ἀτμομηχανῶν , αἱ ὁποῖαι παρίστανται ἐνώπιόν μου ὡς δύο ἐλεειναί, παιδαριώδεις ἀπομιμήσεις τοῦ πύργου τοῦ Ἅϊφελ.
Εἰσέρχομαι εἰς τὸ δωμάτιον μετὰ σοβαρότητος, ἣν πολλάκις ἀναγκάζομαι νὰ προσποιηθῶ, καὶ ψιθυρίζω ἓν «καλημέρα.» Οἱ μαθηταὶ ἐγείρονται ἐκ τῶν θρανίων των· — εἶνε ἡ ἄφωνος ἀνταπόδοσις τοῦ σχεδὸν ἀφώνου χαιρετισμοῦ μου. — Κάθημαι ἐπὶ τῆς ἕδρας· σημαίνω τὸν κωδωνίσκον· οὗτοι δὲ ἐν ἰσοχρόνῳ κινήσει ἐπανακάθηνται εἰς τὰς θέσεις των. Τοὺς παρατηρῶ. Τὸ βλέμμα μου διασταυροῦται πρὸς γλαυκούς, καστανόχροας, μέλανας ὀφθαλμούς· — χαύνους, ζωηρούς, νυσταλέους, οἵτινες μὲ παρατηροῦσι καὶ μὲ ἐξετάζουσιν, ὅπως μαντεύσωσι τὴν ἠθικήν μου κατάστασιν, διότι οἱ τρυφεροὶ ἐκεῖνοι παρατηρηταὶ ζητοῦσιν ἐκ ταύτης νὰ προΐδωσιν, ἐὰν θὰ δειχθῶ ἐπιεικὴς ἢ αὐστηρὸς πρὸς τὰς ἐλλείψεις των. Τοὺς ἐξετάζω. — Τί θὰ γείνωσιν οἱ μικροὶ οὗτοι μίαν ἡμέραν; Προσπαθῶ νὰ διασχίσω τὸν ζοφερὸν πέπλον τοῦ μέλλοντος καὶ διΐδω τὴν τρίβον, ἣν ἕκαστος αὐτῶν θὰ τραπῇ ἐν τῇ τοῦ βίου σταδιοδρομίᾳ. — Παρακολουθῶ τὴν ἐργασίαν τοῦ μικροῦ αὐτῶν ἐγκεφάλου καὶ εἰσδύω εἰς τὰ μυχαίτερα τῆς καρδίας των. Τινὲς ἐξ αὐτῶν — οἱ μὴ μελετήσαντες τὸ μάθημα τῆς ἡμέρας — θὰ ηὐχαριστοῦντο, νὰ μὴ προσηρχόμην σήμερον εἰς τὸ σχολεῖον· καὶ ἐνῷ μὲ ἀγαπῶσι καὶ μὲ σέβονται, θὰ εἶχον ἴσως τὴν ἀθώαν κακεντρέχειαν ν’ ἀκούσωσι πρὸ τῆς ἑνδεκάτης τὸ χαροποιὸν ἄγγελμα:
«Ὁ Κύριος Μαρτζώκης ἀσθενεῖ.»
Τὸ μάθημα δὲν ἄρχισεν ἀκόμη. Ἐπικρατεῖ ἄκρα σιγή. Εἴμεθα πάντες ἄφωνοι. Ἡ τάξις ἐπ’ ὀλίγα λεπτὰ μεταβάλλεται εἰς σχολὴν Πυθαγορίων. Τοὺς μελετῶ, τοὺς ἐξετάζω, καὶ ἐξετάζων αὐτοὺς σκέπτομαι: ἦλθον εἰς τὸ σχολεῖον τοῦτο νὰ διδάξω ἓν μάθημα ξηρὸν γραμματικῆς, καὶ ἀπέρχομαι ἀποκομίζων γόνιμα καὶ ἐπωφελῆ διδάγματα φιλοσοφίας. — Ἐν τῇ περιβολῇ τῶν πρὸ ἐμοῦ παιδίων διαβλέπω τὴν κοινωνικὴν ἀνισότητα· πλὴν ἐκ τοῦ τρόπου τοῦ ἐνδύεσθαι, τοῦ κτενίζεσθαι, τοῦ προσδένειν τὸν λεμοδέτην, διακρίνω τὸν βαθμὸν τῆς φιλοκαλίας, οὐ μόνον τῶν μικρῶν μαθητῶν μου, ἀλλὰ καὶ τῶν μητέρων αὐτῶν, αἵτινες ὑποβοηθοῦσιν ἢ ἐπιτηροῦσιν αὐτοὺς κατὰ τὴν ὥραν τῆς κομμώσεώς των. Ἐξακολουθῶ νὰ τοὺς παρατηρῶ καί, θεωρῶν αὐτούς, ἄγομαι διὰ τῆς φαντασίας τὴν ἑσπέ-
