Σελίδα:Πανδώρα, τεύχος 265.djvu/16

Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
15
ΠΑΝΔΩΡΑ.

μοὺς, διὰ δὲ τῆς ἀριστερᾶς κρατεῖ πτυχίον ἐν ᾧ ὑπάρχουσι κεχαραγμένα ταῦτα·

  ΤΡΙΛΑΜΠΗ ΘΕΟΝ ΣΕΒΟΥ
ΑΙΩΝΟΣ ΚΡΕΟΝΤ’ ΑΠΑΥΣΤΟΥ.
     ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΙΜΑ.

Κάτω δὲ τῆς εἰκόνος τὰ ἑξῆς·

Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ

Θαυμάσωμεν τὸν ἄνδρα ὅςτις παρήγγελλε νὰ τιμῶμεν τὴν πατρίδα καὶ ὅτε ἤμεθα ἀπάτριδες.


ΝΕΚΡΟΛΟΓΙΑ.
—οοο—

Κατεχόμενοι ὑπὸ ἀμυθήτου λύπης ὅτι ἀπωλέσαμεν φίλον μεθ’ οὗ συνέδεον ἡμᾶς εἴκοσι καὶ ἑπτὰ ὁλοκλήρων ἐτῶν σχέσεις, φίλον ἀγαθόν, ἐπιστήμονα, φιλάνθρωπον, γινώσκοντα πρὸ πάντων καὶ ἐκπληροῦντα τὰ ἑαυτοῦ καθήκοντα πρός τε τὴν οἰκογένειαν, τὴν κοινωνίαν καὶ τὴν πατρίδα, αἰσθανόμεθα παραλυομένην τὴν δεξιάν, καὶ διὰ τοῦτο δημοσιεύομεν ἁπλῶς τὸν ἐπικήδειον ὃ, ἀπήγγειλεν ὁ ἡμέτερος κύριος Α. Ρ. Ῥαγκαβῆς. Ἐν αὐτῷ παριστάνονται ἄλλως μετὰ συντομίας μὲν ἀλλὰ μετὰ πολλῆς ἀληθείας καὶ εὐφραδείας αἱ ἀρεταὶ τοῦ ἀειμνήστου Νικολάου Κωστῆ, οὗ τοσούτῳ προώρως ἐστερήθη ἡ πατρίς.

« Ἀφοῦ ἡ θρησκεία συνώδευσε τὸν πρὸ ἡμῶν κείμενον νεκρὸν διὰ τῶν ἁγίων εὐχῶν της, ἀφοῦ τὸ Πανεπιστήμιον, οὗ αὐτὸς ἓν ἦν τῶν ἐγκαυχημάτων, τὸν προέπεμψε διὰ περιπαθῶν λόγων, ἂς ἐπιτραπῇ εἰς φωνὴν συγγενοῦς διακοπτομένην ὑπὸ συγκινήσεως νὰ προσφέρῃ ἐπίσης αὐτῷ διὰ δύω λέξεων ἔσχατον καὶ πένθιμον ἀγάπης φόρον.

» Καθ’ ἑκάστην ὁ ἀμείλικτος φορολόγος δεκατίζει τὴν νεαρὰν ἡμῶν κοινωνίαν, ὅ, τι ἐξαίρετον ἐν αὐτῇ καὶ ὅ, τι ἔξοχον σταχυολογῶν. Καὶ νῦν μέν ἀναρπάζει τὸν πρόμαχον τῆς ἐλευθερίας δάφνας αἱματηρὰς ἐστεμμένον, νῦν δὲ τὸν ἐν βουλαῖς βαθὺν, ἢ τὸν ἔμπειρον ἐν ἀρχαῖς, καὶ ἄλλοτε τὸν εὔγλωττον ῥήτορα, τὸν σοφὸν θεσμοθέτην, ἢ τῆς ἐπιστήμης τὸν πολυμαθῆ μύστην. Πρὸ πάντων ἐπέπεσε τὸ δρέπανον αὐτοῦ βαρὺ ἐπὶ τὸ Πανεπιστήμιον, ἐξερημοῦν τὸν ναὸν τῶν Μουσῶν, καὶ τοὺς ἰκανωτέρους αὐτῶν λειτουργοὺς ἀναρπάζον· πεντεκαίδεκα τάφοι ἠνεῴχθησαν πέριξ ἡμῶν ἀφ’ ὅτου ὑπάρχει τὸ μόλις πρὸ εἰκοσιτεσσάρων ἐτῶν ἰδρυθὲν ἀνώτατον παιδευτήριον, καὶ εἰς αὐτοὺς προηγήθησαν ἡμῶν φίλοι συνάδελφοι ἐν μέσῳ τῶν ἐνδελεχῶν αὐτῶν ἀγώνων ὑπὲρ τῆς τοῦ ἔθνους προαγωγῆς, ἐν τῇ ἀκμῇ τῆς τὴν Ἑλλάδα τιμώσης ἐπιστημονικῆς αὐτῶν δραστηριότητος.

»Ἑκάστου τῶν διασήμων τούτων ἀνδρῶν ὁ θάνατος ἦν χηρεία ἐπαισθητὴ εἰς τὴν ἔτι λειψανδροῦσαν πατρίδα ἡμῶν, καὶ οὐχ ἧττον ὁ τοῦ προκειμένου νεκροῦ ὃν θρηνοῦσι μὲν φίλοι καὶ συγγενεῖς, ποθεῖ δὲ ἡ ἐπιστήμη, καὶ εὐλογεῖ ἡ κοινωνία ἐν ᾖ ἔζη, καὶ ἥτις ἠγάπα καὶ ἐξετίμα τὰς ἀρετάς του.

»Ἐξ εὐπόρων καὶ ἐν ἐμπόροις τιμωμένων γονέων γενόμενος, δεκαπενταετὴς ἦν ὁ Νικόλ. Κωστῆς, ὅταν ἐξεῤῥάγη ἡ τῶν Ἑλλήνων ἔνδοξος ἐπανάστασις. Τότε πᾶς Ἕλλην, πᾶς μὴ ἀνάξιος τοῦ ὀνόματος Ἕλληνος, ᾐσθάνθη διαφλεγομένην ὑπὸ πατριωτικοῦ ἐνθουσιασμοῦ τὴν καρδίαν τοὺ. Εὐτυχεῖς ὅσοι εἰς τῶν ὅπλων τὸ εὐγενὲς στάδιον ἠσκημένοι, ἢ κἂν ἐν ἡλικίᾳ ὅντες νὰ ὁπλίσωσιν ἔστω καὶ ἀγύμναστον τὸν βραχίονά των, ἐῤῥίφθησαν εἰς τὸν μέγαν ἀγῶνα, διὰ τοῦ αἵματος των ἐξαγοράζοντες τῆς πατρίδος των τὴν ἐλευθερίαν! Εἰς αὐτοὺς πᾶς στέφανος καὶ πᾶσα ἀμοιβὴ, εἰς αὐτοὺς ἀείδιος τοῦ ἔθνους εὐγνωμοσύνη! Ἀλλ' ἡ ἐλευθερία δὲν ἤρκει νὰ φυτευθῇ ἐν ἀγῶσι, καὶ νὰ ποτισθῇ διὰ τοῦ αἵματος τῶν πρωταθλητῶν. Ἔπρεπεν ἔτι καὶ νὰ στερεωθῇ καλλιεργουμένη. Ἂν τῶν ἀρχαιοτέρων τὸ ἐπίφθονον δικαίωμα ὑπῆρξε νὰ ἰδρύσωσι τοῦ ἔθνους τὴν πολιτικὴν ὕπαρξιν, ἀθάνατον ὄνομα ἀντὶ τῶν θυσιῶν των ἀράμενοι, εἰς τοὺς νεωτέρους ἔλαχε τὸ καθῆκον νὰ διατηρήσωσιν αὐτὴν καὶ νὰ τὴν ἀναπτύξωσι, καὶ νὰ ἀναδειχθῶσιν ἄξιοι ἐλευθέρας πολιτείας πολῖται. Διὰ τοῦτο στίφη ὅλα νέων Ἑλλήνων, ἀπολέμων ἔτι τὴν ἡλικίαν, καὶ εἴτε ἐν τῇ ἀλλοδαπῇ εὑρεθέντα, εἴτε ἐκ τῆς ἀγωνιζομένης προελθόντα Ἑλλάδος, ὥρμησαν πρὸς τὰς πηγὰς τῶν φώτων καθ' ἅπασαν τὴν Εὐρώπην, καὶ διψαλέως ἐξ αὐτῆς ἠρύσαννο γνώσεις μετὰ διακαοῦς ζήλου, ὅστις ἀκεδείκνυε συναίσθησιν καθήκοντος ἱεροῦ, διότι ἐν ταῖς κονίστραις ἐκείναις τῆς παιδείας ἠλείφοντο ὅπως χρησιμεύσωσί ποτε τῷ πατρίδι, ὅπως λαμπρύνωσι τὴν αὐτονομίαν της, ἢν κατεκτήσατο αὐτῇ τῶν ἀρχαιοτέρων ὁ ἡρωϊσμός. Οὕτω διεμορφώθησαν οἱ λογάδες ἐκεῖνοι ἐν παντὶ κλάδῳ τῆς ἐπιστήμης, οἵτινες ἐξηκολούθησαν τὸν εἰρηνικὸν ἀγῶνα τῆς προόδου καὶ τοῦ πολιτισμοῦ, οἱ τῆς Θέμιδος ὑπηρέται, οἱ υἱοὶ τοῦ Ἀσκληπιοῦ, οἱ τὴν δᾷδα τῆς παιδείας διὰ τῆς διδασκαλίας ἀπὸ γενεὰς εἰς γενεᾶν μεταβιβάζοντες. Μεταξὺ δὲ τούτων οὐδεὶς προθυμώτερος, οὐδεὶς χρησιμώτερος ἀνεδείχθη τοῦ Νικολάου Κωστῆ, ὅςτις, μόλις συστάντος τοῦ Πανεπιστημίου, εἷς τῶν πρωτίστων κατετάχθη εἰς τῶν διδασκόντων τὴν φάλαγγα. Ἔκτοτε ἤρξατο τῆς σειρᾶς τῶν ἀξιολόγων καὶ σοφῶν αὐτοῦ παραδόσεων, ἂς ἐναύλως ἔχουσιν ἔτι, καὶ ἀφ’ ὧν μεγίστην ἠρύσαντο τὴν ὠφέλειαν τοσαῦται εὐγνωμόνων φοιτητῶν γενεαί.

» Ὄ,τι δ’ ἀνεδείκνυε τὸν μακάριον νεκρὸν ἐκ τῶν πολυτιμοτάτων μελῶν τοῦ ἀνωτάτου τῆς Ἑλλάδος σπουδαστηρίου, ἐν ᾧ δυσαναπλήρωτον καταλείπει κενὸν, εἶναι ὅτε πρὸς τῇ θεωρητικῇ παι-