Κωνσταντινουπόλεως καὶ τῶν παραρτημάτων αὐτῆς. Ἆρα οὐδὲ τοῦτο δὲν φαίνεται νὰ ἔχῃ πιθανότητά τινα ὑποστάσεως.
Ὅ,τι εἴπομεν διὰ τὴν Ῥωσσίαν, τ’ αὐτὰ πρέπει νὰ εἴπωμεν καὶ διὰ τὴν Γερμανικὴν αὐτοκρατορίαν. Αὕτη κατέστη ἐπίφοβος εἰς τὴν Εὐρώπην ὡς εὑρίσκεται σήμερον, ἐὰν προστεθῇ εἰς αὐτὴν καὶ τοιαύτη ἐπίζηλος θέσις, αὐξηνθῇ δὲ καὶ ἡ κατὰ θάλασσαν δύναμις αὐτῆς – καὶ τοιαύτη φαίνεται ἡ σημερινὴ τάσις αὐτῆς – δὲν θ’ ἀποβῇ ἆρά γε κοσμοκράτωρ ἐν τε τῇ Εὐρώπῃ καὶ ἐν τῇ Ἀσίᾳ;
Ἐκ τούτων εἰκάζομεν ὅτι οὐδεμία ἑκουσία παραχώρησις δύναται νὰ ὑπάρξῃ μεταξὺ τῶν τριῶν αὐτοκρατόρων, καθόσον ἀφορᾷ τὴν Κωνσταντινούπολιν· διότι ἡ ἔχουσα τὸ Βυζάντιον μερὶς πρέπει νὰ θεωρηθῇ τόσον μεγάλη, ὥστε οὐδεμία ἄλλη μερὶς δύναται νὰ ἀντιστοιχήσῃ μετ’ αὐτῆς.
Ἀλλὰ καὶ ἂν διὰ μίαν στιγμὴν ἠθέλαμεν ὑποθέσει πιθανὴν τοιαύτην διανομὴν μεταξὺ τῶν τριῶν αὐτοκρατοριῶν, πῶς ἤθελεν ἀκούσει ἡ λοιπὴ Εὐρώπη τοιαύτην ἀπόφασιν; Εἶναι ποτὲ δυνατὸν νὰ πιστεύσωμεν ὅτι ἤθελεν ἤδη ἀταράχως πραγματοποιούμενον τοιοῦτον σχέδιον; Δὲν ἤθελον σχηματισθῆ νέαι σταυροφορίαι πρὸς ἀποτροπὴν τοιούτου κινδύνου; Ὁποία γενικὴ ἀναστάτωσις ἔμελλε νὰ ἐπακολουθήσῃ τοιαύτην ἀπόφασιν! καὶ πόσον τρομερὰ πρέπει νὰ θεωρηθῶσι τὰ ἐπακόλουθα αὐτῆς!
Λαμβάνοντες ὑπ΄ ὄψιν ὅλας τὰς δυσκολίας ταύτας καὶ θεωροῦντες ἀδύνατον τὸ νὰ τεθῇ ἡ Κωνσταντινούπολις εἰς χεῖρας ἰσχυρὰς τινὸς δυνάμεως, ἔχοντες δὲ πρὸ ὀφθαλμῶν καὶ τὸ ἀδύνατον τῆς διατηρήσεως τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους, ἀνάγκη νὰ ἀνεύρωμεν ποῖος τρόπος πιθανῶς δύναται νὰ ὑπάρξῃ κατάλληλος πρὸς λύσιν τοῦ ἀνατολικοῦ ζητήματος. Τοιαύτη γνώμη ἐκφερομένη παρ’ ἡμῶν θέλει θεωρηθῆ λίαν παράτολμος, ἀλλ’ οὐχ’ ἧττον ὀφείλομεν νὰ δώσωμεν νύξεις τινὰς ἐφ’ ὧν φρονοῦμεν ὅτι θέλει ἀνεγερθῆ τὸ σπουδαῖον τοῦτο οἰκοδόμημα.
Πρῶτον μὲν δὲν φρονοῦμεν, οὔτε δυνατὴν, οὔτε δικαίαν τὴν διαίρεσιν τοῦ ὀθωμανικοῦ κράτους μεταξὺ τῶν Εὐρωπαϊ-