Σελίδα:Μελέτη 2 (1912).djvu/9

Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
71
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΕΞΟΡΙΣΤΟΙ ΕΝ ΡΩΜῌ

ἔλαχε τῆς ἡγεμονίας τῆς Ἀχαΐας. Ἀλλ’ ὁ Κεντυρίων εἶχεν ἐγκαταλίπει νόθον υἱὸν, τὸν Ἰωάννην Ἀσάνην, ὅςτις ἀνεπέτασε τὴν σημαίαν τῆς ἀποστασίας ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων. Φυλακισθεὶς δ’ ὑπὸ τοῦ Θωμᾶ ἐν τῷ μεγαλοπρεπεῖ κάστρῳ τοῦ Χλουμουτσίου, τοῦ ὑπὸ τῶν Ἰταλῶν λεγομένου Castel Tornese ἐν ᾧ καὶ τὸ νομισματοκοπεῖον τῶν Φράγκων τοῦ Μορέως, τῷ κάστρῳ ἐκείνῳ, οὗ τὰ ἐρείπια ὀρθοῦνται ἀκόμη ἐπὶ χελωνοσχήμου λόφου δεσπόζοντος τῆς εὐφόρου πεδιάδος τῆς Ἤλιδος καὶ τοῦ ἀνθοῦντος λιμένος τῆς ἀπέναντι Ζακύνθου, ἐξέφυγεν ὀδυνηρὸν ὑπὸ πείνης θάνατον, διεσώθη πρὸς τοὺς ἀρχαίους αὑτοῦ ὀπαδοὺς καὶ ἔτυχε προθύμων συγχαρητηρίων τοῦ βασιλέως τῆς Νεαπόλεως καὶ τῆς βενετικῆς πολιτείας ἐπὶ τῇ διασώσει καὶ τῆς ὑπ’ αὐτῆς ἀναγνωρίσεως τῆς προςωνυμίας αὑτοῦ ὡς ἡγεμόνος τῆς Ἀχαΐας. Ἀλλ’ ὁ Θωμᾶς κατέπνιξε τὴν ἀποστασίαν αὐτοῦ, βοηθούμενος ὑπὸ τῶν Τούρκων, καὶ ὁ μνηστὴρ τοῦ ἡγεμονικοῦ θρόνου ἔφυγε τὸ μὲν πρῶτον εἴς τινα τῶν βενετικῶν κτήσεων, ἔπειτα δ’ εἰς τὴν Νεάπολιν, ὁπόθεν βλέπομεν αὐτὸν γράφοντα εἰς τὴν ἐν τῇ πατρίῳ Γενούῃ Τράπεζαν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, ὅπως τύχῃ βοηθείας[1]. Τῷ δὲ 1459 γενουατικὸν ἔγγραφον ἀποκαλύπτει αὐτὸν δεόμενον τῆς κυβερνήσεως τῆς Γενούης νὰ συστήσῃ αὐτὸν εἰς τὴν ἐλευθεριότητα τοῦ Πίου Β΄. Ἦρχον δὲ τότε τῆς Γενούης οἱ Γάλλοι, καὶ κατὰ ταῦτα ὡς ἐπίτροπος τοῦ βασιλέως τῆς Γαλλίας ἔγραψεν ὁ δοὺξ τῆς Καλαβρίας εἰς τὸν Πίον Β΄ καὶ εἰς τὸν καρδινάλιον Λουδοβῖκον Σκαράμπην, τὸν πατριάρχην τῆς Ἀκυληίας, ὅςτις ἦτο ὁ κλειδοῦχος τοῦ πάπα, συνιστῶν εἰς τὴν προςοχὴν αὐτῶν «τὸν μεγαλειότατον κύριον Κεντυρίωνα Ζαχαρίαν, οὐ πρὸ μακροῦ ἡγεμόνα τοῦ Μορέως». Νομίζω δὲ, ὅτι ὑπῆρχεν ἴδιος τις λόγος, ὅπως ἡ κυβέρνησις τῆς Γενούης ἐνεργήσῃ ὑπὲρ τοῦ ἐξορίστου. Καὶ δὴ σώζεται ἐν τῇ μητροπολιτικῇ ἐκκλησίᾳ τῆς Γενούης λαμπρὸν κειμήλιον, γνωστὸν ὑπὸ τὸ ὄνομα Σταυρὸς τῶν Ζαχαριῶν, συνιστάμενον ἐκ τεμαχίου τοῦ τιμίου Σταυροῦ ἐναποτεθειμένου ἐν χρυσῷ κιβωτιδίῳ καὶ κεκοσμημένου διὰ λίθων πολυτίμων. Λέγεται δὲ τοῦτο μετενεχθὲν εἰς τὴν Ἔφεσον ὑπὸ τοῦ

  1. Atti della Società Ligura di Storia Patria Τόμ. Ϛ΄ σ. 648-9.