νωσιν ἀόρατοι. Ἔπειτα διαιρέσας εἰς τρία σώματα τοὺς Ἕλληνας διὰ νὰ ἐπιπέσωσιν ἀπὸ διάφορα μέρη κατὰ τῶν ἐχθρῶν, αὐτὸς ἐπὶ κεφαλῆς ἑνός, τὸ ὁποῖον ἔμελλε νὰ προσβάλῃ εἰς τὰς σκηνὰς τοῦ Κιουταχῆ, ὥρμησε μὲ προθυμίαν κατὰ τῶν ἐχθρῶν. Ἔφθασαν εἰς τὸ ἐχθρικὸν στρατόπεδον κατὰ τὴν τετάρτην ὥραν τῆς νυκτός, ὅτε οἱ Τοῦρκοι ἦσαν ἀνυπόπτως βυθισμένοι εἰς τὸ πρωτοΰπνιον, ὁδηγηθέντες ἀπὸ τόπους ἁρμοδίους· οὔτε ἀπὸ τὰς προφυλακὰς τῶν ἐχθρῶν ἐννοήθησαν, οὔτε ἀπὸ τοὺς εἰς τὸ στρατόπεδον, εἰμὴ ὅταν ἔφθασαν πλέον εἰς τὰς ἀκρινὰς σκηνάς· τότε δὲ ἐκκενώσαντες ὅλοι ταὐτοχρόνως τὰ πυροβόλα των ἐφώρμησαν εἰς τοὺς ἐχθρούς, οἱ ὁποῖοι ἐκπλαγέντες διὰ τὸ ἀπροσδόκητον ἄφησαν ἐρήμους τὰς πλειοτέρας σκηνάς των καὶ ἔφευγον εἰς τὸ μέρος ὅπου ἐστρατοπέδευεν ὁ Κιουταχῆς, τὸ ὁποῖον ἦτο περιασφαλισμένον μὲ βαθείας τάφρους καὶ ὀχυρώματα. Ἐφώρμησαν καὶ ἐκεῖ οἱ Ἕλληνες μὲ τὴν ἐλπίδα τοῦ νὰ τοὺς ἀποτινάξωσι καὶ νὰ τοὺς σκορπίσωσιν, ἀλλ’ ἀντικρουσθέντες καὶ ἐμποδιζόμενοι καὶ ἀπὸ τὸ βάθος τῶν τάφρων, δὲν ἠμπόρεσαν νὰ προχωρήσωσι. Λαβόντες λοιπὸν καιρὸν οἱ ἐχθροὶ καὶ συνελθόντες ἀπὸ τὸν ἐξαφνικὸν φόβον ἐνεθαρρύνοντο καὶ ἐπεχείρουν νὰ ἐξέρχωνται κατὰ τῶν Ἑλλήνων, οἱ ὁποῖοι εἶχον στραφῇ τότε εἰς τὰ λάφυρα. Συγχρόνως καὶ τὸ ἱππικὸν τὸ περιπολεῦον κατὰ νύκτα τὸ στρατόπεδον, συγκεντρωθὲν ἐπέπιπτε κατὰ τῶν Ἑλλήνων. Αὐτοὶ δὲ διὰ τὸ ἤδη ἀνατέλλον φῶς τῆς Σελήνης (τὸ ὁποῖον ἦτον κατὰ πάντα ἐναντίον εἰς τὸ ἐπιχείρημά των), ὄχι ὀλιγώτερον δὲ καὶ διὰ τὴν εἰς τοὺς ἐχθροὺς γνωστοποίησιν τοῦ συνθήματός των, ἠναγκάσθησαν νὰ ἀναχωρήσωσιν ἀπὸ τὸ ἐχθρικὸν στρατόπεδον. Οἱ δὲ ἐντὸς τοῦ Μεσολογγίου, ἅμα εἶδον τοὺς φανούς, προετοιμάσθησαν καὶ ἀκούσαντες τῶν ἄλλων τὴν συμπλοκήν, ὥρμησαν κατὰ τῶν ἐχθρῶν, τοὺς ἐξέβαλον ἀπό τινας προμαχῶνας, ἔλαβον δι’ ἱκανὴν ὥραν ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν των τὰ ἐν αὐτοῖς κανόνια καὶ ἐπροχώρησαν ἱκανῶς πρὸς τὸ μέρος ὅπου ἐπολέμουν οἱ μετὰ τοῦ Καραϊσκάκη, ἀλλ’ ἀφ’ οὗ ἐκεῖνοι ἀνεχώρησαν, ἠναγκάσθησαν καὶ αὐτοὶ νὰ ἐπανέλθωσιν εἰς τὰ ἴδια.
Ἡ νυκτομαχία αὕτη δῖήρκεσε περισσότερον ἀπὸ δύο ὥρας. Ἐφονεύθησαν ἀπὸ μὲν τοὺς μετὰ τοῦ Καραϊσκάκη ὑπὲρ τοὺς ἑξήκοντα, ἐν οἷς μόνον εἷς ἀξιωματικός· τῶν δὲ ἐχθρῶν ἡ φθορὰ συμπεραίνεται μὲν νὰ ἔγινε πολλὰ σημαντική, καθαρὰ ὅμως πληροφορία περὶ τῆς ἀληθοῦς ποσότητος δὲν ὑπάρχει, διότι, ὡς λέγουσιν, ὁ Κιουταχῆς, διὰ νὰ μὴ γνωστοποιηθῇ ἡ φθορὰ καὶ φέρῃ δειλίαν εἰς τὰ στρατεύματά του, διώρισε καὶ ἔθαψαν πολλὰ σώματα εἰς ἕνα καὶ τὸν αὐτὸν τάφον.
Ὀλίγας ἡμέρας μετὰ τὴν νυκτομαχίαν ταύτην (30 Ἰουλίου) ὁ Καραϊσκάκης ὑπῆγε κατὰ τῶν εἰς Πετροχῶρι στρατοπεδευμένων ἐχθρῶν, ἐπὶ κεφαλῆς