Σελίδα:Ημερολόγιο Σκόκου 1891 - 315.jpg

Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
315

τὴν καθολικὴν εὐδαιμονίαν. Καὶ δὲν ὑπάρχει εὐδαιμονία ἂν δὲν εἶναι καθολική. Τὸ καθῆκον παντὸς μὴ στερουμένου τῆς δυνάμεως τοῦ σκέπτεσθαι εἶναι ν’ ἀποδείξῃ καὶ ἐξαγγείλῃ εἰς τὴν ἀνθρωπότητα τὴν ἀληθῆ σημασίαν τῶν μεγάλων λέξεων δι’ ὧν ἤρξατο ἡ μὴ περατωθεῖσα εἰσέτι ἐπανάστασις τοῦ 1789. Καὶ ἡ εὐθύνη του εἶναι κατὰ τοσοῦτον βαρυτέρα καθ’ ὅσον μείζονος ἀναπτύξεως ἔτυχε. Δὲν ἀρκεῖ ἤδη νὰ εἶναι τις χρηστὸς πολίτης, ἢ ἀγαθὸς χριστιανός, ἀλλὰ πρέπει νὰ καταστῇ καὶ ἥλιος, ζωογονῶν περὶ ἑαυτὸν ὁλόκληρον σύστημα διανοιῶν. Οὐδεμία ἠθική, οὐδεμία διδασκαλία ὠφελεῖ ἄνευ τῆς συναισθήσεως τοῦ καθήκοντος τούτου καὶ τῆς εὐθύνης ταύτης. Πάλαι ποτὲ ἡ ἠθικὴ ἐμετρᾶτο κατὰ λόγον τῆς θεαρεσκείας τῶν ἔργων ἑκάστου. Ἀλλά· κατέπεσε σήμερον ἡ ἀρχαία περὶ Θεοῦ ἔννοια, καὶ ἀντικατέστησεν αὐτὴν ἡ θετικὴ γνῶσις ὅτι ὅσῳ τις λησμονεῖ ἑαυτὸν ἐργαζόμενος ὑπὲρ πάντων, τόσῳ ἠθικώτερος καὶ τόσῳ εὐδαιμονέστερος εἶναι. Ἡ θρησκεία ἥτις θὰ προκύψῃ ἐκ τῆς νεωτέρας θετικῆς ἐννοίας περὶ θειότητος, θὰ ἐνσταλλάξῃ πρὸ πάντων τὴν πίστιν ὅτι οὐδεμία εὐδαιμονία δύναται νὰ εἶναι πλήρης, ἂν δὲν συμμετέχωσιν αὐτῆς πάντες οἱ ἄλλοι, ἂν δὲν συμμετέχῃ μάλιστα πᾶν ὅ,τι ἐπὶ γῆς ὑπάρχει καὶ κινεῖται καὶ ἐστί. Δὲν ὑπάρχει δὲ ἁμάρτημα βαρύτερον ἢ ἡ ἀδιαφορία τινος περὶ τῶν ἄλλων, καὶ περὶ τῶν μελλουσῶν γενεῶν. Τὴν νεωτέραν ἀποκάλυψιν ἀποτελεῖ ἡ ἀλήθεια ὅτι ἡ ἀνθρωπότης τοῦ παρελθόντος, τοῦ παρόντος καὶ τοῦ μέλλοντος εἶναι μία, εἷς ὀργανισμός, ἓν σῶμα. Τὰ ἄτομα ἐξ ὧν ἡ ἀνθρωπότης σύγκειται δὲν δύνανται νὰ διαφύγωσι τὰς περιπετείας αὐτῆς, ἀνεξαρτήτως χρόνου καὶ τόπου. Ὁ δὲ νόμος περὶ ἀνταποδόσεως, ὁ ὑπάρχων ἐν τῇ φύσει, δὲν εἶναι θεολογική τις θεωρία, ἀλλ’ ἐπιστημονικὴ Διαθήκη, αὐτεπίβλητος. Προϊούσης τῆς ἐπιστήμης ἀνευρίσκεται οἱονεὶ δικαιουμένη ἐκ τῶν ὑστέρων ἡ ἀρχαία θεωρία τῆς μετενσαρκώσεως, καθ’ ἣν τα αὐτὰ ἐγὼ — τὰ ἄτομα τῆς ἀνθρωπότητος — ἐξακολουθοῦσι ἐπὶ χιλιάδας ἐτῶν ἐρχόμενα ἐπὶ τοῦ πλανήτου μας, ὑπὸ διάφορον ἑκάστοτε σάρκα, ἀνὰ δύο ἢ τρεῖς αἰῶνας, μέχρι τελειοποιήσεως. Ἀνευρίσκεται οἱονεὶ ἐξηγούμενος ἐκ τῶν ὑστέρων ὁ πανάρχαιος νόμος τῆς κάρμας, ἡ αἶσα, ὡς ὁ Ὅμηρος ὀνομάζει αὐτὸν — ὁ νόμος καθ’ ὃν εἰς τὰ διαδοχιχὰ μετενσαρκούμενα ταῦτα ἐγὼ — ἐπιφυλλάσσεται ἑκάστοτε ζωὴ ἀκριβῶς οἵαν αὐτὰ εἶχον προπαρασκευάσει ἐν τῇ προγενεστέρᾳ ὑπάρξει των. Ἀλλ’ ἔστω οἱαδήποτε ἡ σχέσις τῶν νεωτέρων ἀληθειῶν πρὸς τὰς ἀρχαίας. Παρελθόν, παρόν καὶ μέλλον εἶναι ἓν αἰώνιον τώρα, ἰδοὺ τί ἐξόχως ἐνδιαφέρει ἡμᾶς. Ἀκριβῶς ὅπως δὲν δύναται νὰ μὴ τιμωρηθῇ ὁ ἀφίνων τὸ πῦρ