σας οὗτος ἐν Σπάρτῃ πλατωνικὴν ἀκαδημίαν, ἥτις πολυαρίθμους ἔσχε μαθητάς, ἠνάγκασεν εἰς ἀγῶνα ὑπὲρ πίστεως τὸν Θεσσαλὸν θεολόγον Σχολάριον, τὸν ἀναδειχθέντα κατόπιν Πατριάρχην Οἰκουμενικόν.
Κατὰ τὸν ὄγδοον ὅμως αἰῶνα ἔληξε, καθ’ ὅλα τὰ φαινόμενα, ἡ τέως περὶ τὸν Ταΰγετον ἐπικρατήσασα εὐημερία, καὶ ὁ πρώην δημόσιος βίος ἀνετράπη ἀπὸ θεμελίων. Λοιμὸς ὀλέθριος ἠφάνισε τὸν πληθυσμὸν καθ’ ἅπασαν τὴν Πελοπόννησον· αἱ πόλεις ἐμειώθησαν σημαντικῶς καὶ ἡ ὕπαιθρος χώρα, πολὺ ἐρημωθεῖσα κατοίκων, ἐπληρώθη βαθμηδὸν δασῶν καὶ θηρίων. Ἔκτοτε δὲ πλῆθος ἐποίκων κατῆλθεν εἰς τὴν Πελοπόννησον ἀπὸ τῆς Ἠπείρου καὶ τῆς Θεσσαλίας, προσκληθέντες πιθανῶς ὑπὸ τῶν Πελοποννησίων ἐπὶ καλλιεργείᾳ τῶν χερσωθέντων ἀγρῶν ἢ ἀναζητήσαντες τροφὴν ποιμνίων, ἢ ὑποχωρήσαντες πρὸς τὰ ἐπιθαλάσσια, φόβῳ τῶν διηνεκῶς ἐπερχομένων ἀπὸ τοῦ Ἴστρου βαρβάρων λαῶν. Κατελθόντες δὲ φιλικῶς, ὅπως δήποτε, ἐγκατεστάθησαν, κατὰ τὸ πλεῖστον ὡς ποιμένες, ἐπὶ τῶν ὀρέων, κ’ ἐσχημάτισαν ἐπὶ τῶν πεδιάδων τῆς Ἀχαΐας, τῆς Ἠλείας καὶ τῆς Μεσσηνίας τάξιν οἱονεὶ δουλοπαροίκων καλλιεργητῶν, γεωργούντων ἐπὶ γεωμόρῳ τὰ μεγάλα κτήματα τῶν χωροδεσποτῶν καὶ τῶν γαιοκτημόνων. Οἱ ἄποικοι δὲ οὗτοι, οἱ δόντες ἀφορμὴν εἰς τὸν ἀνυπόστατον μῦθον τῶν Σλαβικῶν ἐποικίσεων, ἦταν προφανῶς Ἕλληνες καὶ Ἀλβανοί, Βλάχοι καὶ Ἀρβανιτόβλαχοι. Ὅτι δὲ τοιοῦτοι ἦσαν, ὄχι Σλάβοι, ἐξηγοῦσι προδήλως, πλὴν τῶν ἄλλων, τὰ ὀνόματα τῶν χωρίων, τῶν κωμῶν, τῶν τοποθεσιῶν, ἀλβανικὴν ἢ κουτσοβλαχικὴν ἢ ἑλληνικὴν ἔχοντα καταγωγήν, μετενεχθέντα δὲ ἀπαραλλάκτως ἐκ τῶν χωρίων καὶ τῶν ὀρέων τῆς Ἠπείρου καὶ τῆς Θεσσαλίας. Τὸ δύσλυτον δέ, ὅσῳ καὶ περιβόητον ἐθνολογικὸν ζήτημα, περὶ ὃ θέλω ἄλλοτε εἰδικῶς ἀσχοληθῆ, λύει ἀναμφιβόλως ἡ ἐπισταμένη μελέτη τῶν λακωνικῶν χωρῶν καὶ τῶν περὶ αὐτῶν ἱστορικῶν εἰδήσεων. Αὐτόθι, ὡς βεβαιοῦσιν ἀμαθεῖς χρονογράφοι, περιεσώζοντο οἱ Σλάβοι μέχρι τοῦ δεκάτου τετάρτου αἰῶνος· ἀπὸ τῶν ὀρέων δὲ ἀδιαλείπτως κατερχόμενοι ἐδῄουν τὰς χώρας τῶν φράγκων ἡγεμόνων. Καὶ ὅμως, οἱ Σλάβοι οὗτοι οὐδὲν ἴχνος ἀπέλιπον τῆς ἑαυτῶν ἐγκαταστάσεως· οὔτε ὁ χαρακτὴρ τοῦ λαοῦ καὶ τὰ ἔθιμα, οὔτε
