σχέσεις τῶν μαξουλτζήδων πρὸς τοὺς πελάτας των ἦσάν πως σχέσεις προστάτου καὶ προστατευομένου· ἀλλὰ πολλάκις ἐγεννῶντο δυσαρέσκειαι τῶν πληβηίων τούτων πρὸς τοὺς πάτρωνάς των ἕνεκα μικρῶν, τυχόν, καταχρήσεων.
Τὰ δὲ παράπονά των οἱ μικροκτηματίαι ἐξεδήλουν πολλάκις γενικώτερον. Μία δὲ εὐκαιρία ἐδίδετο εἰς αὐτούς, πρὸ πάντων κατ’ ἔτος, ὅπως πεπαρρησιασμένως ἐκδηλώσωσι τὰ παράπονά των· τοῦτο συνέβαινε συνήθως τῇ πρώτῃ Κυριακῇ τοῦ Σεπτεμβρίου.
Ὁ γενικὸς τρυγητὸς ἐν Στενημάχῳ, ὡς καὶ ἀλλαχοῦ, ἄρχεται τὴν ἐπιοῦσαν τῆς ἑορτῆς τοῦ Σταυροῦ. Μίαν δὲ ἢ δύο Κυριακὰς πρὸ τῆς ἡμέρας ταύτης ἐγίνετο εἰς τὸ Μεσοχῶρι, μικρὰν πλατεῖαν πρὸ τοῦ ναοῦ τῆς Παναγίας, ἀληθὴς ἐκκλησία τοῦ λαοῦ. Ἔμπροσθεν τῆς πύλης τοῦ ναοῦ ἐπὶ μικρῶν λιθοκτίστων παρὰ τὸν τοῖχον καθισμάτων ἐρχόμενοι ἐκάθηντο οἱ μεγάλοι μαξουλτζῆδες, ἐνώπιον δὲ αὐτῶν ἐπλήρουν τὴν πλατεῖαν ὅλην οἱ μικροκτηματίαι, οἱ πωληταὶ σταφυλῶν. Ἐκεῖ δὲ ἐν πλήρει ἐλευθερίᾳ λόγου ἔμελλε νὰ ὁρισθῇ (νὰ κοπῇ) ἡ τιμὴ τῶν σταφυλῶν, εἰς ἣν ἔπρεπεν οἱ μαξουλτζῆδες νὰ ἀγοράσωσιν αὐτὰς παρὰ τῶν πελατῶν αὐτῶν. Ἡ τιμὴ ὡρίζετο κατὰ χιλιάδα ὀκάδων. Ἐννοεῖται δὲ ὅτι οἱ μὲν μαξουλτξῆδες συμφέρον εἶχον νὰ ἐλαττόνωσι τὰς τιμάς, ὁ δὲ λαὸς νὰ ὑψώνῃ αὐτάς. Πρῶτον λοιπὸν ὁ εὐγλωττότερος τῶν μαξουλτζήδων καὶ ἐκ τῶν πρεσβυτέρων τὴν ἡλικίαν, ἐλάμβανε τὸν λόγον, καὶ ἀκολουθῶν ὅλους τοὺς κανόνας τῆς ῥητορικῆς τοὺς ἰσχύοντας ὄχι ἀφότου ἐγράφησαν ῥητορικαὶ τέχναι, ἀλλ’ ἀφότου ὑπάρχουσιν ἄνθρωποι καὶ πάθη καὶ συμφέροντα, ἠγωνίζετο νὰ πείσῃ τοὺς πολίτας, ὅτι ἐφέτος αἱ σταφυλαὶ εἶναι εἴπερ ποτὲ ἄφθονοι, ὅτι οἱ περισυνοὶ οἶνοι μένουσιν ὅλοι σχεδὸν ἀπώλητοι, ὅτι ἡ ἀχρηματία εἶναι μεγάλη, καὶ ἑπομένως ὅτι οἱ ἀμπελοκτήμονες δὲν πρέπει νὰ ζητῶσι μεγάλας τιμὰς διὰ τας σταφυλάς των. «Ἐγὼ τοὐλάχιστον, προσέθετεν ὁ ῥήτωρ, δὲν ἔχω διάθεσιν νὰ ἀγοράσω ξένα σταφύλια.»
Τὸν πρῶτον ἠκολούθει καὶ δεύτερος καὶ τρίτος ῥήτωρ ὁμιλοῦντες ὑπὸ τὸ αὐτὸ πνεῦμα. Τὸ πλῆθος ἐδυσφόρει, πολλοὶ ἐκίνουν τὰς κεφαλάς, τινὲς ἐκρυφομίλουν εἰς μικροὺς ὁμίλους· τολμηρότεροι δέ τινες ὑψοῦντες τὴν φωνὴν ἔλεγον, ὅτι οἱ τσορμπατζῆδες θέλουν νὰ πάρουν τὰ σταφύλια τῆς φτωχολογιᾶς
