Γυνὴ ἀντιπροσωπεύει περίπου τὸ ἥμισυ κατ’ ἀριθμὸν. Ἀλλὰ τί οἰκονομικῶς προσφέρει πρὸς συντήρησιν τοῦ συνόλου τούτου; Ἀρκοῦσι μόνον αἱ οἰκιακαὶ αὐτῆς ὑπηρεσίαι;
Βεβαίως ὄχι.
Δὲν διανοοῦμαι ν’ ἀρνηθῶ καὶ κατ’ ἐλάχιστον τήν τε ἠθικὴν καὶ οἰκονομικὴν σημασίαν τῆς Γυναικὸς ἐν τῷ οἴκῳ. Ἡ γυνὴ παιδαγωγός, ἀντιπροσωπεύει μίαν τῶν ὑψίστων ἠθικῶν καὶ κοινωνικῶν δυνάμεων τῆς ἀνθρωπότητος. Αὐτὴ ἡ φύσις ἐδημιούργησεν αὐτὴν πρὸς τὴν ἀποστολὴν ταύτην, δι’ ἣν ὁ ἀνὴρ κρίνεται ἀνίκανος. Τὰς εὐγενεστάτας τῶν δυνάμεων αὐτοῦ τὸ τέκνον λαμβάνει διὰ τῆς ἀνατροφῆς παρὰ τῆς μητρός. Αὕτη ἐμπνέει εἰς αὐτὸ τὰ συμπαθέστατα τῶν αἰσθημάτων, τὴν στοργήν, τὴν ἀφοσίωσιν, τὸν ἔρωτα πρὸς πᾶν ὅ,τι γενναῖον καὶ ὑψηλόν. Οἱ πλεῖστοι τῶν μεγάλων ἀνδρῶν ὀφείλουσι τὰς ἐν τῷ βίῳ αὐτῶν ἐκδηλωθείσας ἀρετὰς εἰς τὴν μητέρα των. Ἐν γένει ἄνευ τῆς οἰκογενειακῆς ἀνατροφῆς ἡ κοινωνική, ἡ ἀστική, ἡ πολιτικὴ ἀνατροφὴ ἤθελον εἶναι ἀτελεῖς καὶ ἐπιλήψιμοι. Ἀλλ’ ἄνευ τῆς γυναικὸς οἰκογενειακὴ ἀνατροφὴ θὰ ἦτο ἀδύνατος. Καὶ ἐντεῦθεν ἡ δόξα ἐκείνων, οἵτινες κηρύττουσιν, ὅτι ἡ μόνη ἀποστολὴ τῆς γυναικὸς εἶνε ἡ ἐν τῷ οἴκῳ ἀνατροφὴ τῶν τέκνων, ἡ συντήρησις αὐτοῦ, τὰ δὲ ἔξω τοῦ οἴκου ὀφείλουσι νὰ μένωσιν ἀνατεθειμένα τῷ ἀνδρὶ καθ’ ὁλοκληρίαν.
Ἀναντιρρήτως ἐκ τῆς μέχρι τοῦδε ἱστορικῆς ἐξελίξεως τῆς γυναικὸς ὑποστηρίζεται ἡ δόξα, ὅτι ἡ γυνὴ ἀποστολὴν ἔχει τὴν ἐν τῷ οἴκῳ διαμονήν, τὴν συντήρησιν αὐτοῦ καὶ θεραπείαν. Ἀλλ’ ἐν τῷ εὐρυτέρῳ ἰσολογισμῷ τῆς κοινωνικῆς οἰκονομίας ἡ τοιαύτη ὑπηρεσία τῆς γυναικὸς προφανῶς φέρει ἀνισότητα παραγωγῆς καὶ καταναλώσεως. Ἡ γυνὴ μένει ὀφειλέτις ἀπέναντι τῆς ἐργασίας τοῦ ἀνδρός, ἥτις παρουσιάζεται μείζων. Καὶ ἂν μὲν ἐξήρκει ἡ οἰκονομικὴ παραγωγὴ τοῦ ἀνδρὸς πρὸς συντήρησιν τοῦ οἴκου, δὲν παρίστατο ἀνάγκη τῆς ἐργασίας τῆς γυναικὸς. Ἐν τῷ συνεταιρισμῷ πρὸς θεμελίωσιν τοῦ οἴκου, τὰ καταβαλλόμενα κεφάλαια δὲν ἀπαιτεῖται νὰ ἦνε παντελῶς τὰ αὐτά, ἀλλ’ οὔτε καὶ τὸ εἶδος τῆς ἐργασίας ἀμφοτέρων. Ὁ συνεταιρισμὸς οὗτος κατὰ πρῶτον λόγον εἶνε ἠθικός, οἰκονομικὸς δὲ κατὰ δεύτερον. Ἀλλ’ ὅτε δὲν ἐπαρκεῖ ὁ ἀνὴρ μόνος εἰς τὴν συντήρησιν τοῦ οἴκου, καλεῖται ἡ γυνὴ νὰ συμπράξῃ μετ’ αὐτοῦ ἐντὸς καὶ ἐκτὸς πρὸς ἀποφυγὴν οἰκογενειακῶν, καὶ ἑπομένως κοινωνικῶν καὶ οἰκονομικῶν δυσχερειῶν. Ἡ γυνὴ οὕτω παύει πλέον διεκδικοῦσα τὴν ἱερὰν ἐκείνην ἀποστολήν, ἣν ἀπονέμουσιν αὐτῷ οἱ ἐνθουσιώδεις ὑμνηταὶ τοῦ μυστηρίου τοῦ οἴκου, οἱ στέργοντες αὐτὴν
