τὸν Καραϊσκάκην ὅτι δὲν ἦτον ἐπικίνδυνος, αὐτὸς μετά τινας ἐδικάς του παρατηρήσεις ἐξήγησε μὲ μίαν συνήθη του φράσιν του, ὅτι ἐγνώρισε τὸ ἀνίατον, δὲν μετέβαλε δὲ διόλου ἦθος, ἀλλὰ διέμεινεν ὁ ἴδιος δημηγορῶν καὶ ὁμιλῶν μεγαλοφώνως μὲ τοὺς παρευρισκομένους, ἕως οὗ ὀλίγας ὥρας μετὰ τὴν μεσημβρίαν ἀπέθανεν, ἀφήσας τελευταίαν παραγγελίαν νὰ τὸν ἐνταφιάσωσιν εἰς μίαν μεγάλην ἐκκλησίαν [1].
Ἡ φήμη διέδωκεν ἀμέσως πανταχοῦ τὴν εἴδησιν τοῦ θανάτου του, καὶ μία τρομερὰ φρίκη καὶ κατήφεια ἐκυρίευσεν ὅλους. Τὸ στρατόπεδον ἐνόμισεν ἀπ’ ἐκείνην τὴν στιγμὴν ὅτι ἔχασε τὸν πατέρα του, τὸν ὁδηγόν του καὶ ἑνὶ λόγῳ τὸν σωτῆρά του. Ἐσβύσθη ἀμέσως ἡ προθυμία καὶ ἡ τόλμη, τὴν ὁποίαν ἔδειχνεν εἰς ὅλας τὰς πράξεις του, εἰς τὰς ὁποίας εἶχεν ὁδηγόν, θεατὴν καὶ κριτὴν τὸν Καραϊσκάκην, καὶ ὡμοίαζεν ὡς σῶμα χωρὶς ψυχήν. Ὅλαι δὲ αἱ προσπάθειαι καὶ τοῦ ἀρχιστρατήγου καὶ τῶν ἀξιωματικῶν τοῦ νὰ τὸ παρηγορήσωσι καὶ νὰ τὸ ἐμψυχώσωσιν ἀπέβησαν μάταιαι, καθὼς τὰ μετὰ ταῦτα συμβάντα τὸ ἀπέδειξαν.
Ὁ ἀρχιστράτηγος διέταξε νὰ μετακομίσωσι τὸ σῶμα τοῦ Καραϊσκάκη εἰς Σαλαμῖνα διὰ νὰ τὸ ἐνταφιάσωσι μὲ τὰς ἀνηκούσας τελετάς· διέδωκε δὲ εἰς τὸ στρατόπεδον ὅτι τὸ ἔπεμψεν εἰς Αἴγιναν, ὑποπτεύων μετὰ λόγου, ὅτι πολλοὶ τῶν ἀξιωματικῶν καὶ ἐκ τῶν στρατιωτῶν ἀκόμη ἠμποροῦσαν νὰ μεταβῶσιν εἰς Σαλαμῖνα διὰ νὰ συνοδεύσωσι τὸν νεκρὸν καὶ νὰ τοῦ ἀποδώσωσι τὰς τελευταίας τιμάς, καὶ ὅτι ἡ ἀπουσία των ἐδύνατο νὰ ἀποβῇ ἐπιβλαβὴς εἰς τὸ στρατόπεδον εἰς τοιαύτην μάλιστα περίστασιν. Ἐξῆλθεν ἔπειτα εἰς τὴν ξηρὰν καὶ προσκαλέσας τοὺς ἀξιωματικοὺς ὅλου τοῦ στρατοπέδου τοὺς ὡμίλησεν ὅσα ἐνόμισε πρόσφορα εἰς τὴν περίστασιν, τοὺς ἐπαρηγόρησε διὰ τὴν στέρησιν τοῦ Καραϊσκάκη καὶ τοὺς ἐπαρακίνησε νὰ ἐξακολουθήσωσι τὸν ἀγῶνα μὲ τὴν ἰδίαν προθυμίαν καὶ γενναιότητα, ὑποσχόμενος νὰ συναγωνισθῇ καὶ ὁ ἴδιος καὶ νὰ πράξῃ ὑπὲρ τοῦ στρατοπέδου ὅ,τι τοῦ ἐπιτρέπουν τὰ μέσα, τὰ ὁποῖα τὸ ἔθνος ἐνεπιστεύθη εἰς αὐτόν. Προβάλλει τελευταῖον ἂν ἐγκρίνουν νὰ ἐξακολουθήσωσι τὸ ἴδιον σχέδιον τοῦ Καραϊσκάκη, ἢ νὰ διευθετήσωσι κατ’ ἄλλον τρόπον τὸ κίνημα. Πολλοὶ τῶν ἀξιωματικῶν διὰ τὴν ὑπόληψιν τὴν ὁποίαν εἶχον εἰς τὰ σχέδια τοῦ Καραϊσκάκη καὶ διὰ τὸ πρὸς αὐτὸν σέβας, ἐπρόβαλον νὰ ἐξακολουθήσωσι τὸ αὐτὸ σχέδιον. Ὁ Κώστας Μπότζαρης ὅμως ἐπρότεινε τὸ ἐναντίον, λέγων ὅτι τὸ στρατόπεδον διὰ τὸν θάνατον τοῦ ἀρχηγοῦ του ἦτον τρόπον τινὰ χωρὶς κέντρον· ὅτι τὸ σχέδιον τοῦτο δὲν θέλει δυνηθῇ νὰ τὸ ἐκτελέσῃ κᾀνεὶς καθὼς ὁ Καραϊσκάκης, ὁ ὁποῖος,
- ↑ Τὴν ἐν Σαλαμῖνι ἐκκλησίαν τοῦ Ἁγίου Δημητρίου (σημ. ἐκδ.).
