«Χυλομαζοῦ τὴν ὠνόμασα, καίτοι τὸ ἀληθές ὄνομά της εἶναι διάφορον, ἀλλ’ ἐγὼ ἀποφεύγω τὰ ἀληθινὰ ὀνόματα προσώπων καὶ χωρίων, διότι δὲν πρέπει κανεὶς νὰ ἐκθέτῃ τοὺς ἥρωας τῶν ἱστοριῶν του, ὅταν οὗτοι εἶναι ἀκόμη ζωντανοί. Ὁ σύζυγός της ἦτο καὶ εἶναι ἀρχιϋλοτόμος — προΐσταται δηλαδὴ πεντήκοντα παλληκαριῶν ὑλοτόμων. Ἕκαστον χειμῶνα στρατολογεῖ τοὺς ἐργάτας του καὶ ἐκλέγει μίαν ἐκ τῶν ἀναριθμήτων στενῶν κοιλάδων, αἱ ὁποῖαι χωρίζουν τὰ ἀπέραντα δάση, τὰ ἐκτεινόμενα πρὸς βορρᾶν τοῦ χωρίου μας.
Ἐκεῖ στήνουν ἓν «στρατόπεδον» ἐν τῷ μέσῳ τῶν χιονισμένων δασῶν καὶ ὑλοτομοῦν τὸ δάσος. Οἱ κορμοὶ τῶν δένδρων σύρονται δι’ ἑλκήθρων ἐπὶ τὴς παγωμένης λευκῆς γῆς ἕως τὸ βάθος τῆς κοιλάδος, ὅπου μένουν μέχρι τῆς προσεχοῦς ἀνοίξεως ἐπὶ τῆς παγωμένης ἐπιφανείας τοῦ ποταμοῦ.
Ἀργὰ ἔρχεται ἡ ἄνοιξις εἰς τὰ βουνὰ τῶν βορείων χωρῶν, ἀλλ’ ἔρχεται ἀποτόμως, τὸν Μάϊον. Τότε οἱ πάγοι τήκονται καὶ οἱ ἀσήμαντοι ποταμοὶ φουσκώνουν καὶ γίνονται πλωτοὶ ἐπί τινας ἡμέρας τὸ ἔτος, καὶ τότε πρέπει ὁ ἀρχιϋλοτόμος νὰ ἔχῃ μεγάλην δραστηριότητα καὶ νὰ ἐπιβάλλῃ σιδηρᾶν πειθαρχίαν μεταξὺ τῶν ἀνδρῶν του, διὰ νὰ ἐργάζωνται νυχθημερὸν ἐν ἀνάγκῃ πολλάκις ἕως τὴν μέσην ἐντὸς τοῦ ὕδατος καὶ ἐντὸς τῶν τηκομένων πάγων. Πρόκειται τότε νὰ «ξεκινήσουν τὰ κούτσουρα», νὰ ξεφράζουν τὸν ποταμόν, ὅπου ὄγκοι πάγων καὶ κουτσούρων ἔχουν φράξῃ τὴν κοιλάδα Ἐπειδὴ αὐτοὶ οἱ κορμοὶ δένδρων εἶναι προωρισμένοι νὰ ἀλεσθοῦν καὶ νὰ χρησι-
