νότι ἡ ἐμφάνισις τοῦ προσωπιδοφόρου εἶχε προξενήσῃ ζωηρὰν ἐντύπωσιν εἰς τοὺς ἐν τῇ αἰθούσῃ φοιτητάς, ἡ γενομένη παρ’ αὐτῶν περιγραφὴ πόρρω ἀπεῖχε τῆς ἀληθείας. Ἰδίως ὡς πρὸς τὴν ἐνδυμασίαν οἱ φοιτηταὶ κατέθηκαν παντοίας ἀνακριβεῖς καὶ φαντασιώδεις λεπτομερείας. Οὕτως εἰς ἐξ αὐτῶν ἰσχυρίσθη μετὰ βεβαιότητος ὅτι ὁ προσωπιδοφόρος ἔφερεν ὑψηλὰ ὑποδήματα μέχρι γονάτων, ἐνῷ ἔφερεν ὑποδήματα συνήθη· ἕτερος, ὅτι ἔφερε πανταλόνιον καδριλλιέ ἀνοικτοῦ χρώματος, ἐνῷ πραγματικῶς ἔφερε πανταλόνιον μαῦρον. Ἐκ τῶν 25 δὲ μαρτύρων οἱ 5 μόνον ἀνεγνώρισαν τὴν πραγματικὴν προσωπίδα, καὶ αὐτοὶ οὐχὶ μετὰ πλήρους βεβαιότητος. Καὶ τὸ πόρισμα τοῦ σοφοῦ καθηγητοῦ ἦτο ὅτι ὁ μάρτυς δυσκολώτατα δύναται νὰ πιστοποιήσῃ τὴν ταυτότητα ἀγνώστου προσώπου ἐκ μόνης τῆς μνήμης τῶν χαρακτηριστικῶν καὶ τῶν ἐξωτερικῶν γνωρισμάτων.
Μετὰ τὰ πορίσματα ταῦτα τῆς ἐπιστήμης φρίττει τις ἀναλογιζόμενος πόσαι δικαστικαὶ πλάναι εἶναι δυνατὸν νὰ συμβοῦν, καὶ θὰ συνέβησαν βεβαίως, καὶ πόσαι ἄλλαι πλάναι, πόσαι ἐκτιμήσεις ἐσφαλμέναι, πόσα ἀνύπαρκτα ἢ παραμεμορφωμένα γεγονότα θὰ παρεισέφρησαν εἰς τὴν ἱστορίαν τῶν ἀνθρωπίνων πράξεων, τὴν ὁποίαν διδασκόμεθα καὶ γνωρίζομεν ἐκ τῆς μνήμης τῆς τόσον ἐπισφαλοῦς καὶ τόσον εὐαπατήτου.
Καὶ ἐνῷ ἡμεῖς οἱ κοινοὶ τῶν ἀνθρώπων, οἱ μὴ ἔχοντες τὸ προνομιακὸν χάρισμα τῶν ὀλίγων ἐξαιρέσεων, ὅπως προανέφερα, φέρομεν αὐτὴν τὴν μνήμην τὴν πενιχρὰν ὡς ἐφόδιον διὰ τὰς σκέψεις μας, διὰ τὰς γνώσεις μας, διὰ τὴν πεῖραν καὶ τὰς περιπετείας τοῦ βίου, τὴν καμαρώνομεν, τὴν θεωροῦμεν ὡς πολύτιμον, βασιζόμεθα ἐπ’ αὐτῆς καὶ ἀπατῶμεν ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους. Ὅταν εἴμεθα μικροί, γράφομεν εἰς τὰ τετράδια ἢ τὰ βιβλία τὸ στερεότυπον ἐκεῖνο:
Κἂν θάλασσαν περάσῃς
Κἂν ποταμὸν διαβῇς,
Τὸν ποθητὸν σου φίλον
Ποτὲ μὴ λησμονῇς.
Ὅταν μεγαλώσωμεν καὶ ἀρχίζωμεν νὰ ξεφυλλίζωμεν τὴν ἐρωτικὴν μαργαρίταν, ὑποσχόμεθα μεθ’ ὅρκου ἐνθύμησιν παντοτεινήν. Καὶ ὅταν ἀποθάνωμεν, ἔρχεται ἡ ἐκκλησία καὶ μᾶς
