Ἐκεῖ ἐτήκοντο οἱ ἐπιζῶντες θεώμενοι καθ’ ἑκάστην τὴν νεκροβαρῆ ἄκατον,—ἐξ ἧς ὁ νεκραγωγὸς Κουκκούλης καὶ εἴ τις ἕτερος ἐκκομίζοντες τὰ πτώματα κατέρριπτον εἰς τὸν εἰρημένον καιάδαν,—ἔστι δ’ ὅτε καὶ τὸν ἀπαίσιον ἑκτόρειον ἐλκυθμὸν οὐ μόνον κατὰ γῆν, ἀλλὰ καὶ κατὰ θάλασσαν. «Τὴν Ἀναστασίαν σύζυγον τοῦ Δαμιανοῦ, λέγει ὁ Ἠπίτης, δέσαντες μὲ σχοινίον ἀπὸ τὸν λαιμὸν ὡς τὴν γυναῖκα τοῦ Τζέλιου ἔσυραν καὶ αὐτὴν ἀπὸ τὰ ὕψη τοῦ πελοποννησιακοῦ μέρους ἕως εἰς τὸν αἰγιαλόν, ὅπου φθάσαντες ἔδεσαν τὴν ἄλλην ἄκραν τοῦ σχοινίου εἰς πρύμναν μιᾶς λέμβου καὶ τὴν ἔφερον οὕτως ἐπὶ τῶν ὑδάτων εἰς τὸν πλησίον τῆς Ἁλικῆς βόθρον. Τοῦτο ἔγεινεν ἡμέραν μεσημέριον καὶ ἡ ἀμφιθεατρικὴ θέσις τοῦ Πόρου ἐπροσκάλεσεν εἰς ταύτην τὴν θέαν καὶ τοὺς μὴ θέλοντας τῶν κατοίκων νὰ τὴν ἴδωσιν.»
Ἐκεῖ ἄνδρες εὔρωστοι ἀνδρείως ποτὲ πολεμήσαντες πεινῶντες, διψῶντες, — διότι μικρὰ λέμβος κομίζουσα ἀλλαχόθεν ὕδωρ οὐδαμῶς ἐπήρκει πρὸς κατάσβεσιν τῆς δίψης πολλῶν ἑκατοντάδων διψαλέων ἀνθρώπων καταφλεγομένων ὑπὸ τοῦ ἡλίου, — πολλοὶ ἠρρώστουν καὶ οὐκ ὀλίγοι ἀπέθνησκον.
Εἰς τὸν ὄλεθρον τῶν κατοίκων συνέτεινε τὸ πρῶτον μὲν ἡ πλημμελὴς τοῦ Βερνανδῆ διάγνωσις, ὅστις δὲν διεγίνωσκε τοὺς ὑπὸ τῆς πανώλους κρουσθέντας, ὕστερον δὲ ἡ τοῦ Δουμόν, ὅστις καὶ τοὺς ἐξ ἄλλης αἰτίας νοσοῦντας ὡς ὑπὸ πανώλους ἁλισκομένους διεγίνωσκεν, οὓς ἀμελλητὶ εἰς τὴν Σφακτηρίαν ἀπῆγον οἱ παρ’ ἐκείνῳ ἱστάμενοι ὡς ψυχάρπαγες νεκραγωγοὶ ἅμα ἀκούσαντες τὴν φοβερὰν ἐκείνην ἀπόφασιν: «Τοῦτο εἶναι φοβερὸ πανοῦκλα!»
Ἐντεῦθεν πολλὰ τά οἰκτρὰ καὶ γελοῖα συγχρόνως ἐγίνοντο, ἔγκυοι ἀπέβαλλον ἐκ τοῦ φόβου, ἄλλοι ἀσθενοῦντες ἐξ ἄλλων νοσημάτων φεύγοντες τὴν ὀλεθρίαν Ἁλικὴν καὶ τὴν φοβερὰν Σφακτηρίαν ἐκρύπτοντο, ὅπου ἠδύναντο, ἐξ ὧν ἄλλοι μὲν ἀναρρώσαντες ἐνεφανίζοντο ὡς ἐκ νεκρῶν ἀναστάντες ἐπὶ μακρὸν μεταξὺ αὐτῶν λογισθέντες, ἐξ ὧν εἷς Ὑδραῖος Δαμιανὸς καλούμενος, ὅστις δραπετεύσας ἐκ τῆς Σφακτηρίας, ἅτε ὑγιὴς ὢν, διῃτᾶτο ὑπὸ ἀπορρῶγα πέτραν ἀπειλῶν θάνατον παντὶ βουλομένῳ νὰ προσπελάσῃ αὐτῷ· ἄλλοι δ’ ἀνευ-
