Σελίδα:Νέα Ζωή Τεύχος 37 (α).djvu/12

Αυτή η σελίδα δεν έχει ελεγχθεί ακόμη για πιθανά λάθη.

περιφέρεται τὴν νύκτα μὲ τὸ ὀρειχάλκινον δοχεῖόν του ἀψηφῶν τὸ ψῦχος καὶ τὴν ὑγρασίαν καὶ πωλῶν τὸ θερμαντικόν του ποτὸν, διατηρούμενον θερμὸν καὶ ἀχνίζον ἐκ τοῦ ὑποκαίοντος πυραύνου, κολλῶδες καὶ ἀνούσιον, ἀλλ’ εὐεργετικὸν εἰς τοὺς δυστυχεῖς ὅσοι, ὡς αὐτὸς, εἶνε ἠναγκασμένοι νὰ περιπλανῶνται μακρὰν τῆς κοίτης των κατ’ ἐκείνην τὴν ὥραν. Ἔπειτα τὴν σιγὴν διακόπτει ὑλακὴ ἀπομεμακρυσμένου τινὸς κυνὸς ἢ σπανίως κρωγμὸς νυκτερινοῦ ὀρνέου. Αἴφνης ἀντηχοῦσιν οἱ ἦχοι ᾄσματος, ᾀδομένου ἢ συριζομένου ὑπό τινος διαβάτου· οἱ τόνοι του δονούμενοι εἰς τὴν ἥσυχον ἀτμοσφαῖραν ἀποκτῶσιν ἰδιαιτέραν γλυκύτητα. Πάντοτε ἡ μουσικὴ ἐν ὥρα νυκτὸς ἐνέχει μεγαλητέραν γοητείαν· τὸ σῶμα καὶ τὸ πνεῦμα ἀπηλλαγμένα κατ’ ἐκείνην τὴν ὥραν τῶν μόχθων καὶ τῶν πεζῶν φροντίδων εἶνε διατεθειμένα νὰ αἰσθανθῶσι κάλλιον τὴν ἐξ αὐτῆς ἀπόλαυσιν· ἄλλως τε δὲ ἡ ἐντύπωσις κατὰ τοιαύτην σιγηλὴν ὥραν δὲν περισπᾶται ἐκ τῶν ποικίλων κρότων τοῦ πανδαιμονίου τῆς ἡμέρας. Διὰ τοῦτο αἱ συναυλίαι καὶ τὰ μουσικὰ θεάματα τελοῦνται κατὰ προτίμησιν τὴν νύκτα· τὴν νύκτα ἀντήχει τὸ ᾆσμα τῶν τρουβαδούρων τὸ μαγεῦον τὰς εὐαισθήτους δεσποίνας ἐντὸς τῶν ὀχυρῶν πύργων, ἔνθα διέμενον ἔγκλειστοι· καὶ τὴν νύκτα διωργανοῦντο οἱ περίφημοι κῶμοι τῆς Βενετίας οἱ σκορπίζοντες μεγάλην ἁρμονίαν ἄνωθεν τῶν σκοτεινῶν ὑδάτων τῶν διωρύχων. Τὴν νύκτα λαμβάνουν χώραν, ἀφοῦ κατευνάσῃ πᾶς ἄλλος θόρυβος βέβηλος, καὶ αἱ καντάδαι καὶ αἱ σερενάδαι καὶ πατινάδαι (mattinate) αἱ μεταδοθεῖσαι ἐκ τῆς φιλομούσου Ἑπτανήσου εἰς ὅλας τὰς λοιπὰς ἑλληνικὰς χώρας. Ἡ νὺξ, καὶ μάλιστα ἡ σεληνοφώτιστος ἐθεωρήθη πάντοτε προσφορωτέρα δι’ αὐτὰς, ὅπως ἐβεβαίουν καὶ οἱ πάρα πολὺ ἁπλοϊκοὶ στίχοι οἱ εὐφραίνοντες τοὺς ἡμετέρους ἀστοὺς τῶν παρελθουσῶν γενεῶν:

Τί ὡραῖο ποῦν’ τὸ βράδυ
Ὅταν βγαίνῃ τὸ φεγγάρι,
Ἕνας νέος ν’ ἀκομπανιάρη
Καὶ μία νέα νὰ τραγουδῇ!

Πολλάκις ἔτυχε νὰ παρατηρήσω ὅτι τὸ ᾆσμα τὸ ψαλλόμενον ὑπὸ μεμονωμένου διαβάτου κατὰ τοιαύτην προκεχωρηκυῖαν ὥραν τῆς νυκτὸς, δὲν εἶνε τὸ γενικῶς προτιμώμενον ᾆσμα τοῦ συρμοῦ, ἀλλὰ παλαιὸν, ἀκμάσαν εἰς μακρυνὴν καὶ λησμονημένην ἐποχὴν. Διατί; Ἡ πιθανωτέρα ἐξήγησις τοῦ φαινομένου εἶνε ὅτι ἐν τῇ νυκτερινῇ γαλήνῃ ζωογονοῦνται καὶ ἀνακυκλοῦνται εἰς τὸ πνεῦμα παλαιαὶ ἀναμνήσεις καὶ τὸ ᾆσμα τὸ συνδεόμενον μὲ αὐτὰς ἀναπηδᾷ αἴφνης αὐτομάτως ἐκ τῆς ψυχῆς ὡς ἀπήχησις ὀψία παρελθουσῶν εὐφροσύνων στιγμῶν.

Ἀλλὰ τῆς νυκτὸς τὸ τέρμα προσεγγίζει ὁλονὲν. Ἤδη οἱ ἀλέκτορες, δοθέντος τοῦ συνθήματος ὑπὸ τοῦ ὀρθριαιτέρου ἐξ αὐτῶν, διαλαλοῦσι τὴν προσέγγισιν τῆς ἡμέρας ἀπὸ συνοικίας εἰς συνοικίαν. Ἀλλ’ ὑπάρχουν καὶ ἄλλα συμπτώματα θετικώτερα. Εἰς τὴν ὁδὸν ἀκούεται τώρα συχνὸς ποδοβολητὸς καὶ κρότος βαρέων τροχῶν καὶ τριγμὸς ἀξόνων. Εἶνε τὰ ὀνάρια τῶν λαχανοπωλῶν, ἅτινα ὁδηγοῦνται πέραν ἐκεῖ εἰς τὸν παλαιὸν Κεραμικὸν, ὅπου συνέρχονται κατὰ τὸν ὄρθρον οἱ γεωργοὶ καὶ οἱ κηπουροὶ τῶν πέριξ κομίζοντες τὰ προϊόντα τῶν ἀγρῶν καὶ τῶν κήπων, τὰ λαχανικὰ καὶ τὰς ὀπώρας, διὰ νὰ παραλάβωσι τὸ χλωρὸν φορτίον, ὅπερ θὰ περιφέρωσιν οἱ πλανόδιοι πωληταὶ πρὸς ἐκποίησιν εἰς ὅλα τὰ σημεῖα τῆς πόλεως. Εἶνε τὰ ὀγκώδη φορτηγὰ ἁμάξια συρρέοντα πανταχόθεν εἰς τὸν περὶ τὸ Δημαρχεῖον σταθμὸν, ὅπως ἐπαναλάβωσι τὴν κοπιώδη ἐργασίαν τῆς ἡμέρας. Τὴν διάβασιν αὐτῶν ὡς προάγγελον τῆς ἡμέρας ἐσημείωσε καὶ ὁ ποιητὴς Παπαρρηγόπουλος εἰς τὴν Ἀγορὰν του διὰ τῶν ἑξῆς παραστατικῶν στίχων

Τὰ φορτηγὰ ἁμάξια κυλίονται βαρέως.
Εἷς διαβάτης παλαιὸν ᾀσμάτιον συρίζει.
Φωνὴ ἀκούεται, ἀλλὰ παρέρχεται ταχέως.
Καὶ ἡ ἠὼς τὰ πέρατα τοῦ οὐρανοῦ φωτίζει.

Διάφοροι ἄλλοι θόρυβοι καὶ κρότοι ὁλονὲν ἐπιτεινόμενοι καὶ πολλαπλασιαζόμενοι δηλοῦσι τὴν ἐξέγερσιν τῆς ζωῆς καὶ τὴν ἐπανάληψιν τοῦ αἰωνίου αὐτῆς δράματος. Εἰς τὰς στέγας, εἰς τὰ δένδρα καὶ τὸν οἰνῶπα κισσὸν τοῦ κήπου ἀκούεται ἤδη τὸ τερέτισμα τῶν φλυάρων στρουθίων.

Εἰς τὴν ὁδὸν ἀντηχεῖ ἡ ὀξεῖα καὶ παρατεταμένη φωνὴ τοῦ κουλουροπώλου, γέροντος Ἠπειρώτου συνήθως, ἀπομάχου τῶν ἀγώνων