαὶ διατάσσονται καὶ ἐνεργοῦνται συγχρόνως καὶ ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ καθ' ὅλην τὴν Χώραν.

Ἄρθρον 68.

Ἡ Βουλὴ ἐκλέγει ἐκ τῶν βουλευτῶν κατὰ τὴν ἔναρξιν ἑκάστης βουλευτικῆς συνόδου, τὸν Πρόεδρον, τοὺς Ἀντιπροέδρους καὶ τοὺς Γραμματεῖς αὐτῆς.

Ἄρθρον 69.

Ἡ Βουλὴ ἐκτελεῖ διὰ τοῦ Προέδρου της τὴν ἰδίαν αὐτῆς ἀστυνομίαν. Ὁ Πρόεδρος μόνον δύναται νὰ δώσῃ διαταγὰς εἰς τὴν φρουρὰν τοῦ βουλευτηρίου.

Οὐδεμία ἔνοπλος δύναμις δύναται νὰ εἰσέλθη ἐντὸς τοῦ βουλευτηρίου ἄνευ συναινέσεως τοῦ Προέδρου.

Ἄρθρον 70.

Οἱ ἐκπληρώσαντες τὰ χρέη των βουλευταὶ λαμβάνουσιν ἐκ τοῦ Δημοσίου Ταμείου ἀποζημίωσιν δι' ἑκάστην μὲν τακτικὴν Σύνοδον δραχ. ὀκτακοσίας δι' ἑκάστην δὲ ἔκτακτον τετρακοσίας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Εʹ.

Περί Συμβούλων

Ἄρθρον 71.

Οἱ Σύμβουλοι ἔχουσιν ἐλευθέραν εἴσοδον εἰς τὰς συνεδριάσεις τῆς Βουλῆς καὶ ἀκούονται ὁσάκις ζητήσωσι τὸν λόγον ψηφοφοροῦσι δὲ μόνον ἐὰν εἶναι μέλη αὐτῆς. Ἡ Βουλὴ δύναται νὰ ἀπαιτήσῃ τὴν παρουσίαν τῶν Συμβούλων.

Ἄρθρον 72.

Ποτὲ διαταγὴ τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ ἔγγραφος ἢ προφορικὴ δὲν ἀπαλλάττει τῆς εὐθύνης τοὺς Συμβούλους.

Ἄρθρον 73.

Ἡ Βουλὴ ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ κατηγορῇ ἐνώπιον Εἰδικοῦ Δικαστηρίου τὸν Σύμβουλον ὅστις ἐκ προθέσεως:

αʹ. Προσυπέγραψεν ἢ ἐξετέλεσε διάταγμα τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ, δι' οὗ παρεβιάσθη διάταξις τις τοῦ Συντάγματος ἢ τῶν νόμων ἢ τῶν ἐντολῇ τῆς νομοθετικῆς ἐξουσίας ἐκδεδομένων διαταγμάτων τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ.

βʹ. Ἐξετέλεσε διάταγμα τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ μὴ προσυπογεγραμμένον ὑπὸ τοῦ ἁρμοδίου Συμβούλου ἢ διέταξε τὴν ἐκτέλεσιν τοιούτου διατάγματος.

γʹ. Ἐξέδωσεν ἢ ἐξετέλεσεν ἀπόφασιν ἢ διαταγήν, δι' ἧς παραβιάζεται διάταξις τοῦ Συντάγματος ἢ τῶν νόμων ἢ τῶν ἐντολῇ τῆς νομοθετικῆς ἐξουσίας ἐκδεδομένων διαταγμάτων τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ, ἢ διέταξε τὴν ἐκτέλεσιν τοιαύτης ἀποφάσεως ἢ διαταγῆς.

δʹ. Παρέλειψε νὰ ἐκτελέσῃ διάταξιν τοῦ Συντάγματος ἢ τῶν νόμων ἢ τῶν ἐντολῇ τῆς νομοθετικῆς ἐξουσίας ἐκδεδομένων διαταγμάτων τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ, ἢ νὰ διατάξῃ τὴν ἐκτέλεσιν τοιαύτης διατάξεως.

εʹ. Συνυπέγραψε πρὸς κύρωσιν ὡς νόμου τῆς Πολιτείας, πρᾶξιν μὴ ψηφισθεῖσαν ὑπὸ τῆς Βουλῆς, κατὰ τὰ ἐν τῷ Συντάγματι πρὸς κατάρτισιν τῶν νόμων ὡρισμένα καὶ ἐδημοσίευσε τοιαύτην πρᾶξιν ἢ διέταξε τὴν ἐκτέλεσιν αὐτῆς.

Ἄρθρον 74.

Κατηγορεῖται ὡσαύτως ὑπὸ τῆς Βουλῆς ἐνώπιον τοῦ Εἰδικοῦ Δικαστηρίου ὁ Σύμβουλος ὅστις κατὰ τὴν ἐνέργειαν τῶν ἑαυτοῦ καθηκόντων.

αʹ. Παρεβίασε ποινικήν τινα διάταξιν τῶν κειμένων νόμων, ἧς ἡ παράβασις κολάζεται διὰ ποινῆς ἐγκληματικῆς ἢ ἐπανορθωτικῆς.

βʹ. Καὶ χωρὶς νὰ παραβιάσῃ ρητὴν διάταξιν τοῦ Συντάγματος ἢ τῶν νόμων ἢ τῶν ἐντολῇ τῆς νομοθετικῆς ἐξουσίας ἐκδεδομένων διαταγμάτων τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ, ἔβλαψεν ἐκ προθέσεως διὰ πράξεως ἢ παραλέιψεως αὐτοῦ τὰ συμφέροντα τῆς Πολιτείας.

Ἄρθρον 75.

Ἐπιτρέπεται ποινικὴ καταδίωξις κατὰ τοῦ Συμβούλου ἐὰν οὗτος ἐξ ἀσυγγνώστου ἀμελείας παρέβη διὰ πράξεως ἢ παραλείψεως αὐτοῦ τὰς διατάξεις τοῦ Συντάγματος ἢ τῶν νόμων, ἢ τῶν ἐντολῇ τῆς νομοθετικῆς ἐξουσίας ἐκδεδομένων διαταγμάτων τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ, καὶ ἐκ τούτου προῆλθε βλάβη εἰς οὐσιώδη συμφέροντα τῆς Πολιτείας.

Ἄρθρον 76.

Σύμβουλος μὴ μετάσχων εἰς τὴν διάπραξιν τῶν ἀνωτέρω ἀδικημάτων, εὐθύνεται οὐχ' ἧττον ὡς συναυτουργὸς ἐὰν συνῄνεσεν εἰς αὐτὰ διὰ πράξεως τοῦ Συμβουλίου φερούσης τὴν ἑαυτοῦ ὑπογραφήν.

Ἄρθρον 77.

Ὁ Σύμβουλος ἀπαλλάσσεται τῆς εὐθύνης διὰ τὰς ἐν τοῖς προηγουμένοις ἄρθροις ὁριζομένας παραβάσεις, ἐὰν ἡ παράβασις προῆλθεν ἐκ συγγνωστῆς καὶ δεδικαιολογημένης πλάνης περὶ τὴν ἀκριβῆ ἔννοιαν τοῦ παραβιασθέντος Νόμου.

Ἄρθρον 78.
Ἐπὶ ἀξιοποίνων πράξεων ἢ παραλείψεων, ἃς οἱ κείμενοι νόμοι χαρακτηρίζουσιν ὡς πλημμελήματα ἢ κακουργήματα καὶ αἵτινες δύναται νὰ διαπραχθώσιν, εἴτε ὑπὸ παντὸς ἰδιώτου, εἴτε ὑπὸ μόνων τῶν δημοσίων λειτουργῶν, εἴτε ὑπ' ἀμφοτέρων, ὁ Σύμβουλος, ὅστις ὑπέπεσεν εἰς αὐτὰς κατὰ τὴν ἐκτέλεσιν τῶν καθηκόντων του, τιμωρεῖται μὲ τὴν ποινήν, ἢν οἱ εἰρημένοι νόμοι καταγιγνώσκουσι κατὰ τοιούτων πράξεων ἢ παραλείψεων.
Ἄρθρον 79.

Ἐπὶ πάσης παραβάσεως τοῦ Συντάγματος ἢ τῶν νόμων, κατὰ τὴν ἐκτέλεσιν τῶν καθηκόντων τοῦ Συμβούλου, κατὰ τῆς ὁποίας δὲν καταγιγνώσκεται ὑπὸ τοῦ νόμου ρητὴ ποινὴ, ὁ παραβάτης Σύμβουλος τιμωρεῖται μὲ φυλάκισιν ἀπὸ τριῶν μηνῶν μέχρι δύο ἐτῶν καὶ χρηματικὴν ποινὴν μέχρι πεντάκις χιλίων δραχμῶν, ἂν ἐνήργησεν ἐκ προθέσεως· μὲ φυλάκισιν δὲ μέχρις ἓξ μηνῶν ἢ χρηματικὴν ποινὴν μέχρι πεντάκις χιλίων δραχμῶν ἐὰν ἐνήργησεν ἐξ ἀσυγγνώστου ἀμελείας.

Ἄρθρον 80.

Ὁ ἔνοχός τινος τῶν ἐν ἄρθρῳ 74 ἐδ. β′. ὁριζομένων παραβάσεων τιμωρεῖται μὲ φυλάκισιν δύο μηνῶν μέχρις ἑνὸς ἔτους.

Ἄρθρον 81.

Ὁσάκις τὸ ἀδίκημα δι᾽ ὃ ὁ Σύμβουλος κατεδικάσθη, διεπράχθη ἐκ προθέσεως, ἡ καταδίκη συνεπάγεται τὴν ἀπὸ τριῶν μέχρι δέκα ἐτῶν στέρησιν τῶν πολιτικῶν δικαιωμάτων τοῦ καταδικασθέντος.

Ἄρθρον 82.

Ἡ καταδίκη τοῦ Συμβούλου διὰ πρᾶξιν ἢ παράλειψιν προελθοῦσαν ἐξ' ἀσυγγνώστου αὐτοῦ ἀμελείας, συνεπάγεται τὴν ἀπὸ δύο μέχρι πέντε ἐτῶν ἀπώλειαν τῆς ἱκανότητος τοῦ καταδικασθέντος πρὸς ἀνάληψιν δημοσίου ἐμμίσθου ἀξιώματος.

Ἄρθρον 83.

Τὸ ἀξιόποινον τῶν ἀνωτέρω ἀδικημάτων ἐξαλείφεται διὰ τῆς παραγραφῆς μετὰ τὴν λῆξιν δύο τακτικῶν βουλευτικῶν συνόδων ἀφ᾽ ἧς ἀπεμακρύνθη τῆς ὑπηρεσίας ὁ Σύμβουλος.

Ἄρθρον 84.

Τὸ εἰδικὸν Δικαστήριον ἀποτελοῦσιν ὁ Πρόεδρος τοῦ ἐν Χανίοις Ἀνωτάτου Δικαστηρίου, ὡς Πρόεδρος τοῦ Εἰδικοῦ Δικαστηρίου, καὶ ἕξ ἄλλα μέλη, λαμβανόμενα διὰ κληρώσεως, μεταξὺ τῶν ἑπομένων, πρὸ τῆς κατηγορίας διωρισμένων προσώπων, ἤτοι τῶν Εἰσαγγελέων, Ἀντιεισαγγελέων καὶ τῶν δικαστῶν τῶν Ἐφετείων καὶ τῶν προέδρων καὶ εἰσαγγελέων τῶν Πρωτοδικῶν.

Ἡ κλήρωσις γίνεται ἐνώπιον τοῦ Προέδρου τῆς Βουλῆς ἐν δημοσίᾳ συνεδριάσει.

Μέχρι τῆς ἐκδόσεως εἰδικοῦ περὶ τούτου νόμου, τὰ τῆς διαδικασίας ἐνώπιον τῆς Βουλῆς καὶ τοῦ Εἰδικοῦ Δικαστηρίου κανονίζονται διὰ τοῦ ὑπ᾽ ἀριθμὸν ΦΗΣΤʹ. τοῦ 1876 περὶ εὐθύνης ὑπουργῶν Ἑλληνικοῦ νόμου.

Ἄρθρον 85.

Ἡ κατὰ τοῦ Συμβούλου καὶ ὑπὲρ τοῦ ἀδικηθέντος πολιτικὴ ἀγωγὴ περὶ ἀποζημιώσεως, εἰς ἣν παρέχουσιν ἀφορμὴν τὰ ἐν τοῖς ἀνωτέρω ἄρθροις ἀναφερόμενα ἀδικήματα, εἰσάγεται μόνον ἐνώπιον τῶν πολιτικῶν Δικαστηρίων, καὶ ἐκδικάζεται κατὰ τὰς διατάξεις τοῦ κοινοῦ δικαίου.

Ἄρθρον 86.

Ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς δύναται ν' ἀπονείμῃ χάριν εἰς Σύμβουλον καταδικασθέντα κατὰ τὰς ἀνωτέρω διατάξεις, μόνον ἐπὶ τῇ συγκαταθέσει τῆς Βουλῆς.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΣΤʹ.

Περὶ Δικαστικῆς ἐξουσίας.

Ἄρθρον 87.

Ἡ Δικαιοσύνη ἀπονέμεται ὑπὸ δικαστῶν διοριζομένων συμφώνως πρὸς τὸν δικαστικὸν ὀργανισμόν.

Ἄρθρον 88.

Οὐδεὶς τῶν ἐν τοῖς ἐγχωρίοις δικαστηρίοις ὑπηρετούντων δικαστῶν ἢ εἰσαγγελέων διορίζεται ἄνευ προτάσεως, οὐδὲ μετατίθεται ἄνευ γνωμοδοτήσεως, οὐδὲ παύεται προσωρινῶς ἢ ὁριστικῶς ἄνευ ἀποφάσεως τοῦ Συμβουλίου τῆς Δικαιοσύνης, ἀποτελουμένου ἀπὸ τὸν πρόεδρον, τὸν Εἰσαγγελέα καὶ τρία τῶν μελῶν τοῦ ἐν Χανίοις Ἐφετείου.

Ἐξαιροῦνται οἱ πρόεδροι καὶ οἱ Εἰσαγγελεῖς τῶν Ἐφετῶν. Ὁ δικαστικὸς ὀργανισμὸς θέλει κανονίσει τὸν τρόπον τοῦ διορισμοῦ καὶ τῆς παύσεως τούτων.

Ἄρθρον 89.

Ἡμεδαποὶ προέδροι, δικασταὶ καὶ Εἰσαγγελεῖς καθίστανται μόνιμοι ἄμα τῷ διορισμῷ των μὴ δυνάμενοι νὰ παυθῶσιν ὁριστικῶς εἰμὴ διὰ τοὺς ἑπομένους λόγους.

1) Μετὰ τριπλῆν τελεσίδικον πειθαρχικὴν τιμώρησιν ὑπὸ πολυμελοῦς δικαστηρίου, ὧν ἡ μία τοὐλάχιστον εἰς προσωρινὴν παῦσιν.

2) Μετὰ τελεσίδικον καταδίκην εἰς ποινὴν τοὐλάχιστον φυλακίσεως ἓξ μηνῶν.

3) Μετὰ τελεσίδικον καταδίκην εἰς ποινὴν ἕνεκα πράξεως ἀναγομένης εἰς τὴν δημοσίαν ὑπηρεσίαν των καὶ τιμωρουμένης ὡς πλημμελήματος ἀπὸ τοὺς ποινικοὺς νόμους.

4) Μετὰ τελεσίδικον καταδίκην ἕνεκά τινος τῶν ἐν ἄρθρῳ 22 τοῦ ποινικοῦ νόμου πράξεων.

5) Μετὰ ἀνικανότητα εἰς ἐκτέλεσιν τοῦ καθήκοντος ἐπελθοῦσαν ἕνεκα γήρατος ἢ ἀνιάτου νοσήματος. Ἡ προσωρινὴ παῦσις δὲν δύναται νὰ ὑπερβῇ τοὺς ἓξ μῆνας.

Ἄρθρον 90.

Τὰ πολιτικὰ ἀδικήματα καὶ τὰ τοῦ τύπου, πλὴν τῶν ἀφορώντων εἰς τὸν ἰδιωτικὸν βίον, δικάζονται ὑπὸ ἐνόρκων.

Ἄρθρον 91.

Δικαστικαὶ ἐπιτροπαὶ καὶ ἔκτακτα δικαστήρια, ὑφ' οἱονδήποτε ὄνομα δὲν ἐπιτρέπονται νὰ συσταθῶσιν.

Ἄρθρον 92.

Οὐδὲν δικαστήριον, οὐδεμία διακιοδοσία τοῦ ἀμφισβητούμενου διοικητικοῦ δύνανται νὰ ὑπάρξωσιν ἄνευ εἰδικοῦ Νόμου. Μέχρι τῆς ἐκδόσεως νόμων ἰσχύουσιν οἱ υφιστάμενοι περὶ διοικητικῆς δικαιοδοσίας.

Ἄρθρον 93.

Ἱδρύεται καὶ δεύτερον Ἐφετεῖον ἐν Ἡρακλείῳ μὲ περιφέρειαν τοὺς Νομοὺς Ἡρακλείου καὶ Λασηθίου.

Ὁ δικαστικὸς ὀργανισμὸς δύναται νὰ κανονίσῃ τὴν σύστασιν ἀκυρωτικοῦ.

Ἄρθρον 94.

Αἱ συνεδριάσεις τῶν δικαστηρίων εἶναι δημόσιαι ἐκτὸς ὅταν τὸ δικαστήριον χάριν τῶν χρηστῶν ἠθῶν καὶ τῆς κοινῆς εὐταξίας διατάξῃ δι' ἀποφάσεώς του τὴν κεκλεισμένων τῶν θυρῶν συζήτησιν.

Ἄρθρον 95.

Πᾶσα ἀπόφασις πρέπει νὰ εἶναι ᾐτιολογημένη καὶ νὰ ἀπαγγέληται ἐν δημοσίᾳ συνεδριάσει.

Ἄρθρον 96.

Τὰ δικαστήρια ὀφείλουν νὰ μὴ ἐφαρμόζουν νόμον ἀντισυνταγματικόν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζʹ.

Περὶ ἐξελεγκτικῆς ὑπηρεσίας

Ἄρθρον 97.

Εἰδικὸς νόμος ψηφισθησόμενος κατὰ τὴν ἀμέσως προσεχῆ σύνοδον τῆς Βουλῆς θέλει συστήσει ὑπηρεσίαν ἐπιθεωρήσεως καὶ ἐξελέγξεως τῶν δημοσίων ὑπολόγων καὶ τῆς διαχειρίσεως τῶν νομικῶν προσώπων τοῦ δημοσίου δικαίου· ὡς ὀργανωτὴς καὶ προϊστάμενος τῆς ὑπηρεσίας ταύτης δύναται νὰ διορισθῇ καὶ μὴ ἰθαγενής. Οὗτος ὡς καὶ πάντες οἱ μέλλοντες ν' ἀσκῶσι τὴν ὑπηρεσίαν ταύτην θὰ ἀπολαύωσι τῆς μονιμότητος ἧς ἀπολαύουσιν οἱ δικαστικοὶ λειτουργοί, ὁ δὲ μισθὸς αὐτῶν ὁ ὁριζόμενος ἐν τῷ νόμῳ κατὰ τὸν χρόνον τῆς ἀναλήψεως τῶν καθηκόντων των δὲν δύναται νὰ ἐλαττωθῇ, διαρκούσης τῆς ὑπηρεσίαν των.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ηʹ.

Περὶ τῆς Διοικήσεως

Ἄρθρον 98.

Ἕκαστος νομὸς ἀποτελεῖ ἴδιον νομικὸν πρόσωπον.

Ἐν ἑκάστῳ νομῷ θέλει συσταθῇ νομαρχιακὸν συμβούλιον ὅπως βουλεύηται καὶ ἀποφασίζῃ περὶ τῶν ἰδιαίτερων ἀναγκῶν καὶ τῶν συντελούντων εἰς εὐημερίαν τοῦ νομοῦ.

Τὰ νομαρχιακὰ συμβούλια θέλουσιν ἔχει τὴν διάθεσιν τῶν πόρων οὓς ἤθελεν ὁρίσει ἡ νομοθετικὴ ἐξουσία πρὸς θεραπείαν τῶν ἰδιαιτέρων ἀναγκῶν τοῦ νομοῦ καὶ θέλουσιν ἀπολαύει τοῦ δικαιώματος τοῦ ἐπιβάλλειν καὶ πρόσθετον φορολογίαν δι' ὡρισμένας εἰδικὰς ἀνάγκας τοῦ νομοῦ, ἐντὸς τῶν ὁρίων ἅτινα θὰ κανονίζῃ ἑκάστοτε ἡ νομοθετικὴ ἐξουσία.

Τὸ αὐτὸ ἰσχύει καὶ περὶ τῶν δήμων.

Ἄρθρον 99.

Τὰ νομαρχιακὰ συμβούλια καὶ αἱ κοινοτικαὶ καὶ δημοτικαὶ ἀρχαὶ εἰσὶν αἱρεταί, αἱ τελευταῖαι δ' αὗται δι' ἀμέσου καθολικῆς καὶ μυστικῆς ψηφοφορίας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θʹ.

Περὶ τῶν δημοσίων ὑπαλλήλων

Ἄρθρον 100.

Ἐπὶ τῇ βάσει προσόντων καὶ τοῦ θεσμοῦ τοῦ διαγωνισμοῦ εἰδικὸς νόμος θέλει κανονίσει τὰ τοῦ διορισμοῦ καὶ τῆς προαγωγῆς τῶν δημοσίων ὑπαλλήλων, πλὴν τῶν ἐξαιρέσεων ὧν μνεία γενήσεται ἐν τοῖς νόμοις, προτιμωμένων μεταξὺ ἰσοδυνάμων τῶν προσωπικὰς ὑπηρεσίας προσενεγκόντων τῇ πατρίδι.

Ὁ αὐτὸς νόμος θέλει κανονίσει τὸν τρόπον καὶ τοὺς λόγους τῆς παύσεως καὶ μεταθέσεως τῶν αὐτῶν ὑπαλλήλων καὶ τὴν σύστασιν Ἐποπτικοῦ Συμβουλίου, ἀποτελουμένου κατὰ πλειονοψηφίαν ἐκ δικαστικῶν λειτουργῶν, ὅπερ θ' ἀποφασίζῃ περὶ τῆς παύσεως τῶν ἀπολαυόντων τῆς μονιμότητος ὑπαλλήλων.

Οἱ καταδικασθέντες μετὰ τὴν 8 Δεκεμβρίου 1898 εἰς ποινὴν κοινοῦ κακουργήματος ἢ πλημμελήματος ἐκ τῶν ἐν τῷ ἄρθρῳ 22 τοῦ Ποινικοῦ νόμου ἀναφερομένων εἰς φυλάκισιν ὑπερβαίνουσαν τὸ ἓν ἔτος δὲν δύνανται ἐπ' οὐδενί λόγῳ νὰ γίνωσιν ἔμμισθοι δημόσιοι ἢ δημοτικοὶ ὑπάλληλοι.

Ἄρθρον 101.

Οὐδεμία προηγουμένη ἄδεια τῆς διοικητικῆς ἀρχῆς ἀπαιτεῖται πρὸς καταδίωξιν τῶν δημοσίων καὶ δημοτικῶν ὑπαλλήλων διὰ τὰς περὶ τὴν ὑπηρεσίαν ἀξιοποίνους πράξεις αὐτῶν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ιʹ.

Περὶ ἀναθεωρήσεως

Ἄρθρον 102.

Αἱ διατάξεις τοῦ παρόντος Συντάγματος ὑπόκεινται εἰς ἀναθεώρησιν μετὰ ἑξαετίαν, ὁσάκις ἡ Βουλὴ διὰ τῶν δύο τρίτων τοῦ ἀριθμοῦ τῶν μελῶν αὐτῆς ζητήσῃ τοῦτο δι' ἰδίας πράξεως, ὁριζούσης τὰς ἀναθεωρητέας διατάξεις.

Ἄρθρον 103.

Ἀποφασισθείσης κατὰ τὸ προηγούμενον ἄρθρον τῆς ἀναθεωρήσεως, διαλύεται αὐτοδικαίως ἡ ὑφεστῶσα Βουλὴ καὶ συγκαλεῖται νέα, ἥτις δι' ἀπολύτου πλειοψηφίας τοῦ ὅλου ἀριθμοῦ τῶν μελῶν αὐτῆς ἀποφασίζει περὶ τῶν ἀναθεωρητέων διατάξεων, περιοριζομένη, ὡς πρὸς τὴν συντακτικήν της ἐξουσίαν, ἐντὸς τῶν ὁρίων τοῦ προγράμματος ὅπερ ἐκανόνισεν ἡ προηγουμένη Βουλὴ διὰ τῆς περὶ ἀναθεωρήσεως πράξεώς της.


ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑʹ.

Εἰδικαὶ Διατάξεις

Ἄρθρον 104.

Ὁ Ὕπατος Ἁρμοστὴς διορίζει καὶ παύει τοὺς Καδῆδες ἐκ τῶν περιβεβλημένων τὴν πνευματικήν των δικαιοδοσίαν ὑπὸ τοῦ Σεϊχουλισλάμη καὶ ὡρκισμένων τὸν θρησκευτικὸν αὐτῶν ὅρκον ἐνώπιον αὐτοῦ· κατὰ τὴν ἀνάληψιν δὲ τῶν καθηκόντων των θὰ ὁρκίζωνται ὡσαύτως ὅρκον πίστεως εἰς τὴν Κρητικὴν Πολιτείαν.

Ἐπίσης διορίζει καὶ παύει τοὺς Μουφτῆδες τῇ ὑποδείξει τῆς οἰκείας Μουσουλμανικῆς Δημογεροντίας.

Ἱεροδῖκαι καὶ Μουφτῆδες δύναται νὰ ὦσι καὶ ἀλλοδαποί.

Άρθρον 105.

Εἰς τὴν δικαιοδοσίαν τῶν Ἱεροδικῶν ὑπάγονται πλὴν τῶν καθαρῶς θρησκευτικῶν λειτουργιῶν καὶ αἱ ἑξῆς ἀκόμη ὑποθέσεις τῶν Μουσουλμάνων.

αʹ.) Αἱ ἀφορῶσαι εἰς τὴν σύστασιν ἢ διάλυσιν γάμου ἢ εἰς τὰς συνεστῶτος τοῦ γάμου προσωπικὰς τῶν συζύγων σχέσεις.

βʹ.) Αἱ ἀντικείμενον ἔχουσαι τὴν ἀνατροφὴν ἀνηλίκων.

γʹ.) Ἡ ἐκ τοῦ νόμου πηγάζουσα ὑποχρέωσις προσώπου τινὸς πρὸς διατροφὴν ἄλλου.

δʹ.) Αἱ περὶ κληρονομίας δίκαι ὡς καὶ αἱ περί διαδοχῆς εἰς τὴν διαχείρισιν κληροδοτήματος βακουφικοῦ.

Ἐν περιπτώσει καθ' ἣν τὸ κληρονομικὸν ζήτημα ἀναφυῇ παρεμπιπτόντως ἐν ἑτέρᾳ δίκῃ, ἢ ὅτε κατὰ τὴν περὶ κληρονομίας δίκην εἶναι τις ἐνδιαφερόμενος μὴ Μουσουλμάνος, ἡ ἐκδίκασις γίνεται ἀπ' εὐθείας ὑπὸ τῶν τακτικῶν Δικαστηρίων.

Ἐν πάσῃ περὶ κληρονομίας Μουσουλμάνου δίκῃ ἐφαρμόζεται ὁ νόμος τοῦ κληρονομουμένου, ἤτοι τὸ Ἱερὸν Δίκαιον, μετὰ τῶν τροποποιήσεων ὅσας εἰσήγαγεν εἰς τοῦτο ὁ ὑπ' ἀριθμὸν 434 νόμος καὶ τηρουμένης τῆς ἐφαρμογῆς τῆς διατάξεως τοῦ ἄρθρου 2 τοῦ παρόντος Συντάγματος.

Αἱ κατὰ τὰ ἐδάφια γʹ. καὶ δʹ. ἐκδιδόμεναι ἀποφάσεις τῶν ἱεροδικῶν ἐφεσιβάλλονται ἐνώπιον τῶν τακτικῶν δικαστηρίων.

Ἡ ἀναγκαστικὴ ἐκτέλεσις πάσης ἀποφάσεως τῶν ἱεροδικῶν ἀπόκειται εἰς τὰ τακτικὰ δικαστήρια.

Ἄρθρον 106.

Οἱ Ἱεροδίκαι ἔχουσι τὸ δικαίωμα τοῦ διορισμοῦ καὶ τῆς παύσεως τῶν Θρησκευτικῶν λειτουργῶν, ἐπὶ προτάσει τῶν οἰκείων δημογεροντιῶν.

Αἱ μουσουλμανικαὶ δημογεροντίαι ἐκλέγονται ὑπὸ τῶν μουσουλμάνων ἐκλογέων τῆς οἰκίας περιφερείας δι' ἀμέσου καθολικῆς καὶ μυστικῆς ψηφοφορίας, διορίζουσι δὲ καὶ παύουσι τοὺς διευθυντὰς τῶν μουσουλμανικῶν θρησκευτικῶν ἱδρυμάτων καὶ τὸ λοιπὸν προσωπικὸν αὐτῶν.

Ἐπὶ προτάσει τῶν αὐτῶν δημογεροντιῶν διορίζονται συμφώνως τοῖς Νόμοις, οἱ διευθυνταὶ καὶ τὸ λοιπὸν διδάσκον προσωπικὸν τῶν μουσουλμανικῶν σχολείων.

Αἱ αὐταὶ δημογεροντίαι θὰ ἔχουν δικαίωμα γνωμοδοτήσεως κατὰ τὴν σύνταξιν τοῦ προγράμματος τῶν αὐτῶν σχολείων.

Τὰ τῆς Ἐπιτροπείας, κηδεμονίας καὶ χειραφεσίας τῶν ἀνηλίκων ἀνήκουσιν εἰς τὰς Μουσουλμανικὰς Δημογεροντίας κατὰ τὰς διατάξεις τῶν Νόμων.

Ἄρθρον 107.

Ὅλα τὰ βακουφικὰ κτήματα οἱασδήποτε κατηγορίας ἔγειναν κτήματα τελείας ἰδιοκτησίας εἰς χεῖρας τῶν κατὰ τὴν δημοσίευσιν τοῦ Συντάγματος, τοῦ 1899 νομίμων κατόχων αὐτῶν καὶ τῶν καθολικῶν καὶ εἰδικῶν διαδόχων των.

Ἐξαιροῦνται τῆς διατάξεως ταύτης τὰ κατὰ τὴν δημοσίευσιν τοῦ Συντάγματος τοῦ 1899.

1) Ἀπρόσοδα εὐαγῆ καθιδρύματα.

2) Κτήματα τῶν ὁποίων ἡ χρῆσις εἶνε καθιερωμένη ὑπέρ θρησκευτικοῦ λειτουργήματος.

3) Προσοδοφόρα μονοτελῆ κτήματα τῶν ὁποίων οὐχὶ μέρος ἀλλ' ὁλόκληρος μέν ἡ πρόσοδος εἶνε προσδιωρισμένη κατὰ τὰς διατάξεις τοῦ ἀφιερωτοῦ εἰς ἐξυπηρέτησιν εὐαγοῦς σκοποῦ, μουτεβελῆς δὲ κατὰ τὰς αὐτὰς διατάξεις εἶνε οὐχὶ ἀτομικῶς ὡρισμένον πρόσωπον, ἀλλ' ὁ ἑκάστοτε ἀντιπρόσωπος νομικοῦ προσώπου ἢ θρησκευτικοῦ ἱδρύματος ἢ ὁ κάτοχος θρησκευτικοῦ λειτουργήματος, χωρὶς νὰ ἔχῃ οὗτος ἀτομικῶς δικαίωμα ἐπὶ τῶν προσόδων τῶν κτημάτων τούτων.

Οἱ ἐξουσιασταὶ τῶν ἐπὶ διτελείᾳ κατεχομένων κτημάτων (ἰτζαρετεϊνλῆ) καὶ τῶν ὑποκειμένων εἰς μίσθωμα κατ' ἀποκοπὴν (μουκατααλῆ) ὀφείλουσι νὰ καταβάλλωσι πρὸς τὴν διεύθυνσιν τῶν Μουσουλμανικῶν ἱδρυμάτων ἀποζημίωσην διὰ τὸ ἕνεκα τῆς τροπῆς ταύτης καταργούμενον τέλος συμφώνως πρὸς τὰς διατάξεις τοῦ ὑπ' ἀριθμ. 422 νόμου.

Οἱ κάτοχοι τῶν μονοτελῶν βακουφικῶν κτημάτων ὅσα ἐγένοντο κτήματα τελείας ἰδιοκτησίας ὀφείλουσι νὰ καταβάλλωσιν ἀποζημίωσιν εἰς τὴν διεύθυνσιν τῶν Μουσουλμανικῶν ἱδρυμάτων διὰ τὰ βαρύνοντα αὐτὰ συμφώνως πρὸς τοὺς ὅρους τῆς ἀφιερώσεως τέλη κεφαλαιοποιουμένης τῆς ἀξίας τούτων ἐπὶ 9% πλὴν τούτου ἐφ' ὧν κτημάτων πρὸ τοῦ 1897 τὸ ἐφκάφιον νομίμως ἐλάμβανε τὸ 1/4 ἢ τὸ 1/16 ἐπὶ τοῦ περισσεύματος τῶν εἰσοδημάτων, ἡ Διεύθυνσις τῶν Μουσουλμανικῶν ἱδρυμάτων ἔχει δικαίωμα συγκυριότητος κατὰ μοίραν ἴσην πρὸς τὸ ποσοστὸν ὅπερ, ὡς εἴρηται ἐδικαιοῦτο λαμβάνειν τὸ ἐφκάφιον ἐκ τῶν προσόδων μετὰ τὴν ἐκ τῆς ὅλης ἀξίας τοῦ κτήματος ἀφαίρεσιν τῆς ἀποζημιώσεως ἥτις ὡς εἴρηται θέλει καταβληθῇ διὰ τὰ βαρύνοντα αὐτὸ τέλη. Ὁ κάτοχος ὅμως τῶν τοιούτων κτημάτων δικαιοῦται πρὸς ἀπόσβεσιν τῆς συγκυριότητος ταύτης νὰ πληρώσῃ τὴν ἀξίαν αὐτῆς εἰς τὴν διεύθυνσιν τῶν Μουσουλμανικῶν ἱδρυμάτων. Ἡ ἐκτίμησις θέλει γίνεσθαι ἐπὶ τῇ βάσει τῆς ἀξίας ἣν τὸ κτῆμα εἶχε κατὰ τὴν δημοσίευσιν τοῦ Συντάγματος τοῦ 1899.

Ἀλλά διὰ τὰ μονοτελῆ βακουφικὰ κτήματα τὰ ὁποῖα μέχρι τῆς 18 Ὀκτωβρίου 1906 καὶ ταύτης συμπεριλαμβανομένης ἔχουσι νομίμως μεταβιβασθῆ εἰς τρίτους ἢ ἐφ' ὧν τρίτοι ἔχουσι νομίμως ἐγγράψει μέχρι τῆς αὐτῆς χρονολογίας ὑποθήκην ἢ προσημείωσιν ἢ ἔχουσιν ἐπ' αὐτῶν ἀποκτήσει ἄλλα ἐμπράγματα δικαιώματα, ἡ Διεύθυνσις τῶν Μουσουλμανικῶν Ἱδρυμάτων διὰ τὸ ποσοστὸν τοῦ 1/41/16 τοῦ περισσεύματος τῶν εἰσοδημάτων αὐτῶν τὸ ὁποῖον τυχὸν ὑπεχρεοῦντο νὰ καταβάλλωσιν εἰς τὸ ἐφκάφιον, θὰ ἔχῃ προσωπικὴν μόνον ἀπαίτησιν κατὰ τοῦ ἀρχικοῦ πωλητοῦ καὶ τῶν καθολικῶν αὐτοῦ διαδόχων μὴ εὐθυνομένων τῶν εἰδικῶν διαδόχων. Κατ' ἐξαίρεσιν ὅμως μετὰ τοῦ πωλητοῦ συνευθύνονται ἀλληλεγγύως πρὸς τὴν Διεύθυνσιν τῶν Μουσουλμανικῶν Ἱδρυμάτων καὶ οἱ εἰδικοὶ ἐκεῖνοι διάδοχοι οἵτινες ἔγειναν τοιοῦτοι πρὸ τοῦ νόμου 422 καὶ ἐκεῖνοι οἵτινες εἴτε πρὸ εἴτε μετὰ τὸν νόμον 422 ἐν τῷ μεταβιβαστικῷ τίτλῳ ἀνέλαβον ρητῶς τοιαύτας ὑποχρεώσεις.

Οὐδεμίαν ἐπίσης εὐθύνην ὑπέχουσι πρὸς τὴν Διεύθυνσιν τῶν Μουσουλμανικῶν Ἱδρυμάτων διὰ τὸ ὡς εἴρηται 1/41/16 ποσοστὸν καὶ οἱ εἰδικοὶ ἐκείνοι διάδοχοι ὅσοι ἔγειναν τοιοῦτοι μέχρι τῆς 24 Νοεμβρίου 1906 συμπεριλαμβανομένης εἰς μονοτελῆ βακουφικὰ κτήματα ὡς πρὸς τὰ ὁποία ἐκανονίσθη μέχρι τῆς αὐτῆς χρονολογίας τὸ ἀποζημιωτέον τέλος ἐπὶ τῇ βάσει τοῦ ὑπ' ἀριθμ. 422 νόμου εἴτε διὰ τελεσιδίκου δικαστικῆς ἀποφάσεως εἴτε διὰ συμβάσεως ἀπ' εὐθείας μετὰ τῆς Διευθύνσεως τῶν Μουσουλμανικῶν Ἱδρυμάτων ἐχούσης προσωπικὴν μόνον ἀπαίτησιν κατὰ τοῦ ἀρχικοῦ πωλητοῦ καὶ τῶν καθολικῶν αὐτοῦ διαδόχων.

Τὰ βακουφικὰ κτήματα ὅσα κατὰ τὰς ἀνωτέρω διατάξεις δὲν ἔγειναν κτήματα τελείας ἰδιοκτησίας δύνανται νὰ ἐκποιῶνται ἀδείᾳ τῆς Μουσουλμανικῆς Δημογεροντίας καθιστάμενα τοῦ λοιποῦ κτήματα τελείας ἰδιοκτησίας εἰς χεῖρας τῶν ἀγοραστῶν.

Τὰ κτήματα τελείας ἰδιοκτησίας ὅσα ἀνήκουσι σήμερον εἰς Μουσουλμανικὰ Θρησκευτικὰ Ἱδρύματα ἢ ὅσα μέλλουσι ν΄ἀποκτηθῶσιν ἐν τῷ μέλλοντι ὑπ' αὐτῶν, δὲν δύνανται ν΄ἀπαλλοτριωθῶσιν εἰ μὴ ἀδείᾳ τῆς Μουσουλμανικῆς Δημογεροντίας.

Ἄρθρον 108.

Εἰς τὰς βουλευτικὰς ἐκλογὰς οἱ Μουσουλμάνοι τῶν νομῶν Ἡρακλείου, Ρεθύμνης, Χανίων ἀποτελοῦσιν ἰδιαιτέρους ἐκλογικοὺς συλλόγους.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒʹ.

Τελικαὶ Διατάξεις

Ἄρθρον 109.

Ἡ Κρήτη διαιρεῖται εἰς πέντε νομούς, θὰ ἔχῃ δὲ πέντε Πρωτοδικεῖα.

Ἡ διάταξις αὕτη δύναται νὰ μεταβληθῇ διὰ νόμου μετὰ παρέλευσιν ἓξ ἐτῶν ἀπὸ τῆς δημοσιεύσεως τοῦ παρόντος Συντάγματος.

Ἄρθρον 110.

Ἅμα τῇ δημοσιεύσει τοῦ Συντάγματος, διὰ διατάγματος τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ, μὴ χρῄζοντος τῆς προσυπογραφῆς ὑπευθύνου Συμβούλου, διορισθήσονται οἱ Πρόεδροι, Εἰσαγγελεῖς καὶ δικασταὶ πάντων τῶν ἐγχωρίων δικαστηρίων. Οἱ οὕτω διορισθησόμενοι ἀπολαύουσι τῆς μονιμότητος κατὰ τὰς διακρίσεις τῶν ἄρθρων 89 καὶ 111 τοῦ παρόντος Συντάγματος.

Ἄρθρον 111.

Κατὰ τὴν πρώτην διετίαν οἱ Εἰσαγγελεῖς τῶν Πρωτοδικῶν, οἱ Πρωτοδίκαι, καὶ οἱ Εἰρηνοδίκαι δύνανται δι' ἀποφάσεως τοῦ Συμβουλίου τῆς Δικαιοσύνης νὰ παυθῶσι καὶ διὰ τοὺς ἑπομένους λόγους. 1) Μετὰ διπλῆν τελεσίδικον πειθαρχικὴν τιμώρησιν ὑπὸ πολυμελοῦς δικαστηρίου. 2) Μετὰ τελεσίδικον καταδίκην εἰς ποινὴν τοὐλάχιστον φυλακίσεως τριμήνου. 3) Μετὰ τελεσίδικον καταδίκην εἰς ποινὴν ἕνεκα πράξεως ἀγομένης εἰς τὴν δημοσίαν ὑπηρεσίαν των καὶ τιμωρουμένης ὡς πλημμελήματος ἀπὸ τοὺς ποινικοὺς νόμους. 4) Μετὰ τελεσίδικον καταδίκην ἕνεκά τινος τῶν ἐν ἄρθρῳ 22 τοῦ Ποινικοῦ Νόμου πράξεων, καὶ· 5) Ἐπελθούσης καταργήσεως δικαστικῆς θέσεως ὅτε περὶ τοῦ ἀπολυτέου ἐκ τῶν ὁμοταγῶν ἀποφασίζει τὸ Συμβούλιον τῆς Δικαιοσύνης.

Ἄρθρον 112.

Οἱ Πρόεδροι, οἱ Εἰσαγγελεῖς, καὶ δύο τῶν μελῶν ἑκατέρου τῶν Ἐφετείων δύναται νὰ εἶναι πολῖται Ἕλληνες ἐκ τῆς ἐν Ἑλλάδι ἐνεργοῦ δικαστικῆς ὑπηρεσίας.

Ἄρθρον 113.

Μέχρις οὗ δι' εἰδικοῦ νόμου ψηφισθησομένου κατὰ τὴν προσεχῆ σύνοδον τῆς Βουλῆς, κανονισθῶσι τὰ τῆς ὀργανώσεως καὶ λειτουργίας τῶν ὁρκωτῶν δικαστηρίων καὶ τοῦ ἐν Ἡρακλείῳ ἑδρεύοντος Ἐφετείου ὡς καὶ τοῦ Πρωτοδικείου Σφακίων θέλουσιν ταῦτα κανονισθῇ διὰ διατάγματος τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ ἐκδοθησομένου ἐπὶ προτάσει τοῦ Συμβουλίου αὐτοῦ ἀναγραφομένης τῆς ἀναγκαίας πιστώσεως εἰς τὸν προϋπολογισμόν τῆς χρήσεως 1906—1907.

Ἄρθρον 114.

Διὰ Διατάγματος τοῦ Ὑπάτου Ἁρμοστοῦ δύναται νὰ δοθῇ ἐπιμίσθιον εἰς τοὺς ἐξ Ἑλλάδος προσληφθησομένους δικαστικοὺς λειτουργούς.

Ἄρθρον 115.

Πρὸς παροχὴν βοηθημάτων εἰς ἀπόρους ἀγωνιστὰς τῶν ἐπαναστάσεων 1866, 1878, 1896 καὶ 1897, χήρας, ὀρφανά, τραυματίας τῶν μαχῶν ἐντελῶς ἀνικάνους πρὸς ἐργασίαν, θ' ἀναγράφηται ἐτησία πίστωσις εἰς τὸν προϋπολογισμὸν τῆς Νήσου ποσὸν μὴ ὑπερβαῖνον τὰς 70000 δραχμῶν. Πᾶσα κράτησις πρὸς αὔξησιν τοῦ ποσοῦ τούτου ἀπαγορεύεται.

Εἰδικὸς Νόμος θέλει ὁρίσει καὶ κατατάξει τοὺς δικαιουμένους εἰς βοήθημα.

Ἅμα τῇ δημοσιεύσει τοῦ παρόντος Συντάγματος παύει ἡ ἰσχὺς τῶν σχετικῶν Νόμων περὶ βοηθημάτων τῶν ἀγωνιστῶν, χηρῶν, ὀρφανῶν καὶ τραυματιῶν καὶ τῶν ἐπὶ τῇ βάσει τούτων ἐκδοθεισῶν ἀποφάσεων τοῦ Συμβουλίου τοῦ Ἡγεμόνος καὶ τῶν ἐπιτροπειῶν τῶν ἀγωνιστῶν.

Εἰδικὸς νόμος δύναται νὰ κανονίσῃ τὴν ἀπονομὴν ἀριστείων εἰς τοὺς πολιτικοὺς καὶ στρατιωτικοὺς ἀγωνιστὰς τῶν ἐπαναστάσεων τῶν 1866, 1878, 1896 καὶ 1897.

Ἄρθρον 116.

Ἐξουσιοδοτεῖται ἡ Κυβέρνησις ἵνα διὰ προσωρινῶν νομοθετικῶν Διαταγμάτων προβῇ εἰς τὴν μεταρρύθμισιν τῆς Χωροφυλακῆς καὶ τὴν σύστασιν καὶ τὴν διοργάνωσιν τῆς Πολιτοφυλακῆς, παρεχομένης πρὸς τοῦτο τῆς ἀναγκαίας πιστώσεως.

Ἄρθρον 117.

Ἐξουσιοδοτεῖται ἡ Κυβέρνησις νὰ διαπραγματευθῇ καὶ συνάψῃ δάνειον 9,300,000 δραχμῶν παρέχουσα τὰς ἀναγκαίας ἀσφαλείας μὲ τόκον μέχρι 4%, συμπεριλαμβανομένου, ἐν ἐναντίᾳ δὲ περιπτώσει νὰ ὑποβάλῃ τὴν περὶ τούτου σύμβασιν εἰς τὴν προσεχῆ Βουλὴν πρὸς κύρωσιν.

Ἐκ τοῦ δανείου τούτου διατεθήσεται τὸ ἀναγκαῖον ποσὸν ὅπως μετὰ τοῦ ἐν τοῖς ταμείοις ὑπάρχοντος ὑπολοίπου ἐκ τῶν εἰσπράξεων τοῦ προσθέτου τελωνειακοῦ δασμοῦ συμπληρωθῇ ποσὸν 5000000, ὅπερ θέλει χρησιμοποιηθῇ πρὸς ὁλοσχερῆ ἐξόφλησιν τῶν ἀποζημιώσεων τῶν ἐπαναστάσεων τοῦ 1896 καὶ 1897 διὰ τῆς πληρωμῆς ἀναλόγου ποσοστοῦ εἰς τοὺς Ἰθαγενεῖς καὶ τοὺς πολίτας Ἕλληνας, ὧν αἱ ζημίαι ἀνεγνωρίσθησαν ὑπὸ τῶν ἁρμοδίων ἐκτιμητικῶν ἐπιτροπειῶν. Τὸ ὑπόλοιπον ποσὸν θέλει χρησιμοποιηθῇ διὰ τὴν ἐκτέλεσιν δημοσίων ἔργων κατὰ ξηρὰν συγκοινωνίας συμφώνως πρὸς τοὺς ψηφισθησόμενους εἰδικοὺς νόμους παρὰ τῆς Βουλῆς κατανεμομένου τοῦ ποσοῦ τούτου κατὰ Νομοὺς καὶ ἀναλόγως τοῦ πληθυσμοῦ καὶ τῆς κοινῆς ὠφελείας.

Ἄρθρον 118.

Ὁ πρόσθετος τελωνειακὸς δασμὸς 3% θὰ ἐξακολουθήσῃ τῇ συναινέσει τῶν Μ. Δυνάμεων εἰσπραττόμενος καὶ ἐν τῷ μέλλοντι ἐξουσιοδοτουμένης τῆς Κυβερνήσεως ὅπως ζητήσῃ τὴν συγκατάθεσιν αὐτῶν πρὸς αὔξησιν αὐτοῦ.

Ἄρθρον 119.

Ὅταν παραστῇ ἡ ὥρα νὰ ἐρωτηθῇ ὁ Κρητικὸς λαὸς περὶ τῆς τελικῆς αὐτοῦ ἀποκαταστάσεως ἐὰν μὲν ὑπάρχῃ ἐκλελεγμένη Βουλὴ θέλει πράξῃ τοῦτο αὐτή, ἐὰν δὲ μὴ θὰ συγκαλῆται πρὸς τοῦτο ἡ προηγηθείσα Βουλὴ καὶ ἐν ᾗ περιπτώσει διελύθη αὕτη ἢ καὶ ἐξέπνευσεν ὁ χρόνος τῆς βουλευτικῆς περιόδου.

Ἄρθρον 120.

Τὸ σύστημα τῆς διὰ σφαιριδίων ψηφοφορίας δύναται νὰ τροποποιηθῇ δι' ἁπλοῦ Νόμου, μετὰ πάροδον ἑξαετίας ἀπὸ τῆς δημοσιεύσεως τοῦ παρόντος Συντάγματος.

Ἄρθρον 121.

Ἡ πρώτη τακτικὴ σύνοδος τῆς Βουλῆς θέλει συνέλθει τὴν 1 Ἰουλίου 1907. Ἡ Βουλὴ κατὰ τὴν προσεχῆ αὐτῆς Σύνοδον δύναται νὰ μεταβάλῃ τὸν ἐν τῷ παρόντι Συντάγματι ὡρισμένον χρόνον τῆς ἐνάρξεως τῆς τακτικῆς βουλευτικῆς συνόδου.

Ἄρθρον 122.

Τὸ Σύνταγμα τοῦ 1899 καὶ πᾶσαι αἱ διατάξεις τῶν κειμένων νόμων καὶ διαταγμάτων, αἱ ἀντικείμεναι εἰς τὸ παρὸν Σύνταγμα, καταργοῦνται.

Ἄρθρον 123.

Τὸ παρὸν Σύνταγμα θέλει ἰσχύσει ἀπὸ τῆς δημοσιεύσεώς του, ἡ τήρησις δ' αὐτοῦ ἀφίεται εἰς τὴν φιλοπατρίαν τῶν Κρητῶν.

Βʹ.) Παραγγέλλομεν ἁπάσας τὰς δικαστικάς, πολιτικὰς καὶ στρατιωτικάς τῆς Πολιτείας Ἀρχὰς καὶ πάντας νὰ τηρῶσιν ἀπαρασαλεύτως τὸ παρὸν Σύνταγμα.

Τὸ Ἡμέτερον Συμβούλιον θέλει προσυπογράψει καὶ δημοσιεύσει τὸ παρόν.

Ἐγένετο ἐν Χανίοις τὴν ὀγδόην Φεβρουαρίου τοῦ χιλιοστοῦ ἐννεακοσιοστοῦ ἑβδόμου ἔτους.


ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΘΡ. Α. ΖΑΪΜΗΣ

Μ.Ρ. ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ
Ε. ΧΟΥΡΔΑΚΗΣ
ΑΝΤ. ΚΑΤΖΟΥΡΑΚΗΣ