Σελίδα:Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας.djvu/36

Αυτή η σελίδα δεν έχει ελεγχθεί ακόμη για πιθανά λάθη.
22
Ἀθανάδας — Ἀθηνᾶ

ἰδίως εἰς Κόρινθον, ὅπου τὸ σῶμά του ἐκβρασθὲν ἐνεταφιάσθη (Ἴδ. Ἴσθμια). Ἄλλως ἐν Εὐριπ. Μήδ. 1282. ’Επὶ τοῦ ’Ισθμοῦ ἧν ὁ τάφος αὐτοῦ, καὶ ναὸς αὐτοῦ ἔχων αγάλματα και τοῦ Ποσειδῶνος Πολέμωνος καὶ τῆς Λευκοθέας. Παριστᾶτο δὲ συνήθως ὡς παῖς περιστοιχιζόμενος ὑπὸ θαλασσίων θεοτήτων καὶ ὑπὸ δελφίνων. Ὁ δ’ Ἀθάμας ἔφυγε πρὸς ἁγνισμὸν εἰς Ἤπειρον, εἰς τὴν ἀπ’ αὐτοῦ ονομασθεῖσαν Ἀθαμανίαν (Ἀπολλόδ. Α, 9, 1. 2. — Ovid. Ν, 416—542). Κατὰ δὲ τὴν διήγησιν τοῦ Ἡροδότου (Ξ, 197), ἔπρεπεν, εἰς ἐξιλέωσιν τοῦ θανάτου τοῦ Φρίξου, ὁ Ἀθάμας νὰ θυσιασθῇ εἰς τὸν Δία τὸν Λαφύστιον (=Φύξιον, διότι λαφύσσειν=φεύγειν), ὅτε ἐπελθὼν ἐξ Αἴας τῆς Κολχικῆς ὁ Κυτίσωρος, ἢ Κύτωρος (Στρβ.), υἱὸς τοῦ Φρίξου, ἀνήγγειλεν ὅτι ζῇ ὁ πατήρ του. Ἀλλὰ σωθέντος τότε τοῦ Ἀθάμαντος, ὁ Ζεὺς κατεδίκασε τούς Ἀθαμαντίδας νὰ μὴ εἰσέρχηται ποτὲ ὁ πρεσβύτερος αὐτῶν εἰς τὸ βουλευτήριον, ἄλλως νὰ καταδιώκηται καὶ θυσιάζηται εἰς τὸν Λαφύστιον Δία. Τοῦ κριοῦ δὲ τὸ χρυσοῦν δέρας ἐκόμισεν ἐκ τῆς Κολχίδος ὀπίσω ὁ Ἰάσων (Ἴδ. Ἀργοναῦται).

ἈθανάδαςἈθάνας, Συρακούσιος ἱστορικὸς τῆς δ΄ π. Χ. ἑκατονταετηρίδος, ἔγραψεν ἱστορίαν τοῦ Δίωνος εἰς 13 βιβλία (Διοδ. ΙΕ, 94.—Πλούτ. Τιμολ. ΚΓ,37).

Ἀθάνατοι, σῶμα μυρίων ἐκλεκτῶν στρατιωτῶν παρὰ Πέρσαις, ὧν τοὺς πίπτοντας ἀμέσως ἀντικαθίστων ἄλλοι ἐπὶ τούτῳ προωρισμένοι.

Ἀθηνᾶ, θεὰ, θυγάτηρ τοῦ Διὸς, περὶ ἧς, ὡς προσωποποιήσεως τῆς φρονήσεως, ἐμυθεύετο ὅτι ἐγεννήθη ἐκ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ. Ὁ Ἡσίοδος (Θεογ. 886. Ἴδ. Ὁμ. Ὕμ. εἰς Ἀθ.) διηγεῖται ὅτι ὁ Ζεὺς κατέπιε τὴν μητέρα της Μῆτιν (τὴν φρόνησιν), και ὅτε ἦλθεν ἡ ὥρα τοῦ τοκετοῦ, προσεκάλεσε τὸν Ἥφαιστον νὰ τῷ σχίσῃ τὴν κεφαλὴν, ἐξ ἧς εὐθὺς ἐξεπήδησεν ἡ Ἀθηνᾶ πάνοπλος, πάλλουσα τὸ δόρυ (Πινδ. Ὀλ. 2, 35), ἐξ οὗ καὶ Παλλὰς (Ἀθήνη) ἐπωνομάζετο. Ἦν δὲ πολεμική καὶ ἰσχυρά, ὡς ἐκ τοῦ ἰσχυροτέρου τῶν θεῶν γεννηθεῖσα (ὀβριμοπάτρη). Διέμεινε δ’ ἀειπάρθενος, ἐξ οὗ καὶ ὁ πρώτιστος αὐτῆς ναὸς ἐν Ἀθήναις Παρθενὼν ἐλέγετο. Ὁ Τειρεσίας ἰδὼν αὐτὴν γυμνὴν εἰς τὸ λουτρὸν, ἐτυφλώθη, καὶ ὁ Ἥφαιστος θελήσας νὰ τὴν προσβάλῃ, ἐφυγαδεύθη. ’Επὶ τῆς Γιγαντομαχίας ἐπέρριψεν ἐπὶ τοῦ ’Εγκελάδου τὸ ὄρος Αἴτναν καὶ ἐφόνευσε τὸν Πάλλαντα. ’Επὶ τῶν Τρωϊκῶν ἐπροστάτευε τούς Ἕλληνας. Ἐλατρεύετο δὲ κυρίως ἐν ταῖς ἐπωνύμοις αὐτῆς Ἀθήναις, ὅπου καὶ Πολιὰς ἐλέγετο, ὡς πολιοῦχος καὶ προστάτις τῆς πόλεως, καὶ Ἀκραία, Ἀκρια, Κλειδοῦχος, Πυλαῖτις διότι κυρίως ἐθεωρεῖτο ὅτι κατεῖχε καὶ ἐφρούρει τὴν Ἀκρόπολιν, καθ’ ὅ ἔχουσα ἐν αὐτῇ