ριχλεισθεὶς τότε ἐν Σαμαριᾷ τῶν Σφακίων μετὰ τῶν περιλειποµένων ὀλίγων συναδέλφων καὶ ἀκολούθων αὐτοῦ, καὶ πολιορκούμενος δεινῶς ὑπὸ τριῶν ἐχθρῶν — τῶν Τούρκων, τῆς πείνης καὶ τῆς χιόνος — ἀναγκάσθη νὰ παραδοθῇ. Ὁ τουρκικὸς στρατὸς ὡδήγησεν αὐτὸν μετ’ ἐξαιρετικῶν τιμῶν εἰς Χανία. Ὁ τότε Γενικὸς Διοικητὴς Κρήτης Χουσεῒν Αὐνῆ Πασᾶς παραλαβὼν αὐτὸν καὶ μόνον ὡς πολιτικὸν αἰχμάλωτον µετέβη πανηγυρικῶς εἰς Κωνσταντινούπολιν ἐφ’ ᾧ καὶ διωρίσθη ἀμέσως Μέγας Βεζύρης. Ὁ Χατζῆ Μιχάλης ἐτέθη αὐτόθι ὑπὸ ἀστυνομικὴν ἐπιτήρησιν, ἐτύγχανεν ὅμως ἐξαιρετικῆς περιποιήσεως παρὰ τοῦ Μεγάλου Βεζύρου καὶ ἐκτάκτων τιμῶν παρὰ τῶν αὐτόθι ὁμογενῶν. Μετ’ οὐ πολὺ ἡ Πύλη νομίσασα ὅτι διὰ παροχῆς γενναίας συντάξεως ἤθελεν ἐξουδετερώσῃ εἰς τὸ μέλλον τὸν ἀδάμαστον χαρακτῆρα τοῦ ἡρωϊκοῦ τῆς Κρήτης τέκνου, ὥρισεν αὐτῷ μηνιαίαν σύνταξιν τεσσαράχοντα λιρῶν. Ἀλλ’ ὁ Χατζῆς, ὅστις οὐδέποτε οὐδεμίαν πρότερον εἶχε δεχθῇ ἀμοιβὴν ἢ ὑπηρεσίαν τῆς τουρκικῆς κυβερνήσεως, καταφρονήσας ὑπερηφάνως καὶ τὸ δέλεαρ τοῦτο, ἐδραπέτευσε, τῇ μυστικῇ βοηθείᾳ τοῦ τότε Ῥώσου Πρεσβευτοῦ Ἰγνάτιεφ, εἰς Ῥωσίαν, ἔνθα καὶ ἔτυχε χριστιανικωτάτης καὶ μεγαλοψύχου παρὰ τοῦ Αὐτοκράτορος προστασίας.
Ἐν τῇ νεωτέρᾳ ἐπαναστάσει τοῦ 1878 ὁ Χατζῆ Μιχάλης, κεκτημένος ἤδη ὑπὲρ πάντα ἄλλον ὁπλαρχηγὸν ἀδιαφιλονίκητα δικαιώματα καὶ προσόντα διεδραμάτισε καὶ αὖθις ἀναντιρρήτως πρώτιστον πρόσωπον, τὸν αὐτὸν χαρακτῆρα τῆς γενναιότητος, ἀφιλοκερδείας, ἐθελοθυσίας, καὶ ἀδόλου φιλοπατρίας ἀναπτύξας, ἑκάστη δὲ σελὶς τοῦ βραχἑος τούτου ἀγῶνος μαρτυρεῖ τοῦτο.
Καὶ ἐν τῷ τελευταίῳ δ’ ἀτυχεῖ ἐπαναστατικῷ κινήματι τοῦ 1889 ἀνεξάρτητος ὢν καὶ ὑπεράνω πάσης κομματικῆς χροιᾶς καὶ συμπαθείας ἱστάμενος, καίπερ μὴ παρατυχὼν ἐν Κρήτῃ, οὐδενὸς ὑστέρησεν ἐν ταῖς ὑπὲρ τῆς πατρίδος ἐνεργείαις. Ἐξ ἐναντίας βλέπων τὰς διὰ τῶν μέχρι τοῦδε ἀγώνων κτηθείσας πολυτίμους προνομίας καὶ Ἑλληνικὰς ἐλευθερίας ἀφαιρουμένας, τὴν δὲ πατρίδα αὑτοῦ ἐξανδραποδιζομένην, ὑπερανθρώπους κατέβαλε προσπαθείας πρὸς εὐόδωσιν τοῦ ἀγῶνος. Ἀλλ’ ἡ Ἑλληνικὴ κυβέρνησις ὑψηλοτέρους λόγους καὶ ἐθνικὰ συμφέροντα προβαλλομένη κατέπνιξε τὸ κίνημα. Ἡ καινοφανὴς αὕτη πολιτική, τὴν ταπείνωσιν τῆς Κρήτης ἐπενεγκοῦσα καὶ τὰ ἐθνικὰ συμφέροντα πολυειδῶς καὶ καιρίως βλάψασα, ἀπεδείχθη ἀσύνετος καὶ ἥκιστα φιλόπατρις, βαρέως δ’ εὐθύνει τὴν Ἑλληνικὴν Κυβέρνησιν.
Τοιοῦτος ὑπῆρξεν ἐν συνόψει ὁ μέχρι τοῦδε βίος τοῦ μεγαλουργοῦ τούτου καὶ μεγαλοψύχου τέκνου τῆς Κρήτης. Πλήρης
