κασίαι ἐκμηδενίζονται, ἀπέναντι τῶν προορωμένων προσκομμάτων, καὶ ἰδίως, ὅταν ἔλθῃ τις εἰς τὸ ζήτημα τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Πολλάκις ἡ κατάργησις τοῦ Τουρκικοῦ κράτους ἐθεωρήθη ὡς ἔργον ἀναγκαῖον, ἀπαραίτητον μάλιστα, ἐπὶ Αἰκατερίνης, ἀλλ’ ἡ ἰδέα «τὶ θέλει γείνει ἡ Κωνσταντινούπολις» ἀναχαίτισε τὴν ἀπόφασιν, καὶ οἱ μελετήσαντες τὴν πτῶσιν τοῦ Ὀθωμανικοῦ βασιλείου, ἀπεσύρθησαν τοῦ σχεδίου των, ὡς μὴ εὑρίσκοντες τρόπον διαθέσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἁρμόζοντα πρὸς τὰ ἴδια ἑνός ἑκάστου αὐτῶν σχέδια. Καὶ σήμερον ἡ αὐτὴ ἀναφαίνεται περιπλοκὴ, τὰ αὐτὰ ἐμπόδια, καὶ διστάζομεν νὰ πιστεύσωμεν ὅτι αὕτη θὰ τεθῇ εἰς τὴν μερίδα ἑνὸς τῶν τριῶν.
Ἀλλ’ ἃς ὑποθέσωμεν ὅτι αὕτη δίδεται εἰς τὴν Ῥωσσίαν, λαμβάνοντες ἀφορμὴν ἐξ ὅσων κατὰ καιροὺς ἐῤῥέθησαν περὶ τῆς ἐπιθυμίας τῶν Ῥώσσων αὐτοκρατόρων εἰς τὸ νὰ κυριεύσωσι τὴν Κωνσταντινούπολιν.
Ἐὰν ἡ Ῥωσσία κατασταθῇ κυρία τοῦ Βυζαντίου μετὰ τοῦ Βοσπόρου καὶ τῆς Προποντίδος, κάτοχος τῶν δύο στενῶν, καταντᾷ ἀπρόσβλητος διὰ θαλάσσης· ἀλλὰ μήπως τοιοῦτον κράτος δύναται νὰ ἔχῃ φόβον διὰ ξηρᾶς; ἢ μήπως δὲν ὑπάρχουν φρούρια, ἢ στρατοὶ, ἵνα ἀσφαλίσωσιν αὐτήν; Τοιοῦτον κράτος, ὁποῖον ἡ Ῥωσσία σήμερον, προσλαμβάνουσα καὶ τοιαύτην θέσιν ὁποία ἡ Κωνσταντινούπολις, μὲ τὰ δύω στενὰ αὐτῆς, ἔχει πλέον φόβον καὶ ἂν πολλὰ συνάμα κράτη συμμαχήσωσι κατ’ αὐτῆς; Ποῖον τῶν Εὐρωπαϊκῶν κρατῶν δύναται ν’ ἀκούσῃ μετ’ ἀταραξίας τοιαύτην ἀπόκτησιν; Καὶ αἱ δύο νῦν συνεννοούμεναι μετ’ αὐτῆς αὐτοκρατορίαι, δύνανται ἆρά γε νὰ θεωρήσωσιν ἀκίνδυνον διὰ τὸ μέλλον ἑαυτῶν τοιαύτην πραγμάτων κατάστασιν;
Ἐὰν εἰς τὴν Ῥωσσίαν δὲν παραχωρηθῇ οἰκειοθελῶς τὸ σπουδαιότατον τοῦτο μέρος τῆς ὑφηλίου, εἶναι ποτὲ πιθανὸν ὅτι δύναται νὰ παραχωρηθῇ εἰς τὴν Αὐστρίαν; Ποῖα μεγάλα δικαιώματα αὐτῆς, ἢ ποῖα ἄλλα σπουδαῖα συμφέροντα τῶν δύω ἄλλων αὐτοκρατόρων, ἤθελον ἐπιφέρει τοιοῦτον μέτρον; οὐδὲν συμφέρον δύναται νὰ ὑπάρξῃ, ὅσον μέγα καὶ ἂν θεωρηθῆ, δυνάμενον ν’ ἀντιστοιχήσῃ μὲ τὴν κατοχὴν τῆς