Ἡ Κ. Νελὶς εἶχεν ὑπανδρευθῆ δεκαοκταετὴς ἔτι μὲ ὀνομαστὸν ἰατρὸν σχεδὸν τεσσαρακοντούτη. Μετὰ δώδεκα δὲ ἔτη ἐφαίνετο ὅτι ἡ ἡλικία δὲν μετέβαλε διόλου οὔτε τὸν χαρακτῆρα οὔτε τὸ πρόσωπόν της· ὁποία ἦτο παιδίον ἔτι εἰς Θολώσην, τοιαύτη καὶ εἰς Παρισίους καὶ ἀφοῦ ἔγεινε μήτηρ. Ὁ σύζυγός της τὴν ἐλάτρευεν. Ἀφιερωθεὶς εἰς τὴν ἰατρικὴν ἐπιστήμην ἐκ νεότητός του, πρώτην καὶ μόνην γυναῖκα ἠγάπησε τὴν σύζυγόν του. Τοιαύτην δὲ ἰσχὺν εἶχεν αὕτη ἐπ' αὐτοῦ ὥστε θὰ ἔλεγέ τις ὅτι τὸν ἐμάγευσεν. Ἔζησαν δὲ οὕτω πως δεκαπέντε ἔτη, χωρὶς οὔτε ὁ πλέον φιλύποπτος ὀφθαλμὸς ἢ τὸ πλέον φιλοκατήγορον στόμα νὰ ἀνακαλύψωσι σκιὰν κἂν δυσαρεσκείας μεταξὺ αὐτῶν. Ἐκεῖνος, ὅςτις ἠγάπα περισσότερον ὑπέβαλε τὰς ὀρέξεις του εἰς τὰς τοῦ ἄλλου χωρὶς διόλου νὰ παραπονεθῇ. Ἡ παρουσία τὴς γυναικὸς ἔῤῥιπτεν ἀκτῖνας φωτὸς πέριξ τοῦ ἰατροῦ, καὶ ἔβλεπεν ὡς ἀνθηρὰ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ὁ νοῦς του ἐδείκνυε ζοφερώτατα. Διὰ νὰ ἐπαρκέσῃ δὲ εἰς τὰς δαπάνας τοῦ πολυταράχου βίου εἰς τὸν ὁποῖον ἔσυρεν αὐτὸν ἡ Νοεμὴ ἄμα μετὰ τὸν γάμον, ἠναγκάσθη νὰ διπλασιάσῃ τοὺς κόπους του· ἀφιέρου δὲ τὸν καιρόν του εἰς δύο, εἰς τὴν ἐπιστήμην καὶ εἰς τοὺς ἀσθενεῖς· οὗτοι μάλιστα ἐπεκράτησαν. Καὶ ἐπεθύμει μὲν ἄλλον τρόπον ζωῆς, ἀλλὰ δὲν ἦτο αὐτὸς κύριος. Καὶ διὰ τὴν θυσίαν αὐτὴν οὐ μόνον δὲν ἀπῄτει εὐγνωμοσύνην παρὰ τὴς συζύγου του, ἀλλὰ καὶ τὰς παραμικροτέρας ἐπιθυμίας του παρέβλεπε, μόνον καὶ μόνον διὰ νὰ καταστήσῃ αὐτὴν εὐτυχῆ.
Ἐκ τοῦ γάμου τούτου ἐγεννήθησαν δύο θυγατέρες, ἰδοῦσαι τὸ φῶς δεκαπέντε μῆνας ἡ μία μετὰ τὴν ἄλλην, ἀλλ’ οὐδεμία ἄλλη μεταβολὴ ἐγένετο εἰς τὰς ἕξεις των· αἱ θυγατέρες ἐκοιμῶντο εἰς τὴν κοιτίδα, ἡ μήτηρ ἐσύχναζεν εἰς τοὺς χοροὺς, καὶ ὁ πατὴρ εἰργάζετο συντονώτερον. Ὅτε ἔγεινε πεντήκοντα καὶ πέντε ἐτῶν καταπονηθεὶς ὑπὸ τῆς ἀδιακόπου ἐργασίας, ᾐσθάνθη τὰς πρώτας προσβολὰς ὑπερτροφίας τῆς καρδίας· ἐνόησε λοιπὸν τὸ τέλος του. Χωρὶς δὲ νὰ λησμονήσῃ τὴν σύζυγον ἐνθυμήθη τὰ τέκνα του. Κατὰ τὰς τελευταίας ὥρας τοῦ θανάτου πρῶτον τότε ἔλαβε τὸ θάῤῥος νὰ δώσῃ συμβουλὴν εἰς τὴν Νοεμὴν ἤτις ἠσπάζετο αὐτὸν κλαίουσα, —Δὲν εἴμεθα, εἶπεν, ἀρκετὰ πλούσιοι· κάμε οἰκονομίαν. —Καὶ ὡς νὰ ἐφοβεῖτο μὴ τὴν λυπήσῃ διότι δὲν εἶχε προῖκα, —ὀλίγην οἰκονομίαν, πολλὰ ὀλίγην, ἐπρόσθεσε φιλήσας τὰς χεῖράς της. Καὶ ὑπεσχέθη μὲν ἡ Νοεμὴ, ἀλλὰ μετὰ δεκαπέντε ἡμέρας ἀπέδειξεν, ὅτι ἐὰν ἡ καρδία της ἐπεπόθει σφοδρῶς τὸν σύζυγόν της, τὴν ὑπόσχεσίν της ὅμως δὲν ἐνθυμεῖτο πλέον.
Εἴδομεν ὅτι δὶς τοῦ ἔτους, τὸν Μάϊον καὶ τὸν Σεπτέμβριον, ἡ Κ. Νελὶς μὲ τὴν Μαρίαν μετέβαινεν εἰς Ῥαμβουλιὲ, διὰ νὰ ἴδῃ τὴν κόρην της Μάρθαν, Ἀλλ’ ὅσον ἐνθέρμως καὶ ἄν ἠγάπα αὐτὴν, δὲν ἐδύνατο ν’ ἀποφασίσῃ νὰ ζήσῃ χωρὶς θόρυβον καὶ χωρὶς κίνησιν, ἔστω καὶ ἐπὶ δεκαπέντε ἡμέρας· ἔφερε λοιπὸν πάντοτε μεθ’ ἑαυτῆς καὶ τρεῖς ἢ τέσσαρας φίλας της ἐκ τῶν ζωηροτέρων. Ἡ ἀδελφή της, ἡ Κ. Ὀρβινιὺ, γυνὴ ἀγαθὴ καὶ εὐπροσήγορος, εἶχεν εἰπεῖ ἄλλοτε πρὸς αὐτὴν νὰ θεωρῇ τὴν οἰκίαν της ὡς. ἰδίαν ἑαυτῆς· ἡ δὲ Κ. Νελὶς, κατὰ γράμμα ἐφαρμόζουσα τὴν προσφορὰν, ἐπεδίδετο εἰς πᾶν εἶδος εὐθυμίας, γεύματα, περιπάτους, χοροὺς, συμφωνίας καὶ τὰ τοιαῦτα. Δὲν ἀπήντα δὲ τὴν ἐλαχίστην δυσκολίαν παρὰ τῆς Κ. Ὀρβινιύ· διότι οὗσα χήρα, ὡς χωρισθεῖσα πολλὰ νέα ἀπὸ τὸν ἄνδρα της, εἶχε τοσούτῳ ἤπιον χαρακτῆρα, ὥστε ἐφαίνετο ὅτι ἐστερεῖτο καὶ ὀρέξεων καὶ γνώμης. Θὰ ὡμοίαζε κάτοπτρον ἀντανακλῶν καὶ φαιδρὰ καὶ ζοφερὰ χρώματα, ἐὰν ἡ καρδία της δὲν ἦτο ἀληθὴς ἑστία ἀγάπης καὶ ἀφοσιώσεως. Ἔζη δὲ εἰς τὴν ἐξοχὴν πρὸ δεκαπέντε ἐτῶν, καὶ ἦτο τριακονταπενταετής.
Τὴν ὥραν ἐκείνην τοῦ χρόνου ἡ Κ. Ὀρβινιὺ, ἤτις ἐθεωρεῖτο, ὡς καὶ ἦτο, ἐκ τῶν πλουσιωτέρων τῆς περιφερείας, κατέβαλλε πᾶσαν φροντίδα διὰ νὰ εὐχαριστήσῃ τὴν ἀδελφὴν καὶ τὴν ἀνεψιάν της Μάρθαν. Ἐπεσκέπτοντο ἐπὶ λαμπρῶν ὀχημάτων τὰ ὑποστατικά της καὶ τοὺς πέριξ γείτονας, Ἔμειναν μάλιστα τεσσαράκοντα καὶ ὀκτὼ ὥρας εἰς Γριζὸλ πλησίον τοῦ δάσους τῶν Ὑβελίνων, ὅπου ἐχόρευαν καὶ ἐπήδων. Ἀλλὰ καὶ δι’ ἄλλον λόγον, τὸν ὁποῖον ὑπεστήριζε σήμερον καὶ ἡ Μαρία, ἦλθεν ἐνταῦθα ἡ Μάρθα. Ἦλθε νὰ ἀνανεώσῃ τὴν φιλίαν τὴν ὁποίαν ἐκ νηπιότητος εἶχον καὶ αἱ δύο ἀδελφαὶ μέ τινα νέον. Ὅταν ἦσαν εἰς Γριζὸλ οὔτε κεράσια ἔτρωγαν ἐὰν δὲν ἔβλεπαν πρῶτον τὸν Βαλαντῖνον. Οὗτος δὲ ἤρχετο πάντοτε, στρέφων μὲν μὲ τὰ δάκτυλα τὸν γῦρον τον πίλου του καὶ ἐρυθριῶν, ἀλλὰ κατευχαριστημένος.
Ὁλόκληρος ἡμέρα ἐχρειάζετο διὰ νὰ συνέλθῃ εἰς ἑαυτὸν, καὶ πάλιν ἔπρεπε νὰ μείνῃ μόνος μὲ τὰς δύο ἀδελφάς, Μόλις ἐφαίνετό τις ξένος καὶ ἀμέσως ἀνεχώρει, Βρέφος ἔτι ὢν ἔπαθε δεινοτάτην ὀφθαλμίαν, ἤτις τὸν ἠνάγκασε νὰ φέρῃ ἐπί τινα χρόνον διόπτρας γαλανάς· δι’ ὅ καὶ ἔγεινεν ἀντικείμενον τῶν ἀδιακόπων χλευασμῶν ὅλων τῶν μαθητῶν τοῦ χωρίου. Ἐπειδὴ δὲ καί τοι ὑψηλὸν ἔχων τὸ ἀνάστημα ἦτο ὅμως ἀδύνατος καὶ ἰσχνὸς, ὁσάκις δὲ ἀντεστάθη ἐπείσθη ὅτι δὲν ἦτο ὁ ἰσχυρότερος, ἀπεφάσισεν ὅπλον μόνον ν' ἀντιτάσσῃ τὴν ὑπομονήν. Μίαν τῶν ἡμερῶν ὁ προστάτης του ΙΙαπα-Λουκᾶς, διδάσκαλος τοῦ δήμου, τὸν ἔστειλε πρὸς τὴν Κ. Νελὶς διὰ μικράν τινα ὑπόθεσιν· ἔκτοτε λοιπὸν ἐγνωρίσθη μὲ τὴν οἰκογένειαν αὐτῆς, Αἱ νέαι ἀδελφαὶ ἔδωκαν αὐτῷ ζαχαρωτὰ, ὅθεν ἐνθαῤῥυνθεὶς ἐπρόσφερε πρὸς αὐτὰς μικρὰ ξύλινα ἀλλ' ὡραιότατα εἰδώλια τὰ ὁποῖα κατεσκεύαζε μόνος μὲ τὴν μάχαιράν του, Αἱ δύο ἀδελφαὶ ἐλεοῦσαι τὸν ταλαίπωρον ὀρφανὸν τὸν ἐπροστάτευον, διὸ τὰ παιδία τοῦ χωρίου ὠνόμασαν εἰρωνικῶς αὐτὸν κυρίαν Βαλαντίνην· βέβαιον δὲ εἶναι ὅτι εἶχεν ἀγαθότητα γυναικός. Ὁ καιρὸς δὲν ἠλλοίωσε ποτὲ τὴν φιλίαν τῆς Μάρθας καὶ τῆς Μαρίας πρὸς τὸν ὀρφανόν. Ὅτε δὲ ἔφθασεν ἡ ὥρα τῆς στρατολογίας ὁ Παππα-Λουκᾶς, φοβούμενος μὴ πέσῃ ὁ κλῆρος εἰς τὸν Βαλαντῖνον τὸν ὁποῖον ἠγάπα διὰ τὴν ἀδυναμίαν καὶ τὴν μόνωσίν του, εὑρέθη εἰς μεγίστην ἀμηχανίαν. Ἡ Μαρία καὶ ἡ Μάρθα ὡμίλησαν περὶ τούτου τὴν μητέρα των, καὶ αὐτὴ χωρὶς δισταγμὸν καὶ μὲ πολλὴν γενναιότητα ἔδωκε τὰ χρήματα, τὰ ὁποῖα ἔμελλε νὰ σώσωσι τὸν
