νικὰ, περιοριζόμενα κυρίως εἰς καλὴν ἀνάγνωσιν, καὶ αἱ τέσσαρες πράξεις τῆς ἀριθμητικῆς. Οὐδ’ ἠδύναντο νὰ εἶνε μεγαλείτεραι αἱ ἀπαιτήσεις τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, καθ’ ἣν οὐ μόνον πεπαιδευμέναι δὲν ἦσαν αἱ πλεῖσται τῶν ἑλληνίδων, ἀλλὰ καὶ ὀλεθρία εἰς τὰς γυναῖκας ἐθεωρεῖτο ἡ παιδεία, εἰς οὐδὲν ἄλλο τάχα χρησιμεύουσα ἢ εἰς εὔκολον σύνταξιν ἐρωτικῶν ἐπιστολῶν. Καὶ τώρα; Τώρα ἀπαιτοῦσι τὰ διατάγματα τοῦ κράτους Θουκυδίδην καὶ Ξενοφῶντα καὶ ἱστορίαν καὶ γεωγραφίαν καὶ φυσικήν καὶ χημείαν καὶ φυσικὴν ἱστορίαν καὶ παιδαγωγικὴν καὶ ψυχολογίαν καὶ λογικὴν καὶ γαλλικὰ καί ἐκκλησιαστικὴν ἱστορίαν καὶ κατήχησιν καὶ ἠθικὴν καὶ γεωμετρίαν καὶ ἀριθμητικὴν καὶ γυμναστικὴν καὶ μουσικὴν καὶ ἰχνογραφίαν καὶ ἐργόχειρα καὶ πρὸ πάντων ἄσκησιν περὶ τὸ διδάσκειν καὶ ἔμπρακτον αὐτῆς ἀπόδειξιν. Εἶνε μακρὸς ἀληθῶς ὁ κατάλογος, ἄλλα σύμφωνος πρὸς τὸν προορισμὸν ἀληθοῦς διδασκαλίσσης καὶ πρὸς τὰς ἀνάγκας τῆς καθ’ ἡμᾶς κοινωνίας.
Περὶ ταύτας τὰς μαθήσεις ἀσχοληθεῖσαι αἱ μέλλουσαι διδασκάλισσαι προςέρχονται ἐνώπιον τῆς ἐπιτροπείας, παρ’ ἧς ἀναμένουσι τὸν βαθμὸν ὅςτις θὰ κανονίσῃ τὴν θέσιν αὐτῶν ἐν τῇ ἱεραρχίᾳ τῆς ὑπηρεσίας, κατὰ βαθμὸν τυγχανουσῶν καὶ μισθοῦ ἀναλόγου πρὸς τὴν τάξιν εἰς ἣν τάσσει αὐτὰς τὸ πτυχίον οὗ ἠξιώθησαν. Διὰ τοῦτο αἱ ἡμέραι καθ’ ἃς παρίστανται πρὸ τῶν ἐξεταστῶν εἶνε ἡμέραι συγκινήσεως καὶ ἀνυπομονησίας. Δὲν πρόκειται μόνον περὶ φιλοτιμίας. Ὀλίγαι, πολὺ ὀλίγαι εἶνε ἐκεῖναι, αἵτινες μετὰ τὴν ἀπολυτήριον τοῦ πέμπτου ἔτους ἐξέτασιν μένουσιν ἐν τῷ σχολείῳ, ὅπως διακούσωσι καὶ τῶν τῆς τελευταίας τάξεως μαθημάτων μόνον χάριν αὐξήσεως τῶν γνώσεων καὶ λάβωσι τὸ διδασκαλικὸν πτυχίον μόνον χάριν ἐπιδείξεως ἢ χάριν εὐχαριστήσεως ἑαυτῶν καὶ τῶν γεννητόρων. Τέκνα γονέων εὐπόρων διακρίνονται εὐκόλως ἀπὸ τῶν λοιπῶν συμμαθητριῶν αἱ ὀλίγαι ἐκεῖναι εὐνοούμεναι τῆς τύχης, αἵτινες θὰ λησμονήσωσιν αὔριον τὸ πτυχίον των εἰς τὰ βάθη τοῦ νυμφικοῦ των νάρθηκος ὑπὸ τὰ τρίχαπτα τῆς φερνῆς των. Ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν ἄλλων ἐκείνων τῶν ὀλιγαρίθμων ὑποψηφίων τῆς μέσης τάξεως δὲν πρόκειται, τῶν εὐκόσμων θυγατέρων ἀπροςδεῶν ὑπαλλήλων, ἐμπόρων καὶ βιομηχάνων, οἵτινες τὸ πτυχίον προςπορίζουσιν εἰς τὰ θυγάτρια ὡς στόλισμα τῆς μετρίας προικός των ἢ σπανιώτερον ὡς ἐφόδιον δι’ ἐνδεχομένην ἴσως ποτὲ καταδρομὴν τῆς τύχης. Ἠ μεγίστη συγκίνησις κατέχει τὴν τάξιν τὴν ἀριθμοῦσαν τὰς πλείστας τῶν ὑποψηφίων διδασκαλισσῶν, ἐκείνας, δι’ ἂς τὸ πτυχίον ἔσται ἄρτος καὶ βίου πορισμός. Δὲν εἶνε πάντοτε εὔκολον νὰ διακρίνῃ
