ἀσελγῶν; ἐξ ἰδιοτροπίας ποιητικῆς ἆρά γε ἢ διότι ὑπῆρξε πραγματικῶς ἔνοχος τοῦ αἰσχροῦ ἁμαρτήματος;
Ὁ Tiraboschi κλίνει πρὸς τὴν δευτέραν γνώμην, παρατιθέμενος καὶ τοῦ Ἰωάννου Βιλλάνη τὴν πληροφορίαν ὅτι ὁ Βρουνέττος Λατίνης ὑπῆρξε mondano nomo. Μοὶ φαίνεται ὅμως ὅτι ἄλλη ἐξήγησις ἠδύνατο νὰ εἶνε ὀρθοτέρα. Ὁ Δάντης, γουέλφος τὸ πρῶτον, ἐκ προσωπικῶν λόγων μεταβαλὼν ἰδέας, κατέστη φανατικώτατος γιβελῖνος πρωταγωνιστήσας. Ὅστις γινώσκει τὴν ἱστορίαν τῆς Ἰταλίας τοῦ 13 αἰῶνος, τὴν μεταξὺ ἐκκλησίας καὶ κοσμικῆς ἐξουσίας πάλην, τοὺς μεταξὺ γουέλφων καὶ γιβελίνων ἀγῶνας, δύναται νὰ νοήσῃ τὸν βαθμὸν τῶν πολιτικῶν τῆς ἐποχῆς ἐκείνης παθῶν. Ἡ ἀφοσίωσις τοῦ ἰταλοῦ εἰς ὃν τῶν δύο κομμάτων ἦτό τι ἱερώτερον καὶ αὐτῆς τῆς πατρίδος· οὐδεὶς δεσμὸς οὔτε συγγενείας οὔτε αἵματος ἠδύνατο νὰ συνδιαλλάξῃ τοὺς πολιτικῶς διισταμένους. Ὁ Δάντης δοκιμάσας τὰς πικρίας πάσας τῆς πολιτικῆς ἥττης, ἐξόριστος καὶ μακρὰν τῆς πατρίδος του Φλωρεντίας, προσπαθῶν μάτην νὰ εὕρῃ καταφύγιον ἐναντίον τῆς ἀπηνοῦς καταδιώξεως τῶν ἰσχυσάντων ἐχθρῶν του, συνέλαβε καὶ ἐπραγμάτωσε τὴν ἰδέαν νὰ ἐκδικηθῇ διὰ τοῦ καλάμου του· καὶ ἡ μοῦσά του, ἐμπνεομένη ὑπὸ τῶν ἀκατασχέτων παθῶν του, παρήγαγε τὸν κόσμον ἐκεῖνον τῶν νεκρῶν, ἐν ᾧ ἐτιμώρησε τοὺς ἐχθρούς του καὶ ἀντήμειψε τοὺς φίλους του. Δὲν ἠδύνατο νὰ φεισθῇ κατ’ ἀκολουθίαν οὐδὲ τοῦ διδασκάλου του, ὅστις φαίνεται διεκρίθη ἐν τῇ μερίδι τῶν γουέλφων. Οἱ ἐν τῷ πυρίνῳ τόπῳ τοῦ ᾍδου κολαζόμενοι ὑπῆρξαν πάντες κληρικοὶ καὶ σοφοὶ πεφημισμένοι.
tutti fur cherci
E letterati grandi e di gran fama
D’ un medesmo peccato al mondo lerci
