Σελίδα:Μελέτη 2 (1912).djvu/7

69

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΕΞΟΡΙΣΤΟΙ ΕΝ ΡΩΜῌ

Ὁ ἐπιφανέστατος τῶν διακεκριμένων τούτων ἐξορίστων ἦτο ὁ δεσπότης Θωμᾶς Παλαιολόγος, ὅςτις ἀπέπλευσεν ἐξ Ἀγκῶνος περὶ τὰ τέλη τοῦ 1460, ἀκολουθούμενος ὑπὸ πολλῶν εὐπατριδῶν καὶ φέρων τὴν κάραν τοῦ ἁγίου Ἀνδρέου, ἥτις ἀπὸ μακρῶν χρόνων ἐφυλάσσετο ἐν Πάτραις Τὸ ἅγιον τοῦτο λείψανον ἐγινώσκετο ὡς πολύτιμον κεφάλαιον εἰς λογαριασμὸν, τοῦ ἐκπτώτου δεσπότου, καίτοι ἡ Ἀμάλφη ἐκέκτητο ἤδη μέρος τῶν λειψάνων τοῦ ἁγίου. Πολλοὶ ἡγεμόνες προςέφερον χάριν αὐτοῦ μεγάλα ποσὰ, ὁ δ' εὐτυχὴς αὐτοῦ κάτοχος δὲν συνήντησε κατὰ ταῦτα δυςκολίαν εἰς τὸ νὰ παραχωρήσῃ αὐτὸ εἰς τὸν πάπαν ὡς ἀντιστάθμισμα ἐνιαυσίας χορηγίας. Καὶ τὸ μὲν πολύτιμον λείψανον ἐναπετέθη χάριν ἀσφαλείας ἐν τῷ φρουρίῳ τῆς Ναρνίας, ὁ δὲ Θωμᾶς προεχώρησεν εἰς τὴν Ῥώμην, ὅπου ὁ Πίος Β΄ ἐδώρησεν εἰς αὐτὸν τὸ χρυσοῦν ῥόδον, τὸ σύμβολον ἀρετῶν, ἃς μόλις που ἐπέδειξεν ἐν τῷ μακρῷ αὑτοῦ σταδίῳ σκευωριῶν, οἴκησιν ἐν τῷ νοσοκομείῳ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (S. Spirito in Sassia) καὶ μισθοφορὰν μηνιαίων τριακοσίων χρυσῶν νομισμάτων, εἰς ἃ οἱ καρδινάλιοι προςέθηκαν ἕτερα διακόσια. Τὸ ποσὸν τοῦτο οἱ ὑπὲρ τὸ μέτρον πολυάριθμοι ἀκόλουθοι τοῦ Θωμᾶ ἐθεώρησαν ὀλιγοστὸν πρὸς συντήρησιν αὐτοῦ καὶ πάντως ἀνεπαρκὲς πρὸς ἰδίαν ἑαυτῶν διατροφήν. Καὶ συνειςέφερε μὲν ἡ Βενετία πρόςθετον ποσὸν πεντακοσίων δουκάτων εἰς τὸ ταμεῖον τοῦ ἐκπτώτου, ἀλλ' ἡ προνοητικὴ πολιτεία παρεκάλεσεν αὐτὸν νὰ μὴ ἐπιστρέψῃ εἰς τὴν Κέρκυραν ἢ ἄλλην τινὰ τῶν βενετικῶν κτήσεων, ὅπως μὴ ταραχθῶσιν αἱ λίαν ἐπισφαλεῖς σχέσεις αὑτῆς πρὸς τοὺς Τούρκους. Ἐν τούτῳ τῷ μεταξὺ τὴν 12 Ἀπριλίου 1462, ὑστεραίαν τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων, ὁ Πίος Β΄ ἐδεξιώθη τὴν κάραν τοῦ ἁγίου Ἀνδρέου παρὰ τὴν Μουλβίαν γέφυραν ἐν τῇ θέσει ἐκείνῃ, ἐν ᾗ κεῖται σήμερον ἡ μικρὰ ἐκκλησία τοῦ ἀποστόλου τούτου, φέρουσα καὶ ἀναμνηστικὴν ἐπιγραφὴν τῆς ἀνακομιδῆς τῆς κάρας. Εἰς τὸν ἐπισκεπτόμενον σήμερον τὸ ἐκκλησύδριον τοῦτο, ὅπερ ἀπεμονώθη τελείως καὶ ἵσταται πλέον μόνον ἐν μέσῳ δικτύου γραμμῶν τροχιοδρόμου καὶ λεωφόρων, γεννᾶται ἡ μελαγχολικὴ σκέψις, ὅτι πρὶν ἢ παρέλθῃ πολὺς χρόνος καὶ τὸ κτίριον ἐκεῖνο θὰ θυσιασθῇ εἰς τὰς ἀνάγκας τῆς ἀστικῆς προόδου (civile progresso),