Σελίδα:Νεοελληνική Φιλολογία.pdf/43

Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
37
ΔΕΚΑΤΟΣ ΠΕΜΠΤΟΣ ΑΙΩΝ.

παραπονεθῇ εἰς τὸν αὐτοκράτορα διὰ τὸν διορισμὸν τοῦ λατινόφρονος Ἰσιδώρου.

Ἐπειδὴ δὲ μεγάλαι δυσχέρειαι ἀνεφάνησαν ἐν Βυζαντίῳ πρὸς ἐπιτέλεσιν τῆς ἑνώσεως, ὁ Ἰσίδωρος, φημιζόμενος τότε διὰ τὴν μάθησιν καὶ τὴν εὐγλωττίαν του, ἅμα φθὰς εἰς Ῥώμην ἐστάλη εἰς Κωνσταντινούπολιν (1451), ἵνα παραπείσῃ τὸν ἐξαναστάντα κλῆρον πρὸς παραδοχὴν τῆς ψευδοσυνόδου. Ἐλθὼν ὑπεδέχθη καλῶς ὑπὸ τοῦ ἀτυχοῦς Κωνσταντίνου Παλαιολόγου· οὐδὲν δὲ κατορθώσας διέμεινεν ἐκεῖ μέχρι τῆς ἁλώσεως, ὅτ’ ἐνδυθεὶς πενιχρὰ ἐνδύματα μετέβη εἰς Πέραν· ἀλλ’ αἰχμαλωτισθεὶς ὑπὸ τῶν Τούρκων ἐπωλήθη ὡς δοῦλος, ἀντὶ πεντήκοντα δουκάτων· ὕστερον μετέβη εἰς Ἀσίαν ἐπὶ τουρκικῆς γαλέρας, προσποιούμενος ὅτι ἐζήτει πρὸς ἐξαγορὰν τὰ κατὰ τὴν ἅλωσιν αἰχμαλωτισθέντα τέκνα του· ἐκεῖθεν δ’ ἦλθεν εἰς Χίον, Πελοπόννησον, καὶ Κρήτην, ὅθεν μετὰ πολλὰς κακουχίας ἔφθασεν αἰσίως εἰς Ῥώμην[1]. Πρὸς ἀμοιβὴν τῶν βασάνων, καὶ τῶν εἰς τὴν Ῥωμαϊκὴν αὐλὴν ὑπηρεσιῶν του ὠνομάσθη ὑπὸ τοῦ πάπα Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Ἀποβιώσας ἐς ἀποπληξίας τῷ 1464 εἰς Ῥώμην, ἐτάφη ἐν τῇ ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Πέτρου, «ἀφοῦ, ὡς λέγει ὁ Καραμζῖνος, καθ’ ὅλον τὸν βίον του ἔκλαυσε τὴν καταστροφὴν τῆς Ἑλληνικῆς αὐτοκρατορίας, τῆς προσφιλοῦς πατρίδος του, πρὸς σωτηρίαν τῆς ὁποίας ἐθυσίασε τὴν ἁγνότητα τῆς πίστεως τῶν πατέρων του»[2].

Ὁ Ἰσίδωρος ἔγραψε λατινιστὶ περιπαθεστάτην ἐγκύκλιον πρὸς ὅλους τοὺς ἡγεμόνας τῆς Δύσεως, ἐξορκίζων ἵνα ἐξοπλισθῶσι κατὰ τοῦ Μωάμεθ, προδρόμου τοῦ ἀντιχρίστου, καὶ υἱοῦ τοῦ Σατανᾶ[3].

Θεόδωρος Γαζής.

Ἐγεννήθη εἰς Θεσσαλονίκην περὶ τὸ 1370· μετὰ τὴν ὑπὸ τῶν


  1. Ὁ Αἰνείας Σίλβιος λέγει, ὅτι ὁ Ἰσίδωρος μετὰ τὴν ἅλωσιν, εὑρὼν μεταξὺ τῶν νεκρῶν ἄνθρωπον τοῦ αὑτοῦ ἀναστήματος ἐνέδυσεν αὐτὸν τὴν στολὴν τοῦ καρδιναλίου· τούτου δὲ οἱ Τοῦρκοι ἀποκόψαντες τὴν κεφαλὴν ἤγαγον ἐν θριάμβῳ κεκαλυμμένην διὰ τοῦ ἐρυθροῦ πίλου.
  2. Hodii, De Græcis illustribus, —Gregory, Vie d’ Isidore (Supplèment da la Biographie Universelle, Tom. 67. σελ. 876). —Karamsin, Histoire de l’Empire de Russie, trad. par Thomas. Paris, 1820. Tom. V. σελ. 438, καὶ 502.
  3. Ἐδημοσιεύθη ὑπὸ Rainald (Annales Eccles. Tom. XVIII No 3)· ἄρχεται δ’ ὡς ἑξῆς· «Audite omnes gentes; auribus percipite, qui habitatis orbem... universi quoque reges et principes christocolæ ac universus domini populus cum religionis cunctis, audite!.