σίαν ὑπὸ καυστικὸν ἥλιον ἐν τῷ ἐλεεινῷ ἐκείνῳ χανίῳ, ἐκ τοῦ ὁποίου τόσον ὡραῖα φαίνονται τὰ τείχη τῆς πόλεως, περὶ ἣν τοσαῦται συνεκροτήθησαν κατὰ τοὺς ἀρχαίους χρόνους πολυθρύλητοι μάχαι. Μεταξὺ δὲ καταβροχθίζοντες τὸ λιτὸν ἡμῶν πρόγευμα συνεζητοῦμεν ἱστορικά τινα καὶ τοπογραφικὰ περὶ τῆς πρὸς τὸν Φίλιππον μάχης, ὅτε ᾐσθάνθημεν τὴν ἔλλειψιν τοῦ Παυσανίου, ὃν κατὰ σύμπτωσιν κακὴν δὲν εἴχομεν συμπαραλάβει. Ἀλλ’ ὁ συνοδοιπόρος μου, ὀρθῶς ἀναλογισθεὶς ὅτι ἐνίοτε διδάσκαλοι, δήμαρχοι ἢ φύλακες ἀρχαιοτήτων ἔχουσι πρόχειρον χάριν ἐπιδείξεως πρὸς τοὺς ξένους τὴν συγγραφὴν τοῦ ἐκ Λυδίας περιηγητοῦ, καλέσας τὸν ξενοδόχον — Μήπως ἔχετε ἐδῶ εἰς τὸ χωρίον κανένα Παυσανίαν; ἠρώτησε. — Μάλιστα, ἀπήντησε προθύμως ἐκεῖνος. — Δὲν μᾶς κάμνετε τὴν χάριν νὰ τὸν φέρητε; — Ἀμέσως. Μετ’ οὐ πολὺ παρουσιάζετο εἰς τὴν θύραν τοῦ πενιχροῦ ξενῶνος ὠχρὸς γόνος τῆς Κάπραινας, ἥτις, διαδεχθεῖσα τὴν ἀρχαίαν Χαιρώνειαν, ἐμπερικλείει τοὺς ὠχροτάτους τῶν Ἑλλήνων ὅσους ποτὲ εἶδον. Ἐκράτει νωχελῶς διὰ τῆς ἑτέρας τῶν χειρῶν σανίδα ἐφ’ ἧς ἔκειντο φύλλα καπνοῦ, διὰ δὲ τῆς ἑτέρας μαχαιρίδιον δι’ οὗ ἐπιτηδείως καὶ μετὰ ταχύτητος ἔκοπτε τὸν καπνόν. Πρὸ μικροῦ εἶχεν εἰσαχθῆ ὁ περὶ καπνοῦ νέος νόμος καὶ ὁ Χαιρωνεὺς ἐνέτρυφα εἰς τὴν κατὰ δύναμιν παράβασιν αὐτοῦ, ἐξελέγχων ἀληθὲς τὸ τῶν Ἰταλῶν legge fatta, malizia pensata. — Ποῦ εἶνε λοιπὸν ὁ Παυσανίας; ἐπανελάβομεν. — Ὁρίστε, ἡ εὐγενεία του, ἀνταπήντησαν ἡμῖν, ἐπιδεικνύοντες τὸν καπνοκόπτην. Ἦτο ἀληθῶς Παυσανίας, ἀπολελυμένος τῆς ὑπηρεσίας ὑπαλληλίσκος, ὅστις δυστυχῶς δὲν ἠδύνατο νὰ χρησιμεύσῃ εἰς ἡμᾶς ἀντὶ τοῦ Παυσανίου. Ἐξηκολουθήσαμεν ἀρχαιολογοῦντες καὶ μὴ δυνάμενοι νὰ λησμονήσωμεν σὺν τοῖς ἄλλοις, ὅτι εὑρισκόμεθα ἐπὶ τῆς γῆς, ἥτις εἶχε γεννήσει τὸν Πλούταρχον. Ὁ σύντροφος μου ᾐσθάνετο τὴν ἀνάγκην νὰ καταστήσῃ κοινωνοὺς τῶν ἰδεῶν μας καὶ τοὺς ἀπαθεῖς ἐκείνους διαδόχους τῶν πάλαι Χαιρωνέων. — Εἰξεύρετε, ἠρώτησε καὶ πάλιν, ὅτι σεῖς ἔχετε ἕνα μέγαν συντοπίτην; — Ποῖον, ἠρώτησαν περίεργοι. — Τὸν Πλούταρχον. Τὸν γνωρίζετε; — Πῶς νὰ μὴν τὸν γνωρίζωμεν, τὸν κὺρ Πλούταρχον. Ἀλλὰ τὸ κὺρ ἐκεῖνο τὸ προταχθὲν τοῦ ὀνόματος τοῦ συγγραφέως τῶν Βίων, μᾶς ἔπεισεν, ὅτι προέκειτο περὶ νέας παρανοήσεως. Ἡμεῖς ἀνεφερόμεθα εἰς τὸν παλαιὸν Χαιρωνέα, οἱ δὲ ἀγαθοὶ φίλοι τοῦ Καπραινίτου ξενοδόχου ἐνόουν τὸν ἐν *** κ. Πλούταρχον ***, τὸν μόνον, ὡς φαίνεται, νέον Χαιρωνέα, οὗ τὴν ἀντιπολίτευσιν ἔχει νὰ φοβηθῇ ὁ ἀρχαῖος.
- Ἐν Κηφισσίᾳ, 24 Αὐγούστου, 1888.
