ἁπάντων τῶν Ἑλλήνων. Ἐντεῦθεν ἡ συνταύτισις τῆς ἀρετῆς μετὰ τοῦ ὡραίου, τῆς κακίας μετὰ τῆς δυσμορφίας. Ὁ Πλάτων πανταχοῦ τῶν ἔργων αὐτοῦ ἐκφράζει τὴν ἰδέαν ταύτην. Τὸ καλὸν δύναται νὰ ὑπάρχῃ ἐν ταῖς πράξεσι τοῦ ἀνθρώπου καὶ ταῖς ἑκουσίαις καὶ ταῖς ἀκουσίαις. Τὸ φυσικὸν θάρρος εἶνε καλὸν, διότι εἶνε τελειότης, ἀρετή. Τὸ ἑκούσιον καὶ περιεσκεμμένον θάρρος εἶνε ἔτι ὡραιότερον. Τὰ αἰσθήματα εἶνε καλὰ καὶ ὡραῖα, ὅταν ἀναφέρονται εἴς τι εὐγενὲς ἀντικείμενον οἷον εἰς τὴν Πατρίδα, τὴν ἀρετήν, τὴν ἐπιστήμην. Αἱ γνώσεις εἶνε καλαὶ καὶ ὡραῖαι, ὅταν ὁδηγῶσιν εἰς τὴν ἀλήθειαν. Ὁ ὀρθῶς ἀποκρινόμενος εἶνε, καλὸς κἀγαθός. Τὸ ὀρθῶς συλλογίζεσθαι, ἡ ἐπιστήμη καὶ τ’ ἀποτελέσματα αὐτῆς εἶνε καλὰ κἀγαθά. Ἡ κτῆσις τῶν ἰδεῶν, ἐπὶ τῆς ὁποίας πᾶσα στηρίζεται ἀλήθεια, ἀποτελεῖ τὸ κάλλος τοῦ νοῦ, διότι τελειοποιεῖ αὐτόν. Καλόν ἄρα καὶ ἀγαθὸν εἶνε συνώνυμα παρὰ Πλάτωνι· ἀλλὰ μὴ καὶ παρ’ ἡμῖν τοῖς νεωτέροις Ἕλλησιν ἡ λέξις καλόν, ἥτις ἐσήμαινε παρὰ τοῖς ἀρχαίοις τὸ ὡραῖον, δὲν μετέπεσεν εἰς τὴν σημασίαν τοῦ ἀγαθοῦ; Λέγοντες δὲ καλὸς ἀνὴρ ἢ καλὴ γυνή, δὲν νοοῦμεν τὸν ἀγαθὸν ἄνδρα ἢ τὴν ἀγαθὴν γυναῖκα, οἱονεὶ ἀποδεχόμενοι καὶ ἡμεῖς, ὡς οἱ πρόγονοι ἡμῶν καὶ ὁ Πλάτων, ὅτι ὁ καλὸς ἢ ὁ ὡραῖος εἶνε καὶ ἀγαθὸς ἢ μᾶλλον ὅτι τὸ κάλλος τῆς ψυχῆς ἀποτυποῦται συνήθως εἰς τὴν ἔκφρασιν τῆς μορφῆς;
Τοιαύτη ἐν συντόμῳ ἡ περὶ τοῦ καλοῦ θεωρία τοῦ Πλάτωνος. Πρὶν ἢ δὲ καταπαύσω τὸν λόγον, δὲν δύναμαι νὰ μὴ ἐπιστήσω ἰδίᾳ τὴν προσοχὴν ὑμῶν εἰς τὴν ἔξοχον ἀληθῶς τοῦ Πλάτωνος ἰδέαν, ὅτι τὸ κυρίως καλὸν εἶνε χαρακτὴρ ἰδιάζων τῆς ψυχῆς, ὅτι τὸ τέλειον καλὸν δὲν ὑπάρχει εἰς τὸν αἰσθητὸν ἀλλ’ εἰς τὸν νοητὸν κόσμον, καὶ ὅτι διὰ τοῦ αἰσθητοῦ καλοῦ πρέπει ν’ ἀνυψούμεθα εἰς τὸ καθ’ ἑαυτὸ καλόν, εἰς τὴν αἰτίαν καὶ πηγὴν παντὸς καλοῦ, εἰς τὸν Θεόν. Ναί, τὸ καθ’ αὐτὸ καλὸν δὲν εἶνε τὸ σωματικὸν καὶ αἰσθητὸν ἐκεῖνο κάλλος ὅπερ ποῦ μὲν εἶνε καλόν, ποῦ δὲ δυσειδές, ὅπερ εἰς τούτους μὲν φαίνεται ὡραῖον, εἰς ἐκείνους δὲ μὴ ὡραῖον, ὅπερ σήμερον ὑπάρχει αὔριον δὲ ἀφανίζεται. Τὸ καθ’ αὐτὸ, τὸ ἀληθὲς καλὸν εἶνε τὸ ψυχικὸν κάλλος, ὅπερ παραμένει διαρκὲς καὶ ἀμετάβλητον, ὡς αὐτὴ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ πνεῦμα. Ναί· ψυχὴ εὐγενὴς καὶ ἐνάρετος εἶνε τῳόντι ἔξοχόν τι καλὸν καὶ ὡραῖον, ὅπερ δύναται καὶ αὐτὴν τὴν εἰδεχθῆ σωματικὴν μορφὴν ν’ ἀναδείξῃ ἀληθῶς θαυμαστὴν καὶ ὡραίαν. Ψυχὴ τοὐναντίον ἀγενὴς καὶ διεστραμμένη εἶνέ τι εἰδεχθὲς καὶ ἀπο-
