- Φίλε κύριε Σκόκε,
Σᾶς στέλλω δια το Ἡμερολόγιον τοῦ έτους 1890, αντι παντος άλλου πενιχροῦ αποκυήματος τῆς φαντασίας μου, ἕν χαριέστατον παραμύθι τῶν ἑλληνίδων την καταγωγην γυναικῶν τῶν Αρελάτων (Arles), πόλεως κειμένης εν τῇ γαλλικῇ επαρχίᾳ Προβηγκίᾳ (Provence), ένθα και ἡ πόλις τῆς Μασσαλίας, πάλαι αποικίας τῶν Φωκαέων, ὡς τοῦτο πασίγνωστον.
Πέποιθα ὅτι θ’ αναγνωσθῇ επιτερπῶς εις την δημώδη γλῶσσαν, ἥν γράφω μεν δυσκόλως, ώφειλα δε ταύτην να μεταχειρισθῶ, επειδη το εν λόγῳ παραμύθι και εν Γαλλίᾳ εις την δημώδη προβηγκιανὴν γλῶσσαν ακούεται.
Αν μ’ ερωτήσετε, εγω δεν το ήκουσα ιδίοις ωσίν, αλλα το εὕρηκα εντος τοῦ Ἡμερολογίου «Armana Prouvençaou pour lou bel an 1889», τουτέστιν εις καθαρεύουσαν γαλλικην γλῶσσαν «Almanac[1] Provençal pour le bel an 1889.»
Μηδε μ’ ερωτήσετε πῶς περιῆλθε το ἡμερολόγιον τοῦτο εις χεῖράς μου· σᾶς λέγω μόνον ὅτι, αφότου και ξένοι μέμφονται ἡμᾶς ὅτι προτιμῶμεν την καθαρεύουσαν τῆς ζώσης τοῦ λαοῦ, ερευνῶ μη δεν έπραξαν και εκεῖνοι ὡς ἡμεῖς, καθορίσαντες ολίγον κατ’ ολίγον την ιδίαν γλῶσσαν απο τῶν χυδαϊσμῶν τῶν παντοῖων αὐτῶν διαλέκτων.
Γάλλιος λόγιος, ὁ μεταφράσας τον κατωτέρω μῦθον απο τῆς προβηγκιανῆς εις την καθαρεύουσαν γαλλικήν, προτάττει τας ἑπομένας παρατηρήσεις·
«Οἱ όντως αριστουργοι συνθέται τῶν παραμυθίων τούτων καταδεικνύουν εις ἡμᾶς ὁπόσον δύναταί τις να καρπωθῇ εκ τοῦ γλαφυροῦ πεζοῦ λόγου τῶν Προβηγκιανῶν, λόγου ζῶντος, βρίθοντος εικονικῶν εκφράσεων, γονίμου απροόπτων σχημάτων, αξέστου και ἅμα διαφανοῦς, γαλατικωτάτου και ἅμα αφελεστάτου.»
Δηλαδη αυτα ταῦτα ἅτινα λέγονται και παρ’ ἡμῖν ὑπερ τῆς δημώδους γλώσσης. Καὶ ὅμως, δι’ ἤν αιτίαν οἱ Γάλλοι ὁμολογοῦν μεν τας
- ↑ Αξιοπαρατήρητον εἶνε, ὅτι και τῶν προβηγκιανῶν ἡ διάλεκτος, καθως ἡ καθ’ ἡμᾶς δημώδης, τρέπει προ τοῦ μ το λ εἰς ρ, armana λέγουσα, αντι almana. Και παρ’ ἡμῖν ὁμοίως ἅρμη προφέρεται η ἅλμη και ἁρμυρο το ἁλμυρόν.
