Σελίδα:Ημερολόγιο Σκόκου 1889 - 307.jpg

Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
307

μήσωσιν ὑπὲρ τῶν φίλων, φέροντες εἰς τὰ ἀντίπαλα στρατόπεδα τροφὰς καὶ ἐφόδια πολεμικά. Μόναι αἱ γυναῖκες περιεφέροντο ἐλευθέρως, εἰς τὰ δύο χωρία, οὐδένα ἀπὸ τῶν ἑκατέρωθεν ἀνταγωνιζομένων διατρέχουσαι κίνδυνον. Εἰργάζοντο, διετήρουν τας συγκοινωνίας, ὡδήγουν καὶ ὑπηρέτουν τοὺς μαχομένους πολυτρόπως, ὕβριζον καὶ ἐλιθοβόλουν τοὺς ἐχθροὺς, οὓς συνήντων καθ’ οἷον, συνεπλέκοντο μετὰ τῶν γυναικῶν αὐτῶν, ἀποσπῶσι τὰς κόμας, καταφέρουσα πληγὰς καὶ μώλωπας διὰ τῶν ὀνύχων, τῶν λίθων καὶ τῶν ῥάβδων. Καὶ ὅμως οἱ ἔνοπλοι ἄνδρες, μετ’ ἄκρας συμπεριφερόμενοι ἐπιεικείας, οὐδὲν ἀπεπειρῶντο κατ’ αὐτῶν. Τὰ πάντα δὲ ἠνείχοντο, τὰς ὕβρεις καὶ τοὺς λιθοβολισμούς. Τὸ φονεύειν γυναῖκα θεωρεῖται ἐν Μάνῃ αἰσχρὸν, ἄνανδρον, ἄτιμον, καὶ μόνον ἐν ἄκρῳ κινδύνῳ ὁ μαχητὴς διατελῶν ἐν τοιούτοις πολέμοις δύναται νὰ ἀποπειραθῇ τὸν φόνον γυναικὸς, ὅπως σωθῇ. Οἱ μαχόμενοι φονεύουσι πάντας τοὺς ἄρρενας ἐχθροὺς, προβαίνοντες μέχρι τοῦ λίκνου τῶν νηπίων, τῶν γυναικῶν ὅμως ἀπέχουσιν ἐπιμελῶς.

Ἐν τούτοις ἡ σκηνὴ μετὰ τῶν φόνον τοῦ γαμβροῦ ὑπῆρξεν ἄκρως πένθιμος καὶ τραγική. Τὸ κάτω χωρίον ἐπληρώθη γόων καὶ θρήνων, ὀλολυγμῶν καὶ κοπετῶν. Αἱ γυναῖκες ἀποβαλοῦσαι τὰ ἐρυθρὰ κοσμήματα τῶν ἐνδυμάτων, προσέλαβον ὄψιν πένθιμον· ἀπέβαλον τὸ κάλυμμα τῆς κεφαλῆς· ἔλυσαν τοὺς πλοκάμους· ἔτιλον τὰς τρίχας τῆς κόμης καὶ ἔσχισαν διὰ τῶν ὀνύχων τὰ πρόσωπα· ἐρράγησαν δὲ εἰς κοπετούς. Ἔθεντο τὸ πτῶμα ἐν τῇ αὐλῇ τῆς οἰκίας καὶ, περιστοιχήσασαι τὴν τλήμονα χήραν, ἥτις ἐκράτει τοὺς ἀναλελυμένους πλοκάμους καὶ ἔτυπτε τὸ στῆθος ἰσχυρῶς, ἐκάθισαν περὶ τὸ λείψανον. Οἱ ἄνδρες ἐπίσης τοῦ γένους καὶ οἱ τῶν φίλων γενῶν, προσερχόμενοι μακρόθεν ἐν ὀλολυγμοῖς, ἐσχημάτισαν κύκλον περὶ τὰς γυναῖκας. Τότε δὲ ἤρξαντο τὰ αὐτοσχέδια μοιρολόγια δι’ ὧν ὑμνήθησαν αἱ ἀρεταὶ τοῦ νεκροῦ καὶ τοῦ γένους του, ἐκακολογήθησαν σκληρῶς οἱ φονεῖς καὶ οἱ συγγενεῖς τῶν φονέων, ἐμνημονεύθησαν παρελθόντα γεγονότα, σχέσιν ἔχοντα πρὸς τὰ πράγματα καὶ πρὸς τὰς μοιρολογούσας. Κατ’ ἐξοχὴν δὲ τὰ μοιρολόγια ἐξύμνησαν ἢ ἐταλάνισαν τὸν θανόντα γαμβρὸν καὶ τὴν χήραν αὐτοῦ, ἐξῆψαν δὲ τοῦ γένους τὴν φιλοτιμίαν καὶ