Σελίδα:Η ειρωνία στον Καβάφη, Ἀγρας, Αλεξανδρινή Τέχνη, τ. 9-10 Χρονιά Δ (Οκτώβριος 1930).djvu/7

Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.

μοιάζει γιὰ μομφὴ ἐναντίον τοῦ Καβάφη, νὰ τὸν ὑποπτευθεῖ κανεὶς ἄξιο γιὰ τέτοιες πρόστυχες κοινοτοπίες. — Ἕνας νέος ποὺ κρύβει τάχα τὰ χρόνια του, κ' ἕνας ἄλλος, σύγχρονός του, ποὺ τ' ἀποκαλύπτει; Καὶ τόσο μόνο; καὶ τίποτ' ἄλλο; τίποτα πιὸ πολύ; Ὄχι, θαρρῶ πὼς κ' ἐδῶ ὁ κ. Γιοφύλλης παρασύρεται ἀπὸ τὴ κεκτημένη ταχύτητα Ἂν ἔχει τὸ ποίημα μιὰν ἰδέα, κι' ἂν δὲν εἶναι ἁπλῶς μιὰ σύγχιση μνημονικοῦ, μιὰ μνήμη αἰσθητοποιημένη πάνω σ' ἕνα παρόμοιο φαινόμενο, — σπάνια τάχα συμβαίνει τοῦτο στὴ ζωή; — ἕνας ρεμβασμός, μιὰ ἀχαλίνωτη ψευδαίσθηση, — τότε θέλει, χωρὶς ἄλλο, νὰ συμβολίσει τὴν αἰωνιότητα τοῦ ὑλικοῦ κάλλους, τὴν ἀνοζωογόνησή του, τὴ διατήρησή του, τὴν ἀναγέννησή του καὶ τὴν ἀπαραμείωτη διάρκεια, τὴν ὥρα ποὺ τριγύρω του οἱ φθαρτοὶ ἄνθρωποι, οἱ φθαρτοὶ φορεῖς του ἢ οἱ φθαρτοὶ θεατές του, τὸ παράδωσαν πιὰ στοὺς νερτέρους κι' αὐτοὶ δὲν ἔχουν καμμιὰ σχέση μ' αὐτό...

Ὀλίγα λόγια ἀκόμη καὶ γιὰ τὸ ὑπόλοιπο ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ «Ὡραῖα λουλούδια κι' ἄσπρα»... Μόνος του ἐδῶ ὁ κ. Γιοφύλλης λέει τὸ ποίημα τραγικό, ὅπως εἶναι. Καὶ ὅμως προσθέτει: ὁ Καβάφης «ἀνακατεύει μ' ἕναν εἰρωνικὸ τρόπο τὸ αἴσθημα μὲ τὰ πιὸ πρόστυχα παζάρια.»

Τίποτε! Ὁ κ. Γιοφύλλης καλὰ ἐχαρακτήρισε τὸ ποίημα τραγικό. Εἶναι τόσο ἔντονος ὁ τραγικός του πόνος, ποὺ καμμιὰ ἄλλη λεπτομέρεια δὲν ἔπρεπε νὰ προσεχτεῖ, ν' ἀπομονωθεῖ· ὅλες εἶναι παρεκβατικές, ὑποτελεῖς, καθόλου ἀνεξάρτητες. σπανίως ὁ Καβάφης ἔγραψε σὲ τόσο θρηνώδη τόνο, ποὺ τὸν ἐπιτείνει μάλιστα ἡ δυνατὴ τομὴ τοῦ κάθε στίχου κι' ὁ ὀξύτονος συχνὸς τονισμός. — Μιὰ συνείδηση χαμένη μέσα σ' ἕναν κοσμοπολιτισμό· ἕνα ἀνθρώπινο πλάσμα ἐξευτελισμένο ἀπ' τὴν πρόωρη φτώχεια· μόλις θαμποβλέπει στὸν κόσμο κάτι· θέλει προπάντων νὰ ζήσει, νὰ τραφεῖ, νὰ συντηρηθεῖ... τὰ ἐμπορεύεται ὅλα... ἔχει ἕνα ἀπεγνωσμένο ἀκαταλόγιστο...

«Ὁ «ἄλλος» ἦταν ψεύτης,παλιόπαιδο σωστό·
μιὰ φορεσιὰ μονάχατοῦ εἶχε κάμει, καὶ
μὲ τὸ στανιὸ καὶ τούτην,μὲ χίλια παρακάλια».

Ν' ἀρκεσθῆ σὲ μιὰν εἰρωνεία ἁπλῶς, ἀπέναντι στὸ φριχτότερο κατάντημα τοῦ ἀνθρώπου; ἀπέναντι στὴν ἐξευτέλιση τῶν πραγμάτων ἐκείνων, ποὺ γιὰ τὴν ποίηση τοῦ Καβάφη εἶναι τὰ πιὸ ἱερά, τὰ πιὸ περίλαμπρα; Ὤ, μὰ θὰ