τὰ Νομικά, βραδύτερον ὅμως ἐπεδόθη εἰς τὴν στρατιωτικὴν ἐπιστήμην ἐν τῇ σχολῇ τοῦ Μονάχου, ἐξ ἧς ἐξελθὼν ἀξιωματικὸς τῷ 1828 κατῆλθε τῷ 1830 μετὰ τῶν Βαυαρῶν εἰς τὴν Ἑλλάδα, ὅπως παράσχῃ τὰς πολυτίμους αὑτοῦ γνώσεις καὶ συντελέσῃ εἰς τὴν στρατιωτικὴν καὶ πολιτικὴν διαμόρφωσιν τοῦ ἐκ τοῦ πολυετοῦς ἀγῶνος καταπεπονημένου ἔθνους.
Ἐπὶ Καποδιστρίου διετέλεσεν ἐκ τῶν πρώτων καθηγητῶν τῆς σχολῆς τῶν Εὐελπίδων, αὐλάρχης δὲ ἐπὶ τῶν βασιλέων Ὄθωνος καὶ Γεωργίου. Διῆλθε πάντας τοὺς βαθμοὺς τῆς στρατιωτικῆς ἱεραρχίας ἀδιαλείπτως παρέχων σπουδαίας ὑπερεσίας πρὸς μόρφωσιν τοῦ στρατοῦ, κατακτῶν τὴν ἀγάπην, τὸν σεβασμὸν καὶ τὴν ἐμπιστοσύνην τῶν τε ἀνωτέρων καὶ κατωτέρων αὑτοῦ, διά τε τὴν προσήνειαν τοῦ ἤθους καὶ τὴν ἀξιοπρέπειαν τῶν τρόπων, ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν σπανίαν πρακτικότητα, ἣν ἀνέπτυσσε πρὸς λύσιν τῶν ἑκάστοτε παρουσιαζομένων δυσχερειῶν, τήν ἀκατάβλητον δραστηριότητα καὶ τὸ ἀνδρεῖον φρόνημα ὑφ’ οὗ διεπνέετο. Ἀξιοσημείωτος ἦτο καὶ αὐτὸς ἀκόμη ὁ σεβασμὸς, ὃν ἐνέπνεεν εἰς τοὺς τούρκους, οἵτινες ἐν τῷ προσώπῳ αὐτοῦ ἐσέβοντο τύπον στρατιωτικοῦ ἄρχοντος καὶ μπεϊζαντέ. Εἰς τὸν Σκαρλάτον Σοῦτσον εἶχεν ἀνατεθῆ ἡ διοίκησις τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ κατὰ τὴν ἐν ἔτει 1878 διάβασιν τῶν ἑλληνικῶν συνόρων, ἐπίσης καὶ ἡ μετέπειτα στρατιωτικὴ κατάληψις τῆς Θεσσαλίας καὶ Ἠπείρου. Κατ’ ἀμφοτέρας δὲ τὰς δυσχερεῖς ταύτας περιστάσεις διεξήγαγε μετὰ σπανίας δεξιότητος καὶ εὐφυΐας τὰ ἀνατεθέντα αὐτῷ ὑψηλὰ καὶ πολύπλοκα καθήκοντα. Ἐχρημάτισεν ἐπὶ πολλὰς περιόδους βουλευτὴς καὶ ὑπουργὸς τῶν Στρατιωτικῶν. Οὕτω δὲ ἀνῆλθεν ὅλας τὰς βαθμίδας τῆς στρατιωτικῆς ἱεραρχίας μέχρι τοῦ ἀνωτάτου βαθμοῦ τοῦ ἀντιστρατήγου, τιμηθεὶς καὶ διὰ τοῦ Μεγαλοσταύρου. Ἀλλὰ πλὴν τῶν πολυτίμων καὶ πολλαπλῶν ἐκδουλεύσεων πρὸς τὴν πατρίδα, τὸν στρατὸν καὶ τὴν πολιτείαν οὐχ ἧττον ὡραίας σελίδας ἔχει νὰ ἐπιδείξῃ καὶ ὁ ἰδιωτικὸς αὑτοῦ βίος, καθόσον ὁ οἶκος τοῦ Σκαρλάτου Σούτσου ὑπῆρξεν ἑστία ἀδιαλείπτου ἀγαθοεργίας πρὸς τοὺς πάσχοντας καὶ ἰδίως πρὸς τὴν τάξιν τῶν χωρικῶν, μεθ’ ὧν εἶχε προσοικειωθῆ ἕνεκεν τῆς καλλιεργείας τῶν ἐκτεταμένων ἐν Δεκελείᾳ κτημάτων του. Κατ’ ἐξοχὴν δὲ διεκρίνετο ἡ ᾀείμνηστος αὐτοῦ σύζυγος Ἐλπὶς διὰ τὰ φιλάνθρωπα καὶ χριστιανικὰ ἀληθῶς καθήκοντα αὐτῆς, ἡ ἐκ τοῦ ἐπιφανοῦς τῶν Καντακουζηνῶν ἱστορικοῦ οἴκου καταγομένη, ἥτις ᾀείποτε εἶχεν ἀνοικτὴν τὴν καρδίαν καὶ τὸ βαλάντιον διὰ τοὺς ἀναξιοπαθοῦντας, οἷς προσήρχετο ἀφανὴς πολλάκις, ὡς ἡ χεὶρ τοῦ Θεοῦ, ἀρωγὸς πλήρης παραμυθίας καὶ ἀνακουφίσεως. Ὁ Σκαρλάτος Σοῦτσος, μολονότι εἶχε διανύσει τὸ ὀγδοηκοστὸν τῆς ἡλικίας του ἔτος, διετήρει ἐν τούτοις μέχρις ἐσχάτων τὸ σθένος τῆς ψυχῆς καὶ τῆς διανοίας τὴν διαύγειαν, ἕως οὗ νόσος ἀνίατος, ἐπιταθεῖσα καὶ ἐκ τοῦ ψυχικοῦ ἄλγους ἐπὶ τῷ θανάτῳ τῆς πολυκλαύστου θυγατρός του Ἐλίζας, συνέτριψε τὴν ἀριστοκρατικὴν ὅσῳ καὶ σιδηρᾶν ἐκείνην φύσιν, ἀποστερήσασα τὸ ἔθνος, τὸν στρατόν, τὴν κοινωνίαν καὶ τὸν οἶκον αὐτοῦ ἐξόχου στρατιώτου, σεβαστοῦ πολίτου καὶ τρυφεροῦ οἰκογενειάρχου.
ΕΛΙΖΑ ΣΚ. ΣΟΥΤΣΟΥ. Ἡ πολύκλαυστος Ἐλίζα δὲν εἶχεν ἀνάγκην νὰ σεμνύνηται μόνον ἐπὶ τῇ ἀριστοκρατία τοῦ ὀνόματος καὶ τοῦ γένους
