φθαρμένη, ταξινομεῖται ἐν τῇ κοινωνικῇ τάξει ὡς ἑταίρα, καὶ δὲν σώζουσιν αὐτὴν τῆς μοιραίας καταδίκης οὔτε ἡ ὑψηλὴ ποιητικὴ ἔμπνευσις τῆς Σαπφοῦς, οὔτε ἡ βαθεῖα πολιτικὴ ἐμβρίθεια τῆς Ἁσπασίας. Μετὰ τὴν Ἑλλάδα ἡ Ῥώμη περιορίζει ἐπίσης τὴν γυναῖκα ἐντὸς τοῦ ἀσύλου τοῦ οἴκου· τιμᾷ αὐτήν, ἀλλὰ θεωρεῖ πάντοτε κατωτέραν τοῦ ἀνδρός, ἥττονα αὐτοῦ κατά τε τὰ οἰκογενειακὰ καὶ τὰ ἀστικὰ δίκαια. Μόνη ἡ Γερμανία, ὑπὸ τὴν ἐπίδρασιν τοῦ ἰσοτικοῦ πνεύματος τοῦ Χριστιανισμοῦ, περιβάλλει διὰ μυστικοῦ πέπλου γοητείας τὴν γυναῖκα, ἀλλὰ καὶ πάλιν περιορίζει αὐτὴν φυτοβιοῦσαν ἐν τῷ θερμοκηπίῳ τοῦ οἴκου, ἥκιστα συμβάλλουσαν δὲ ἐν τῇ λειτουργίᾳ τοῦ οἰκονομικοῦ ὀργανισμοῦ τῆς κοινωνίας. Παρὰ τοῖς ποικίλοις τούτοις πολιτισμοῖς τῆς ἱστορίας τιμᾶται μὲν κατὰ τὸ μᾶλλον καὶ ἧττον ἡ γυνή, ἀλλ’ ἀείποτε θεωρεῖται κατώτερον μέλος τοῦ κοινωνικοῦ σώματος. Κατ’ οὐσίαν εἶνε ἐπιβλαβὲς καὶ ἐπιζήμιον· φθείρει μόνον, καταναλίσκει ἐν τῇ κοινωνικῇ οἰκονομίᾳ· ἀλλ’ οὐδὲν ἢ ἐλάχιστον εἰσφέρει εἰς τὴν οἰκονομικὴν ἐργασίαν τοῦ κοινωνικοῦ ὀργανισμοῦ.
Κατὰ τοὺς παρῳχημένους τούτους αἰῶνας τῆς ἱστορίας ἡ κοινωνικὴ οἰκονομία τῶν λαῶν διετέλει ἐντὸς τῶν σπαργάνων βρεφικῆς καταστάσεως. Οἱ οἰκονομικοὶ παράγοντες τῶν κοινωνιῶν δὲν εἶχον ἀφετηρίαν τὴν ἀνθρωπίνην ἰσότητα, ἀλλὰ τὴν πλήρη ἀδικίαν καὶ ἐν τῇ παραγωγῇ καὶ ἐν τῇ καταναλώσει τοῦ ἐθνικοῦ πλούτου. Ἡ δὲ τοιαύτη πλημμελὴς κατάστασις ἐπέδρα ὀλεθρίως ἐπὶ σύμπαντος τοῦ κοινωνικοῦ ὀργανισμοῦ. Τινὲς μὲν τῶν κοινωνικῶν τάξεων κατεδικάζοντο εἰς τὴν ὑπερβάλλουσαν ἐργασίαν καὶ παραγωγήν, ὑπὸ τὸν τύπον τῆς χειραφεσίας τηρουμένης τῆς ἀκροτάτης δουλείας, τινὲς δὲ εἰς τὴν νωχέλειαν, τὴν ἀπραγμοσύνην, τὴν κατανάλωσιν. Ἡ ἄδικος αὕτη καὶ μεροληπτικὴ τάξις ἐξέλιπε κατὰ τὸ μᾶλλον διὰ τῆς ἐμφανείας νέας ἱστορικῆς καὶ κοινωνικῆς περιόδου, βασιζομένης ἐπὶ τῆς ἁρμονικῆς κοινότητος καὶ ἀλληλεγγύης κοινωνικῶν καθηκόντων καὶ δικαιωμάτων, παραγωγῆς καὶ καταναλώσεως.
Δικαίως ἡ νέα αὕτη κοινωνικὴ περίοδος, ἡ ἀρχομένη ἀπὸ τοῦ αἰῶνος τούτου, ὁσημέραι δ’ ἐπεκτεινομένη ἐν τῷ βίῳ τῶν λαῶν, ἐκλήθη βιομηχανική. Τίς θὰ τῇ ἀρνηθῇ τὴν ἀλήθειαν τῆς προσηγορίας ταύτης; Ἡ νέα κοινωνικὴ τάξις οὔτ’ ἐπὶ τοῦ δικαίου τῆς κατακτήσεως ἐρείδεται, οὔτ’ ἐπὶ τῆς θρησκευτικῆς ἀποκαλύψεως, οὔτ’ ἐπὶ ἑτέρας μεταφυσικῆς κατὰ τὸ μᾶλλον καὶ ἧττον συλλήψεως, ἀλλ’ ἐπὶ τῆς κοινῆς ἐργασίας καὶ τῆς βιομηχανίας πάντων τῶν ἀνθρώπων. Τὰ ἱστορικὰ προνόμια τῆς κοινωνικῆς ἀνισότητος καὶ τῆς οἰκονομικῆς ἀδικίας ὁσημέραι
