Σωκράτης ὁ υἱὸς τοῦ Σωφρονίσκου ἐγεννήθη τὸ 469 π.Χ. Ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἦτο γλύπτης· ἡ δὲ μήτηρ Φαιναρέτη ἦτο μαῖα. Κατὰ τὴν νεότητά του ἐδιδάχθη παρὰ τοῦ πατρὸς του τὴν γλυπτικήν· ἀπέκτησε δὲ εἰς τὴν τέχνην αὐτὴν πολλὴν δεξιότητα. Παυσανίας ὁ περιηγητὴς εἶδεν ἐν τῇ Ἀκροπόλει τρία ἀγάλματα, παριστῶντα τὰς Χάριτας, ἅτινα ἐθεωροῦντο ὡς ἔργα τοῦ Σωκράτους. Περὶ τῆς περαιτέρω ἐκπαιδεύσεως αὐτοῦ πολὺ ὀλίγα γνωρίζομεν. Γνωστὸν μόνον εἶνε, ὅτι ὠφελήθη ἀπὸ τὴν διδασκαλίαν τοῦ σοφιστοῦ Προδίκου καὶ τοῦ μουσικοῦ Δάμωνος· δὲν διέκειτο ὅμως φιλικῶς πρὸς τοὺς σοφιστάς, οἱ ὁποῖοι τότε πολὺν θόρυβον καὶ ἐπίδειξιν ἔκαμνον. Ὁ Σωκράτης λοιπὸν ἔγινεν ὅ,τι ἔγινε μόνον διὰ τῶν ἰδικῶν του μελετῶν.[1] Τὴν προσωπικήν του ἀξίαν ὀφείλει εἰς ἑαυτὸν μόνον, αὐτὸς δι’ ἑαυτοῦ γενόμενος ὁ θεμελιωτὴς τῆς ἀρχαίας φιλοσοφίας. Οἱ ἀρχαῖοι καλοῦσιν αὐτὸν μαθητὴν τοῦ Ἀναξαγόρου καὶ τοῦ φυσικοῦ Ἀρχελάου. Ἀλλὰ ταῦτα ἀπεδείχθησαν ἀβάσιμα. Ὁ ἴδιος δὲν ἔσχεν ἢ δὲν ἐζήτησεν ἄλλα
- ↑ Σ. Μ. Παρὰ Ξενοφῶντι (Ἀπομν. 1, 6, 11) ὁ Σωκράτης λέγει: «Διέρχομαι τὸν χρόνον μετὰ τῶν φίλων μου φυλλομετρῶν τὰ βιβλία τῶν παλαιοτέρων σοφῶν καὶ ἐπιθεωρῶν τοὺς θησαυροὺς τῆς σοφίας των διαλέγω ὅ,τι μοῦ φαίνεται ὡραῖον καὶ ὠφέλιμον».
Πρὸς τούτοις, ἐπειδὴ κατὰ τοὺς χρόνους ἐκείνους, ὅτε ἤκμαζον ἐν Ἀθήναις εἰς μέγιστον βαθμὸν αἱ ἐπιστῆμαι καὶ αἱ τέχναι, συνέρρεον πανταχόθεν ἐπιφανέστατοι ἄνδρες, σοφοὶ καὶ ποιηταὶ καὶ καλλιτέχναι, ὁ Σωκράτης ἠγάπα νὰ συνάπτῃ σχέσεις καὶ συναναστρέφεται μετ’ αὐτῶν.
