Σελίδα:Ημερολόγιο Σκόκου 1889 - 252.jpg

Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
252

ζωὴν εἰς ἁπάσας τὰς ψυχικὰς συγκινήσεις καὶ φυσικὰς κινήσεις τοῦ σώματός μας.

Ἡ Μουσικὴ ἑπομένως δὲν χρησιμεύει ἁπλῶς μόνον νὰ εὐαρεστῇ τὴν ἀκοὴν δι’ ἐπιτυχοῦς συναρμογῆς τῶν ἤχων, ἀλλὰ κέκτηται ὑψηλότερον καὶ εὐγενέστερον σκοπὸν, ἅτε δρῶσα ἐφ’ ἡμῶν, ἐπὶ τοῦ πνεύματος, τῆς ψυχῆς καὶ τῆς καρδίας ἡμῶν στενότερον πάσης ἄλλης ὡραίας τέχνης. Δύναται νὰ παθαίνῃ τὸ πνεῦμα διὰ διαφόρων εἰκόνων, νὰ συγκινῇ τὴν καρδίαν διὰ τῆς διεγέρσεως διαφόρων αἰσθημάτων καὶ νὰ πραΰνῃ καὶ κατευνάζῃ τὰ ἐν τῇ ψυχῇ διεγειρόμενα πολλάκις βίαια καὶ ζωηρὰ πάθη.

*

Ὡς ἐκ τούτου δὲ ἡ μουσικὴ κέκτηται μεγίστην ἠθικὴν ἐπίδρασιν ἐπὶ τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ μουσικὴ εἶνε ἓν τῶν ἰσχυροτέρων μέσων τῆς ἀναπτύξεως καὶ τοῦ πολιτισμοῦ καὶ συντελεῖ εἰς τὴν ἀνάπτυξιν τῆς εὐαισθησίας ἑκάστου λαοῦ. Διεγείρει τὴν φαντασίαν, καταπραΰνει τὰ ἄγρια ἔνστικτα, τὰς ἀτιθάσσους ὁρμὰς καὶ βιαίους χαρακτῆρας, κανονίζει καὶ κατευνάζει τὴν ἄτακτον καὶ ἄλογον διέγερσιν τῶν παθῶν διαπλάσσουσα τὸν χαρακτῆρα καὶ ἐξυψοῦσα καὶ ἐξευγενίζουσα τὸ φρόνημα. Ἡ μουσικὴ ἐμπνέει ὅλας ἐκείνας τὰς ἀγαθάς, εὐγενεῖς καὶ μεγαλόφρονας διαθέσεις τῆς ψυχῆς καὶ τῆς καρδίας, διεγείρουσα τὴν πραότητα, τὴν σεμνότητα, τὴν συμπάθειαν, τὸν οἶκτον, τὴν εὐσπλαγχνίαν, τὴν ἁγνότητα τῶν ἐπιθυμιῶν καὶ πόθων, τὴν καρτερίαν, τὸ θάρρος, τὴν γενναιότητα καὶ τὴν ἅμιλλαν πρὸς τὰς ἐναρέτους καὶ μεγαλουργοὺς πράξεις.

Ὅπως δὲ ἡ μουσικὴ διὰ τῆς ἐπὶ τοῦ πνεύματος ἐπηρείας αὐτῆς μαλάσσει καὶ πραΰνει τὸ ἄγριον, τραχὺ καὶ βίαιον τῆς ψυχῆς, οὕτως ἀφυπνίζει τὸ νωθρὸν καὶ ῥᾴθυμον τοῦ χαρακτῆρος καὶ μεταβάλλει εἰς ζωηρότητα, ἐνεργητικότητα καὶ δραστηριότητα. Ὡς παροξύνουσα δὲ καὶ ἐνθαρρύνουσα τὸ σθένος τῆς ψυχῆς ἡ μουσικὴ εἶνε τὰ μάλιστα ἐπιτήδειος πρὸς διέγερσιν τοῦ ἐνθουσιασμοῦ καὶ τῆς ἀνδρείας εἰς τοὺς στρατιῶτας παραφέρουσα καὶ διεγείρουσα αὐτοὺς εἰς θαυμασίας πράξεις γενναιότητος. Οὕτως ὁ Τυρταῖος διὰ τῆς μουσικῆς καὶ τῶν πολεμικῶν αὑτοῦ ᾀσμάτων ἀνέδειξε τοὺς Σπαρτιάτας νικητὰς κατὰ τῶν Μεσσηνίων. Οὕτως εἰς πάντας τοὺς λαοὺς καὶ στρατοὺς ἀπ’ αὐτῆς τῆς ἀρχαιότητος ὑπάρχουσι τὰ παροτρύνοντα καὶ ἐνθουσιῶντα αὐτοὺς πολεμικὰ ᾄσματα καὶ θούρια ἐθνικὰ ἐμβατήρια.

Δικαίως καὶ πάνυ ὀρθῶς ἐξ αὐτῆς τῆς ἀρχαιότητος ἡ μουσικὴ συνιστᾶτο μεγάλως καὶ ὑπὸ τοῦ Πυθαγόρα καὶ Ἀριστοτέλους καὶ Πλάτωνος καὶ ὑπ’ αὐτῶν τῶν ἐπιφανῶν πατέρων τῆς ἐκκλησίας,