Σελίδα:Πανδώρα, τεύχος 265.djvu/10

Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
10
ΠΑΝΔΩΡΑ.

ἄλλους συβαρίτας. Ἐὰν ὅμως ἐνθυμηθῶμεν ὅτι τὸ πλοῖον ἐφ' οὗ ταῦτα γίνονται εὑρίσκεται κατὰ τὸν πόλον, μεταξὺ ἀχανῶν ἐρήμων πάγου, ὅςτις πιθανώτατον νὰ συντρίψῃ μετ’ ὀλίγον αὐτό, ὅτι ἡ φοβερὰ ἀρκτικὴ θερμοκρασία ἀπειλεῖ καὶ τοὺς ἀνθρώπους αὐτοὺς νὰ μεταβάλῃ εἰς κρύσταλλον, καὶ ὅτι ἐπὶ πολλοὺς μῆνας δὲν διαλύονται τὰ πυκνότατα σκότη, δὲν αἰσθανόμεθα καὶ ἄκοντες θαυμασμὸν ὑπὲρ τῶν ἀδαμάστων ἀνδρῶν, οἵτινες τοσούτῳ προθύμως καταφρονοῦσι τοιούτους κόπους καὶ τοσούτους κινδύνους; Τὸ θέρος τοῦ 1851 ἔτους, τὸ πλοῖον τοῦ Ἰωάν. Ῥὸς καὶ τὰ τοῦ Ὤστεν καὶ Πέννυ ἐπανῆλθον εἰς τὴν Ἀγγλίαν, κομίζοντα τὴν εἴδησιν ὅτι μάταιοι ὑπῆρξαν πάντες αὐτῶν οἱ ἀγῶνες.

Ἀλλὰ καὶ τῶν ἀμερικανῶν πλοίων οἱ ἀγῶνες ἀπέτυχον· ἀποκλεισθέντα ἐπὶ δέκα ὁλοκλήρους μῆνας μεταξὺ ὀγκωδεστάτων πάγων ἐντὸς τοῦ πορθμοῦ Οὐέλλιγκτων, παρεσύρθησαν ὅτε ἤρχισεν ἡ διάῤῥηξις αὐτῶν, πρῶτον μὲν μέχρι τῆς βορειοτέρας ἄκρας τοῦ πορθμοῦ, εἶτα δὲ πρὸς νότον διὰ τῶν στενῶν διέτρεξαν μετὰ τοῦ πεπηγότος πεδίου ὑπὲρ τὰς τετρακοσίας λεύγας, καὶ μετὰ πολλοὺς κινδύνους ἦλθον τέλος πάντων σῶα εἴς τὸν ὅρμον Βαφφῖνον.

Καὶ ὅμως ὅσον ἀκατανίκητα ἐφαίνοντο τὰ ἐμπόδια, τόσον ἐπετείνετο ἡ ἐπιμονὴ τῶν ἀναζητούντων τὸν Φραγκλῖνον· ὅθεν ἐνῷ τὰ πλοῖα τοῦ Ὤστεν καὶ τοῦ Πέννυ ἦσαν ἔτι ἐντὸς τοῦ στενοῦ τοῦ Βαῤῥὼ, ἄλλο πλοῖον ἀναχωρῆσαν ἐκ τοῦ λιμένος Ἀβερδὴν ὑπὸ τὸν πλοίαχον Κέννεδυ, διηυθύνθη πρὸς τὰ ἀρκτικὰ πελάγη. Ἡ Κ. Φραγκλίνου ἐφοπλίσασα καὶ δεύτερον (1851) τὸ αὐτὸ πλοῖον τὸ πρό ἑνὸς ἔτους σταλὲν παρ' αὐτῆς ἀλλ’ ἐπανελθὸν ἄπρακτον, ἐξαπέστειλεν εἰς τὸν πόλον. Ἐπειδὴ δὲ οἱ πάγοι ὤθησαν αὐτὸ πρὸς τὸ στενὸν Prince-Regent, ἠναγκάσθη νὰ διαχειμάσῃ ἐντὸς τοῦ ὅρμου Βάττω κατὰ τοὺς αἰγιαλοὺς τοῦ Νόρθ Σόμερσετ. Ὁ δὲ πλοίαρχος καὶ ὁ νέος υποπλοίαρχος Βελλὼ, Γάλλος τὸ γένος, ἐπεχείρησαν, μεταξὺ τῆς διαρκοῦς τοῦ πόλου νυκτός, καὶ παντοίων ἄλλων ταλαιπωριῶν καὶ στερήσεων, καὶ ψύχους δριμυτάτου πολλὰς ἐκδρομὰς, ἐξ ὧν μία διήρκεσε μῆνας τρεῖς· ἀλλὰ καὶ τούτων οἱ κόποι ἐματαιώθησαν· οὐδὲ ἴχνος εὗρον τοῦ Τρόμου καὶ του Ἐρέβους. Κατά τινα τῶν περιηγήσεων τούτων ὁ Βελλὼ ἀνεκάλυψε κατὰ πρῶτον στενὸν διαχωρίζον τὸ Νόρθ Σόμερσετ ἀπὸ τῆς χερσονήσου Βουθίας, τῆς ἐξωτάτης ταύτης ἄκρας τῆς ἀμερικανικῆς ἠπείρου.

Περίεργον νὰ ἴδωμεν πῶς ἐπιχειροῦσι τὰς ἐπὶ τῶν πάγων ἐκδρομὰς οἱ ἀτρόμητοι τοῦ πόλου ἐξερευνηταί.

Περὶ τὸ ἀμαυρὸν λυκαυγὲς συνοδία ἐκ πέντε ἢ ἓξ ἀνδρῶν ἀναχωρεῖ. Φοροῦσι δὲ ἔνδυμα μαλλωτὸν ἢ καὶ μηλωτάς, μεγάλα ὑποδήματα, καὶ διόπτρας πλατυτάτας, ἢ ἀντ’ αὐτῶν προσωπίδας ἐξ ἐλασμάτων σιδηρῶν ὅπως προφυλάσσωνται ἀπὸ τῆς κινδυνωδεστάτης λάμψεως τὴς χιόνος[1]. Ἕλκυθρα συρόμενά ὑπὸ κυνῶν φέρουσι τὰ ἐργαλεῖα πρὸς τούτοις δὲ καὶ τὰ ἐφόδια αὐτῶν, οἷον πέμμικαν, δίπυρον, τέϊον, σάκχαρ, ἄλευρον καὶ οἰνόπνευμα. Ἡ συνοδία διατρέχει μετὰ μόχθων ἔδαφος σαλευόμενον καὶ τραχύ, καὶ ποτὲ μὲν ἀναβαίνει λόφους ὑψηλοὺς. καὶ ἀποτόμους, ποτὲ δὲ βυθίζεται μέχρι γονάτων ἐντὸς λάκκων μεστῶν ὕδατος πεπηγότος. πολλάκις πλατὺ ῥεῦμα ὕδατος φράσσει τὴν ὁδόν, καὶ τότε περῶσιν αὐτὸ ἐντὸς πλοιαρίου ἐκ καουτσούκ. Ἐν τοσούτῳ ὁ ὀξύτητος ἄνεμος σχίζει τὰ. πρόσωπα, ὡς εἰ ἐμαστίζοντο σφοδρῶς διὰ λωρῶν δερματίνων. Τὸ ψῦχος ὅμως πηγνύει τὸ αἷμα, καὶ τὸ δέρμα πρῶτον μὲν γίνεται μελανόν, εἶτα δὲ λευκωπόν· εἶναι δὲ ἀνάγκη νὰ τριφθῇ τὸ πρόσωπον μετὰ χιόνος ἵνα διευκολυνθῇ ἡ κυκλοφορία τοῦ αἵματος. Ἡ ἄχνη τοῦ στόματος πηγνύεται ἅμα ἐξελθοῦσα καὶ μεταβάλλεται εἰς χιόνα. Τὸ γένειον προσκολλᾶται εἰς τὸ ἔνδυμα, καὶ δὲν ἀποσπᾶται εἰμὴ κοπτόμενον διὰ ψαλίδος, Ἡ χιὼν σκορπιζομένη ὑπὸ τῆς τρομερᾶς χιονώδους θυέλλης (snow-drift) μαστίζει τὰ πρόσωπα, εἰσδύει εἰς τοὺς ῥώθωνας καὶ τὸν λαιμόν, καὶ ἐπικαθημένη εἰς τὰ βλέφαρα συγκολλᾷ αὐτὰ καὶ κλείει τοὺς ὀφθαλμούς. Ἐπὶ δὲ τὴς τήξεως τῆς χιόνος, αἱ δυσκολίαι καθίστανται ἀνυπέρβλητοι· διότι τὸ ἔδαφος μεταβάλλεται τις ἀπέραντον τέναγος ἐντὸς τοῦ ὁποίου πίπτουσιν ἀδιακόπως καὶ ἄνθρωποι καὶ κῦνες καὶ ἕλκυθρα. Εἰς τὰ δεινὰ ταῦτα προστίθεται μετὰ μικρόν καὶ ἄλλο, τὸ τῆς ἀντανακλάσεως τοῦ καταλεύκου ἐνδύματος τοῦ ἐδάφους, ἕνεκα τῆς ὁποίας ἐπέρχεται ζάλη· ἡ ὄψις διαταράσσεται καὶ δὲν διακρίνει τὰς ἀποστάσεις· ὁ ἀὴρ φαίνεται ὅτι πυκνοῦται, τὰ ἀντικείμενα λαμβάνουσιν ἄλλας ἀναλογίας, ὥστε ἡ ἀλώπηξ παραδείγματος χάριν σοὶ φαίνεται, καὶ πλησίον σου οὖσα, τερατώδης ἄρκτος, καὶ τὸ πλέον ἀνώμαλον ἔδαφος νομίζεις ὁμαλώτατον, ὥστε πολλάκις ἀνυψῶν τὸν πόδα ἵνα ἀναβῇς λόφον πίπτεις εἰς βάθος. Διὰ ταῦτα πάντα ὁ περιηγητὴς ἀναγκάζεται νὰ προχωρήσῃ διστάζων καὶ οὕτως εἰπεῖν ψηλαφῶν[2].

Μετὰ δέκα ἢ δώδεκα ὡρῶν ὁδοιπορίαν, ἡ συνοδία ἀναπαύεται, μακαρίζουσα ἑαυτὴν εἴ ποτε κατώρθωσε νὰ προχωρήσῃ ὀκτὼ ἢ δέκα μίλια. Κατὰ τὰς διακεκαυμένας ἐρήμους τῆς Ἀμερικῆς ὁ καμηληλάτης εὑρίσκει τὸ ἑσπέρας τοὐλάχιστον τὸ φρέαρ τῆς ὀάσεως καὶ καθεύδει ὑπὸ φοίνικα. Ἀλλὰ κατὰ τὰς κατεψυγμένας χώρας τοῦ πόλου ὁ περιηγητὴς ἔχει ὑπὲρ τὴν κεφαλὴν οὐρανὸν σιδηροῦν, καὶ ὑπὸ τοὺς πόδας γῆν πεπηγυῖαν, κατατρυχόμενος ὑπὸ ψύχους 25 ἔως 40 βαθμῶν, καταλύει τὴν νύκτα ἐντὸς σκηνῆς ἐκ πάγων, καὶ ἵνα κατασκευάσῃ αὐτὴν ὅπως καὶ οἱ Ἐσκιμῶοι, κατατρίψει πολλὰς ὥρας. Καὶ ὅμως οἱ περιηγηταὶ ὁμιλοῦσι μετ’ εὐγνωμοσύνης διὰ τὰς ἐλεεινὰς ταύτας καλύβας·

  1. Ἐσκιμῶοι φοροῦσι προσωπίδα γούγλι καλουμένην. Εἰς τὴν ἕνεκα τῆς λάμψεως τῆς χιόνος ἀποτύφλωσιν (snow-blindness) ὑποπίπτουσιν ὅσοι ἀτενίζουσιν ἐπὶ πολὺ καὶ ἄνευ διοπτρῶν ἢ ἄλλου καλύμματος τὴν χιόνα.
  2. Ὁ δανὸς Ἕϊνσον, βλέπων φεύγουσαν ἀδιακόπως τὴν γῆν ἣν ἐξελάμβανε πλησίον κειμένην, ἐπανῆλθεν ἔντρομος διηγηθεὶς ὅτι βράχοι μαγνήτου κείμενοι ἐντὸς τοῦ ὕδατος ἀπέτρεψαν αὐτόν. Ἀλλὰ καὶ τὰ τῆς ἀκουστικῆς εἰσὶ περιεργότατα. Οἱ ἤχοι ἐπὶ τοσοῦτον ἀκούονται βροντώδεις ὤστε ὁ κτύπος μικρᾶς πέτρας ἠχεῖ πολλάκις ὡς κρότος κανονίου.