ται-. εἰς τὰς μεγαλῃτέρας συναναστροφὰς, ἀλλὰ καὶ τιμῆς καὶ ὑπολήψεως ἰδιαιτέρας ἀπολαύουσι. Πολλάκις ἄνδρες ἐκ τῶν τὰ πρῶτα φερόντων, παραχωροῦσι τὰ πρωτεῖα εἰς σοφὸν ὀνομαστὸν διὰ τὴν μάθησιν καὶ]τὴν ἀγχίνοιάν του.
Ὁλοι ἐν γένει ἀγαπῶσι καὶ σέβονται πρὸ παντὸς ἄλλου τοὺς μυθολόγους· ὅστις, προικισθεὶς ἀπὸ τὴν φύσιν μὲ φαντασίαν ζωηρὰν, μὲ φωνὴν γλυκεῖαν, μὲ ἰδιότητας μιμικὰς, ἐξασκεῖ ἐπιτηδείως τὸ ἐπάγγελμά του, εἶναι βέβαιος ὅτι θὰ πλουτήσῃ ὡς οἱ πρῶτοι ὑποκριταὶ τῶν θεάτρων τῆς Εὐρώπης· ἡ προσωπική του θέσις εἶναι μάλιστα ὀλιγώτερον ἀμφίβολος, διότι πολλάκις προάγεται καὶ διορίζεται εἰς ὑπουργήματα μεγάλα καὶ ἐπικερδῆ.
Τὸ ἑπόμενον ἀνέκδοτον ἀποδεικνύει πόσον ὑπολήπτονται εἰς τὰ μουσουλμανικὰ Κράτη τὰ διηγήματα, καὶ πόσον αὐτὰ ἐπενεργοῦσιν εἰς τὰ δημόσια ἤθη. Ὁ Κ. Ἰωάννης Μαλκόλμης, πρέσβυς ἄλλοτε τῆς Ἀγγλίας εἰς τὴν Περσίαν, ἠρώτησέ ποτε τὸν Ἀγὰν Μίρ, ἐὰν παρὰ τὸ Κοράνιον καὶ τοὺς ὀρθοδόξους ὑπομνηματιστάς του, εἶχον οἱ Πέρσαι καὶ ἄλλους νόμους· ἔχομεν, ἀπεκρίθη σπουδάζων ὁ ἐρωτηθεὶς, καὶ τοῦ Σαδῆ τὰς ἱστορίας καὶ τὰ παραγγέλματα. » Ὁ Σαδὴς ἐχρημάτισε ποιητὴς περιώνυμος, οὗτινος τὴν μνήμην τιμῶσιν οἱ Πέρσαι ὅπως ἡμεῖς τὴν τῶν ἁγίων τῆς ἐκκλησίας. Καὶ τῷ ὄντι, τὰ διηγήματα ταῦτα, αἱ διδασκαλίαι αὐταὶ, πάγκοινοι εἰς τὴν Περσίαν καὶ μεταξὺ τῶν ὑποδεεστέρων κλάσεων, συντελοῦσιν ἴσως πλέον τῶν νόμων τοῦ Προφήτου, εἰς τὸ νὰ περιστέλλωσι τὰς αὐθαιρέτους διαθέσεις τῆς ἐξουσίας.
Ἀπεδείχθη διὰ τῆς πείρας ὅτι οἱ ἀπόλογοι, οἱ μῦθοι, τὰ διηγήματα, ἐνσταλάζουσιν εὐκολώτερον παρὰ τὴν ξηρὰν διδασκαλίαν, εἰς τὰς ἁπαλὰς τῶν νέων ψυχὰς, τὰς ἀρχὰς τῆς ἠθικῆς καὶ αὐτὰς τῶν ἐπιστημῶν τὰς στοιχειώδεις γνώσεις· ἀλλὰ καὶ οἱ ἀσιατικοὶ λαοὶ, ὡς πρὸς τὴν ἀνάπτυξιν τῶν διανοητικῶν δυνάμεων, ἐκτὸς τῆς φαντασίας, καὶ τὴν ἔκτασιν τῶν ἰδεῶν, δὲν εἶναι ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ μεγάλα παιδία;
Ὅτι οἱ μῦθοί των εἶναι διδακτικώτατοι, τὸ ἀποδεικνύει καὶ ἡ ἄκρα αὐστηρότης μεθ' ἧς διατηροῦνται κατὰ τὴν διήγησιν ὅλοι οἱ κανόνες τῆς χρηστοηθείας. Ὄχι μόνον δὲν λέγουσι ῥητῶς, ἀλλ' οὐδ' ὑπαινίττονται ποτὲ τὴν ἐλαχίστην ἄσεμνον πρᾶξιν οἱ μυθολόγοι· ἐξ ἐναντίας, αἱ διηγήσεις των πλήθουσιν ἀποφθεγμάτων καὶ ἀλληγοριῶν, δι' ὧν ἐμπνέονται αἰσθήματα φιλανθρωπίας, δικαιοσύνης καὶ ἠθικῆς εἰς τὸ ἀκροατήριον.
Ἐὰν, ὡς ἀπεδείχθη, τοιαύτη ἡ ἐπιῤῥοὴ τῶν ἀσιανῶν διηγήσεων, ἄξιον εἶναι νὰ σημειώσωμεν τὴν ἐποχὴν καθ' ἣν κυρίως καλοῦνται εἰς τὸ νὰ ἐξασκήσωσι τὸ ἐπάγγελμά των οἱ μυθολόγοι, καὶ ἔχουσι πολυπληθέστατον καὶ προσεκτικώτατον τὸ ἀκροατήριον. Ἡ ἐποχὴ αὕτη εἶναι ἡ τοῦ ῥαμαζανου ἢ τῆς τεσσαρακοστῆς· ὡς γνωρίζομεν, οἱ ὁπαδοὶ τοῦ Μωάμεθ ἀπέχουσι πάσης βρώσεως καὶ πόσεως ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς νηστείας, μέχρι τῆς ἑσπέρας, ὅτε, παρακαθήμενοι εἰς τράπεζαν μᾶλλον ἢ ἧττον πλουσίαν, δειπνοῦσιν. Ἐπειδὴ δὲ μεταξὺ τοῦ δείπνου τούτου. —Ἰφτάρ—, καὶ τοῦ πρὸ τῆς ἀνατολῆς τοῦ ἡλίου γινομένου γεύματος, —. Σαβοὺρ—, δὲν κοιμῶνται συνήθως, εὐθυμοῦσι καθ' ὅλην τὴν νύκτα ἀκροαζόμενοι τερπνὰς καὶ ἠθικὰς διηγήσεις. Δὲν ὁμοιάζει τοῦτο κατά τι τὴν εὐσεβῆ συνήθειαν τῶν Διαμαρτυρουμένων, κατατριβόντων τὰς Κυριακὰς εἰς τὴν ἀνάγνωσιν τῶν ἠθικῶν παραγγελμάτων τῶν Γραφῶν; Ν. Δ.
 |
 |
 |
 |
|
Παρὰ τοῦ Σεβ. ἐπισκόπου Ἀνδρουβίστης, μέλους τῆς ἱερᾶς Συνόδου, γνωστοῦ δ' ἐπὶ φιλομαθείᾳ καὶ πατριωτισμῷ, ἐπετράπημεν τὴν δημοσίευσιν τοῦ ἑπομένου ἐγγράφου, εὑρεθέντος εἰς Κοτσημαρέϊκα, χωρίον τῆς Καρδαμύλης, ἥτις εἶναι ἡ κατὰ τὸν μεσαιῶνα λεγομένη Ἀνδρούβιστα.
Ἡ ἡμερομηνία τοῦ ἐγγράφου τούτου 6948 ἀντιστοιχεῖ εἰς τὰ μ. χ., καὶ ἑπομένως ὁ ὑπογεγραμμένος Πορφυρογέννητος ἦτον Κωνσταντῖνος ὁ Παλαιολόγος, ὁ τελευταῖος Αὐτοκράτωρ Κωνστσντινουπόλεως, ὅστις ἐπὶ τῆς βασιλείας Ἰωάννου τοῦ, ἀδελφοῦ του, ἦτον μέχρι τῶν 1449 Δεσπότης τῆς Πελοποννήσου. Τὸ δημοσιευόμενον εἶναι λοιπὸν πρωτότυπον διάταγμα τοῦ ἐνδόξου ἐκείνου ἀνδρὸς, οὗ ἡ μνήμη διέμεινεν ἱερὰ, καὶ περιεργότατον δεῖγμα τῆς καταστάσεως τῆς γλώσσης ἐπὶ τῆς πτώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως.
Ἐξάγεται δ' ἐξ αὐτοῦ ὅτι ὁ Δεσπότης εἶχεν ἐπιτρέψει εἰς τοὺς ἀδελφοὺς Ἰσπανοὺς (Νικολὸν καὶ Θεόδωρον) νὰ ἀσκῶσιν, ἄγνωστον διατὶ δικαιώματά τινα (μεθ' ἧς στράτας) δηλ. καθ' ὃν τρόπον ὁ πρὸς αὐτοὺς προβάς ὁρισμὸς διορίζεται) ἴσως αὐθέντου ἐπὶ δούλου ἐπί τινος Πέτρου Κόμπη. Ἐπειδὴ δὲ ἐκεῖνος ἐγήρασε, καὶ ἔμενεν ἀκίνητος καὶ ἀνίκανος εἰς ἐργασίαν, ἐπιτρέπει ἤδη αὐτοῖς τὰ αὐτὰ δικαιώματα καὶ ἐπὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ Θεοδώρου.
Περίεργον εἶναι ὅτι εἰς τὴν Μάνην ὑπάρχουσι μέχρι τοῦδε οἰκογένειαι Σπανέων, καὶ μάλιστα εἰς τὸ χωρίον ὅπου εὑρέθη τὸ ἔγγραφον τοῦτο παρ' ἐνὶ ἐξ αὐτῶν· ὑπάρχουσι δὲ καὶ Κομπαῖοι.
Ὁ δεσπότης ἀποδίδει εἰς ἑαυτὸν τὸν τίτλον ἡ βασιλεία μου.
«Ἡ Βασιλεία μου διορίζεται διὰ τοῦ παρόντος αὐτής ὁρισμοῦ· ἵνα ἐπειδὴ ἐπροευεργετήθη παρ' αὐτῆς ὁ εἰς τὴν Ἀνδρούβισταν κὺρ Νικολὸς ὁ Ἱσπανὸς, καὶ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ κὺρ Θεόδωρος, ἔχειν τὸν ἐκεῖσε Πέτρον τὸν Κόμπην μεθ' ἧς στράτας ὁ πρὸς αὐτοὺς ὁρισμὸς προβὰς τῆς βασιλείας μου διορίζεται καὶ διαλαμβάνει· ἣν δὲ ἀνέφερον οἱ τοιοῦτοι ὅπως ὑπάρχει ὁ τούτου υἱὸς Θεόδωρος ὁ Κόμπης σύνοικος μετ' αὐτῶν μιᾷ φαμελίᾳ ὄντες, ὑπάρχει δὲ ὁ τοιοῦτος Πέ-
