Εἰς τὸ ἀνακινηθὲν ἐσχάτως ζήτημα τὸ λεγόμενον ἐγκληματολογικόν, δὲν εἶνε ἄσχετος ἡ πληθὺς τῶν μηνύσεων ἐν συνδυασμῷ πρὸς τὴν πληθὺν τῶν ἀποφάσεων, αἵτινες ἐπιβάλλουσι τὰ ἔξοδα τῆν δίκης εἰς βάρος τοῦ δημοσίου. Μὲ ἄλλους λόγους, πῶς εἶνε δυνατὸν νὰ ἔχωμεν ὀλιγωτέρας μηνύσεις ἀλλὰ καὶ ὀλιγωτέρας ἀποφάσεις ἐπιβαλλούσας τὰ ἔξοδα εἰς βάρος τοῦ δημοσίου ἢ μᾶλλον μηνύσεις ἴσας περίπου πρὸς τὰς καταδικαστικὰς ἀποφάσεις καὶ ἐλαφρύνωμεν τοὺς ὤμους τοῦ δημοσίου;
Ἐν διατριβῇ ἐλαφρᾷ, προωρισμένῃ διὰ τὸ Ἡμερολόγιον τοῦ ἔτους τούτου, δὲν τολμῶ νὰ θίξω τὸ ζήτημα ὑπὸ τὴν ἰδίως νομικὴν ἔποψιν, φοβούμενος μήπως γράφων περὶ τῶν εἰς βάρος τοῦ δημοσίου ἐξόδων καλογίσω εἰς βάρος των τυχὸν μὴ νομικῶν ἀναγνωστῶν γραμμὰς ἥκιστα ἐλαφράς. Διὸ δίδω εἰς αὐτὰς πέρας διὰ συντομωτάτης ὑπομνήσεως τῶν διδαγμάτων, ἃ κατέλιπον οἱ ἀρχαῖοι νομοθέται, μάλιστα δὲ οἱ τῶν Ἀθηνῶν, οἵτινες εἶχον λάβει ἐγκαίρως τὰ μέτρα των ἐναντίον τῶν κουτσαβάκιδων καὶ παλληκαρίων καὶ συκοφαντῶν καὶ τῶν διὰ ψύλλου πήδημα ἢ ἐκ μικρῶν ἐκδικήσεων μηνυόντων. Καὶ φέρω ὡς παράδειγμα τὸν φθονερὸν τοῦ περικλεοῦς Περικλέους ἐχθρὸν, τὸν Θέωνα, ὅστις θέλων ν’ ἀντιπολιτευθῇ ἢ πικράνῃ τὸν δημοκράτην ἐκεῖνον βασιλέα, διὰ τῆς καταδίκης τῶν φίλων του, ἰδία τοῦ Φειδίου, ἐσκέφθη μὲν νὰ καταγγείλῃ τὸν μέγαν καλλιτέχνην, ὡς ὑπεξαιρέσαντα μέρος τοῦ χρυσοῦ τοῦ προωρισμένου διὰ τὸ ἄγαλμα τῆς Ἀθηνᾶς, ἀλλ’ ἔτρεμε πρὸ τῶν συνεπειῶν τῆς δίκης, ἐν ᾗ περιπτώσει δὲν ἀπεδεικνύετο βάσιμος ἡ μήνυσις, ἤτοι δὲν ἐλάμβανεν ὑπὲρ αὐτοῦ τὸ πέμπτον τῶν ψήφων τῶν δικαστῶν· οὐδὲ ἐτόλμησε νὰ τὸν καταμηνύσῃ, εἰμὴ ὅταν ἔλαβεν παρὰ τοῦ λαοῦ ὑπόσχεσιν ν’ ἀπαλλαγῇ τῶν συνεπειῶν τούτων. Ἦσαν δὲ δρακόντειαι αἱ ποιναί των ἀβασίμους μηνύσεις γραφόντων· διότι ἐκτὸς τῆς καταβαλλομένης χρηματικῆς ποσότητος (καλουμένης παραστάσεως ἢ παρακαταβολῆς,) ἐκτὸς τοῦ προστίμου τῶν χιλίων δραχμῶν, εἰς ὃ ὑπεβάλλετο ὁ μὴ ἐμφανιζόμενος ὅπως ὑποστηρίξῃ τὴν μήνυσιν ἢ ἡττώμενος ἐν αὐτῇ ἤτοι μὴ ἀποδεικνύων τὸ βάσιμον αὐτῆς ἐτιμωρεῖτο, εἰς σπουδαιοτέρας περιστάσεις, μὲ θάνατον ὁ καταμηνύων, ἀλλὰ μὴ ἀποδεικνύων συνωμοσίας ἢ ἐπαναστάσεις ἐνδιαφερούσας τὴν πατρίδα.
Ἐὰν συνετάσσοντο καταστατικαὶ πληροφορίαι κατὰ τοὺς χρόνους ἐκείνους, ἀμφιβάλλω ἐὰν ὑπὸ τοιούτους νόμους θὰ ἀνευρίσκομεν ἀποφάσεις ἐπιβαλλούσας «τὰ ἔξοδα τῆς δίκης εἰς βάρος τοῦ δημοσίου
